WAKACJE NA 102

hm. Teresa Wieczorek

CZEŚĆ!

Nadszedł najpiękniejszy czas - wolny od nauki, pracy, podręczników, zeszytów. Pewnie zastanawiasz się, jak go spędzić... Nie musisz nigdzie wyjeżdżać, żeby przeżyć go ciekawie. Od ciebie tylko zależy, czy dni będą zionęły nudą, czy ruszysz się z miejsca po przygodę.
Proponuję ci zebranie kilku lub kilkunastu osób, aby utworzyć gromadkę Nieobozowej Akcji Letniej. Możecie być w różnym wieku, zaproście do tej gromadki dzieci z sąsiedztwa, rodzeństwo.
Przed wami 5 wypraw, a podczas ich trwania różne zadania do wykonania.
Wyprawy możecie odbyć w kolejności dla was najlepszej. Jeśli któreś z was jest zuchem lub harcerzem, podczas realizowania zadań może zdobyć sprawności. Poproście kogoś z dorosłych, by był waszym opiekunem. Po odbyciu pierwszej wyprawy wyślijcie meldunek do komendy hufca o zorganizowaniu gromadki NAL.

Oto przykład meldunku:

Komenda Hufca ZHP
w ............................

Meldunek o zorganizowaniu gromadki NAL
1. Nazwa gromadki: ........................................................
2. Znak gromadki (narysujcie):
3. Piosenka gromadki:
4. Szyfr gromadki:
5. Baza - miejsce spotkań gromadki:
6. Imię i nazwisko przewodnika gromadki:
7. Imię i nazwisko dorosłego opiekuna:
8. Adres do korespondencji:
W tym miejscu wszyscy członkowie gromadki oraz dorosły opiekun podpisują się:

5 Wielkich Wypraw to:
I. Wyprawa do krainy przyjaźni
II. Wyprawa do krainy radości
III. Wyprawa do krainy bezpieczeństwa
IV. Wyprawa do krainy nasza ziemia
V. Wyprawa do krainy tolerancja

WYPRAWA DO KRAINY PRZYJAŹNI

Samotność dokucza każdemu, spróbujmy zatem zdobyć przyjaciół. Im więcej, tym lepiej. Nie bójmy się więc pójść do dalszych sąsiadów, na drugie podwórko, przedstawić się i zaproponować wspólną zabawę. Bądźcie otwarci, nie czekajcie, aż ktoś poda wam rękę, podajcie ją pierwsi, powiedzcie cześć, dzień dobry, nawet tym, których nie znacie. Pierwszy krok jest zawsze trudny, ale opłaca się go wykonać, bo za tym krokiem czeka coś, czego jeszcze nie znamy.
Zadania, które możecie wykonać w ramach tego zadania: "Poznajmy się", "Kodeks gromadki", "Przez dziurę w płocie", "Przez lupę", "Za miedzą". To tylko propozycje. Sami możecie wymyślić zadania i je realizować.

POZNAJMY SIĘ

Nawet jeśli wydaje nam się, że wiemy wiele o drugiej osobie, to nie możemy być pewni, czy wszystko. Czy znamy jej zainteresowania, ulubiony kolor, książkę, maskotkę z dzieciństwa. Okazją do lepszego poznania mogą być następujące zabawy:

Akrostych - opowiadanie
Niech każde z was napisze swoje imię i nazwisko w pionowym słupku. Teraz napiszcie opowiadanie o sobie, w taki sposób, aby pierwszy wyraz każdego zdania rozpoczynał się kolejną literą imienia i nazwiska. Oto przykład:
Jan Kowalski to moje imię i nazwisko.
Ale lubię, gdy mówią do mnie Jasiek.
Niestety, nie mam rodzeństwa i cieszę się, gdy spotykam nowych kolegów.
Kot to moje ulubione zwierzę domowe.
Oczywiście sypiamy razem, choć mama nie jest z tego zadowolona.
Wieczorem, gdy rodzice pójdą spać, uchylam drzwi, by mój kot mógł do mnie wejść.
Ale lubię też psy i świnki morskie.
Lubię także pracować na komputerze, grać w warcaby i szachy.
Sernik z rodzynkami to moje ulubione ciasto.
Kacper to mój przyjaciel.
I jeszcze bardzo lubię banany.

Jaki mam dzisiaj nastrój?
Każdy rysuje chmurę i zamalowuje ją kolorami, którymi chce zilustrować swój nastrój. Następnie opowiada, dlaczego wybrał takie kolory.

Moja ulubiona potrawa
Na kartce papieru każdy rysuje potrawę, którą najbardziej lubi, a następnie opowiadamy o tym.

Lustra
Gromadka dzieli się na dwójki. Jedna osoba wykonuje jakieś czynności, druga natomiast jest jej lustrzanym odbiciem i powtarza ruchy wykonywane przez stojącą przed "lustrem" postać.

Marionetki
Gromadka dzieli się na dwójki. Jedna z osób jest marionetką, druga animatorem i pociąga za sznurki. Animator wskazuje, którą część ciała porusza sznurkiem, marionetka musi natomiast wykonać odpowiednie czynności. Później następuje zmiana ról.

Zajączki
Każdy uczestnik gry ma swój numer. Wywołany numer i sąsiednie machają "łapkami". Kto się pomyli lub zagapi - odpada z gry. Wywołanie: "Zajączek nr 2". Odzew: "Uuu": uczestnik gry nr 2 macha dwiema rękami, uczestnik nr 3 - lewą ręką, uczestnik nr 1 - prawą ręką.

Mój portret
Każdy uczestnik gry na kartce papieru rysuje swój portret. Następnie odwraca go i odkłada wraz z innymi na stos. Dzieci wybierają jakiś portret, jeśli komuś trafi się wybrać swój, odkłada go i wybiera jeszcze raz. Na podstawie wylosowanego portretu należy odgadnąć, którego kolegę czy koleżankę on przedstawia i powiedzieć, po czym rozpoznało się autora tej pracy.

KODEKS GROMADKI

Wolno - nie wolno
Każdy członek gromadki musi wykonać sobie dwa koła w dwóch kolorach - czerwonym i zielonym, jak w świetlnym sygnalizatorze. Przewodnik gromadki czyta wcześniej przygotowane pytania, a pozostali odpowiadają na nie podniesieniem odpowiedniego koła: wolno - zielone, nie wolno - czerwone. Propozycje pytań: czy wolno nam: jeść lody, oglądać horrory, dawać prezenty, bić kolegę, zaglądać do cudzych rzeczy itd.

Zgadnij co to za przysłowie.
Pokazywanie przez część dzieci przysłowia bez użycia słów, za pomocą gestów, mimiki, ruchu całego ciała i odgadywanie treści tych przysłów przez pozostałe dzieci. Przykładowe przysłowia: "Prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie", "Gdzie dwóch się kłóci, tam trzeci korzysta".
Opracujcie 6 lub 10 zasad waszej gromadki, które będą obowiązywały wszystkie dzieci i określały normy współżycia oraz współpracy w zespole. Możecie je nazwać Kodeksem Gromadki, a może macie lepszy pomysł?

PRZEZ DZIURĘ W PŁOCIE

Podobieństwa
Niektórzy z nas lubią obserwować innych. Nie mówię tu o podglądaniu, mam na myśli raczej obserwowanie innych, ich zachowania, gestykulacji, mimiki. Może nadużywają jakiegoś słowa. Zadaniem każdego będzie znalezienie podobnej do siebie osoby i sporządzenie listy podobieństw.

Różnice
Jeśli dobrze przyglądaliście się różnym osobom, nie będzie wam trudno wskazać taką, która będzie waszym przeciwieństwem i sporządzić listę przeciwieństw.

Za naszymi plecami
Zwiady w poszukiwaniu ciekawych miejsc na waszym terenie. Sporządzenie mapki, jak tam dotrzeć i zapisanie, dlaczego jest to ciekawe miejsce.

Uzupełnij
Należy dokończyć rozpoczęto zdanie, tak by miało ono sens i było prawdziwe. Na przykład: Oczy dziewczynki były niebieskie jak... pogodne niebo. Włosy chłopca były czarne jak... węgiel kamienny.

Z wizytą u sąsiadów
Może u sąsiadów lub znajomych na wakacje przyjechały dzieci z rodziny lub kilka domów dalej są na letnisku. Pójdźcie do nich, przedstawcie się, opowiedzcie o swojej miejscowości i okolicy, przekażcie mapkę z miejscami, które warto zobaczyć. Będzie to doskonała okazja do nawiązania pierwszego kontaktu . Któreś z was może być przewodnikiem. Może w ten sposób nawiążecie wakacyjną albo nawet dłuższą przyjaźń.

PRZEZ LUPĘ

Co w trawie piszczy
Lupę zwykle używamy, by coś dobrze i dokładnie zobaczyć, zbadać. Wy też możecie zostać takimi badaczami. Poszukajcie lupy w swoich domach. Wybierzcie się na łąkę. Zabierzcie ze sobą notatnik, długopis, ołówek, może nawet kredki i kartony. To czego gołym okiem nie dostrzegacie, widoczne będzie przez lupę. Można zobaczyć, jak żyją zwierzątka głęboko w trawie. Zapiszcie, jak się te zwierzątka zachowują, w jakim środowisku żyją, może narysujecie niektóre z nich. Taki przyrodniczy notatnik może wam się przydać na lekcjach przyrody w czasie roku szkolnego. Możecie pójść do lasu, nad wodę. Poproście, by każdej waszej wyprawie towarzyszyła osoba dorosła.

Co nam w duszy gada
Nie wszystko można dojrzeć za pomocą lupy. Czasem nawet najlepsza aparatura medyczna nie odkryje, co boli i kto potrzebuje pomocy. Bo jak zajrzeć do duszy każdego z nas? Niestety, nie ma takiego instrumentu, a nawet tak nowoczesne i inteligentne maszyny jak komputery nie są w stanie pokazać obrazu naszej duszy. Ale każdy z nas może odkryć rąbek tajemnicy swojej duszy. W jaki sposób? Ogłoście turniej "lekkiego pióra". "Bronią" w tym turnieju będą wasze poezje. Jeśli do tej pory nigdy nie pisaliście żadnych wierszy, to pora, by spróbować swoich sił. Pamiętajcie, o pomoc możecie poprosić swoich rodziców, starsze rodzeństwo, może panią bibliotekarkę, może panią od języka polskiego, która też nie wyjechała na wakacje i spędza je tak jak wy, a może kogoś innego, kto znany jest w waszej miejscowości z tego, że pisze wiersze. Tematyka dowolna, najmilej widziane tematy to: przyjaźń, radość, tolerancja, nasza ziemia. Na takie spotkanie zaproście te osoby, które pomagały w przygotowaniach "lekkiego pióra".

Nasze korzenie, nasze drzewo
Czy próbowaliście kiedyś sprawdzić ewentualne związki rodzinne w waszej miejscowości. Lupa co prawda do tego nie jest potrzebna, ale potrzeba wiele czasu i cierpliwości, wielu osób i bardzo dużo pytań, by to sprawdzić. Ale może warto? Być może okaże się, że większość z was ma wspólnych przodków, te same korzenie, i dzisiaj tworzycie wielką rodzinę, choć nie zdajecie sobie z tego sprawy. Każde z was może wykonać drzewo genealogiczne, docierając najdalej, jak to możliwe. Wykorzystajcie wiedzę swoich rodziców, dziadków, może pradziadków, może w waszej szkole, gminie, kościele zachowały się jakieś stare dokumenty, księgi (np. metrykalne w archiwum przykościelnym), z których możecie dowiedzieć się czegoś o waszych przodkach. Wykonanie tego zadania pochłonie więcej czasu. Możecie wykonywać je do końca wakacji. Potrzebny będzie później tylko czas na zebranie wszystkich drzew i wiedzy i "zbudowanie" jednego wspólnego drzewa.

Sztuka miniatur
To oczywiście tylko hasło, tak naprawdę sztuka mini nie istnieje. Ale na pewno słyszeliście, że wielu artystów, rękodzielników lub innych, którzy lubią bić rekordy, na przykład do księgi Guinessa, wytwarza miniaturowe dzieła. Niektórych z nich nie można dostrzec gołym okiem czy przez lupę, potrzebne są do tego silne mikroskopy. Spróbujcie wykonać sami jak najmniejsze dzieła. Może je wiązać wspólny temat, ale mogą to być też zupełnie różne pomysły. Może to być na przykład zestaw zabawek, który zmieści się na jednej dłoni, może to być komplet biżuterii damskiej i męskiej. A może zabawa ta spodoba się wam i zechcecie ją kontynuować. Możecie wtedy założyć swoją księgę rekordów, w której odnotujecie wasze kolejne rekordy miniaturyzacji.

Z zadartym nosem
Nie, to wcale nie oznacza byście bez powodu chodzili dumni jak pawie. Chodzi o zabawę, którą możecie zaproponować też innym kolegom i koleżankom, młodszym i starszym. Zwykle badamy to, co jest w zasięgu naszej ręki i wzroku. O wiele trudniej badać jest coś, czego nie możemy dotknąć ani zatrzymać na dłużej. Myślę o ptakach. Czy wiecie, jakie ptaki żyją w okolicy, czy zadaliście sobie kiedyś trud, by spisać listę ich gatunków. Może to być doskonała zabawa. Jestem przekonana, że pomysłów, gdzie wypatrywać i podglądać ptaki, nie zabraknie i na pewno będzie to dużo więcej niż jedna wyprawa. W literaturze fachowej (może w bibliotece, a może u kogoś w domu) możecie odnaleźć nazwy ptaków, które zamieszkują wasz region. Proponuję, byście dzięki obserwacjom sporządzili wykaz ptaków, które odnajdziecie w najbliższym lesie, sadzie, ogrodzie, polu, na przydrożnych drzewach. Możecie wykonać ich rysunki i dodać trochę informacji na temat środowiska, w którym żyją, ich zwyczajów. Jeśli dodacie do tego rysunki, to z pewnością będzie to ciekawa praca, może nawet album, który przydać się może w czasie roku szkolnego.

ZA MIEDZĄ

Bardzo często zaraz za wsią lub miastem jest następna wieś czy osada i choć jest to po sąsiedzku, to często nie znamy tych miejsc. Porozmawiajcie z rodzicami, może pomogą wam w organizacji wypraw gdzieś dalej, by poznać okolicę.

Wyprawa za... (miasto, wieś)
Najlepiej odbyć ją pieszo, autobusy nie zawsze pasują, mogą nie zabrać większej ilości dzieci. Idąc pieszo więcej można zobaczyć. Jeśli ktoś z was ma aparat fotograficzny, niech go zabierze, zdjęcia będą wspaniałą pamiątkę oraz dokumentem potwierdzającym, iż taką wyprawę odbyliście. Opiszcie dokładnie, co zobaczyliście, co się wam podobało, a co nie, z kim nawiązaliście kontakty. Załóżcie dziennik wypraw, byście mieli gdzie zapisywać wasze wrażenia oraz wklejać zdjęcia.

Spotkanie na leśnej polanie
Przygotujcie wyprawę do lasu na cały dzień, poproście, by towarzyszyli wam w tej wyprawie dorośli. Odpowiednio się przygotujcie, przypomnijcie, co wolno, a czego nie wolno robić w lesie. Możecie zbierać jagody i borówki, które zaniesiecie do domu. Mama będzie mogła zrobić pierogi. Taka wyprawa do lasu to wspaniała okazja do tego, by poćwiczyć nasze zmysły, spostrzegawczość, dowiedzieć się czegoś, utrwalić swoją wiedzę.

Wyprawa ogródkami
Przy każdym wiejskim domu znajduje się ogródek. Jeśli mieszkacie w mieście, to tu także przy domkach jednorodzinnych spotkać można ogródki, a przed blokami mieszkańcy tworzą ogródki na trawnikach. Jeśli gdzieś te ogródki są zaniedbane, zapytajcie, czy możecie pomóc i oczyścić z chwastów, jeśli wiecie, że mieszka w tym domu starsza osoba, zapytajcie i ją, na pewno z radością przyjmie waszą pomoc. Możecie też umówić się, że co jakiś czas przyjdziecie, by wyrwać chwasty.

Wyprawa do przybyszów
Bardzo często w miejscu, gdzie mieszkacie przebywa jakiś obóz czy kolonia. Nawiążcie z nimi kontakt, poproście, by poszła z wami osoba dorosła, może to być wasz opiekun lub ktoś inny. Zaproponujcie różne spotkania z zabawami, których inicjatorami będziecie wy i oni. Może to być początek wielu fajnych znajomości i przyjaźni.

Wyprawa ziemniaczana
Zapytajcie rodziców, czy będziecie mogli wziąć kilka kartofli z domu lub wykopać na działce lub polu. Na spotkanie wybierzcie takie miejsce, gdzie będzie można palić ognisko. W tej wyprawie muszą towarzyszyć wam osoby dorosłe. Pamiętajcie, że nie wszędzie i nie zawsze wolno palić ogniska, że należy zawiadamiać o tym straż pożarną. Chcę was zachęcić do pieczenia ziemniaków w ognisku (właściwie w żarze). Na pewno nie wszyscy mieli okazję takie jeść. A są bardzo dobre, pod warunkiem, że ich nie spalicie.

WYPRAWA DO KRAINY RADOŚCI

PRZEZ RÓŻOWE OKULARY

Kolorowe pudełkowo
Zróbcie makietę swojego wymarzonego domu. Nie potrzeba do tego specjalnych materiałów. Stare pudełka, kolorowe gazety, resztki tapety, celafon, klej, nożyczki i wasze pomysły. Gotowe domy ustawcie razem, na pewno powstanie niezwykłe osiedle.

Mój wymarzony dom
Narysujcie obrazek, wykorzystując różne techniki: malowanie farbami plakatowymi lub akwarelowymi, kredkami pastelowymi. Przenieście swoją wizję na karton.

W pracowni projektowej
Twój idealny pokój, niech ten pomysł podpowie ci twoja fantazja. Nie bój się myśleć i marzyć. Twoja wyobraźnia podpowie ci i pozwoli na ciekawe kreski, kropki, plamy, które połączone dadzą obraz wspaniałego pokoju.

Jednobarwni
Pomyślcie, gdyby świat był tak urządzony, że każdy człowiek byłby jednego koloru. Namalujcie swoją rodzinę, przyjaciół lub kolegów, każdy w jednym, ale innym kolorze. Jacy by to byli ludzie?

Świat na różowo
Wykonajcie okulary - każdy dla siebie, możecie wykorzystać stare oprawki lub wykonać je z kartonu. Z kawałków przezroczystego papieru w różnych kolorach zróbcie szkła. Załóżcie okulary i spójrzcie dookoła. Namalujcie widok - taki jaki widzicie przez okulary. Jeśli macie szkła w różnych kolorach, zamieńcie się okularami i malujcie kolejne kolorowe obrazy. Po ich połączeniu powstanie wielki obraz.
Poszukajcie miejsca w waszym środowisku, gdzie można by było wyeksponować wasze prace. Może to być jakieś pomieszczenie w urzędzie gminy, szkole, bibliotece, ośrodku zdrowia, remizie strażackiej, sklepie, może przy kościele.

HECA NA 14 FAJEREK

Przebieranki z niepotrzebnych rzeczy
Niech każdy z was na spotkanie przyniesie kilka niepotrzebnych ubrań. Jeśli nie są wasze, zapytajcie rodziców lub rodzeństwa, czy możecie zabrać je na spotkanie. Niech każdy z was stworzy, korzystając z przyniesionych rzeczy, kilka postaci. Może to być pełen radości i humoru pokaz.

Radosna gazeta
Gazety przynoszą różne wiadomości i nie wszystkie są radosne. Niech każdy z was stworzy własną gazetę - zwariowaną, ale pozbawioną smutnych i tragicznych informacji. Potrzebne będą różne stare gazety i taśma samoprzylepna lub klej. Wykorzystajcie różne "kawałki" tekstów i poskładajcie z nich nowe informacje, radosne i z humorem. Przeczytajcie teraz wszyscy swoje gazety, jeśli w waszej miejscowości jest redakcja jakiejś lokalnej gazety, zanieście tam swoje prace i pochwalcie się nimi. Jeśli nie ma redakcji, zanieście je do różnych urzędów, do swoich domów.

Zwariowany taniec radości
Pomyślcie, jak może wyglądać taki taniec, opowiedzcie sobie nawzajem, jak on może wyglądać. Wymyślcie go, zanotujcie, przećwiczcie i zatańczcie. W ten sposób może powstać taniec radości waszej grupy lub tańce radości na różne okazje.

Rytmy do hecy
Różne dźwięki i rytmy można wydobyć w zasadzie ze wszystkiego. Dźwięki daje przeciągnięcie kija po płocie czy siatce, uderzanie różnymi rzeczami o siebie i o inne przedmioty. Każdy niech poszuka własnych dźwięków, później połączcie je wszystkie. Niech ta wspólna orkiestra poza zdobywaniem nowych doświadczeń da wam wiele radości.

Święto bez okazji
Czy do tego, by świętować, trzeba okazji. Udowodnijcie, że nie, trzeba tylko chęci. Przygotujcie przyjęcie ze śmiesznymi prezentami, zwariowanymi tańcami i rytmami oraz przebierankami. Niech to będzie Wielkie Święto Radości.

PO ROZUM DO GŁOWY

Zwariowany konkurs
Może to być konkurs na śmieszne miny, śmieszne kroki, śmieszny język, śmieszne ubranie, a może wszystko razem. Wymyślcie też śmieszne nagrody. Wesołej zabawy.

Rodziny krzepkich i cherlawych
Potrzebne do tego będą kamyki różnej wielkości i kształtu, farby, pędzle, wodoodporne flamastry. Pod hasłem "mocni i słabi" zróbcie galerię portretów czy postaci. Każdemu portretowi nadajcie nazwę, imię lub tytuł. Możecie stworzyć fantastyczną galerię portretów lub zabrać je do domu, by dekorowały półki, biurko czy parapet.

Co to za kształty
Do takiego quizu potrzebne będą kolorowe czasopisma, gazety, nożyczki, duża koperta lub papierowa torebka. Wybierzcie temat - każde dziecko inny. W czasopismach, gazetach poszukajcie elementów związanych ze swoim tematem, na przykład: ptaki, samochody, zwierzęta, i wytnijcie je. Następnie włóżcie do koperty lub torebki. Dobrani w pary wykładajcie tajemnicze elementy, jak karty, i kładźcie je odwrócone. Partner musi odgadnąć, co to jest? Później zmiana ról.

Wynalazca
Każde z was musi przygotować pudełko (może być po butach) różnych drobiazgów, nikomu niepotrzebnych. Mogą to być skrawki materiałów, kartonu, papieru, bibuły, patyki, guziki, zużyte pisaki, nożyczki, klej, sznurek, druciki itp. Co jeszcze, niech wam podpowie wasza wyobraźnia. Teraz przekażcie pudełka sobie nawzajem, tak by nikt nie pracował z rzeczami przygotowanymi przez siebie. I już możecie działać. Wasz geniusz ukaże się w tym, co wykonacie z otrzymanych rzeczy. Nie będzie też czasu na nudę.

Reklama rzeczy zbędnych
Przygotujcie reklamę dla wynalezionych przez was rzeczy. Wynalezionym przez was produktom nadajcie nazwę i pomyślcie, jakich słów użyć, by ten towar sprzedać. Ułóżcie reklamę. Postarajcie się wykorzystać różne formy reklam: radiową, telewizyjną i do prasową.

SPOTKANIE ZE SZTUKĄ PRZEZ MAŁE "s"

Historia z pudełka
W różnych pudełkach zgromadźcie różne etykiety z nazwami. W jednym pudle postaci, w innym fabułę, w kolejnych miejsce akcji, komplikacje. Każdy losuje 1 los z każdego pudełka. Wykorzystując te informacje, ułóżcie opowiadanie.

Mały teatr
Na poprzednim spotkaniu otrzymaliście zadanie przygotowania i przyniesienia różnych rzeczy, które będzie można wykorzystać jako rekwizyty teatralne. W ramach spotkania przygotujcie sztukę teatralną. Podzielcie się rolami i zadaniami. Oprócz aktorów niezbędny jest reżyser, kto jeszcze - tego musicie dowiedzieć się sami (może w bibliotece lub najbliższym ośrodku kultury). Gdy sztuka będzie gotowa, wykonajcie zaproszenia i roznieście je tym, którym będziecie chcieli pokazać swoje przedstawienie. Mogą to być rodzice, sąsiedzi.

Pudełka z bajkami
Każdy z was ma jakąś ulubioną bajkę, opowiadanie. Wymyślcie i zaprojektujcie do niej scenkę. Następnie wykonajcie swoje dzieło. Będzie to coś na kształt szopki. Możecie wystawić fragmenty bajki lub opowiadania młodszym dzieciom, rodzeństwu, możecie te "pudełkowe" teatrzyki im podarować.

Jestem rzeźbiarzem
Może gdzieś w waszym otoczeniu jest glina, jeśli nie - wykorzystajcie kostki mydła, ziemniaki, możecie też wykonać masę solną. Do wykonania rzeźby wykorzystajcie widelce, noże z ząbkowanym ostrzem. Jeszcze tylko pomysł, działanie i rzeźba gotowa. Zróbcie wystawę swoich rzeźb i zaproście na nią bliskich.

Maski
Czasami zmienilibyśmy coś chętnie w swojej twarzy. Na chwilę można to zrobić maską. Do wykonania masek potrzebne będą: brystol, papierowe talerze, farby, flamastry, skrawki różnych materiałów, włóczki, sznurek, piórka ptasie, klej, gumka lub tasiemka. Każde z was niech wykona dwie maski. Później wykorzystajcie je w zabawie. Wymyślcie i odegrajcie skecze, scenki. Możecie przebrać się w dwie maski jednocześnie, a może znajdziecie lepsze pomysły.

W ZDROWYM CIELE - ZDROWY DUCH

Łamanie głowy
Podzielcie się na grupy i niech każde z was przygotuje kilka krzyżówek. Na kolejnym spotkaniu będziecie je rozwiązywać. Zwycięzcą zostanie ten, kto odgadnie najwięcej haseł. Pamiętajcie, że krzyżówki muszą być na różnym poziomie, w zależności od wieku dzieci w waszym zastępie.

Zagadki na 4 pory roku
Podzielcie się na 4 zespoły, lub bez podziału na grupy przygotujcie po kilka zagadek, każde z was stosownie do 4 pór roku. Możecie je zapisać, zilustrować i spiąć w jedną całość jako księgę zagadek. Przyda się ona wam, młodszym kolegom lub rodzeństwu w szkole. Czy są one zrozumiałe do odgadnięcia, przetestujcie na sobie.

Długa olimpiada
Wymyślcie takie konkurencje, w których zwycięzcą może być ktoś, kto wykonał coś najdłuższego np.: najdłuższą obierzynę, najdłuższe słowo i inne. Powodzenia w poszukiwaniu "najdłuższych" kategorii.

Dziwna olimpiada
Przygotujcie zabawne konkurencje, na przykład przejście z zawiązanymi oczami za głosem, bieg ze związanymi nogami, bieg z plastikowymi kubkami na głowie, itd. Rywalizacja w takich konkurencjach da wam wiele radości i sprawi, że rywalizacja będzie doskonałą zabawą.

Skarby poszukiwaczy
Znajdźcie sobie jakiś temat. Waszym zadaniem będzie odnalezienie jak największej ilości informacji na ten temat z encyklopedii, prasy, od osób dorosłych, wiadomości z własnych obserwacji i doświadczeń, zdjęć. Wszystkie opracowane przez was tematy mogą być początkiem tworzenia encyklopedii. Wszystkie pomysły, te i wymyślone przez was, powinny być okazją do rozwijania różnej aktywności ruchowej, tworzenia nowych dziedzin sportowych i doskonałą zabawą.

WYPRAWA DO KRAINY BEZPIECZEŃSTWA

RUSZ GŁOWĄ

Rodzinny regulamin
Zadaniem każdego z was będzie opracowanie 10 przykazań dla waszej rodziny, które będą regułami do przestrzegania przez wszystkich domowników. Muszą być one skonsultowane z członkami rodziny. Pochwalcie się swoimi kodeksami i porównajcie je. Porozmawiajcie o tym, co powoduje istnienie podobieństw i powstawanie różnic.

Wywiadowcy
Przygotujcie listę miejsc, w których moglibyście zapytać się, gdzie i jak zorganizować bezpieczne miejsca do zabawy dla waszej grupy. Może to być urząd gminy lub miasta, szkoła, klub osiedlowy, straż pożarna, przychodnia lekarska itd. Przygotujcie listę pytań, tak byście, odwiedzając wiele miejsc, wyczerpali temat i dopiero teraz możecie przystąpić do urządzania waszej bazy.

Bezpieczna baza
Urządzając swoją bazę, a także ją doskonaląc, zwróćcie uwagę na wasze bezpieczeństwo. Jeśli ma to być konstrukcja stawiana przez was, poproście o pomoc osobę dorosłą. Musi być ona masywna i stabilna. Dbajcie o porządek, by bałagan nie był przyczyną nieszczęśliwego wypadku. Nie przynoście i nie zbierajcie rzeczy wam nieznanych, ostrych.

Niebezpieczna mapa
Wykonajcie szkic waszej miejscowości lub osiedla. Przemierzcie je wzdłuż i wszerz, robiąc inwentaryzację waszego terenu. Sprawdźcie, czy wszystkie znaki drogowe lub inne oznaczenia ważne dla osób podróżujących nie zostały uszkodzone, czy są czytelne. Czy miejsca niebezpieczne zostały odpowiednio oznakowane, tak by nikt nie wpadł do dołu lub poszedł w innym kierunku. Wszystkie nieprawidłowości zaznaczcie na mapie i je opiszcie. Z taką mapą możecie pójść do najbliższego urzędu lub na posterunek policji. Opowiedzcie, dlaczego i po co robiliście ten remanent, i przekażcie mapę.

Domowi ochraniarze
Dla zabezpieczenia sprzętu, urządzeń, towaru różnych zakładów, biur i sklepów zatrudniani są ochraniarze. Ich zadaniem jest między innymi dopilnować i sprawdzić, czy wszystko zostało prawidłowo zamknięte, zabezpieczone, wygaszone światła. Wy też możecie postawić sobie takie zadanie i być ochraniarzami w waszym domu lub na terenie całej posesji. Musicie to uzgodnić z rodzicami i im przekazywać informacje, gdy zauważycie nieprawidłowości.

KTO PYTA NIE BŁĄDZI

Kto pyta nie błądzi
Przed wami problem do rozwiązania. Musicie odnaleźć kogoś w nieznanym wam mieście. Jak to zrobić - udajcie się do różnych instytucji, by pomogli wam rozwiązać problem. Spróbujcie także pomyśleć sami. Możecie to wszystko spisać w notatniku lub kronice waszego zastępu.

Video - trasa
Proponuję wam ciekawą zabawę, w której trzeba będzie wykorzystać swoją wyobraźnię. Przygotujcie losy z nazwami rożnych ważnych miejsc, oddalonych od waszych domów. Zadaniem każdego dziecka będzie takie opisanie drogi do tego miejsca - bez używania jego nazwy i nazw ulic - by pozostałe dzieci mogły zgadnąć, co jest na mecie tego opisu trasy. Opisywanie drogi może być takie: "Wychodząc z mojego domu, kieruję się na wprost i idę cienistą ulicą obok szkoły, potem skręcam w prawo przy pomniku, następnie idę prosto przez dwa kolejne skrzyżowania, na drugim skręcam w lewo przy sklepie z zabawkami, następnie idę prosto, mijam kiosk Ruchu i małą ścieżką trafiam wprost do..." Radosnego łamania głowy!

Zapytam swojego rozumu
Takie ćwiczenia mogą się przydać, gdy będziecie kogoś lub coś poszukiwać, nie znając dokładnie adresu. Jeśli jeszcze nie ma w pobliżu nikogo, kogo można by zapytać - mamy poważny problem. Ale można zapytać siebie samego: "kto tu mieszka" i ocenić to, co widzicie. Może stoi na podwórku rower, zastanówcie się chłopca czy dziewczynki, może leży piłka nożna, czy może znajduje się coś charakterystycznego, co mogłoby pomoc identyfikacji mieszkańca.

Co by było, gdyby...?
Z pomocą rodziców i innych osób dorosłych spiszcie rożne niebezpieczeństwa, jakie czyhają na dzieci w waszym wieku. Listę zagrożeń zamieńcie na listę pytań. Na takie spotkanie z grami ćwiczącymi wyobraźnię zaproście dorosłych: swoich rodziców, strażnika miejskiego, policjanta, panią pedagog, a może kogoś innego. Poproście, by spotkanie to poprowadził wasz dorosły opiekun, wy będziecie odpowiadać na pytania przez was wcześniej przygotowane. Takie same pytania zadajcie swoim gościom, dodając, co by zrobili w tej sytuacji, gdyby mieli 7, 9 czy 12 lat. Jeśli nie macie sami pomysłów, by rozwiązać problem zawarty w pytaniu, poproście o pomoc osoby dorosłe i razem ustalcie najlepsze rozwiązanie.

Mój system alarmowy
Każde z was niech wytnie kwadrat o boku 30 cm z kartonu. Potrzebne będą jeszcze flamastry, guziki i dobry klej. Z kwadratu zróbcie tablicę ostrzegawczą. Przyklejcie guziki i oznaczcie je etykietami z odpowiednimi napisami, które mogą być dobrą odpowiedzią na strach, panikę itp. Na przykład: "Krzycz", "Uciekaj", "Wezwij pomoc", "Sprawdź z rodzicami", "Powiedz nie", "Oddychaj głęboko" itd. Tabliczkę zawieście na tasiemce na szyi. Dobierzcie się parami. Tylko jedną dziecko w parze może mieć tabliczkę. Partner bez tabliczki opowiada pewną hipotetyczną sytuację, druga osoba z pary musi zareagować, naciskając odpowiedni guzik. Następnie zamieńcie się rolami.

BEZ LORNETKI

Z bocianiego gniazda
Bocianie gniazdo to miejsce na statku, skąd można obserwować morze. Jest ono usytuowane wysoko, skąd więcej i lepiej widać. Jeśli w waszej okolicy jest jakieś wzniesienie, pójdźcie tam wszyscy, niech każdy stanie w innym miejscu. Popatrzcie, jak wygląda panorama waszej miejscowości, naszkicujcie ją, a później pomalujcie. Jeśli nie ma wzniesienia, znajdźcie w płaskim terenie miejsce, by na waszą okolicę spojrzeć z oddali, tak by widzieć panoramę.

W marzeniach
Każdy z nas często wyobraża sobie, jaki będzie kiedy dorośnie. Nigdy tego nie zapisujemy. Może warto namalować portret siebie za 20 lat i zrobić kartę z kroniki rodzinnej (oczywiście także dotyczącą przyszłości). Powieście sobie tę kartę z portretem nad łóżkiem i za każdym razem, gdy będziecie układali się do snu, przypomnijcie sobie o swoich marzeniach.

Wywiad z samym sobą
Wiemy już kim będziemy za kilkanaście lat. W tej zabawie spotykamy siebie już dorosłego i przeprowadzamy wywiad ze sobą. Możecie przygotować pytania na kartce do tego wywiadu. Mogą one dotyczyć tego co dzieje się w "naszym" dorosłym życiu, codziennych zajęć, także sposobu osiągnięcia celu i realizacji zamierzeń. Na spotkaniu grupy przygotowane pytania przekażecie innemu koledze, a wy będziecie tą osobą, z którą on lub ona przeprowadzi wywiad. Możecie przygotować odpowiednie rekwizyty, by się nieco "postarzyć".

Wywiad z...
Przygotujcie spotkanie dla dorosłych, z którymi przeprowadzicie wywiady. Możecie zaprosić rodziców albo np. policjanta, strażaka, pielęgniarkę, strażnika lub inną osobę, od której możecie się dowiedzieć czegoś ciekawego o niej i jej pracy. Przygotujcie sobie zestawy pytań, pamiętajcie jednak, że nie mogą one zbyt szczegółowo dotykać zagadnień dotyczących ich życia rodzinnego i osobistego. Każdy z nas ma przecież prawo do intymności. Możecie zadawać takie pytania, które pozwolą wam zdobyć różne ciekawe informacje, z których sami będziecie mogli skorzystać.

Myśli do śmietnika
Nie powinniśmy myśleć o sobie tylko negatywnie. W ten sposób możemy zniszczyć opinię o samym sobie. Bo jak może was motywować coś co jest złe, negatywne, krzywdzące. Wypiszcie wszystkie takie myśli na kartkach. Potem przeczytajcie razem zapiski i krytycznie się im przyjrzyjcie. Jeśli uznacie, że coś nie jest prawdą, autor tej kartki powinien ją ze złością pognieść, podrzeć na małe kawałki i wyrzucić do kosza na śmieci. Jeśli na kartce znajdziecie coś, co jest prawdą, postarajcie się wspólnie znaleźć sposób, aby to zmienić.

W KOLOROWEJ KRAINIE

Świat znaków i liter
Różne barwy i oznakowania mają symboliczne i bardzo ważne znaczenie. Wystarczy tylko przyjrzeć się znakom drogowym lub w urzędach. Większość z nich jest wam znana, chociażby znaki drogowe, flagi państw, rożne piktogramy. Spróbujcie poznać niektóre z nich na kolejnych spotkaniach. Pierwsze mogą to być znaki drogowe. Wybierzcie się więc na posterunek policji, poproście o materiały, a może przygotujecie konkurs.

Świadomy użytkownik ruchu drogowego
Na spotkanie zaproście policjanta. Sami także przygotujcie się do tego spotkania, poznając różne znaki drogowe i zasady poruszania się po drogach indywidualnie i w grupie, jazdy na rowerze samodzielnie i w grupie. Dla tych, którzy uważają, że wszystko wiedzą, będzie to okazja do powtórki i utrwalenia wiedzy, a dla tych, którzy jej nie posiadają - do zdobycia tej wiedzy. Sami możecie przygotować dyplomy ukończenia mini szkolenia "prawa chodzenia i jeżdżenia na rowerze".

Turniej z flagami
Spróbujcie przygotować się do tego turnieju, poznając flagi i nazwy wielu państw. Możecie stopniować trudność tego turnieju. Dla najmłodszych mogą to być nasi sąsiedzi, dla starszych - Europa, dla najstarszej grupy - świat. Do jury tego turnieju możecie poprosić kogoś z urzędu miasta lub gminy, nauczyciela, starszego brata lub siostrę studenta, a może kogoś innego. Sami o tym zadecydujcie.

Nasz kod rysunkowy
Do budowania obrzędowości waszej grupy możecie wymyślić i ustalić kod dla waszej grupy, posługując się nim przy zwoływaniu dodatkowych spotkań lub informowaniu o czymś bardzo ważnym.

Odpowiedz na SOS
W życiu naszym i innych osób pojawiają się różne problemy, z którymi nie potrafimy sami sobie poradzić. Gdzie szukać pomocy, gdy mam problem z samym sobą, jak pomóc koleżance lub koledze, gdy biją ich rodzice, jak pomóc całej rodzinie maltretowanej przez pijącego ojca lub matkę, jak pomóc, gdy ktoś chodzi głodny, brudny, odrzucony przez innych. Gdzie można prosić o pomoc i zgłaszać takie przypadki. Pójdźcie do urzędu gminy, na posterunek, do przychodni i przeprowadźcie rozeznanie, gdzie moglibyście kierować takie osoby, które potrzebują różnej pomocy, lub kogo zawiadomić o tym, że dzieje się komuś krzywda.

SZKOŁA PORADNICTWA I RATOWNICTWA

Sznurek uczuć
Często zdarza się, że - funkcjonując w grupie - zapominamy o tym, że oprócz innych i my mamy swoje dobre i złe dni, dobre i złe humory. Często nie potrafimy powiedzieć, jakie są nasze uczucia. Spróbujcie co jakiś czas opisywać swoje uczucia. Po przyjściu na spotkanie niech każdy z was narysuje twarz, na której zaznaczy, co dzisiaj czuje, i przyczepi do sznurka. Może pozwoli to chociaż częściowo na uwolnienie się od uczuć negatywnych, a podzielenie z innymi uczuciami pozytywnymi.

Uczuciowy kolaż
Zgromadźcie czasopisma, kartony, kredki i farby. Każde z was niech wytnie jak najwięcej zdjęć ludzi wyrażających swoje uczucia. Ułóżcie z nich obrazki na kartonie i podpiszcie wszystkie uczucia. Niech każdy z was zabierze taki obrazek do domu i zawiesi w swoim pokoju, by mógł go oglądać stale. Gdy zdarzy się coś i będziecie odczuwać to intensywnie, poszukajcie odpowiedniego zdjęcia i podpisu. Jeśli to zdjęcie nie bardzo wam odpowiada, poszukajcie zdjęcia, które wam się podoba i znajdźcie w sobie takie właśnie uczucie.

Kurs ratownictwa
Często nie potrafimy zachować zdrowego rozsądku, kiedy jesteśmy świadkami jakiegoś wypadku. Jak się zachować. Po pierwsze nie róbcie nic, jeśli nie jesteście pewni, że nie zaszkodzicie, po drugie pamiętajcie, że nikt nie oczekuje od was bohaterstwa. Dowiedzcie się na posterunku policji i w przychodni lekarskiej, czy i w jaki sposób możecie pomóc ofiarom wypadków. Pamiętajcie, że spotkanie takie musicie najpierw umówić. Możecie także od osób dorosłych dowiedzieć się co zrobić, gdy się skaleczyliście lub gdy ktoś zemdlał. Sporządźcie także wykaz miejsc i zachowań, które grożą niebezpieczeństwem. Zastanówcie się, jak im przeciwdziałać.

Miejsce spokoju
Wyznaczcie w waszej bazie miejsce, w którym nic nie będzie zakłócać spokoju. Dobrze, gdyby było tam krzesło i nawet niewielki stolik, możliwość słuchania spokojnej muzyki, kilka książek, gier i przyrządów do majsterkowania. W takim miejscu będzie się można wyciszyć i skoncentrować.

Egzamin ratowniczy
Gdy zdobyliście już odpowiednią wiedzę i umiejętności, powinniście je teraz sprawdzić. Przygotujcie egzamin. Żeby wasze starania i wysiłki zostały ocenione fachowo, zaproście na spotkanie osoby, które pomogły wam tę wiedzę i umiejętności zdobyć.

WYPRAWA DO KRAINY TOLERANCJI

POD GRUSZĄ

Gdy piszę "pod gruszą", to myślę, że nie jesteśmy tacy sami, jest nas więcej, cała grupa, wszystkim jest nam dobrze ze sobą. Takie uczucia wymagają umiejętności wczuwania się w sytuację innych osób. I tego musimy się uczyć codziennie.

Jestem nim, jestem nią
Każde z dzieci niech przygotuje sylwetkę postaci naturalnej wielkości z otworem na twarz. Niech to będzie postać niezbyt lubiana. Zamieńcie się sylwetami i po kolei każde z was niech włoży głowę i zacznie opowiadać, jak się czuje w tym ciele. Porozmawiajcie później o tym, spróbujcie odpowiedzieć na pytanie, co moglibyście zrobić, by działo się inaczej.

Nasze przedsięwzięcie
W waszym środowisku na pewno nie brak osoby czy miejsca, wobec których moglibyście wykazać troskę. Jeśli sami tego nie dostrzegacie, zapytajcie o to dorosłych, poproście, by pomogli wam dokonać wyboru i roztoczyć opiekę.

W twoich butach.
Każde dziecko zakłada buty innej osoby i opisuje, co czuje jako ta osoba. Odegrajcie różne sytuacje. Porozmawiajcie, czy łatwo jest być kimś.

Inni choć przez chwilę
Wśród nas jest wiele dzieci i osób niepełnosprawnych, niewidzących, głuchych. Nie zawsze budzą w nas najlepsze uczucia, dlaczego? Może po prostu ich nie znamy. Spróbujcie choć na chwilę "być innym". Odegrajcie różne scenki. Część z was niech ma zawiązane oczy, część zatkane rękoma uszy, ktoś inny niech sprawdzi, czy łatwo jest funkcjonować bez prawej ręki. Przekażcie jakieś zadanie do wykonania. Spróbujcie teraz sobie pomóc. A później porozmawiajcie, jak się czuliście, pomagając i przyjmując pomoc.

I co wtedy.
To zabawa, która pomoże wam zrozumieć, że wszystko, co robicie, przynosi określone konsekwencje. Zadanie 1: odpowiedzieć na pytanie, co wyniknęło z tego, że Kasia wysłała wszystkim, od których otrzymała prezenty, kartki z podziękowaniami. Zadanie 2: koleżanki i koledzy brzydko przezywają Kasię. Zastanówcie się, jakie to wywołuje u niej uczucia, czy zostawia to jakiś ślad w jej psychice? Porozmawiajcie o tych problemach.

ZA SIEDMIOMA GÓRAMI

Zwykle tak zaczynają się bajki albo legendy. Wyobraźcie sobie, że wokół waszej miejscowości jest wiele gór i za każdą z nich mieszkają inni ludzie. Jak sobie ich wyobrażacie? Spróbujcie określić ich cechy zewnętrzne, miejsce, w którym żyją, co robią, jak wygląda ich dzień, jak się bawią.

Tacy sami
Narysujcie lub namalujcie portret mieszkańca krainy "zza gór". Opiszcie także, jak wyglądają tam dzieci, dorośli, starcy, jak się ta kraina nazywa i w czym jej mieszkańcy są podobni do was, biorąc pod uwagę te cechy, które wynikają z opisu lub widoczne są na rysunkach.

Jest taka kraina
Opiszcie lub narysujcie krainę "zza gór". Uwzględnijcie wcześniej stworzony przez was obraz mieszkańców tej krainy. Porozmawiajcie, czy obrazy namalowane lub opisane przypominają waszą okolicę.

Tak żyją
Gdybyście chcieli zareklamować życie mieszkańców krainy "zza gór", co byście napisali, namalowali, podkreślili. Wykonajcie plakat reklamujący tę krainę. Porozmawiajcie później o tym, czy życie, które opisujecie jest inne od tego w naszym świecie.

Dzień mojego rówieśnika
Każde z nas ma określone obowiązki w domu, uczestniczy w życiu rodzinnym, lubi pewne zajęcia, ma swoje zainteresowania i poświęca im określony czas. Zorganizujcie i narysujcie taki dzień dla rówieśnika z innej krainy. Czy zaprezentowane przez was rozkłady przypominają wasze dni, czy raczej wasze marzenia. Jeśli tak, to porozmawiajcie o tym, jak można zmienić rozkład waszego dnia codziennego.

W co się bawić?
Zaproponujcie różne zabawy dla rówieśników "zza gór". Wybierzcie kilka i zabawcie się sami. Jeśli bawicie się dobrze, to może częściej należałoby wymyślać różne zabawy.

WYSPA SZCZĘŚCIA

Na pewno wielu z was lubi marzyć, może o wyspie szczęścia. Gdzie może być taka wyspa, czym się ona różni od innych miejsc.

Obraz wyspy
Wykonajcie wspólnie makietę wyspy, która waszym zdaniem może być wyspą szczęścia. Wykorzystajcie niepotrzebne materiały plastyczne, makulaturę, odpady.

Kogo zabiorę
Niech każde z was narysuje na wyspie siebie i osoby, które chciałby zabrać ze sobą. Porozmawiajcie o tym, dlaczego właśnie te osoby a nie inne chcielibyście zabrać.

Lista "życzeń do świata"
Każdy z nas marzy o jakiejś wyspie szczęścia. Wolno nam marzyć. I od marzeń właśnie wszystko się zaczyna. Niech każde z was napisze listę życzeń do świata. Teraz zastanówcie się, co możecie zrobić już dzisiaj, by pomoc w realizacji tych życzeń. Rozpocznijcie działania, nie zapomnijcie o swoim opiekunie. On może wam pomóc.

List zza oceanu
Wyobraź sobie małą wyspę, na której jesteś sam. Chcesz światu dać znać, że tam jesteś. Jakim językiem napisać taki list, by wszyscy mogli go odczytać i zrozumieć. Napiszcie taki list.

Szkoła życia
Ciągle jeszcze jesteście na wyspie i do tego sami. Jak zorganizować sobie czas, czym się zająć, jak zdobyć pożywienie. Niech każdy z was ułoży rozkład dnia, wskazując dokładnie czas i rodzaj czynności oraz ułoży jadłospis. Pamiętajcie nie ma tam sklepów i hurtowni.

CO NAM W DUSZY GRA

Każde z was pochodzi z innej rodziny, które mają swoje "korzenie". Różne rodzinne historie, tradycje i zwyczaje przekazywane są z pokolenia na pokolenie. I nam nie raz przyjdzie czegoś wysłuchać, pooglądać zdjęcia, przechowywać jakieś pamiątki. Możecie takie działania podjąć od zaraz. Pytajcie starszych członków rodziny, notujcie.

Festiwal piosenki rodzinnej
Spiszcie słowa i nauczcie się jednej piosenki śpiewanej w waszej rodzinie. Zaprezentujcie ją wszystkim członkom gromady, możecie wszyscy nauczyć się ich i zaśpiewać razem podczas festiwalu.

Kabaret
W wielu rodzinach opowiada się różne żarty i dowcipy. Popytajcie o nie starszych członków rodziny. Zapiszcie, nauczcie się i zaprezentujcie na wspólnym spotkaniu.

Opera za 3 grosze
Zamieńcie się w mimów. Pomalujcie twarze, poćwiczcie w parach różne miny. Zainscenizujcie teraz własne skecze, lub fragmenty znanych bajek, legend, opowiadań. Udawajcie raz smutnych, raz wesołych, szczęśliwych, szalonych, stosownie do tekstu i sytuacji. Spróbujcie wyśpiewać alfabet żałobnym lub bardzo rozradowanym głosem.

Jaka to piosenka?
Zwykle znamy wiele piosenek. Oglądamy i słuchamy wielu programów muzycznych, w których uczestniczący odgadują tytuł piosenki. Spróbujcie i wy swoich sił w podobnym konkursie. Podzielcie się na grupy. Mogą to być śpiewane, nucone lub odtwarzane fragmenty piosenek lub melodii.

Popołudnie z poezją
Prawie każdy z nas kiedyś próbował swoich sił w pisaniu wierszy. Jeśli nie, to pora podjąć taką próbę. Określcie sobie temat i do dzieła. Postarajcie się zorganizować miłe spotkanie, zaproście dorosłych, może rodziców, panią z biblioteki, starsze rodzeństwo, księdza i innych.

BEZ GRANIC

Moje granice
Wyobraźcie sobie, że świat, w którym żyjecie, nie ma granic państw, województw, powiatów. Zastanówcie się, czy świat, w którym nie ma określonych granic, zasad, reguł i norm może być dobrze urządzony. Rozważcie taką sytuację. Każde z was ma 3 możliwości i może wyznaczyć 3 granice. Czego będą one dotyczyły. Wykonajcie taką mapę granic.

Trzy życzenia
Każde z was otrzymało dar od losu, może wymienić trzy życzenia, które się spełnią. Wypiszcie te życzenia na karteczkach i na spotkaniu zaprezentujcie sobie. Zastanówcie się wspólnie, co można zrobić już dziś, by kolejne życzenia mogły się spełnić.

Trzy dary
W tym świecie rządzą inne prawa. Każde z was musi oddać innej osobie 3 dary. Mogą to być rzeczy, ale także talenty, zainteresowania. Od was zależy, co to będzie. Zaprezentujcie je i uzasadnijcie swój wybór. Zastanówcie się, jak ktoś inny może ten dar wykorzystać.

Bez granic
Gdyby nie było nigdzie granic, gdzie chciałbyś mieszkać i dlaczego. Przygotujcie sobie pomysły na zmianę miejsca zamieszkania, powiedzcie, dlaczego właśnie tam, i co chcielibyście zabrać ze sobą.

We wszechświecie
Każdego z nas fascynuje kosmos, nieznane planety, gwiazdy. Gdybyś mógł wybrać miejsce w kosmosie dla siebie, to gdzie by to było. Trzeba będzie trochę poczytać, zgromadzić materiały, aby pozostałym członkom gromady jak najdokładniej opisać to miejsce i wskazać, że są tam możliwości życia.

WYPRAWA DO KRAINY NASZA ZIEMIA

NASZE GOSPODARSTWO

Nigdy nie jest tak dobrze, by nie można było czegoś poprawić. Wystarczy popatrzeć w waszym domu, ciągle coś jest naprawiane, malowane, ulepszane.

Zapomniany kąt
Tak mówi się o miejscach, o których nikt już nie pamięta. Zróbcie rozeznanie, może na terenie któregoś gospodarstwa, domu, bloku jest jakieś pomieszczenie, zapomniane, zaniedbane. Jeśli znajdziecie, to poszukajcie właściciela i poproście, by udostępnił je wam na czas wakacji w zamian za uporządkowanie. Takie miejsce mogło by być doskonałą bazą dla was i miejscem zabaw na deszczowe dni.

Grat do grata
W każdym domu znajdzie się mebel - grat wyrzucony na strych, do piwnicy lub do komórki. Zapytajcie rodziców, czy możecie zabrać go do swojej bazy. Jeśli wymaga naprawy, poproście o pomoc kogoś dorosłego.

Ziarnko do ziarnka
Prawie każdy kredens lub szafka kryje jakieś zakurzone, czasem pojedyncze kubki, talerzyki. Poszukajcie i zapytajcie mamy, babci lub cioci, czy możecie zabrać to do swojej bazy. Spróbujcie też dowiedzieć się, skąd te pojedyncze sztuki się wzięły, może należały do waszych przodków i były częścią dużego serwisu. Na pewno kryją też w sobie stare historie. Może uda się przy tej okazji nakłonić rodzinę na zwierzeń.

Mam serwetkę haftowaną
Nie możemy oczekiwać, że uda się nam pomalować pozyskane pomieszczenie. Jeśli chcecie go udekorować, by było w nim estetycznie, czysto i ładnie, poproście mamę, by poszukała w szafie niepotrzebnego już obrusika, serwetki. Nie muszą oczywiście być haftowane, ważne by były czyste, kolorowe. Wniosą wiele ciepła i radości do waszej bazy.

Coś mojego
Każde z nas przywiązuje się do drobiazgów i często niektóre zabiera w małe lub większe podróże. Gdy wyjeżdżaliście na kolonię lub obóz, każde z was zabierało ulubioną maskotkę, książkę. W waszej bazie każde z was także może mieć kawałek swojego świata, wystarczy go przynieść. Uzgodnijcie to jednak z rodzicami.

CO MOŻE MAŁY CZŁOWIEK

Zastanówcie się, w jaki sposób możecie komuś pomóc w te wakacje. Nie musicie robić tego całą gromadą, możecie podejmować i realizować różne działania małymi grupami lub indywidualnie.

Wesołe przedszkole
Wiele z was podczas wakacji musi opiekować się młodszym rodzeństwem. Często czujecie się przez to bardzo pokrzywdzeni i nieszczęśliwi. Spróbujcie zrobić z tego fajną zabawę. Ustalcie zespoły odpowiedzialne za opiekę nad rodzeństwem, przygotujcie różne zabawy i zajęcia.

I ty możesz być...
Każdy z nas może być kimś "wielkim". Może podróżnikiem, odkrywcą, ministrem, a może nawet prezydentem. Ogłoście wybory prezydenckie. Niech wszyscy przygotują swój program, w którym odpowiedzą na pytania i problemy nurtujące wasz region. Na prezentację programów zaproście rodziców, przedstawicieli różnych urzędów, policjanta, strażaka, sołtysa. Wspólnie wybierzcie najlepsze rozwiązania i przekażcie gospodarzom miejscowości.

Rejestrator pamięci
W natłoku spraw i zadań często zapominamy o ważnych datach związanych z członkami rodziny. Niech każde z was spisze na niewielkim kartonie ważne wiadomości. Przymocujcie ją w widocznym miejscu, żeby każdy mógł ją swobodnie widzieć. Zmieniajcie je co miesiąc.

Książka telefoniczna
Nie wszyscy mamy talent do zapamiętywania numerów telefonów. Często, gdy nam lub naszym bliskim zależy na jak najszybszym połączeniu, szukamy numeru telefonu. Przygotujcie na niewielkim kartoniku spis najważniejszych telefonów. Uzgodnijcie to z rodzicami. Zawieście lub połóżcie obok telefonu.

Przy kapliczce
W każdej prawie wsi czy mieście są różne miejsca, w których oprócz kościołów i kaplic ludzie zbierają się i modlą. Są to przydrożne krzyże i kapliczki. Zwykle opiekują się tymi miejscami najbliżsi mieszkańcy. Zwróćcie się do nich i zaofiarujcie swoją pomoc przy porządkowaniu i upiększaniu tego miejsca. Może umówicie się na wspólną modlitwę i śpiewy. Dzisiaj wy od starszych, a przyszłości wasze dzieci od was będą się uczyć takich tradycji i zwyczajów, które przetrwały przez wiele wieków. Dbajmy o nie już dziś.

JAK NAS WIDZĄ

Jaki mówi przysłowie "jak cię widzą, tak cię piszą", wszystko co widoczne świadczyć będzie o nas, mieszkańcach naszej wsi, osady, miasta czy osiedla. Spróbujcie zatem zadbać o najbliższą okolicę, zastanówcie się, co możecie zrobić sami. Uzgodnijcie to z waszym opiekunem, rodzicami. Gdy będziecie chcieli zająć się czymś trudnym, zwróćcie się o pomoc do gospodarzy terenu lub odpowiedzialnych za dany punkt.

Graj w zielone
Zadbajcie o miejsce zielone, uporządkujcie je. Zawiadomcie o braku koszy na śmiecie, zepsutych ławkach.

Baw się razem z nami
Podobnie jak o zielone miejsca możecie zadbać o place zabaw dla dzieci, uporządkować je, spisać, co trzeba naprawić, pomalować i przekażcie ten raport z inwentaryzacji gospodarzowi. Możecie jednocześnie zaproponować pomoc w wykonaniu niektórych prac. Pamiętajcie, byście uzyskali zgodę rodziców i pracowali pod opieką osób dorosłych.

W podróży
Podczas podróży zawsze wybieramy miejsca czyste i schludne, choć nie zawsze mamy wybór. Miejscami zawsze odwiedzanymi podczas podróży są przystanki autobusowe i dworce kolejowe. Sprawdźcie, czy możecie zrobić coś dla takiego miejsca w waszej okolicy. Jeśli tak, zabierajcie się do pracy. Jeśli brak jest aktualnego rozkładu jazdy, zgłoście to do urzędu gminy/miasta czy do sołtysa, z prośbą o zawieszenie nowego rozkładu.

Zamiast gołębia pocztowego
Poczta to często odwiedzane miejsce w podróży. Można wysłać list, kartkę, nadać telegram, wysłać pieniądze czy je pobrać. Możecie sprawdzić, czy na "waszej" poczcie jest miło i kolorowo. Zaproponujcie przygotowanie kolorowej dekoracji. Przedstawcie projekt i zapytajcie, czy poczta będzie mogła w tym przedsięwzięciu pomóc, zakupując brystol, farby, kredki, klej. Mógłby to być początek ciekawej współpracy.

Sam na sam
Wyścig reklam nie zawsze daje efekt, który nas zachwyca. W wakacje częstymi klientami w sklepach spożywczych są dzieci. I te mieszkające na stałe i te przebywające na obozach, koloniach oraz podróżujące i wypoczywające razem z rodzicami. Przekonajcie właściciela sklepu, że wasza dekoracja może być doskonałą reklamą. Przemyślcie to i przedstawcie wasze pomysły. Taka współpraca może być interesującą przygodą.

JAK W RODZINIE

W każdym miejscu naszej wielkiej ziemi żyją inni ludzie. Także mają rodziny, są w nich dzieci, które chodzą do szkoły lub przedszkola. Podobnie jak my mają czas wakacji. Na pewno lubią się bawić. My także lubimy się bawić.

Mapa życia
Wykonajcie mapę topograficzną swojego życia, począwszy od narodzin, zaznaczając na niej najważniejsze wydarzenia. Następnie zaprezentujcie je na wspólnym spotkaniu i zawieście w swojej bazie.

Filmowy zapis
Zapytajcie w różnych rodzinach, czy nie została komuś rolka jakiejś jasnej tapety. Podzielcie ją na tyle kawałków, ilu jest członków gromady. Dokonajcie wyboru tematu ogólnego. Teraz każde z was wymyśli temat dla siebie, ale musi on zawierać się w temacie ogólnym. A teraz do dzieła. Waszym zadaniem jest narysować wymyślone przez was obrazy na tapecie. Wszystkie razem utworzą jedną wielką historię o waszej gromadzie. Zaprezentujcie ją, później może ona dekorować waszą bazę.

Co by było, gdyby ta osoba była...?
W tej zabawie jedna osoba wychodzi na zewnątrz. Pozostali wybierają kogoś jako osobę będącą przedmiotem opisu. Zapraszamy osobę wcześniej wyproszoną. Jej zadaniem będzie odgadnięcie, kogo grupa wybrała. Czas gry zależy od waszej ochoty.

Kalendarz gromady
Stwórzcie kalendarz waszych spotkań, zawierający wybrane tematy do działania. Wykonajcie go skrupulatnie, byście o niczym nie zapomnieli. Warto do takiego informatora włożyć dane o różnych uroczystościach rodzinnych, kościelnych i państwowych.

Ucztowanie
Jak zauważyliście, przy różnych okazjach często spotykają się rodziny, sąsiedzi, ucztują , rozmawiają, śpiewają, opowiadają sobie żarty, wspominają. I wy przygotujcie takie spotkanie. Nie musicie przygotowywać wielkiego przyjęcia. Zapytajcie rodziców, w czym mogą pomóc, następnie ułóżcie jadłospis. Pozostaje tylko przygotować i zasiąść do stołu.

NIC O NAS BEZ NAS

Legenda o mojej miejscowości
Niech każde z was na podstawie posiadanych informacji ułoży legendę o miejscowości, w której mieszka. Wybierzcie najciekawsze legendy i zanieście do redakcji gazety, gminy, biblioteki, szkoły lub kościoła.

Ilustratorzy
Wasza legenda będzie ciekawsza, gdy wykonacie do niej ilustracje.

Historia mojej rodziny
Wypytajcie najstarszych członków waszej rodziny: babcie, dziadków, prababcie, pradziadków o pochodzenie waszej rodziny, może w waszym rodzinnym archiwum znajdują się jakieś ciekawe i stare dokumenty, zdjęcia. Opiszcie to wszystko.

Drzewo genealogiczne
Historia waszej rodziny będzie ciekawsza, gdy narysujecie lub nakleicie drzewo genealogiczne waszej rodziny.

Gazetowy remanent
Zróbcie remanent w gazetach w waszych domach, poszperajcie w bibliotece. Czy gdziekolwiek znaleźliście jakąś wzmiankę o waszej miejscowości, czy podobało się wam to, co napisano? Jeśli tak, to tym bardziej ucieszy wszystkich kolejna wzmianka o miejscu, w którym żyjecie i mieszkacie. Napiszcie o sobie, o tym, co robicie podczas wakacji, jak się bawicie. Wyślijcie do gazety z prośbą o wydrukowanie waszej informacji, zaproście do siebie redaktora, by sam mógł z wami porozmawiać, zobaczyć, co zrobiliście do tej pory. To nie wstyd chwalić się. Może wasi rówieśnicy z innej miejscowości przeczytają to i zechcą do was napisać, to doskonały pomysł wymieniać się wrażeniami z wakacji.

Do opracowania materiału wykorzystałam następujące książki:
D. Ch. Weston, M. S. Weston, Co dzień mądrzejsze. 365 gier i zabaw kształtujących charakter, wrażliwość i inteligencję emocjonalną dziecka,
M. Jachimska, Grupa bawi się i pracuje. Zbiór grupowych gier i ćwiczeń psychologicznych,
C. Mc Gregor, Kształtowanie twórczej osobowości dziecka. Zabawy i ćwiczenia,
M. Jachimska, Scenariusze lekcji wychowawczych wg programu autorskiego "Żyć skuteczniej",
S. Dorance, Zajęcia twórcze w przedszkolu. Przedmioty i obrazy.

Materiał edukacyjny rozdawany bezpłatnie w ramach szkolenia.

---