 | Pobierz cały dokument 7351.doc Rozmiar 134 KB |
P R A W O R Z Y M S K I E - P R A W O R Z E C Z O W E
Pojęcie i rodzaje rzeczy.
Rzymianie nie definiowali pojęcia rzeczy, pojęcie res zarysowuje się bliżej poprzez podziały rzeczy. Najważniejszym z nich był podział na rzeczy materialne (res corporales) - takie, które można dotknąć - oraz przeciwstawne rzeczy niematerialne (res incorporales) - takie, których nie można dotknąć. Były one tworami abstrakcyjnymi, istniały w oparciu o istniejące prawo np. ususfructus, hereditas.
Kolejnym podziałem rzeczy był podział na:
res in patrimonio - dopuszczalne do obrotu gospodarczego
res extra patrimonium - wyjęte z obrotu prawnego
Z kolei res in patrimonio dzieliły się na (podział ten zniósł Justynian):
res mancipi - rzeczy szczególnie wartościowe: grunty w Italii, niewolnicy, zwierzęta (woły, konie, osły, muły), a także służebności gruntów wiejskich, które należały do res incorporales
res nec mancipi - wszystkie inne rzeczy: sprzęt domowy, pieniądze, słonie, wielbłądy
Natomiast res extra patrimonium dzieliły się na:
res divini iuris - rzeczy wyjęte z majątku wg „prawa boskiego” do których należały:
res sacrae - rzeczy poświęcone kultowi religijnemu
res religiosae - poświęcone kultowi zmarłych
res sanctae - rzeczy oddane pod szczególną opiekę bogów
res humani iuris - rzeczy wyjęte z majątku wg „prawa ludzkiego” do których należały:
res omnium communes - służyły do powszechnego użytku np. powietrze, morze
res publicae, res universitatis - należały do państwa lub innych osób prawnych, przeznaczone do publicznego użytku np. drogi, ulice
Do innych podziałów rzeczy należy zaliczyć podział na: nieruchomości (res immobilles) i ruchomości (res mobiles); rzeczy oznaczone wg cech indywidualnych (species) i rzeczy oznaczone wg przynależności do określonego gatunku (genus). Do genus należały rzeczy zamienne, które zazwyczaj były rzeczami zużywalnymi.
Istniał również podział rzeczy na podzielne i niepodzielne - nie można ich było podzielić na części fizyczne bez uszczerbku dla ich istoty i wartości np. niewolnik; uprawnienia do rzeczy fizycznie niepodzielnych można było dzielić na tzw. części idealne określane w ułamkach.
Szczególną kategorię rzeczy stanowiły pożytki (fructus) - płody naturalne, pobierane w drodze normalnej eksploatacji gospodarczej rzeczy przynoszących pożytki.
Istota posiadania.
 | Pobierz cały dokument 7351.doc rozmiar 134 KB |