cw 85 sprawozdanie, ATH, Fizyka


AKADEMIA TECHNICZNO-HUMANISTYCZNA

W BIELSKU-BIAŁEJ

OCHRONA ŚRODOWISKA

ROK I, SEMESTR II

SPRAWOZDANIE Z LABORATORIUM FIZYKI.

Temat : WYZNACZANIE GÓRNEJ GRANICY ENERGII

PROMIENIOWANIA 0x01 graphic
.

Wykonali :

Promieniowanie β- powstaje w wyniku rozpadu promienia twórczego jądra,
z którego emitowany jest elektron.

Jeśli zaniedba się różnicę energii wiązania elektronów w atomach początkowym i końcowym bilans energetyczny dla przemian jądrowych w ogólności można zapisać wzorem:

0x01 graphic

gdzie:

MX - masa atomu rozpadającego się

MY - masa atomu końcowego

Zi, Zf - liczby atomowe rozpadającego się i końcowego nuklidu

Vi, Vf - energia wzbudzenia jądra rozpadającego się i końcowego

Σma - suma mas produktów rozpadu (emitowanych cząsteczek)

Q - energia rozpadu, na którą składają się energia kinetyczna produktów rozpadu, oraz energia kwantowa.

0x01 graphic

Energia rozpadu β- przy Vi=0 jest zatem równa:

0x01 graphic

Cząstka naładowana przechodząc przez materię oddziaływuje z atomami ośrodka, przy czym oddziaływanie to może być sprężyste lub niesprężyste, w zależności od tego, czy suma energii kinetycznych cząstki bombardującej i atomu pozostaje stała czy ulega zmianie. Cząstka naładowana może oddziaływać bądź z elektronami atomu bądź z jądrem, co może prowadzić do reakcji jądrowych lub tzw. rozproszenia potencjalnego zarówno przez pole Coulombowskie jak i siły jądrowe. W przypadku elektronów o energiach, które uzyskuje się w rozpadach promieniotwórczych, prawdopodobieństwo zajścia reakcji jądrowej, oraz rozproszenia przez siły jądrowe jest znikomo małe. Rozproszenie cząstek pochodzących z naturalnych źródeł promieniotwórczych, ze względu na wartość energii tych cząstek, zachodzi głównie w polu Coulombowskim jądra, o potencjale V(r)=Ze/r, lub elektronów powłoki elektronowej. Po rozproszeniu niesprężystym cząstki naładowanej przez atom wyemitowany zostaje foton, a powstające w ten sposób promieniowanie nazwane jest promieniowaniem hamowania.

W zderzeniach z elektronem z powłoki elektronowej cząstka naładowana może wywołać jonizację, bądź wzbudzenie atomu. Prawdopodobieństwo obu tych procesów jest tak małe, że możemy promieniowanie hamowania praktycznie pominąć. Liczba par jonów wytworzonych przez cząsteczkę naładowaną na jednostkowej drodze w danym ośrodku nazywa się jonizację właściwą. Zależy ona od rodzaju cząstki, rodzaju ośrodka i energii cząstki. Z jonizacją właściwą wiąże się tzw. wolność hamowania ośrodka, równa liczbowo stanie energii cząstki na drodze jednostkowej. Zdolność hamowania jest proporcjonalna do jonizacji właściwej, a dla danego ośrodka jest tym większa im większy jest ładunek cząstki i im mniejsza jest jej prędkość.

Wśród wielu metod wyznaczania maksymalnej energii cząstek metodą absorbcyjną jest niewątpliwie metodą najprostszą. Wyznaczenie Eβmax oparte jest o odpowiednio dobraną zależność:

0x01 graphic

W ćwiczeniu należy wykorzystać obie te możliwości. W tym celu należy dokonać pomiarów liczby N cząstek, które docierają do dekodera po przejściu przez absorbent o grubości X [mg/cm2] przy ustalonym czasie rejestracji. Jeżeli Δt to czas rejestracji cząstek docierających do dekodera to:

0x01 graphic

gdzie:

N=IΔt - liczba cząstek zarejestrowanych w czasie Δt przy X≠0

N0= I0Δt - liczba cząstek zarejestrowanych w czasie Δt przy X=0

Zatem:

0x01 graphic

0x01 graphic

gdzie Nt to tzw. tło pomiarów.

Opis układu pomiarowego.

Układ pomiarowy do wyznaczania absorpcji promieniowania jądrowego składa się z następujących zasadniczych elementów:

- domek pomiarowy, w którym umieszczone są : źródło promieniotwórcze, absorbent oraz detektor promieniowania jądrowego,

- wzmacniacz liniowy,

- przelicznik.

Praktycznie powyższe elementy realizowane są przez:

1. sonda scyntylacyjna wyposażona w scyntylator do promieniowania β- (f. detektora).

2. światłoczuły domek pomiarowy z ołowiu o ściankach grubości 6cm.

3. obudowa typu STANDARD wypełniona: przelicznikiem, wzmacniaczem, zasilaczem i wyposażona w wyłącznik.

4. zasilacz wysokiego napięcia o zakresach napięcia: 1000,2000,2500 V.

5. wzmacniacz liniowy typu Wl-21 ze: skokową regulacją wzmocnienia impulsów wejściowych, skokową zmianą czasu kształtowania impulsów wyjściowych oraz przełącznikiem rodzaju polaryzacji impulsów wejściowych.

6. przelicznik typu P-21 umożliwiający zliczanie impulsów wyjściowych z sondy.

III. Wyniki pomiarów i obliczeń.

Pomiar tła na początku ćwiczenia, bez izotopu

Nr. tła

1

2

3

4

5

41

26

27

38

33

Pomiary liczby N cząstek 0x01 graphic
po przejściu przez absorbenty:

nr

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Pomiar:

9455

5075

3344

1790

876

357

164

63

50

30

Pomiary tła po wyciągnięciu izotopu:

Nr tła

1

2

3

4

5

33

30

27

29

32

WYNIKI PO ODJĘCIU TŁA:

a=0,020 Δa=0,001

b=10,087 Δb=0,149

Grubość absorbentu obliczamy ze wzoru

0x01 graphic
0x01 graphic

Zasięg maksymalny obliczamy z zależności

0x01 graphic

Maksymalną energię promieniowania 0x01 graphic
- wyznaczamy korzystając z dwóch różnych metod :

1.

0x01 graphic

2. korzystając z tabeli ,wyznaczamy 0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
[MeV]

R < 0.03

0x01 graphic

0.002 < R < 0.02

E=6.67*R+0.0186

0.02 < R < 0.3

0x01 graphic

R > 0.3

E=1.85*R+0.245

R > 0.4

E=1.75*R+0.28

0x01 graphic

Tabela wyników obliczeń:

μ= 0.0165[cm2/g]

lnNo=6.05

Rmax=0.52 [g/cm2]

Eβt [MeV]

0.765

δ [%]

E1 [MeV]

0.96

25.49

E2 [MeV]

0.52

32.1

Emax [MeV]

0.74

3.3

IV. Wnioski

Widząc wykres załączony do opracowania, można dojść do wniosku, że aluminium i zapewne także i inne związki metali skutecznie zapobiegają rozprzestrzenianiu się cząstek promieniowania β-. Wraz ze wzrostem grubości warstwy chłonnej ( blaszki aluminiowe ) wyraźnie maleje ilość cząstek (e-) jakie docierają do detektora w urządzeniu badawczym.

Korzystając z przedstawionych i użytych metod można skutecznie i w miarę dokładnie określić maksymalną wartość energii promieniowania β-.

Patrząc na wyniki badań i ich wartości tablicowe zauważyliśmy pewne odchylenia. Różnice te mogą być spowodowane wieloma czynnikami takimi jak:

- rozregulowanie urządzenia mierniczego,

- uszkodzenie urządzenia mierniczego,

- nieszczelność komory badań,

- błędami tzw. przypadkowymi wynikłymi z m.in. złego ustalenia przesłon aluminiowych i odkształcenia tychże przesłon ( oraz ich uszkodzenia mechaniczne).

Z pewnością wpływ na uzyskane wyniki miało nasze wciąż małe doświadczenie (jako uczniów) w zakresie wykonywania ćwiczeń fizycznych, a w szczególności tak skomplikowanych tematów jakim było to badanie.

5

strona



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
cw 13 sprawozdanie, ATH, Fizyka
cw 78 sprawozdanie, ATH, Fizyka
80 Wyznaczanie długości fali świetlnej za pomocą spektrometru siatkowego, WŁÓKIENNICTWO, Sprawozdani
78 Wyznaczanie długości fali świetlnej metodą pierścieni Newtona, WŁÓKIENNICTWO, Sprawozdania ATH, F
15 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu i ciałach stałych, WŁÓKIENNICTWO, Sprawozdania ATH, Fiz
FIZYKA ćw.56 badanie wpływu temp. na opór elektryczny, Sprawozdania ATH
w.85, ATH, Fizyka, od sylwi, Fizyka, laborki, Fizyka, Fizyka
F-85, ATH, Fizyka, od sylwi, Fizyka, laborki, Fizyka, Fizyka
tabele do cw 36, ATH, Fizyka, od sylwi, Fizyka, laborki, Fizyka, Fizyka
Fizyka laboratorium ćw 75 (SPRAWOZDANIE)
Sprawozdanie 21, Fizyka Sprawozdania, Ćw nr 21
Fizyka cw 123 wyniki, Labolatoria fizyka-sprawozdania, !!!LABORKI - sprawozdania, Lab, !!!LABORKI -
ĆW 77- SPRAWOZDANIE, Automatyka i robotyka air pwr, III SEMESTR, FIZYKA 2, sprawko 77
sprawozdanie z cw 4, Polibuda, II semestr, fizyka, FIZA, lab, Chemia laborki, chemia ogolna nie orga
CW 51, pwr-eit, FIZYKA, FIZYKA H1 H2, LABORATORIUM, WSZYSTKIE SPRAWOZDANIA, ROZNE, FIZYKA LABOR, FIZ
cw 133 teoria, Labolatoria fizyka-sprawozdania, !!!LABORKI - sprawozdania, Lab, !!!LABORKI - sprawoz
SPR F 85, ATH, Fizyka, od sylwi, Fizyka, laborki, Fizyka, Fizyka
Wnioski do Ćw 65b, sprawozdania, Fizyka - Labolatoria, Ćwiczenie nr65b

więcej podobnych podstron