Scenariusz lekcji

Przydatny papier

Scenariusz z wykorzystaniem mapy myśli i burzy mózgów

2 × 45 min

Cele lekcji:

Uczeń:

- rozróżnia przedmioty wykonane z papieru,

- omawia zastosowanie papieru w codziennym życiu człowieka,

- wymienia etapy produkcji papieru,

- rozpoznaje rodzaje materiałów papierniczych,

- porównuje poszczególne typy papieru pod względem ich grubości, gładkości
i przezroczystości,

- gromadzi wnioski na temat stopnia trudności obróbki papieru i wytworów papierniczych
z wykonywanych doświadczeń,

- wskazuje narzędzia przydatne do obróbki papieru oraz wykonywania z niego różnych przedmiotów.

Metody:

- metody aktywizujące - mapa myśli, burza mózgów,

- rozmowa kierowana,

- praca z tekstem,

- praca z materiałem ilustracyjnym.

Formy pracy:

indywidualna, grupowa, zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

- podręcznik z ćwiczeniami do zajęć technicznych dla klas 4-6 „Jak to działa?” (s. 82-86),

- karta pracy „Praca z papierem”,

- arkusz papieru czerpanego, arkusze szarego papieru,

- flamastry, nożyczki, dziurkacz, zszywacz, klej.

Przygotowanie do lekcji:

Na poprzedniej lekcji nauczyciel polecił uczniom, aby przynieśli na zajęcia próbki różnych materiałów papierniczych - kawałki bibuły, krepiny kartonu, tektury, kartki z bloku rysunkowego oraz technicznego. Następnie klasa została podzielona na czteroosobowe zespoły. Każdy z członków poszczególnych grup otrzymał dodatkowo zadanie dostarczenia na lekcję jednego z czterech przyborów biurowych - nożyczek, dziurkacza, zszywacza lub kleju.

Przebieg lekcji:

Faza wprowadzająca

1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, podanie tematu lekcji.

2. Nauczyciel poleca uczniom zapisać w zeszytach trzy przykłady przedmiotów
z najbliższego otoczenia, które zostały wykonane z papieru. Osoby chętne odczytują swoje propozycje. W dalszej kolejności nauczyciel przedstawia zagadnienie do opracowania metodą mapy myśli. Dzieli zespół klasowy na pięć grup i rozdaje każdej z nich flamastry oraz duży arkusz papieru, pośrodku którego uczniowie zapisują wyrażenie Zastosowanie papieru
w życiu codziennym (przykładowa mapa myśli została zamieszczona w Materiałach dla nauczyciela). Poszczególne osoby w danej drużynie gromadzą swoje skojarzenia związane
z podanym zagadnieniem. Zespoły zapisują zebrane informacje w taki sposób, aby utworzyły one układy wzajemnych powiązań. Po wypisaniu w ustalonym porządku wszystkich skojarzeń grupy kolejno prezentują efekty swoich prac. Następnie wspólnie zaznaczają wyrazy i sformułowania pojawiające się na większości map. Nauczyciel ocenia trafność wniosków.

3. Uczniowie zapoznają się z tekstem „Z czego wytwarzany jest papier?” ze s. 82 podręcznika i wykonują ćwiczenie 1. (s. 82), w którym wyjaśniają, w jaki sposób dawniej produkowano ten materiał. Następnie nauczyciel prezentuje arkusz papieru czerpanego oraz pyta uczniów
o jego współczesne zastosowania.

Faza realizacyjna

1. Wyznaczone osoby odczytują informacje dotyczące etapów produkcji papieru, zawarte
w infografice na s. 83 podręcznika (każdy z uczniów czyta jeden punkt). Nauczyciel rozdaje karty pracy i poleca wykonać zamieszczone w nich zadanie 1. Uczniowie, korzystając
z uzyskanych wiadomości, oceniają prawdziwość podanych w ćwiczeniu stwierdzeń.

2. Ochotnik zapoznaje klasę z tekstem „Wytwory papiernicze” ze s. 84. Uczniowie mają
za zadanie wśród przyniesionych przez siebie kawałków różnych materiałów papierniczych wskazać papier (bibuła, krepina, kartki z bloku rysunkowego i technicznego), karton oraz tekturę, a następnie przykleić ich fragmenty w zeszycie i je podpisać. W dalszej kolejności uczniowie wykonują ćwiczenie 4. ze s. 84 podręcznika - zapisują w tabeli wnioski
z porównania różnych rodzajów papieru pod względem ich grubości, gładkości
i przezroczystości.

3. Po indywidualnej lekturze informacji zawartych na s. 85 podręcznika uczniowie realizują zadanie 2. w karcie pracy. Nauczyciel dzieli klasę na czteroosobowe zespoły. Członkowie każdego z nich, wykorzystując przyniesione próbki materiałów papierniczych i przybory biurowe, przeprowadzają doświadczenia, na podstawie których zapisują w tabeli wnioski dotyczące stopnia trudności zgniatania, przecinania nożyczkami, dziurkowania, łączenia zszywaczem i klejenia ze sobą poszczególnych elementów. Na zakończenie przedstawiciele grup prezentują efekty pracy na forum klasy.

4. Uczniowie podają nazwy materiałów i narzędzi przydatnych do wykonania przedmiotów wymienionych w ćwiczeniu 6. ze s. 86 - zakładki do książki, papierowej serwetki i podkładki pod kubek. Następnie wykonują zadanie 3. z karty pracy.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel inicjuje burzę mózgów na temat: Jakie są zalety wykorzystywania surowców wtórnych do produkcji papieru?. Wszystkie propozycje zgłaszane przez uczniów są zapisywane na tablicy. Po wyczerpaniu pomysłów uczniowie wspólnie wybierają najtrafniejsze odpowiedzi, a nauczyciel krótko podsumowuje dyskusję.

2. Uczniowie samodzielnie realizują ćwiczenie „Sprawdź się” ze s. 86 podręcznika - rozwiązują krzyżówkę związaną z tematem lekcji.

3. Zadanie domowe:

Wykonaj ćwiczenie 2. ze s. 83 podręcznika - skorzystaj z dostępnych źródeł informacji i odpowiedz, dlaczego podczas produkcji papieru materiał rozdrobniony na włókna miesza się z różnymi substancjami.

Materiały dla nauczyciela

Przykładowa mapa myśli dotycząca zastosowania papieru w życiu codziennym

---