10. Obliczanie objętości oraz zasad rozdziału i wyrównywania robót ziemnych

Podstawą do obliczania objętości robót ziemnych jest projekt - plan warstwicowy. Są sposoby dokładnego obliczenia obj. oraz przybliżone, w których zakłada się teren albo płaski albo jednostajnie pochylony. Objętość obliczamy na podstawie rzędnych terenu i niwelety oraz odległości między nimi.

Sumaryczna obj. nasypów i wykopów jest tworzona przez dodanie objętości brył między przekrojami. Obliczanie objętości jest tym dokładniejsze im lepiej mamy odwzorowany teren w przekrojach. Przekroje należy wykonywać w miejscach zmian pochylenia terenu. Należy wykonywać pomiary w miejscach przyjętych wcześniej przekrojów.

W przypadku nieregularnej zmiany powierzchnię terenu powyżej przekroju oblicza się analitycznie metodą trójkątów ( trapezów). Kolejnym krokiem jest sumowanie objętości pomiędzy przekrojami i tworzenie bilansu robót wzdłuż drogi, co wykonuje się w tabeli robót ziemnych, a następnie projekt rozdziału mas ziemnych i środków transportu. Korpus robót ziemnych wykonuje się przy nieco innych rzędnych niwelety niż ostateczna niweleta nawierzchni i przy nieco większej szerokości korony.

Rozdział mas

1.Wykres obj. mas- na linii poziomej zaznacza się miejsce pikiet i w tych miejscach odkłada się powierzchnie nasypów - pod linia i wykopów - nad linią. Pole wykresu jest obj. nasypów i wykopów. Na drugim odcinku może występować i nasyp i wykop, wtedy wykres odkładamy w obie str. i bilansujemy. Przekrój przejściowy - przekrój gdzie powierzchnia nasypu i wykopu są równe

1. Wykres rozdziału mas - na pionowych rzędnych odkłada się algebraiczne sumy robót ( całkowite obj. robót ziemnych od początku trasy). Nadwyżka nasypów jest nad osią a wykopów pod osią.

Własności linii rozdziału:

• punkt początkowy znajduje się na początku wykresu

• linia opadająca oznacza przewagę wykopów na danym odcinku

• strome nachylenie oznacza duży przyrost obj. robót

• wykop przechodzi w nasyp w ekstremum odcinka wklęsłego, nasyp w wykop w ekstremum odcinka wypukłego

• każda rzędna wykresu oznacza objętość zbilansowanych mas ziemnych, którymi dysponujemy w danym punkcie wykonania wszystkich robót ziemnych od początku odcinka drogi

• rzędne zerowe linii rozdziału mas wskazują pikiety profilu, gdzie obj. wykopów i nasypów wyrównuje się

3. Linie rozdzielcze - każda prosta pozioma od linii odniesienia przecinająca wykres rozdziału mas w dwóch punktach . Wyznacza na wykresie równoważące się obj. wykopów i nasypów oraz przekroje poprzeczne gdzie to następuje.

4. Moment przewozowy - powierzchnia wykresu między linia rozdziału mas a linią rozdzielczą . Przedstawia wartość momentu przewozu tj. iloczyn obj. przewożonej ziemi i odległości przewozu

Moment charakteryzuje pracę danego ośrodka transportu przy przewozie ziemi na odcinku równoważących się robót ziemnych.

5. Linie rozdzielcze - służą do wyodrębnienia tych odcinków na profilu, na którym równoważone są obj. robót ziemnych aby zastosować najbardziej ekonomiczny środek transportu . Położenie linii należy tak dobrać aby suma mas była najmniejsza .

---