Analiza ekonomiczna Wyk, materiały ekonomia UWM, Analiza Ekonomiczna


ANALIZA EKONOMICZNA

WYKŁAD I (07.10.2009) ISTOTA I CEL ANALIZY EKONOMICZNEJ.

Analiza ekonomiczna jest metodą badania zjawisk i procesów ekonomicznych, pozwalającą poznać przebieg i rezultaty działań badanych obiektów. Mogą to być zjawiska i procesy występujące w całej gospodarce narodowej lub w jej odrębnych ogniwach czy podmiotach gospodarczych.

Analiza ekonomiczna polega na podziale zjawisk oraz obiektów na elementy proste, badaniu powiązań pomiędzy nimi, a także porównaniu stanu rzeczywistego z postulowanymi wielkościami i wykryciu przyczyn ustalonych odchyleń.

Celem analizy ekonomicznej jest:

- sporządzanie charakterystyki liczbowej ilustrującej działalność przedsiębiorstwa oraz pozwalającej na ocenę uzyskanych wyników;

- ustalenie czynników mających wpływ na realizację podjętych przedsięwzięć gospodarczych;

- określenie przewidywanych wyników na podstawie informacji o stanie czynników wytwórczych jakimi dysponuje przedsiębiorstwo oraz o zmianach w jego otoczeniu;

- podjecie decyzji zarządczych, służących podnoszeniu efektywności działania przedsiębiorstwa i jego rozwoju.

PRZEDMIOT I RODZAJE ANALIZ EKONOMICZNYCH

Przedmiotem analizy ekonomicznej przedsiębiorstwa są zjawiska oraz procesy gospodarcze występujące we wszystkich sferach jego działalności.

Analiza ekonomiczna:

  1. analiza techniczno-ekonomiczna

  1. analiza produkcji

  2. analiza zatrudnienia

  3. analiza środków trwałych

  4. analiza gospodarki materiałowej

  5. analiza postępu technicznego

  1. analiza finansowa

  1. analiza sytuacji majątkowej

  2. analiza sytuacji finansowej

  3. analiza wyniku finansowego

  4. analiza przychodów

  5. analiza przepływów pieniężnych.

RODZAJE ANALIZ EKONOMICZNYCH PRZEDSIĘBIORSTWA

KRYTERIUM

RODZAJE ANALIZ

PRZEZNACZENIE

Analiza zewnętrzna- na potrzeby instytucji kontrolującej.

Analiza wewnętrzna- na potrzeby własne przedsiębiorstwa.

HORYZONT CZASOWY

Analiza retrospektywna (ex post)

Analiza bieżąca (operatywna)

Analiza perspektywa (ex ante)

RODZAJ OBIEKTU BADAŃ

Analiza pełna (ogólna)

Analiza odcinkowa (szczegółowa)

ETEPY METODYCZNE BADAŃ ANALIZTYCZNYCH

    1. Dokonanie wyboru obiektu badań.

    2. Opracowanie kryterium oceny badanego zjawiska lub procesu.

    3. Ustalenie jednostki miary odniesienia do podstawy i techniki badawczej.

    4. Dobór weryfikacji danych źródłowych.

    5. Określenie odchyleń stanów rzeczywistych od postulowanych.

    6. Ustalenie przyczyn odchyleń oraz wpływu poszczególnych czynników na wyniki.

    7. Sformułowanie hipotez i opracowanie modeli.

    8. Postawienie diagnozy ekonomicznej.

    9. Opracowanie wniosków i kierunki działań racjonalizujących.

    10. Prezentacja wyników.

ŹRÓDŁA INFORMACYJNE

Źródła informacji do analizy:

  1. informacje przedsiębiorstwa

  1. informacje zewnętrzne

  1. podstawowa sprawozdawczość finansowa

  2. pozostała sprawozdawczość

  3. pozostałe źródła pierwotne

  1. GUS

  2. Prasa fachowa

  3. Rynek

  4. Internet

Źródła informacji ze względu na sposób uzyskania:

Źródła informacji ze względu na charakter podejmowanych decyzji:

RODZAJE METOD ANALIZY EKONOMICZNEJ:

1.Metodologia nauk:

2, Etapy analiz:

3. Kolejność badań:

4. Forma opisu:

a. ogólne;

b. specyficzne;

a. analiza wstępna (porównawcza);

b. analiza pogłębiona (przyczynowa);

a. analiza decyzyjna;

b. analiza indukcyjna;

a. analiza jakościowa;

b. analiza ilościowa:

> metody deterministyczne (kolejnych podstawień, różnic cząstkowych, wskaźnikowa, funkcyjna, reszty, proporcjonalnego podziału, podstawień krzyżowych, logarytmowania)

> metody stochastyczne (statystyczne, ekonometryczne, taksonomiczne, dyskryminacyjne).

II ANALIZA GOSPODAROWANIA ŚRODKAMI TRWAŁYMI

Środki trwałe to rzeczowe składniki majątku trwałego, których okres ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż jeden rok, a ponadto muszą być kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.

Środki trwałe stanowią podstawowy składnik majątku trwałego przedsiębiorstwa i w sposób decydujący wpływają na rozmiary i jakość produkcji, kształtują warunki pracy i jej efekty.

Cechą charakterystyczną środków trwałych jest rzeczowe i wartościowe uczestnictwo w wielu cyklach produkcyjnych bez zmiany swej pierwotnej postaci oraz przenoszenie swej wartości na nowo wytworzone wyroby.

CEL I ETAPY ANALIZY ŚRODKÓW TRWAŁYCH

Głównym celem analizy środków trwałych jest ocena efektywności gospodarowania tym składnikiem majątkowym i jego wpływ na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstwa.

KLASYFIKACJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH

Funkcje spełnione w procesie produkcyjnym:

    1. Produkcyjne, np. maszyny, hale, itp.;

    2. Nieprodukcyjne, np. obiekty sportowe, przychodnie, stołówki w przedsiębiorstwach, itp.;

Uczestnictwo w procesie produkcyjnym:

  1. Bezpośrednio produkcyjne;

  2. Pośrednio produkcyjne;

Stopień gotowości produkcyjnej:

  1. Zainstalowane (gotowe do pracy);

  2. Niezainstalowane;

Stopień wykorzystania:

  1. Czynne;

  2. Czasowo nieczynne;

  3. Trwale nieczynne;

Stopień własności:

  1. Własne;

  2. Obce.

ETAPY:

  1. Analiza stanu i produktywności środków trwałych.

Analizę ogólnego stanu majątku trwałego przeprowadza się na podstawie bilansu aktywów i pasywów, metodą porównania ich wartości na początek i koniec bieżącego roku. Ustalone odchylenie informuje tylko o zmianie wielkości środków trwałych (wzroście i zmniejszeniu) i stanowią podstawę do dalszych badań. Badania te polegają na ustaleniu tendencji zmian wartości majątku trwałego, której służy porównanie tej wielkości za pewien okres. Analizuje się dynamikę środków trwałych za wiele lat, według ich przeciętnej wartości lub na określoną datę (koniec/początek roku).

ANALIZA STRUKTURY MAJĄTKU TRWAŁEGO I ZMIAN JEGO SKŁADNIKÓW

Struktura środków trwałych jest uzależniona od następujących czynników:

- rodzaj działalności przedsiębiorstwa;

- wielkość przedsiębiorstwa;

- stosowana technologia wytwarzania;

- poziom konkurencji;

- rodzaj produkowanych wyrobów i świadczonych usług;

- sytuacja finansowa.

ANALIZA POSTĘPU TECHNICZNEGO W DZIEDZINIE WYPOSAŻENIA PARZEDSIĘBIORSTWA W ŚRODKI TRWAŁE

ETAPY

WSKAŹNIKI

TECHNIKA OBLICZANIA

Analiza postępu technicznego środków trwałych w okresie badanym i w przekroju czasowym

- techniczne uzbrojenie pracy

Wartość środków trwałych / jednostka pracy żywej

- energetyczne uzbrojenie pracy

Moc zainstalowanych urządzeń energetycznych lub zużycie energii KWh / nakłady pracy żywej

- mechanizacji

(Wartość produkcji wykonanej za pomocą maszyn (urządzeń) / wartość produkcji ogółem )* 100

- automatyzacji

(Suma czasu robót z cyklem automatycznym/ suma czasu wszystkich robót )*100

- umaszynowienia pracy

)Liczba godzin przepracowanych przez maszynę/ liczba godzin przepracowanych przez robotników)*100

1. Metoda intensywnego wykorzystania środków trwałych polega na zwiększeniu produkcji w jednostce czasu ich pracy, czyli wzroście wydajności. Istotnymi czynnikami umożliwiającymi zwiększenie intensywnego wykorzystanie środków trwałych mogą być: polepszenie parametrów technicznych maszyn, zmniejszenie czasu pomocniczego i eliminowanie braków.

2. Ekstensywne wykorzystanie środków trwałych polega na wydłużeniu czasu ich uczestnictwa w procesie wytwórczym. Pełniejsze ekstensywne wykorzystanie parku maszynowego polega na skracaniu produkcyjnych i uzasadnionych przerw w pracy, a przede wszystkim na likwidacji przestojów niepożądanych. Przestoje niepożądane powstają z przyczyn organizacyjno- technicznych, tj. niska dyscyplina pracy, brak materiałów, energii, przyrządzenia.

3. Przyczyny przestojów:

- przeglądy, konserwacje i remonty;

- nieterminowe lub niekompletne dostawy półfabrykatów;

- awarie, uszkodzenia maszyn i nieplanowe remonty;

- zakłócenia w organizacji procesu produkcyjnego;

- absencja robotników;

- brak zleceń roboczych.

ANALIZA WPŁYWU GOSPODAROWANIA ŚRODKAMI TRWAŁYMI NA WYNIKI EKONOMICZNE PRZEDSIĘBIORSWA

Wyższa dynamika zmian środków trwałych jest rezultatem postępu technicznego w wyniku którego następuje zastępowanie pracy żywej przez pracę uprzedmiotowioną w środki trwałe, ale w taki sposób, że przyczynia się do szybszego wzrostu produkcji. Wyższa dynamika produkcji w stosunku do środków trwałych wynika z postępu organizacyjnego, którego efektem jest wzrost produktywności środków trwałych.

Wyższa dynamika wyniku finansowego w stosunku do produkcji stanowi efekt korzyści skali uzyskiwanych wyniku wzrostu produkcji w postaci obniżenia kosztu jednostkowego.

III GOSPODAROWANIE ZASPBAMI PRACY ŻYWEJ

Celem analizy zatrudnienia jest ocena efektywności gospodarowania zasobami pracy żywej i ich wpływu na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstwa.

Etapy analizy:

- analiza wielkości i struktury zatrudnienia;

- analiza fluktuacji pracowników i przyczyn wpływających na to zjawisko;

- analiza wydajności pracy;

- analiza wynagrodzeń osobowych;

- ogólna ocena gospodarowania zasobami ludzkimi i ocena ich wpływu na wyniki działalności przedsiębiorstwa.

Zatrudnienie- liczba osób fizycznych wykonujących w przedsiębiorstwie, za odpowiednim wynagrodzeniem, prace podporządkowaną (pozostających w stosunku pracy), w wyniku której powstają dobra lub usługi zaspokajające odpłatne potrzeby odbiorców przedsiębiorstwa.

Należy rozróżnić zatrudnienie:

- nominalne- liczba zatrudnionych osób bez względu na czas pracy;

- realne- liczba etatów w przedsiębiorstwie (część pracowników można pracować dłużej, część której nie ustawowa liczba godzin);

ANALIZA DYNAMIKI I STRUKTURY ZATRUDNIENIA W PRZEDSIĘBIORSTWIE

Analiza ta ma na celu ustalenie i ocenę zmian występujących w liczebności (stanie) i strukturze załogi w porównaniu ze zmianami produkcji, wyniku finansowego i technicznego uzbrojenia pracy.

Analiza dynamiki wielkości zatrudnienia polega na określeniu stopnia wzrostu lub spadku ogólnej liczby pracowników oraz ich grup, podgrup i rodzajów w badanym okresie, w stosunku do tych wielkości co najmniej w dwóch poprzednich okresach i w planie.

Analiza struktury zatrudnienia polega na ustaleniu udziału poszczególnych grup, podgrup i rodzajów pracowników w ogólnej liczbie pracowników w badanym okresie, w planie na ten okres i co najmniej w dwóch okresach poprzednich. Na tej podstawie można ustalić zmiany w strukturze załogi w badanym okresie w porównaniu z podstawami odniesienia i ocenić, czy były one korzystne, czy też nie.

Klasyfikacja zasobów siły roboczej w przedsiębiorstwie:

    1. Według rodzajów działalności przedsiębiorstwa:

  1. pracownicy grupy przemysłowej;

  2. pracownicy grupy nieprzemysłowej;

    1. Według charakteru czynności wykonywanych przez pracowników:

  1. pracownicy na stanowiskach robotniczych (robotnicy):

  1. pracownicy na stanowiskach nierobotniczych: