 | Pobierz cały dokument modul.prawo.karne.prawo.karne.i.prawo.wykroczen.doc Rozmiar 114 KB |
Wybrane zagadnienia z zakresu prawa karnego i penitencjarnego
Prawo karne - informacje podstawowe:
Prawo karne jako gałąź prawa
Posługiwanie się terminem „prawo karne” jako określeniem jednej z gałęzi prawa implikuje, że różni się ona w istotny sposób od innych gałęzi prawa (np. prawa cywilnego, administracyjnego). Różnica ta dotyczy zarówno przedmiotu jak i charakteru unormowań funkcjonujących w prawie karnym.
W najogólniejszym sensie prawo karne reguluje zagadnienia związane z przestępstwem rozumianym jako czyn zabroniony, którego ciężar gatunkowy co do zasady odróżnia go od innych postaci bezprawia (np. cywilnego czy administracyjnego).
Prawo karne ustala więc reguły dotyczące:
kwalifikowania określonego zachowania jako przestępstwa
zasad odpowiedzialności za przestępstwo
sposobów reakcji na popełnienie przestępstwa
trybu pociągania do odpowiedzialności karnej
wykonywania środków prawnokarnych będących reakcją na przestępstwo
Podział prawa karnego - prawo karne materialne, prawo karne procesowe, prawo karne wykonawcze
Prawo karne podzielić można na:
- materialne - obejmujące swoim zakresem zagadnienia a-c
- procesowe - obejmujące swoim zakresem zagadnienie d
- wykonawcze - obejmujące swoim zakresem zagadnienia e
Prawo karne jako ultima ratio
Prawo karne pełni funkcję subsydiarną. Ustawodawca regulując określoną dziedzinę stosunków społecznych powinien w pierwszej kolejności rozważyć czy wystarczające byłyby instrumenty innych gałęzi prawa (np. prawa cywilnego, administracyjnego, dyscyplinarnego). Dopiero w sytuacji, gdy odpowiedź na tak postawione pytanie jest negatywna, zasadne jest sięgnięcie po normy prawa karnego.
Główne funkcje prawa karnego:
funkcja ochronna
Prawo karne ma za zadanie ochronę istotnych dóbr indywidualnych (np. zdrowie, życie, mienie) oraz dóbr społecznych (środowisko, działanie instytucji państwowych i samorządowych, bezpieczeństwo i porządek publiczny).
funkcja gwarancyjna
Ogólnie funkcja gwarancyjna zakłada istnienie jasnych i przejrzystych reguł regulujących odpowiedzialność karną, tak aby pociągnięcie do odpowiedzialności za przestępstwo nie mogło być przejawem arbitralnego działania władzy państwowej czy wynikiem wpływu jakiegokolwiek innego podmiotu. W ramach funkcji gwarancyjnej kluczowe znaczenie mają zasady:
- nullum crimen sine lege (certa, scripta)
- nulla poena sine lege
- lex retro severior non agit
- zakaz analogii na niekorzyść oskarżonego
 | Pobierz cały dokument modul.prawo.karne.prawo.karne.i.prawo.wykroczen.doc rozmiar 114 KB |