![]() | Pobierz cały dokument trawienny.fizjologia.pomoce.seminarka.i.fizjo.doc Rozmiar 171 KB |
Układ trawienny
„Długoterminowa” regulacja przyjmowania pokarmów zachodzi w okresie wzrostu, po chorobach, w trakcie ciąży, laktacji czy karmienia. Szczególną rolę przypisuje się leptynie uwalnianej przez adipocyty, i pobudzającej ośrodek sytości w podwzgórzu. Upośledzenie ekspresji genu ob (obesity) zmniejsza uwalnianie leptyny, natomiast brak receptorów dla leptyny w podwzgórzu (mutacja genu db - diabetes) upośledza reakcję na leptynę. Oba przypadki upośledzają mechanizm sytości.
Aktywność motoryczna i wydzielnicza układu trawiennego regulowana jest na drodze odruchowej przez włókna nerwów autnonmicznych (trzewne, krezkowe górne i dolne), lub przez hormony uwalniane z komórek serii APUD, działające na drodze endo-, para- lub autokrynnej.
Warstwy mięśniowe przewodu pokarmowego wykazują skurcze i zmiany napięcia podlegające kontroli przez: czynniki miogenne (śródścienne sploty mięśniowe), czynniki neurogenne (zewnętrzne nerwy autonomiczne), czynniki hormonalne, czynniki humoralne oraz podstawowy rytm elektryczny (BER).
BER rozpoczyna się wyłącznie w podłużnej (zewnętrznej) warstwie mięśniowej i wywołany jest rytmicznymi zmianami w transmembranowym transporcie jonów Na+. Wykazuje cykliczne wahania potencjału membranowego w kierunku de- i hiperpolaryzacji o zakresie 5-15mV. Źródłem BER są komórki śródmiąższowe Cajala (tzw. komórki „rozrusznikowe” o niestałym potencjale membranowym → powolna spoczynkowa depolarzyacja). Fale wolne wędrują z nich do innych komórek warstwy podłużnej przez koneksony i połączenia jonowo-metaboliczne. Dalej przechodzą do warstwy okrężnej (wewnętrznej). Częstotliwość BER u człowieka wynosi:
w żołądku → 3 cykle/minutę (Hz); prędkość fali ok. 1cm/s
w dwunastnicy → 12 Hz, w jelicie krętym → 8 Hz; prędkowść fali ok. 20cm/s
w okrężnicy → 2-3 Hz (proksymalnie) do 6-9 Hz (dystalnie)
BER sam nie wywołuje skurczów, ale wyznacza ich częstotliwość, kierunek i siłę. Skurcze powstają tylko wówczas, gdy towarzysząca BER depolaryzacja osiągnie wartość szczytową, i pojawią się potencjały czynnościowe.
Siła skurczu zależy od chwilowego wzrostu przewodności błony miocytów dla Ca2+ (w mniejszym stopniu Na+), które wnikając do miocytu wywołują potencjał czynnościowy (potencjał spoczynkowy ~50mV). Do czynników wywołujących potencjał czynnościowy (czyli zwiększające przewodność błony) należą:
czynniki mechaniczne (np. rozciąganie)
neurotransmittery (acetylocholina, noradrenalina, substancja P)
enterohormony (gastryna, cholecystokinina, motylina)
lokalne czynniki humoralne (serotonina, histamina)
![]() | Pobierz cały dokument trawienny.fizjologia.pomoce.seminarka.i.fizjo.doc rozmiar 171 KB |