Skoroszyt nr 5

Dokumentacja realizacji jednego z zadań wymienionych w § 8, ust. 2, punkt 4 Rozporządzenia:

opracowanie i wdrożenie programu dotyczącego działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich

spis treści:

1. Opracowanie i wdrożenie planu działań edukacyjnych - ścieżka regionalna na zajęciach bloku humanistycznego

2. Opracowanie, wdrożenie i realizacja rocznych planów pracy wychowawcy klasowego

3. Wdrażanie do realizacji na zajęciach dydaktyczno - wychowawczych elementów programów profilaktycznych

4. Opis działań kulturalno - oświatowych prowadzonych dla uczniów i z uczniami

5. Opracowanie narzędzi diagnostycznych i ewaluacyjnych pracy szkoły, ucznia i nauczyciela

6. Spis załączników

7. Załączniki

1. Opis i analiza działań edukacyjnych

- ścieżka regionalna na lekcjach bloku humanistycznego

1. Przyczyny powstania projektu

2. Sposób realizacji

3. uzyskane efekty

1. Reforma oświaty wprowadzona w 1999 r. nałożyła na nauczycieli obowiązek realizacji ścieżek edukacyjnych. Jedną z nich jest ścieżka regionalna. Minister Edukacji Narodowej w Rozporządzeniu z dnia 15 lutego 1999 r. określił cele edukacyjne, zadania szkoły i treści, które mają być realizowane przez szkołę. Dlatego kiedy otrzymałam wychowawstwo w klasie IV oraz zostałam dodatkowo nauczycielem historii i społeczeństwa w roku szkolnym 2001/2002, postanowiłam zająć się dość szczegółowo tą ścieżką, ponieważ jest ona mi bliska z kilku powodów; jestem dumna ze swojego lokalnego dziedzictwa, pisałam pracę magisterską z folklorystyki, a dokładnie dotyczyła ona wybranych aspektów życia kulturowego mojej miejscowości. Kiedy należało pisać pracę dyplomową na Bloku Humanistycznym bez zastanowienia zdecydowałam się na pracę z plastyki, by móc pochwalić się architekturą sakralną oraz zabytkami Jędrzejowa. Stworzyłam również stronę WWW poświęconą mojej miejscowości.

2. Treści edukacji regionalnej były oczywiście realizowane już wcześniej w mojej szkole, jednak zauważyłam, że każdy nauczyciel omawiał to, co w danej chwili mu odpowiadało. Taka sytuacja wymagała pewnego usystematyzowania. Zaproponowałam więc we wrześniu 2001 r. Radzie Pedagogicznej, że opracuję „Program edukacji regionalnej”, który usystematyzowałby wiedzę o najbliższym regionie, uwzględnił potrzeby uczniów i rodziców oraz możliwości szkoły, umożliwiałby twórczą ekspresję dzieci, zaangażowałby rodziców w życie szkoły i klasy.

Zapoznałam się z różnymi programami dotyczącymi tematyki regionalnej i na ich bazie powstał mój program, który przedstawiam najpierw nauczycielowi historii w Gimnazjum Publicznym w Jędrzejowie mgr Andrzejowi Orzechowskiemu oraz mgr Bogumile Wyrzykowskiej. Po uzyskaniu pozytywnych opinii odczytałam swój program Radzie Pedagogicznej w dniu 14. 04. 2003 r., gdzie został zatwierdzony do realizacji (Załącznik nr 1), następnie przystąpiłam do systematycznego wdrażania.

Przede wszystkim usystematyzowałam zebrane do tej pory materiały: zdjęcia, pamiątki, kroniki, następnie posegregowałam je wg ważności i stworzyłam bazę danych o regionie. Przejrzałam potem archiwalne numery „Gazety Grodkowskiej” pod kątem przydatności do zajęć regionalnych, skontaktowałam się z bibliotekami w Grodkowie i skserowałam posiadające przez nie materiały. Przejrzałam dokładnie rozkłady materiału i zaznaczyłam tematykę związaną z regionem, aby móc wcześniej przygotować się do zajęć, podobnie postąpiłam z tematyką godzin wychowawczych (Załącznik nr 2). Potem opracowałam scenariusze zajęć (Załącznik nr 3) i rozpoczęłam systematyczne realizowanie założonych działań. W Załączniku nr 4 zamieściłam zatwierdzony program ścieżki. Recenzję projektu przygotowała mgr Bogumiła Wyrzykowska (Załącznik nr 5); projekt został także przedstawiony nauczycielowi historii w Gimnazjum Publicznym Jędrzejowie - mgr Andrzejowi Orzechowskiemu.

W roku szkolnym 2003/2004 zmodyfikowałam swój projekt; przejrzałam dokładnie treści programowe ze wszystkich przedmiotów i dostosowałam swój projekt tak, by wszyscy nauczyciele realizowali te ważne i jednocześnie ciekawe treści na swoich przedmiotach.

Projekt wdrażany był stopniowo i systematycznie wg planu, który stworzyłam. Treści omawiane na zajęciach odnotowywane były w dziennikach lekcyjnych oraz kartach ewaluacji. Wszystkie prace konkursowe - plakaty, foldery, zdjęcia, albumy, opowiadania i inne formy dłuższej wypowiedzi były eksponowane na gazetkach szkolnych, wystawach klasowych i pozaklasowych.

3. W roku szkolnym 2003/2004 dwie uczennice klasy IV korzystały dość regularnie ze zgromadzonych przez lata materiałów, by przygotować się do konkursu wiedzy o gminie Grodków (konkurs organizuje Biblioteka Miejska w Grodkowie, a uczniowie są przygotowywani do niego przez bibliotekarza mgr Bogumiłę Czernal). Współpraca układała się na tyle pomyślnie, że Danuta Jadzyn oraz Kamila Widz zajęły I miejsce w tymże konkursie. W roku szkolnym 2004/2005 także współpracowałam z bibliotekarką podczas przygotowywania uczennic do tegoż konkursu. Karolina Karpeta i Agata Midor także zajęły I miejsce w gminie.

Uczniowie mają świadomość wartości dziedzictwa kulturowego, domagają się wycieczek po najbliższej okolicy, historii z „ich własnego podwórka”. Chętnie gromadzą materiały faktograficzne, które później będą wykorzystywane zajęciach.

Jeden z uczniów sprawił mi olbrzymią niespodziankę, ponieważ w jego domowym archiwum znajdowały się zdjęcia miejscowości, w której niegdyś mieszkałam - tzn. z Jaszowa - pochodzące z okresu 20- lecia międzywojennego. Uczeń ten podarował mi zeskanowane na prywatnym sprzęcie zdjęcia, co pozwoli mi w przyszłości ubarwić zajęcia historii i społeczeństwa w klasie IV.

Dzisiaj już wiem, że wysiłek, który podjęłam, gdy tworzyłam ów projekt, przyniósł wiele korzyści. Nie zarzucę go wraz z zakończeniem procedury awansu zawodowego, postaram się jedynie go zmodyfikować, ponieważ zauważyłam w nim pewne usterki. W Załączniku nr 6 umieściłam sprawozdanie z realizacji zadań wynikających z planu.

Kopię projektu przekazałam do Biblioteki Pedagogicznej oraz do Biblioteki Miejsko - Gminnej w Grodkowie (Załącznik nr 7 - 8).

2. Opracowanie, wdrożenie i realizacja rocznych planów pracy wychowawcy klasowego

Na początku każdego roku szkolnego zespół ds. wychowania i opieki opracowuje Plan Pracy Wychowawczej na dany rok.

W ciągu kariery wychowawczej opracowałam wiele rocznych planów dydaktycznych, które zostały wdrożone do realizacji. Korzystałam przy ich opracowywaniu z dostępnych w danej chwili materiałów, zawierałam w nich zadania sprzyjające wszechstronnemu rozwojowi ucznia oraz podnoszeniu jakości pracy szkoły. Skupiałam się również na aktualnych problemach społeczno - ekonomicznych kraju, przemianach (np. wejście Polski do Unii Europejskiej).

W ich opracowaniu uwzględniłam także zainteresowania uczniów, ich potrzeby, oczekiwania rodziców.

Aby ułatwić sobie pracę wychowawczą opracowałam ankiety dla rodziców i uczniów, dzięki którym mogę poznać środowisko rodzinne ucznia i rodzica, relacje panujące w rodzinie, sytuację materialną, zainteresowania dziecka itp.

W roku szkolnym 2004/2005 otrzymałam wychowawstwo w klasie czwartej - integracyjnej. Do klasy tej uczęszczają uczniowie pełnosprawni oraz czworo uczniów niepełnosprawnych - dwoje z nich realizuje program dla dzieci upośledzonych w stopniu lekkim , dwoje - dla dzieci upośledzonych w stopniu umiarkowanym, dodatkowo jedno z nich ma przykurcz ścięgien oraz znaczną wadę wzroku. Klasa ta wymaga szczególnego podejścia, zrozumienia problemów, z jakim zmagają się jej niepełnosprawni członkowie. Od mojej inicjatywy, pomysłowości i zaangażowania zależy, czy poczują się związani z klasą i nowymi przecież nauczycielami. Podczas planowania działań wychowawczych musiałam wziąć pod uwagę także stopień upośledzenia fizycznego, by uniknąć niepotrzebnych problemów. Przed przystąpieniem do planowania, skonsultowałam swoje pomysły z nauczycielem pomocniczym, który pracował z nimi już w nauczaniu zintegrowanym. Dopiero wówczas mogłam opracować plan pracy wychowawczej (Załącznik nr 9).

Po roku pracy w tej specyficznej klasie zauważyłam, że:

uczniowie są całkowicie zintegrowani - zdolniejsi pomagaja słabszym, sprawni fizycznie służą pomocą niepełnosprawnym;

uczniowie pełnosprawni żywo reagują na przejawy dyskryminacji i dokuczania innym uczniom, wiedzą, że „Inny” nie oznacza - gorszy;

niepełnosprawni śmiało poruszają się po szkole, zaakceptowali nauczycieli, kolegów z pozostałych klas, biorą udział w zyciu szkoły i klasy (uczestniczą w apelach, konkursach, grach i zabawach okolicznościowych)

Rzetelnie opracowany plan zawierający m.in. tematykę godzin wychowawczych, propozycje wyjazdów i wycieczek, biwaków i innych imprez szkolnych, opracowanie wyników ankiet wśród dzieci i rodziców ułatwiają pracę wychowawczą, budują także pozytywne relacje nauczyciela z rodzicami, którzy już na początku roku szkolnego wiedzą, czego będzie się od nich wymagać oraz na co mogą liczyć ze strony wychowawcy.

3.Wdrażanie do realizacji na zajęciach dydaktyczno - wychowawczych elementów programów profilaktycznych

Od roku szkolnego 2002/2003 funkcjonuje w szkole Program Profilaktyki, w którym znalazły się m. in. cele do realizacji takie jak: Systematyczne realizowanie programów profilaktycznych. W ciągu ostatnich kilku lat zrealizowałam wiele programów, niektóre realizowałam w całości, z innych wybierałam te treści, które interesowały mnie i moich uczniów.

Profilaktyka - rozumiana w szerokim zakresie - jest mi dość bliska. Na długo przed rozpoczęciem stażu byłam koordynatorem działań w ramach Szkoły Promującej Zdrowie. Czuwałam nad przebiegiem części działań, wystrojem szkoły, dokumentowaniem osiągnięć, prowadzeniem zajęć w ramach profilaktyki HIV/AIDS, ponieważ w roku szkolnym 1996/1997 ukończyłam warsztaty dla szkolnych koordynatorów profilaktyki HIV/AIDS organizowane przez WOM w Opolu (Załącznik nr 10). Swoje umiejętności pogłębiałam poprzez uczestnictwo w warsztatach „Jesienna szkoła promocji zdrowia” (Załącznik nr 11).

W tabeli przedstawiam programy, które realizowałam na zajęciach oraz inne przedsięwzięcia o charakterze profilaktycznym zrealizowane przy współudziale innych nauczycieli:

Lp.	Program/ plan działań	Termin	Korzyści z realizacji
1.	Opracowanie scenariusz dnia akcyjnego - Sprzątanie Świata 2002	Wrzesień 2002	- dostrzeganie piękna przyrody - posprzątanie terenu wokół szkoły oraz przystanku autobusowego i cmentarza - pochwalenie się swoją wiedzą z ekologii oraz umiejętnościami plastycznymi
2.	Jak zapobiegać wypadkom? - scenariusz Dnia Wiosny opracowany przeze mnie (Załącznik nr 12 - 13)	21.03.2004	- uczniowie poznali sposoby udzielania pierwszej pomocy - poznali zagrożenia (chemiczne, ze strony elektryczności, groźnych zwierząt, środków trujących, nawozów itp.) -pochwalili się swoimi wiadomościami i umiejętnościami praktycznymi
3.	Spójrz inaczej - aut. A. Kołodziejczyk, E. Czermierowska	Wrzesień/ Październik każdego roku szkolnego	- wytworzenie pozytywnych więzi między uczniami - zrozumienie własnych emocji - kształtowanie pozytywnych zachowań w szkole i poza nią
4.	W kręgu przyjaźni - aut. Ż. Zawadzka	Luty 2003	- złagodzenie konfliktu między chłopcami i dziewczynkami - wytworzenie pozytywnych więzi między nimi
5.	Jak radzić sobie z agresją - warsztaty prowadzone przez pedagoga	Listopad 2003	- uczniowie poznali techniki relaksacyjne - poznali sposoby radzenia sobie z napadami złości, agresji
6.	Uwierz w siebie	Marzec / kwiecień 2004	- uczniowie nauczyli się przyjmować porażki z godnością i zamieniać je w późniejsze sukcesy

Na zajęciach lekcyjnych realizowałam także treści edukacji prozdrowotnej, starałam się, aby przekazywane przeze mnie treści dotarły do ucznia, by pozostały w jego pamięci.

Wydaje mi się, że osiągnęłam zamierzony cel, ponieważ moi wychowankowie zajmowali czołowe miejsca w szkolnych konkursach:

Róża Siwek - 2 miejsce w szkolnej olimpiadzie wiedzy o zdrowym stylu życia - rok szkolny 2002/2003

Katarzyna Biała - 2 miejsce w szkolnej olimpiadzie PCK - rok szkolny 2003/2004

Drużyna klasowa (5 osób) - 3 miejsce w szkolnej olimpiadzie wiedzy PCK - rok szkolny 2004/2005

4. Opis działań kulturalno - oświatowych prowadzonych dla uczniów i z uczniami

W tej części dokumentacji pragnę opisać, jakie podjęłam działania, aby moi uczniowie mogli obcować z kulturą wyższą, rozwijać swoje zainteresowania, kształcić poczucie estetyki, ponieważ, jak pisał John Garret:

„Zadaniem nauczyciela jest obudzić w dziecku niepohamowaną ciekawość życia”.

Zdaję sobie sprawę, że podjęte przez mnie działania nie zastąpią uczniom kontaktu z teatrem, żywym aktorem, są namiastką kulturalnego wychowania, jestem jednak przekonana, że metoda „małych kroków” w przypadku uczniów z mojego środowiska jest najbardziej skuteczną.

Staram się śledzić na bieżąco programy telewizyjne, zwłaszcza te, do których większość uczniów nie ma dostępu - do Discovery Channel, National Geograpfic i nagrywać ciekawe filmy, programy dokumentalne. Dzięki temu posiadam dość bogatą filmotekę, którą wykorzystuję na zajęciach.

Lp.	Rodzaj podjętego działania	Termin	Korzyści
1.	Pokaz fragmentu filmu „Dzieje pisma”	17.10.2002	Obejrzenie wybuchu Wezuwiusza oraz stanowisk archeologicznych w pobliżu Herkulanum i Pompejów
2.	Pokaz fragmentu filmu fabularnego w reżyserii A. Forda „Krzyżacy”	21.11.2002	Poznanie przebiegu bitwy pod Grunwaldem Porównanie opisu bitwy przez Jana Długosza z wizją reżysera
3.	Pokaz filmu na video „Zemsta” wg A. Fredry	10.12.2002	Poznanie pierwszej ekranizacji komedii
4.	Organizacja wyjazdu klasy na film w reżyserii A. Wajdy pt. „Zemsta” do grodkowskiego kina	16.12.2002	Poznanie kolejnej ekranizacji „Zemsty” Porównanie obu filmów Dostarczenie pozytywnych przeżyć
5.	Pokaz filmu „W pustyni i w puszczy”	11.02, 14.02.2003	Poznanie ekranizacji powieści Dostarczenie materiału faktograficznego do analizy porównawczej filmu oraz książki
6.	Pokaz filmu dokumentalnego „Harry Potter i świat rzeczywisty”	17.02.2003	Przygotowanie do odbioru filmu „Harry Potter i kamień filozoficzny”
7.	Wyjazd do kina na film „Harry Potter i kamień filozoficzny”	18.02.2003	Poznanie ekranizacji bestselleru J.K. Rowling Przeczytanie powieści
8.	Pokaz filmu fabularnego „Chłopcy z Placu Broni”	20.03.2003	Poznanie ekranizacji powieści F. Molnara jako przygotowanie do omawiania lektury
9.	Pokaz fragmentu filmu „Przeminęło z wiatrem”	3.05.2003	Poznanie przyczyn wybuch wojny secesyjnej (historia i społeczeństwo)
10.	Udział w spektaklu profilaktycznym „Magiczny cylinder”	13.10.2003	Poznanie sposobów radzenia sobie z agresją i przemocą
11.	Wyjazd na wystawę znaczków „25 - lecie pontyfikatu Jana Pawła II”(Załącznik nr 14)	22.10.2003	Poznanie nietypowego hobby
12.	Udział w lekcji bibliotecznej „Moja gmina, moja miejscowość” - lekcja w Bibliotece Miejskiej	22.10.2003	Wzbogacenie wiedzy na temat „małej ojczyzny”
13.	Wyjazd na happening „Przeszłość bywa groźna. Porozmawiajmy o AIDS”	27.11.2003	Udział w marszu przeciw zagrożeniom Obejrzenie wystawy pokonkursowej
14.	Wyjazd na koncert charytatywny (pod opieką innego nauczyciela) do Grodkowa	5.12.2003	Udział w koncercie poezji śpiewanej
15.	Pokaz filmu dokumentalnego „Dzieje pisma”	12.12.2003	Poznanie historii alfabetów Przyjrzenie się pracy w skryptorium Poznanie pracowni drukarskiej J. Guttenberga
16.	Udział w spektaklu „Trudne wybory”	13.01.2004	Poznanie sposobów radzenia sobie w trudnych sytuacjach Dostarczenie pozytywnych doznań
17.	Udział w spektaklu „Gagatek”	29.03.2004	Poznanie małej formy scenicznej
18.	Pokaz filmu na video pt. „Królewna Śnieżka”	28.10.2004	Dostarczenie wielu pozytywnych przeżyć (Załącznik nr 15)
19.	Wyjazd do kina w Opolu na film „Iniemamocni” (pod opieką innego nauczyciela”	8.12.2004	Poznanie nowoczesnej architektury Dostarczenie wrażeń
20.	Wyjazd do kina w Grodkowie na film „W 80 dni dookoła świata”	25.01.2005	Poznanie ekranizacji książki J. Verne'a Zachęcenie do przeczytania całości powieści

Ewaluacja:

Wszystkie opisane działania zostały odnotowane w Dziennikach lekcyjnych;

Uczniowie chętnie biorą udział w zajęciach kulturalnych, często pytają, jakie filmy mogę im przygotować na następne;

Wprowadzanie tego typu środków dydaktycznych wzbogaca zajęcia, trudne nieraz terminy, pojęcia, zdarzenia są łatwiej przyswajalne, gdy uczniowie je zobaczą;

5 .Opracowanie narzędzi diagnostycznych i ewaluacyjnych pracy szkoły, ucznia i nauczyciela

W tej części dokumentacji chciałabym przedstawić opracowane przeze mnie dokumenty: są to przede wszystkim sprawdziany, testy, karty pracy. Zaprojektowałam również karty oceny z poszczególnych przedmiotów, ponieważ uczę ich aż pięciu (język polski, historia i społeczeństwo, plastyka, muzyka, technika).

W Załączniku nr 16 można znaleźć opracowane przeze mnie karty oceny z poszczególnych przedmiotów.

W Planie Poprawy Efektywności Kształcenia opracowanym wg założeń Kuratora Opolskiego zespół, którego jestem członkinią, zaplanował coroczne przeprowadzanie Badania Wyników Nauczania z historii i społeczeństwa w klasie IV, dlatego przygotowuję dostosowane do potrzeb i możliwości naszych uczniów testy. Przy ich konstruowaniu wykorzystuję standardy jakości. Po dokonaniu diagnozy wyciągam wnioski do dalszej pracy oraz staram się modyfikować plan wynikowy w danej klasie. W Załączniku nr 17 można obejrzeć przykładowy test zaprojektowany przeze mnie.

W planie tym znalazł się również zapis o konieczności przeprowadzania próbnych egzaminów celem zdiagnozowania stanu umiejętności uczniów. Zespół nauczycieli przedmiotowców opracowuje więc kwestionariusze sprawdzianów dla szóstoklasistów i na podstawie wyników opracowuje wnioski do dalszej pracy.

Przygotowałam też arkusz samooceny, (Załącznik nr 18) który staram się uzupełnić przynajmniej raz w miesiącu. Dzięki niemu mogę w przyszłości dokonać rzetelnej samooceny popartej licznymi dowodami.

Podsumowanie

„Bogactwo i sławę zdobywa się usilną pracą.
Nie dość jest wiedzieć - trzeba starać się swą wiedzę zużytkować;
Nie dość chcieć; trzeba czynić”

Kierowana zamiłowaniem do prostoty, harmonii i ładu wokół siebie postanowiłam zaszczepić w młodym pokoleniu ideały, którymi kieruje się w życiu. Stąd zrodził się pomysł pielęgnowania tradycji kulturowej regionu, sięgania do korzeni, do wzorców osobowych, dziedzictwa kulturowego. Opracowałam plan, dzięki któremu przybliżyłam moim uczniom „naszą małą ojczyznę”. Jestem przekonana, że wielu spośród uczniów dostrzeże w swoim najbliższym środowisku piękno i będzie je celebrować.

Sukcesem moim oraz bibliotekarza są zdobywane przez uczniów naszej szkoły rokrocznie 1 miejsca w konkursie historycznym na temat historii i teraźniejszości Grodkowa, coraz piękniejsze i bogatsze albumy poświęcone zabytkom własnej miejscowości, rzetelna wiedza na temat regionu.

Staram się zaszczepiać w młodym człowieku zamiłowanie do rzeczy pięknych, estetycznych, dlatego dbam o kontakt młodzieży z kulturą poprzez organizowanie zajęć kulturalnych, pokazów filmów, wycieczek do kina, teatru, muzeum czy skansenu, wyjazdów na wystawy, koncerty.

Dbam o prawidłowy rozwój moich uczniów, szczególna opieką otoczyłam obecnych wychowanków, ponieważ czworo z nich to dzieci niepełnosprawne. Czuję, że zostałam przez klasę zaakceptowana, zwracają się do mnie ze swoimi problemami i radościami.

W tworzeniu projektu realizacji ścieżki regionalnej wykorzystałam pracę Krystyny Wilk opublikowaną na stronie www.wodip.opole.pl oraz książkę: Edukacja regionalna w zreformowanej szkole (materiały z kursu), Opole 2000.

§ 8, ust. 2, punkt 4, lit. a

Dokumentacja wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego

Opracowała mgr Iwona Podhajna

---