1. Omów pojęcie teoria wychowania
Proces wychowania jest jest zdeterminizowany oddziaływaniem na jednostkę mikro i makro struktur społecznych. Przedstawicielami tej orientacji SA m.in. F. Znaniecki, Z.Mysłakowski, R.Miller.
Przedmiotem tak rozumianej teorii wychowania wg. Znanieckiego jest rozumienie i systematyzowanie wiedzy dotyczącej przedmiotu i warunku prowadzenia działalności wychowawczej.
Podstawowe pojęcia teorii wychowania to:
• Stosunek wychowawczy
• Środowisko wychowawcze
• Wychowanie, przez co rozumie on działalność, która polega na pewnych czynnościach społecznych względem innych w celu wywołania, zahamowania lub zmodyfikowania pewnych czynności.
Wychowanie jest, zatem działalnością dążącą do wywierania wpływu na innych ludzi jako zjawisko społeczne przenika struktury i procesy społeczne.

2. Komu i do czego jest przydatna teoria wychowania?
Szczególne znaczenie ma dla pedagogów i specjalistów z różnych dziedzin naukowych zainteresowanych podnoszeniem poziomu intelektualnego i społeczno - moralnego dzieci i młodzieży ale także i osób dorosłych. Teoria wychowania jest przydatna do celowego wywoływania zmian w osobowości wychowanka, prowadzi do rozwoju jednostki i oddziaływuje na rowój moralny, społeczny , kulturalny i fizyczny dzieci i młodzieży.

3. Wymień i krótko omów funkcjie teorii wychowania.
1.F. POZNAWCZA - główne diagnozowanie rzeczywistości wychowawczej, ustala warunki funkcjonowania wychowanków
2.F. OCENIAJĄCA- zebrany materiał poddawany jest ocenie i analizuje się pod katem pewnych wartości. [opisane zjawisko poddajemy analizie i ocenie w stosunku do określonego ideału]
3.F. PROGNOSTYCZNA - odpowiedź na pytanie co zrobić aby ta rzeczywistość doprowadzić do pewnego ideału określonego [co zrobi aby zbliżyć rzeczywistość do określonego ideału].

4. Obszary badań teorii wychowania:
podstawowe obszary badania teorii wychowania:
-rodzina jako naturalne środowisko wychowawcze
-szkoła jako intencjonalne środowisko wychowawcze
-klasa szkolna jako grupa społeczna.

6. etapy rozwoju teorii wychowania w Polsce
Lata 1945-1948-Charakterystyczną cechą tego okresu było korzystanie i powoływanie się na dorobek pedagogiki międzywojennej, a także poddanie ostrej krytyce niektórych jej założeń, zwłaszcza pajdocentryzmu. Już wtedy w teorii wychowania zaczęto przyznawać większą wagę do wiodącej roli wychowawców i nauczycieli w procesie wychowania. Lata 1949-1956- teoria wychowania stała się jawnym obiektem ideologicznego nacisku i ubezwłasnowolnienia ze strony różnych instancji władz państwowych i politycznych. Polskim pedagogom pozwolono głosić wyłącznie takie poglądy dotyczące wychowania, jakie miała wtedy do zaoferowania pedagogika radziecka. Jej zadaniem było urabianie wychowanków w duchu ślepego podporządkowania się i bezwolnej uległości ówczesnym organom władzy państwowej i politycznej. Lata 1956-1989- zmiany związane są z sytuacją w naszym kraju. Teoria wychow. wkroczyła w nowy bardziej dynamiczny okres rozwoju. Nawiązano kontakty z pedagogiką państw zachodnioeuropejskich i Ameryki Północnej. Stawała się coraz bardziej dyscypliną o charakterze empiryczno-indukcyjnym. Nie cieszyła się jednak zbyt wysokim prestiżem ponieważ: bezmyślnie służyła różnym instytucjom państwowym, politycznym czy oświatowym oraz podporządkowywała się ideologii marksistowskiej.

8. Proszę wymienić i krótko scharakteryzować orientacje badawcze w teoriach wychowania.

a) orientacja socjologiczna,

b) orientacja normatywna:

- orientacja normatywno- ideologiczna,

- orientacja normatywno- filozoficzna,

c) orientacja psychologiczna,

d) orientacja elektyczna.

Socjologiczna- skupia swoją uwagę na teorii społeczeństwa wychowawczego. Proces wychowania jest zdeterminowany oddziaływaniem na jednostkę mikro i makro struktur społecznych. Przedstawiciele: F. Znaniecki, Z. Mysławski, R. Miller. Przedmiotem tak rozumianej teorii wychowania wg Znanieckiego jest gromadzenie i systematyzowanie wiedzy dotyczącej przedmiotu i warunku prowadzenia działalności wychowawczej.

Normatywna- ich zwolennicy na podstawie filozofii człowieka oraz aksjologii wartości i cele jakimi powinno kierować się wychowanie człowieka. W zależności od źródeł są nimi: ideologia lub kierunek antropologii filozoficznej. Tak rozumiana teoria wychowania jest zbliżona do nauk praktycznych, gdzie prawa teoretyczne są przekształcone na normy działań pedagogicznych.

Psychologiczna- punktem wyjścia jest tutaj psychologiczna koncepcja człowieka, jego osobowości, zachowań i charakteru. Przedstawiciele: K. Konarzewski, Z. Zaborowski, M. Łobocki. Wg Zaborowskiego teoria wychowania jest nauką empiryczną, społeczną i praktyczną zajmującą się zjawiskami i mechanizmami, które występują w procesie wychowania albo są z nim związane.

Elektyczna- jej przedstawiciele wywodzą wiedzę o wychowaniu z różnych źródeł bez próby ich wartościowania, pokazują oni równocześnie ewolucję nauk peagogicznych; nie formułują własnych teorii wychowania, ale dokonują rekonstrukcji jej najistotniejszych problemów.

10.Proszę omówić orientacje normatywne w teoriach wychowania?
Orientacje normatywne
Ich zwolennicy na podstawie filozofii człowieka oraz aksjologii określają wartości i cele jakimi powinno kierować się wychowanie człowieka. W zależności od źródeł są nimi ideologia lub kierunek antropologii filozoficznej. Tak rozumiana teoria wychowania jest zbliżona do nauk praktycznych gdzie prawa teoretyczne są przekształcane na normy działań pedagogicznych.
W zależności od źródeł orientację normatywną dzieli się na :
1 normatywno- idologiczną- Muszyński
2 normatywno- filozoficzna -Stefan Kunowski, Wojciech Cicho

Orientacja normatywno- idologiczna- polega na narzucaniu społeczeństwu po II wojnie ideologii socialistycznej i wynikających z niej wskazań dla wychowania.
Wychowanie miało polegać na przygotowaniu młodego pokolenia do życia w ustroju socjalistycznym oraz do przeobrażania świata zgodnie z tą ideologią. Tak rozumiana teoria wychowania miała charakter ideologiczny i bywa określana jako teoria potakująca.
Największy wkład w rozwój teorii wychowania w tej orientacji wniósł Heliodor Muszyński, dla którego teoria wychowania jest nauką empiryczną, gdyż odwołuje się do doświadczenia i badań rzeczywistych procesów wychowania. Zdaniem Muszyńskiego budowanie teorii wychowania socjalistycznego było wynikiem jego osobistego wyboru wartości zawartych w ideologii socjalistycznej.
Orientacja normatywno-filozoficzna jej źródła lokowane są w wybranym kierunku filozoficznym. Według Kunowskiego teoria wychowania jest nauką łączą charakter empiryczno- normatywny z teoretyczno-praktycznym.
Wychowanie według Kunowskiego jest siłą napędową rozwoju człowieka. Jest dziełem nie tylko natury ale i kultury społeczeństwa oraz wartości wstępujących w środowisku życia.
Jego rola jest wyprowadzenie dziecka ze stanu natury do stanu kultury.
Kunowski wymienia 4 dynamizmy, składniki: los, bios, etos, agos
BIOS to cała psychosomatyczna strona osoby ludzkiej, jej pęd życiowy do naturalnego, psychologicznego rozwoju organizmu, wynikający z uwarunkowań genetycznych, siły popędów, instynktów, namiętności, ze stanu zdrowia fizjologicznego oraz psychicznego jednostki.
Etos to społecznie unormowane zwyczaje i obyczaje życia danego społeczeństwa oraz poziom jego moralności, a także działania wychowawców w formie pomocy i opieki wychowawczej.
Agos to czynnik ściśle pedagogiczny, którego zadaniem jest personalizacja i enkulturacja osoby, wyrażająca się w działaniach moralnych i umysłowych jako autorytetów, które prowadzą wychowanków ze stanu natury do wyższej kultury, do ideału.
Los to niewymierny, tajemniczy, i nieprzewidywalny czynnik wychowania, to przypadek, przeznaczenie albo przyczynowy porządek świata i praw rządzących rzeczywistością.
Decydujące znaczenie w wychowaniu przypisuje się celom oraz wartością. Spotykamy stanowiska, które twierdzą, że normatywna teoria wychowania jest dysfunkcjonalna gdyż warunki rzeczywiste, w których przebiega proces wychowania odbiegają znacznie od postulowanych stanów rzeczy.

Teoria wychowania w ujęciu Władysława Cichonia jest zależną od aksjologi normatywną dyscypliną wiedzy. Formułuje normy zalecające odpowiednie postępowanie pedagogiczne, zakłada słuszność postulowanego postępowania a tym samym jego wartościowość.

11.Orientacja psychologiczna w teoriach wychowania. jej charakterystyka i
przedstawiciele.
Nazwiska: Zaborowski, Łobocki, Konarzewski

Z. Zaborowski:
Nauka empiryczna, społeczna, praktyczna zajmuje się zjawiskami, mechanizmami wystawiona w procesie wychowanie, to teoria wychowania.
Nie ma jednej teorii wychowania
Zadania:
- Bada fakty i zjawiska wychowawcze i klasyfikuje je
- Uogólniać, teoretyzować
- Formułuje dyrektywy praktyczne (wskazówki)
- Próbować stwarzać modelowe teorie wychowania
Wychowanie to kształtowanie osobowości dziecka
Najważniejsze pojecie:
- Sytuacja wychowawcza - interpersonalny układ między ludźmi.

Łobocki:
Wychowanie odnosi się do sfery emocjonalnej, motywacyjnej dzieci.
Cele wychowanie: złożoność, intencjonalność, interakcyjność, relatywność, długotrwałość
Konarzewski:
Teoria wychowanie to teoria oddziaływań wychowawczych, teoria zmian ludzkich.
Mamy taką teorię jaką przyjmiemy zmianę psychologiczną.

12. Proszę wymienić przedstawicieli orientacji elektycznej w teorii wychowania.

Wśród przedstawicieli wyróżnia się takich:

- którzy są zorientowani na dydaktyczną funkcję syntetycznego przekazu najistotniejszych treści dotyczących wychowania.

Np. Petrykowski, Tyrała.

13.Wyjaśnij termin -wychowanie.
Wychowanie - to całość zamierzonych oddziaływań środowiska społecznego, przyrodniczego na jednostkę, trwające całe życie. W zakres pojęcia wchodzi:
• wychowanie naturalne pod wpływem środowiska w którym jednostka funkcjonuje - rodzina, kontakty społeczne, obyczaje, religia
• wychowanie instytucjonalne - celowe, planowe oddziaływanie instytucji wychowujących takich jak: przedszkola, szkoły, internaty, domy dziecka
• samowychowanie
Oddziaływanie to ma wpływ na stosunek jednostki do otaczającego świata, kształtowanie się systemu wartości, norm, celu życia.
W pedagogice istnieją definicje, które kładą nacisk na celowe dokonywanie zmian w osobowości człowieka pod wpływem czynników zewnętrznych. Jednostka stanowi w nich przedmiot oddziaływań.
Druga grupa definicji mówi o wychowaniu indywidualnym, czyli wspomaganiu rozwoju jednostki poprzez pobudzanie do działania, ale pośrednio, wpływając nie na wychowanka lecz na warunki w których działa.
Wychowanie przekazuje jednostkom dziedzictwo kulturowe, wzory zachowań - utrzymuje ciągłość kulturową społeczeństw, a jednocześnie przygotowuje do uczestnictwa i przekształcania rzeczywistości społecznej.
Naczelnym celem wychowania jest ukształtowanie osobowości wolnej, która kierując się własną wolą, dokonywać będzie wyborów zgodnych z moralnymi zasadami oraz funkcjonować w środowisku, którego jest ogniwem.

14.Wymień i omów cechy procesu wychowania.
Cechy wychowania wg Łobockiego.
1)złożoność- metoda nagradzania i karania(zależy od czynników wewnętrznych: talent, ambicje, oraz zewnętrznych: ludzie, środowisko które nas otacza.
2)intencjonalność-polega na tym że wychowawca pragnie zrealizować cele i jest tego świadomy(co chcę osiągnąć? Jakie są skutki wychowanie?)
3)interakcyjność- wspólpraca wychowawcy i wychowanka
4) długotrwałość- wychowanie trwa nieustannie czy jesteśmy tego świadomi czy nie
5) relatywność- wychowawca nie może przewidzieć jakie osiągnie skutki, może jedynie hipotetycznie zakładać.

15. Zdefiniuj termin, proces wychowania i omów jego składniki.
Proces wychowawczy- wg. definicji jest to szereg uporządkowanych działań lub zmian, mających własną strukturę, właściwości i kierunek postępowania wychowawczego.

Proces wychowania:
1. podejście subiektywistyczne - zakłada że proces wychowania to ciągłe przemiany psychiczne , a także fizyczne, zachodzące w osobowości i świadomości danego wychowanka. zmiany te są dowodem skuteczności owego podejścia którego reprezentantem jest m.in. Sośnicki
2. podejście obiektywistyczne - zakłada że wychowanie jest procesem ciągłego oddziaływania
wychowawców na wychowanków a działania te są ukierunkowane i planowane na oczekiwane zmiany
Proces wychowania składa się z 5 elementów:
1. ideał wychowania
2. cele
3. formy
4. metody
5. środki

16. Zdefiniuj pojęcie cel wychowania.

Cele wychowania określają pewne zmiany czy przeobrażenia w tym zakresie. Cele wychowania są wyrazem określonych wartości, w imię, których są głoszone. Nie miałyby większego sensu, gdyby przedstawiały wartość tylko dla tych, którzy brali udział w ich ustalaniu. Cele akceptowane przez wychowawcę wyrażają jednocześnie określone stanowisko czy postawę wobec człowieka, jego nadziei, dążeń i problemów, jakie powinien rozwiązać. Łączą się ze sposobem sytuowania człowieka wśród rzeczy, zjawisk i stworzeń we współczesnym świecie, a przede wszystkim z umiejscowieniem go w hierarchii wartości.

17.Dlaczego projektowanie działalności wychowawczej należy rozpocząć od stanowienia celów wychowania?
Ponieważ by dobrze ukierunkować zachowanie dziecka już na samym początku musimy wiedzieć, co chcemy osiągnąć, co zlikwidować co przekształcić, a co poprawić w zachowaniu.

18.Dokonaj klasyfikacji celów wychowania wg. Guryckiej
Cele wychowania- postulowany stan osiągany w wyniku oddziaływania wychowawczego,tzw. standardy
wg Guryckiej:
1.kreatywne-wywołać, ukształtować-(zainteresowania,nowe przekonania)
2.optymalizujące-zwiększyć, wzmóc - (zaangażowanie)
3.minimalizujące-osłabić, ograniczyć- (agresja, nadmierna wrażliwość )
4.korekcyjne-przekształcić, zmienić- (postawa, przekonania)

20. Jakie są zadania wychowania umysłowego?
Do zadań w zakresie wychowania umysłowego zaliczamy:
- usprawnianie funkcji poznawczych,
- usprawnienie myślenia i mowy,
- doskonalenie percepcji, wyposażanie dzieci w podstawy wiedzy o przyrodzie, społeczeństwie i kulturze,
- przekazanie dzieciom umiejętności stosowania wiedzy w działaniu umysłowym i praktycznym,
- rozwijanie zdolności, zainteresowań dziecka,
- rozwijanie intelektualnych czynności tj. myślenie, uwaga umiejętność analizy i syntezy, wnioski i uogólnienia

21. Co jest celem wychowania estetycznego?

wzięłam z Internetu a brzmi ona tak:
Cele wychowania estetycznego:
- wyrabianie wrażliwości estetycznej, przez którą rozumie się zdolność dostrzegania i przeżywania wszelkiego piękna: przyrody, wytworów ludzkiej pracy i działalności twórczej
- rozbudzanie potrzeb wyrażających się w chęci przeżywania piękna
- doskonalenie zdolności rozumienia piękna i umiejętności dokonywania oceny artystycznej wytworów przyrody i człowieka, a zwłaszcza dzieł sztuki
- rozwijanie zainteresowań estetycznych oraz potrzeby ekspresji własnych doznań artystycznych i związanych z nimi twórczych i odtwórczych zdolności artystycznych, a także zamiłowań do uprawiania tej formy aktywności.
Mieczysław Szczodrak " Elementy pedagogiki "
Postaram się o resztę wykładów w tym tygodniu i jeśli będzie trochę inaczej napisane to dam odpowiedź na to pytanie jeszcze raz.

*2 Co jest celem wychowania estetycznego?
Wychowanie estetyczne - ogół świadomych oddziaływań i działań własnych wychowanka, Cele wychowania estetycznego: - wyrabianie wrażliwości estetycznej, przez którą rozumie się zdolność dostrzegania i przeżywania wszelkiego piękna: przyrody, wytworów ludzkiej pracy i działalności twórczej -rozbudzanie potrzeb wyrażających się w chęci przeżywania piękna -doskonalenie zdolności rozumienia piękna i umiejętności dokonywania oceny artystycznej wytworów przyrody i człowieka, a zwłaszcza dzieł sztuki - rozwijanie zainteresowań estetycznych.

22. Jakie funkcje pełni sztuka
Sztuka pełni szereg funkcji w życiu jednostki i społeczeństwa:
• estetyczna - sztuka powinna wywołać w odbiorcy swoiste przeżycia estetyczne, np. piękno,
• komunikacyjna - artysta przez swe dzieło porozumiewa się z odbiorcą,
• poznawcza - odbiorca poznaje nie tylko dzieło ale też historię przodków, poprzez dzieła może się "przenieść" do świata ówczesnego,
• etyczna - sztuka wychowuje, uczy, nakłania, uwidacznia pewne wzorce postępowania,
• metafizyczna (religijna) - dzieła sztuki pobudzają uczucia; muzyka, obrazy, rzeźby, architektura służą religii, ale też czerpią z niej tematykę swoich dzieł; Bogu, mitologi greckiej były poświęcone liczne dzieła : Dawid Michała Anioła, Freski z Kaplicy Sykstyńskiej, Ostatnia wieczerza - Leonarda da Vinci;
• emocjonalna - objawia się głównie w tańcu i muzyce,
• terapeutyczna - sztuka leczy, katharsis - oczyszczenie psychiki (muzykoterapia, poezjoterapia, wideoterapia, biblioterapia, filmoterapia, chromatoterapia, dramoterapia, ludoterapia, choteoterapia),
• ludyczna (zabawowa) - pozwala się rozprężyć i odstresować poprzez taniec, muzykę, komedię, satyrę, kabarety,
• indentyfikacyjna i integracyjna - sztuka integruje i wykazuje przynależność do pewnej grupy społecznej (lekarze, harcerze, muzycy, Polacy); pomaga zachować tożsamość kulturową narodom;
• użytkowa - jest to sztuka którą posługujemy na co dzień, rzemiosło, architektura, przedmioty codziennego użytku, ale także satyra, muzyka taneczna,
• wychowawcza - wychowuje i uczy, wskazuje na normy i wzorce postępowania

24. Wyjaśnij pojęcia: metoda wychowania, forma wychowania?
Metoda wychowania - celowy sposób postępowania zamierzający do osiągnięcia określonych celów.
Formy wychowania - działania wychowawcy celowo organizowane po to, aby wychowankowie przejawiali oczekiwane przez niego rodzaje aktywności.

25.na czym polega zjawisko indoktrynacji w procesie wychowania
Indoktrynacja - proces korzystający z propagandy w celu wpajania określonych ideologii, poglądów lub przekonań.
Indoktrynacja była stosowana zawsze i wszędzie tam, gdzie istnieje podział społeczny na warstwy rządzące i rządzone. Jest narzędziem dokładnie każdej formacji politycznej czy religijnej stojącej (lub zamierzającej stać) u władzy. Ci, którzy rządzą (lub którzy chcą rządzić) pragną narzucić pozostałym swój sposób myślenia i swój sposób interpretacji rzeczywistości. Ty i inni ludzie macie przyjąć go jako własny po to, by odpowiednie grupy nacisku mogły prowadzić założoną politykę. W procesie indoktrynacji dochodzi zatem do starcia dwóch woli i dwóch interpretacji rzeczywistości (idei). Ostatecznym celem indoktrynacji jest sterowanie sposobem, w jaki indywidualny człowiek odbiera i ocenia otaczającą go rzeczywistość. Indoktrynacja zawsze dotyczyć będzie całościowego systemu jego poglądów i przekonań. Dzięki odpowiedniego typu działaniom na podświadomość, dzięki pewnym strategiom językowym indoktryner wpływa na umysł i osąd człowieka tak, by on sam formułował wygodne dla indoktrynera poglądy.
Indoktrynacja jest więc świadomym działaniem - działaniem nie liczącym się z wewnętrzną wolnością człowieka. Ingeruje w nasz wewnętrzny system wartości i przekształca go tak, byśmy interpretowali i oceniali rzeczywistość społeczną zgodnie z czyimś, z góry ustalonym planem.
Szkoła nie uczy ani samodzielności : wiecznie prowadzi nas za rękę , minimum programowe , czujne oko nauczyciela i dyrekcji , ani życia w grupie przez wzajemną rywalizację o lepsze oceny tworzy egoizm , model postępowania wg. zasady " kto silniejszy , czyli zdolniejszy , czy pilniejszy ten lepszy " . Co w konsekwencji prowadzi do konfliktów między członkami uczniowskiej społeczności .

26. Jakie działania wychowawcze przygotowują wychowanków do odbioru sztuki i kultury??
Przede wszystkim przygotowuje szkoła. na lekcjach języka polskiego dziecko zapoznaje się z literaturą w której powoli odkrywa piękno np. poprzez naukę wierszy. Aby dziecko było dobrze przygotowane do odbioru sztuki i kultury musi brać udział w przedstawieniach, teatrzykach szkolnych. Dzięki temu rozwija swoją wyobraźnię i docenia pracę innych, wie jaką wielką "sztuką" jest gra aktorska. Również zajęcia plastyczne przygotowują wychowanków do odbioru sztuki i kultury. Na tych zajęciach dzieci uczą się odróżniac różne style malarskie, rzeźbiarskie. Wykonują prace nawiązujące do lekcji.
Organizowanie dzieciom wycieczek do kina czy teatru również przygotowują dzieci do odbioru sztuki i kultury

27. Definicja procesu wychowania w ujęciu K. Sośnieckiego i R. Wroczyńskiego. Wskaż różnice tych stanowisk.
Definicja procesu wychowania w ujęciu K. Sośnieckiego:
PROCES WYCHOWANIA jest ciągiem zmian, które dokonują się w obrębie osobowości prowadzących do nowego stanu psychicznego i fizycznego. Według niego wychowanie obejmuje zmiany zachodzące w czasie jego trwania jak i warunki powodujące te zmiany. Wyróżnia on trzy elementy składowe wychowania:
1. Sytuacje wychowawcze
2. Sam proces wychowania
3. Rezultat tego wychowania

Definicja procesu wychowania według R. Wroczyńskiego:
PROCES WYCHOWANIA to system złożonych zarówno planowych jak i przypadkowych działań podejmowanych przez wychowawców wobec wychowanka.

Różnice:
Proces wychowania według K. Sośnieckiego jest określany mianem subiektywistycznego, zaś według R. Wroczyńskiego jest on koncepcją obiektywistyczną, koncentruje swoją uwagę na działaniach podejmowanych względem wychowanka, pomija natomiast zmiany dokonujące się w sferze świadomości, a także w rozwoju fizycznym.

28. Na czym polega idea złotego środka w wychowaniu?
Złoty środek - to płaszczyzna prawidłowych postaw wobec dziecka. Postawy te są jednak dla każdego dziecka inne, gdyż nie ma dwóch takich samych dzieci. Złoty środek należy dostosować indywidualnie do osobowości, charakteru, wieku dziecka. Każdy złoty środek powinien jednak zawierać takie elementy jak:
• akceptacja,
• uznanie praw,
• swoboda,
• współdziałanie z dzieckiem.

29 czyli: Określ miejsce i rolę wartości w życiu człowieka.
szczerze mowiąc nie bardzo wiem co tu napisac mi si wydaje ze raczej kazdy we własnym zakreslie powinien odpowiedziec na to pytanie bo pewnie kazda z nas bedzie miala na to inne spojrzenie, ja sumie cos takiego bym napisala w tym pytaniu:

Wartości sa waznie dla kazdego czlowieka, kazdy dazy do tego zeby zdobyc jakies wartosci ktore go motywuja by byc jeszcze lepszym niz jest. mysle ze zajmuja szczegolne miejsce w naszym zyciu gdyz dzieki nim stajemy sie bardziej wartosciowymi ludzmi.

30*. Co to jest Moralność
Moralność - zbiór zasad (norm), które określają co jest dobre (prawidłowe, nieszkodliwe), a co złe (nieprawidłowe, szkodliwe).
Moralność zbiorową lub indywidualną można definiować jako sposób postępowania jednostki ludzkiej przyjęty pośród większości za normę, będąca częścią dziedzictwa kulturowego danej organizacji kulturowej, która wywołuje negatywne lub pozytywne emocje innych jednostek, nie jest z sprzeczna lub jest z naturą człowieka oraz nie jest szkodliwa lub jest z punktu widzenia organizacji kulturowej danej społeczności.

Moralność jest jednym ze społecznych systemów normatywnych (systemów norm społecznych, zasad). Zwykle jednocześnie istnieje kilka konkurencyjnych (i po części zgodnych, po części różnych) systemów normatywnych, funkcjonujących w obrębie kultury, na przykład:

1. normy postępowania, dopuszczone przez prawo.
2. normy moralne - normy nakładane przez dany system filozoficzny, religijny.
3. normy konkretnej społeczności, którym jednostka podporządkowuje się w procesie socjalizacji (tzw. prawo obyczajowe, niepisane)

30. Jaką rolę pełnią środki masowego przekazu w kreowaniu świata wartości młodego człowieka?
Negatywne:
- środki medialne oddziałują na postawy wychowanków często znacznie silniej niż wzory i modele przekazywane przez rodziców, wychowanków, w przedszkolach i nauczycieli w szkołach.
- dziecko spędzające kilka godzin dziennie przed ekranem z trudem uczy się czytać.
- oglądanie telewizji może stać się przyczyną uzależnienia.
- niewłaściwe korzystanie z T.V, komputera jest przyczyną wielu chorób (problemy z kręgosłupem, choroby, alergie).
- w mas mediach przekazywana jest przemoc i agresja, sceny erotyczne, dzieci kopiują zachowania ze szklanego ekranu (zachowania negatywne).
- dziecko ulega szybkim wpływom reklamy.

Pozytywny:
- często spotykamy się ze wspaniałymi programami przyrodniczymi, które pomagają dzieciom poznać środowiska i zwyczaje ludzi żyjących w innych krajach.
- dostępne są interesujące filmy dokumentalne, dostarczające ciekawych informacji.
-komputer jest ogromną pomocą w codziennym życiu.
- ciągle powstające programy multimedialne, pomagają dzieciom nabywać wiedzę w zakresie matematyki, języków obcych, kształtuje ich refleks i twórcze myślenie.
- w internecie doszukać się można bardzo potrzebnych informacji.
- można również nawiązać kontakty z ludźmi z całego świata.

31 .Od czego zależy dobór metod.
od czego zależy dobór metod wychowania? O tym jaką z metod należy zastosować decyduje zazwyczaj wychowawca. Dostosowuje je do zamierzonych celów wychowawczych, do psychospołecznych uwarunkowań prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży. Zależy zatem od zaistniałej sytuacji wychowawczej i cech osobowości wychowanka, jak również nabytych przez wychowawcę doświadczeń., który powinien pamiętać iż wszystkie te metody się wzajemnie uzupełniają i niewskazane by było posługiwanie się wyłącznie niektórymi z nich.

32. Przedstaw klasyfikację metod wychowania wg H. Muszyńskiego?
1. metody wpływu osobistego - opierają się na założeniu że samo zachowanie wychowawcy w stosunku do wychowanka moze byc karą lub nagrodą
2. Metoda wpływu sytuacyjnego- ich stosowanie powoduje pewne następstwa w życiu ucznia: karę bądz nagrodę
3. Metody wpływu społecznego- oparte są na założeniu że wszelkie stosunki społeczne jednostki z grupą mogą być źródłem kar i nagród. Wychowawca moze wpływac na wychowanka pośrednio poprzez grupę wykorzystując do swych celów zjawiska grupowe.
4. Metody kierowania samowychowaniem- maja one charakter wtórny ich skutecznosczalezyod 3 wczesniej omówionych od dojrzałości uczniówod ich właściowścipsychicznych ikonkretnychsytuacji

33.klasyfikacja metod według Konarzewskiego:
- metody strukturalne - wychowawca z własnej inicjatywy tworzy i podtrzymuje podstawowe warunki, czyli względnie trwałą strukturę klasowego mikrośrodowiska społecznego, tworzy pożądany klimat społeczny w klasie: stanowienie obyczajów, dyfuzja (zapożyczenie) obyczajów oraz pobudzanie wynalazczości zespołowej
- metody sytuacyjne - schematy działania, za pomocą których wychowawca odpowiada na sytuacje zakłócenia powstające w klasie (przywracanie ładu i porządku): nieposłuszeństwo uczniów - ich zachowania są niezgodne z wolą nauczyciela, obojętność - uczeń nie podejmuje działań wymaganych przez nauczyciela. Mogą to być: karanie, nagradzanie, przekonywanie i stawianie zadań

34. Na czym polega nagradzanie wychowawcze?
Nagradzanie wychowawcze może przybierać różne formy:
- oficjalne wyrażenie aprobaty;
- przydzielenie wychowankowi określonej funkcji lub roli;
- przyznanie dodatkowych przywilejów;
- wręczenie prezentów;
- wręczenie wyróżnień symbolicznych (np. plakietki);
- wręczenie dyplomu;

Ważne jest, aby działania nagradzające następowały bezpośrednio po konstruktywnym zachowaniu się dziecka oraz były połączone z odpowiednim wyjaśnieniem, co w tym zachowaniu wzbudziło uznanie wychowawcy.
na czym polega nagradzanie wychowawcze? Jakie są warunki skutecznego nagradzania?
Nagradzanie czyli tzw wzmocnienia pozytywne. Ta metoda wychowawcza polega na promowaniu zachowań pożądanych z wychowawczego punktu widzenia za pomocą udzielania pochwał lub przyznawania nagród. Pochwał udziela się w formie ustnej lub pisemnej bądź za pomocą gestu. Nagrody mają najczęściej charakter wzmocnień materialnych np. w formie zabawek, książek, pieniędzy lub innych bardziej lub mniej kosztownych prezentów.

35. Warunki skutecznego nagradzania:
1. Należy wzmocnić jedynie przejawy zachowań pożądanych i świadomie i celowo unikać wzmocnień zachowań o charakterze destruktywnych świadczących niekorzystnie o uczuciach.
2. Pożądane zachowania wymagają nagrody bezpośrednio po wykonaniu czynności.
3. W początkowej fazie nagradzać po każdorazowym wykonaniu czynności.
4. W dalszych etapach nagradzać rzadziej, różnicować nagradzanie.
5. Łączenie nagród materialnych z pochwałami werbalnymi (uśmiech)

36.Jakie są niebezpieczeństwa metody nagradzania?
-sprzyja postawie roszczeniowej- dziecko zbyt często chwalone i nagradzane uczy się interesowności,
-jeśli nie dostaje nagród, zaniedbuje obowiązki,
-przesadnie wybiórcze stosowanie metody nagradzania,
-umacnianie postaw egoistycznych,
-sprzyja niezdrowej konkurencji w szkole i w rodzinie,
-jednorazowa metoda w mniejszym stopniu motywuje wychowanków do zachowań pożądanych,
-brak natychmiastowej poprawy w zachowaniu osoby nagradzanej.

37. Jakie warunki powinna spełniać nagroda, aby była skuteczna?

-Aby stosowanie nagród w wychowaniu było skuteczne, wzmocnienie powinno występować tuż po reakcji czy zachowaniu, które pragnie się utrwalić.
-Ważnym warunkiem jest wielkość wzmocnienia, od którego zależy atrakcyjność nagrody. Rozpoczynając nagradzanie od dużej nagrody powodujemy, iż traci ona na wartości, gdyż nie ma możliwości jej zwiększenia.
-nagroda musi motywować dziecko do dalszej pracy.
-Kolejnym warunkiem skuteczności nagradzania jest to, aby odbywało się ściśle według określonych kryteriów, znanych ogółowi wychowanków. Nagrodami należy operować tak, aby były osiągalne dla wszystkich: chłopców i dziewcząt, dzieci o różnych uzdolnieniach.
-Ważnym warunkiem skutecznego nagradzania jest dobra znajomość dziecka
-Musi sprawiać radość nie rodzicom ale dziecku ktore tą nagrode otrzymuje,
-z chwilą gdy wzmacniane zachowanie pojawia się coraz częściej i w stopniu zadowalającym powinno się je wzmacniać w sposób przerywany, a nie systematyczny. Dzięki temu umożliwia się uczniom postępowanie na coraz to wyższym poziomie
- nagroda powinna być nie tylko materialna ale i słowna w formie pochwaly dobrego słowa czy wspolnego spedzania czasu

38. Podaj definicję karania wychowawczego?
Właściwy dobór formy karania zależy od wychowawcy. Karanie wychowawcze nie powinno nigdy dyskryminować i poniżać godności wychowanka. Ustalenie wymiaru kary nie może mieć nigdy miejsca w stanie uniesienia wychowawcy. grozi to złamaniem zasad sprawiedliwości, te zaś muszą być w karaniu przestrzegane.

Przed wymierzeniem kary uczeń powinien spotkać się z odpowiednim wyjaśnieniem na temat szkodliwości popełnionego czynu oraz istoty swojej winy. Uczeń powinien być przekonany, że postąpił niewłaściwie i zasługuje na karę. Kara powinna zasadniczo nastąpić bezpośrednio po wykroczeniu.

39. Jakie warunki powinna spełniać kara, aby była skuteczna?
- Nie należy karać zbyt ostro za błahe lub jednorazowe przewinienie, kara powinna być adekwatna do popełnionego przewinienia. Awersyjność kary - kary są zindywidualizowane, to, co dla jednego jest awersyjne, dla innego może być obojętne lub atrakcyjne. Siła kary (stopień jej awersyjności) jest ważnym czynnikiem skuteczności karania. Kara łagodna nie tylko nie tłumi danej czynności, lecz nawet ją intensyfikuje. W miarę wzrostu siły kary następuje czasowe zahamowanie czynności, poczym spontanicznie się ona odnawia.
- Kara powinna być wymierzona bezpośrednio po ujawnieniu przewinienia. W przypadku dłuższego odstępu czasu winny zatraca związek między karą a przewinieniem. Synchronizacja kary - kara wczesna jest skuteczniejsza niż późna. Efekt ten zanika przy karach silnych. Dlatego stosując karę słabą należy ją zsynchronizować z początkiem niewłaściwego zachowania, by skompensować niższą jej skuteczność
- Osobowość sprawcy - taka sama kara będzie mniej skuteczna dla ekstrawertyka niż dla introwertyka, gdyż u ekstrawertyka będzie wzbudzać słabszą reakcję strachu. U osób o niskiej samoocenie kara lub dotkliwa krytyka może odebrać im nadzieję na sukces lub zniechęcić do dalszej pracy.
- Nie wolno karać bez wysłuchania wyjaśnień i ewentualnych usprawiedliwień winowajcy, przy czym skrucha winna wpłynąć na złagodzenie kary.
- Kara nie powinna poniżać winnego, ani godzić w jego ambicję i godność osobistą.
-Karanie nie powinno nigdy dyskryminować i poniżać godności sprawcy.
-Winny powinien być pewien, że postąpił niewłaściwie i zasługuje na karę.
-Skuteczność karania jest tym większa, im silniejsze są więzi pomiędzy dzieckiem, a rodzicami/nauczycielem
-Przykrość jaka towarzyszy dziecku przy wymierzaniu kary nie może wywoływać u niego stanu załamania i beznadziejności, a raczej nadziei i możliwości poprawy (tutaj ważny jest stopień wrażliwości dziecka).
-Szalenie istotne jest również obustronne zaufanie między rodzicami a dzieckiem.
-Musi mieć ono bowiem przekonanie, że przyznanie się do winy spowoduje przebaczenie i nie będzie już więcej wypominane.
-O skuteczności kar decyduje także fakt, czy dziecko akceptuje (uznaje) słuszność stawianych mu wymagań i norm ustalonych przez rodziców, czy też ich nie rozumie (wówczas kara staje się mało skuteczna).
-Kolejny element stanowi atmosfera w jakiej dziecko jest karane. Niedopuszczalne jest karanie w gniewie lub w przypływie złego humoru (często wówczas kara jest niewspółmierna do winy lub wręcz niezasłużona).
-Pamiętać więc należy o tym, aby stosować kary wyłącznie wobec dziecka, które wyraźnie sobie na nie zasłużyło i aby były to kary sprawiedliwe, dostosowane do warunków psychofizycznych dziecka.
-Istotny jest również czas w jakim wymierzamy dziecku karę. Nie można odkładać jej na później (gdyż dziecko już właściwie nie pamięta za co było ukarane), ale należy ją stosować w trakcie lub tuż po przewinieniu jakiego się dziecko dopuściło.
-Następną sprawę stanowi autorytet jakim się cieszy osoba karząca, im jest bardziej kochana, lubiana, czy podziwiana przez dziecko, tym bardziej skuteczna i odczuwalna staje się dla niego kara.
-Jedynym celem karania powinna być poprawa winnego (w przeciwnym razie może przynieść odwrotny skutek).
-Powinna ona być tak dobrana, aby kierować uwagę dziecka na sam czyn i jego skutki, a nie na rodzaj kary i osobę ją wymierzającą.
-Musimy również pamiętać o tym, aby być konsekwentnym w stosowaniu kar.
-Nie możemy dopuścić do sytuacji, że raz dziecku na coś pozwalamy, a innym razem jest ono za tą samą rzecz karcone, gdyż burzy to w nim wszelkie normy i zasady postępowania.
-Powinniśmy także zwrócić uwagę na to, aby unikać stosowania zbyt często tych samych kar, gdyż dziecko przyzwyczaja się do nich i przestają mieć one dla niego jakiekolwiek znaczenie.

40. W jaki sposób można dyscyplinować wychowanka nie stosując wobec niego kar?
Alternatywne sposoby karania(zamiast karania):
-wskaż dziecku, w czym mogłoby ci pomóc
-wyraź ostry sprzeciw(nie atakując charakteru)
-wyraź swoje uczucia i oczekiwania
-pokaż dziecku jak może naprawić zło
-zaproponuj wybór
-przejmij inicjatywę
-daj dziecku odczuć konsekwencje złego zachowania

41.Wymien kary, które są najcześciej stosowane przez nauczycieli, spróbuj ocenic ich skuteczność.
Najczęstsze kary stosowane przez nauczycieli to takie, które nie poniżają godności karanego i karzącego a ich jedynym celem jest poprawa postępowania. Należą do nich:
- kara naturalna, jeżeli dziecko niestosownie odezwało się wobec nas, kolegów - musi przeprosić za swoje zachowanie;
- odmianą kary naturalnej jest ukazywanie konsekwencji niewłaściwego zachowania
np. jeżeli dziecko w czasie przeznaczonym na odrabianie lekcji leniuchowało, a przyszedł kolega z propozycją pójścia np. do kina czy kolegów możemy zabronić mu wyjścia ponieważ lekcje są nieodrobione choć o to prosiliśmy wcześniej. Nie jest wówczas potrzebne długie tłumaczenie tylko przytoczenie argumentu - zaniedbany obowiązek - nie ma przyjemności;
- Tłumaczenie, wyjaśnianie - zwracamy uwagę na następstwo jakie mogło wywołać lub wywołało jego postępowanie . Wyjaśnienie niewłaściwego zachowania musi być rzeczowe, by pozwoliło jednocześnie na dyskusję, na wyrażenie własnych uwag przez karanego.

Kończąc omawianie kar należy pamiętać o tym, że jeśli dziecko akceptuje normy, wymagania ustalone przez rodziców wówczas kary stosowane za ich przekroczenie są bardziej skuteczne. Natomiast gdy dziecko nie rozumie potrzeby stawianych, ograniczeń otrzymana kara jest mało skuteczna.

43.Na czym polega pochwała opisowa.
Pochwała wpływa korzystnie na kształtowanie poczucia własnej wartości i samooceny. Pochwała opisowa oparta o opis tego, co dorosły stojący z boku widzi naprawdę a nie o to co mu się wydaje jest prawdziwa i pozwala w rzeczywisty sposób pochwalić i wzmocnić to co wzmocnienia wymaga

45 .Czy w szkole powinno się karcic ucznia,jeżeli tak to w jaki sposób,jeżeli nie to dlaczego?
moim skromnym zdaniem jest to pytanie na które każdy ma swoje własną opinie ale jak już mam na nie odp.to napisze co ja o tym sądze ...
Dzieci powinno się karać w szkole ponieważ gdyby nie było żadnego rygoru i kar to nie byłoby dyscypliny,w szkołach powinno się stosować system kar np.dodatkowa praca domowa,upomnienie ustne wychowawcy wobec klasy,upomnienie na piśmie wychowawcy klasy z powiadomieniem rodziców lub prawnych opiekunów,upomnienie na piśmie dyrektora szkoły z powiadomieniem rodziców, a takie surowsze kary to np.skreślnie z listy ucznia na podstawie uchwały Rady Pedagogicznej

46. Jaką rolę w procesie wychowania odgrywa naśladownictwo i identyfikacja?
Jest to metoda działania własnym przykładem, lub metodą dawania dobrego przykładu. Niektórzy tę metodę nazywają uczeniem się przez naśladownictwo lub uczeniem się zastępczym, a niekiedy ?zarażaniem? z uwagi na udzielanie się danego zachowania.
-dzięki temu dzieci stają się zdolne do różnorodnych, bogatych i konstruktywnych reakcji na cudze potrzeby, braki, oczekiwania
-dziecko uczy się dzielenia
-dziecko wyrabia w sobie nawyki okazywania innym życzliwości, współczucia, przyjaźni, niesienia im konkretnej pomocy lub wsparcia, urozmaicenia im życia na różny sposób
-uczy szacunku do starszych- udzielania informacji o które pytają przechodnie, ustępowania miejsca, uważnego wysłuchania cudzych nieszczęść, niesienie pomocy, podnoszenie na duchu.

47.Rola autorytetu w wychowaniu
Autorytet może oznaczać osobę która zasługuje na to określenie. Dla jednych autorytet kojarzy się z konkretną osobą, dla innych nie tyle z osobą, ile z jej określonymi cechami, które powodują, że tą osobe cenimy. Autorytet istnieje tylko wtesy, gdy zachodzi relacja między osobą będąca autorytetm i osobą, która uznaje ten autorytet <musi być osobą, która inną podziwia, chętnie sie jej podporządkuje, jest skłonna dostosować sie do jej wymagań i oczekiwań.
Rodzaje autorytetu:
1. kryterium podziału - sposób oddziaływania na jednostkę:
a) aut. wyzwalający;
b) aut. ujarzmiający;

2. kryterium podziału - sposób podporządkowania się:
a) autorytet wewnętrzny;
b) aut. zewnętrzny.

3. kryterium podziału - prezentowane wartości
a) aut. moralny;
b) aut. znawcy;

Już pierwsze kontakty społeczne we wczesnym dzieciństwie stanowia podstawę do kształtowania się w oczach dziecka autorytetu doroslego. W miare rozwoju kontaktów społecznych i zwiększającej się samodzielności autorytet dorosłych podlega różnicowaniu i uświadomieniu.

MŁODSZY WIEK SZKOLNY
w tej fazie rozwoju dziecka nauczyciel może budować swój autorytet opierając sie na emocjach. dziecko przejawia uogólnioną, mało krytyczna akceptację całej sytuacji skzolnej, a przede wszystkim osoby nauczyciela. Podstawą kontaktów jest silny związek emocjonalny z nauczycielem oraz spostrzeganie go jako stabilizatora nowaej sytuacji, jaką jest pobyt w szkole. z bada wynika, że najmłodsi uczniowie cenią emocjonalne cechy nauczyciela, a w szczególności:
- komunikatywność;
- dobroć;
- serdeczność;
- uprzejmość;
- gotowość do wybaczania;
- symaptie do dzieci;

SREDNI WIEK SZKOLNY
w tej fazie rozwoju podstawą uznawania autorytetu dorosłych jest wartościowanie ich zachowań, a głównie relacji z dziecmi. . Uczniowie zaczynaja sprzeciwiać się poleceniom dorosłych. nie jest możliwe narzucanie i utrzymanie autorytetu przy pomocy represji lub nadmiernego spoufalanai się.

Uczniowie w tym wiekeu cenia sobie:

- pewien dystans nauczycieli wobec uczniów wynikający z pełnionej fynkcji;
- respektowanie ich dojrzałości;
- nie wywyższanie się lecz przyjazne traktowanie;

STARSZY WIEK SZKOLNY

w tej fazie rozwoju dziecka nauczyciel może budować swój autorytet na podstawie władzy merytorycznej, umiejetności dydaktycznych. W tym tez okresie pojawia sie rozwojowy kryzys autorytetów , a w szczególności autorytetów rodziców i nauczycieli.
W tej fazie rozwojowej bardzo łatwo o utratę nauczycieli, którzy:
są nieprzygotowani do lekcji;
- nie upewniaja sie , czy uczniowie rozumieją nowe zagadnienia;
- nie wzbudzają zainteresowania uczniów przedmiotem;
- prowadza nudne lekcje;
niesprawiedliwie oceniają ;
- nie potrafią utrzymac dyscypliny na lekcji;

48.Rozwiń tezę bardziej być czy mieć.
Być autorytetem to znaczy być świadkiem i poręczycielem (łac. auctoritas - poręczenie, uwierzytelnienie) wartości, według których się żyje. Mieć autorytet to znaczy mieć go w jakiejś konkretnej dziedzinie, aby móc nawiązać dzięki temu kontakt ze swoim wychowankiem. Bycie autorytetem w wychowaniu jest trudną sztuką, która polega na stawianiu swojej osoby w cieniu, a wskazywaniu na wartości.
"Być autorytetem" znaczy: być nim bezwzględnie, a więc tak zespolić sprawność w uprawianiu swej dziedziny wiedzy czy sztuki ze swą osobowością, że jedna nie może istnieć bez drugiej.

49.Zdefiniuj pojęcia „błąd wychowawcy”:
Wychowawca zazwyczaj popełnia błąd nieświadomie. Czynnikami powodującymi błędy wychowawcze są właściwości osobowościowe (głównie stosunek do ludzi), postawy wychowawcze i czynniki sytuacyjne (np. brak czasu, złożoność wykonywanych zadań, kontrola, opór wychowanka).
ZACHOWANIA BłęDNE:
Rygoryzm - bezwzględne egzekwowanie wykonywania poleceń, sztywność ocen, stawianie dokładnie określonych wymagań, brak swobody, ścisłe kontrolowanie postępowania dziecka (posłuszeństwo)
Agresja - atak słowny, fizyczny lub symboliczny, zagrażający lub poniżający dziecko
Hamowanie aktywności - przerywanie, zakazywanie, aktywności własnej dziecka poprzez fizyczne lub symboliczne zachowania własne, zmienianie bez powodu rodzaju aktywności dziecka
Obojętność - dystans do dziecka i jego spraw, okazywanie braku zainteresowania dla jego aktywności
Eksponowanie siebie - koncentrowanie uwagi dziecka na walorach wychowawcy, potrzebach, odczuciach wtórnych do aktualnych potrzeb i odczuć dziecka, chęć imponowania, wyróżniania się, obrażanie się
Uleganie - spełnianie zachcianek dziecka, rezygnowanie ze stawianych wymagań, okazywanie bezradności wobec dziecka
Zastępowanie - wyręczanie dziecka w działaniu, przejmowanie jego zadań bez oczekiwania na wyniki pracy
Idealizacja - ciągłe zajmowanie się dzieckiem i jego sprawami, utożsamianie się z nim jako najwyższym dobrem, chronienie przed możliwymi niebezpieczeństwami, zabezpieczanie przed zachowaniem niezgodnym z idealnym wzorcem
Niekonsekwencja - przemienność zachowań błędnych należących do różnych kategorii

50. Typy błędów wychowawczych popełnianych przez wychowawców.
Rygoryzm
1.Nauczyciel formułuje wymagania, polecenia, zakazy.
2.Sprawdza, drobiazgowo kontroluje wymagania, polecenia, zakazy.
3.Formułuje oceny negatywne.
Dziecko pod wpływem takiej postawy nauczyciela staje się bierne, podporządkowane, mało spontaniczne, nie potrafi samodzielnie działać, jego aktywność twórcza jest znacznie ograniczona, ma poczucie, że nie potrafi niczego dobrze wykonać, dlatego ma niską samoocenę. Rygoryzm wyzwala lęk i opór, dlatego dziecko może reagować gniewem, wściekłością.
(przykład Nauczycielka klasy pierwszej codziennie sprawdza pracę domową. Wychowawczyni nie stawia ocen pozytywnych za prace domowe sądząc, że nie są one zbyt trudne, ogranicza się do wpisów: „Brak pracy domowej”, „Pracuj więcej”, „Pomyśl”. Dziecko nie otrzymując informacji pozytywnych na temat swojej pracy, nabiera przekonania, że pani jest z niego niezadowolona, nie docenia go, bo jest słabym uczniem.)
Agresja
1.Nauczyciel atakuje słownie, obraża, poniża, kpi, krzyczy, wyraża lekceważenie.
2.Nauczyciel atakuje fizycznie, uderza, bije, szturcha, przymusza do określonej pozycji (klęczenie).
3.Nauczyciel atakuje symbolicznie poprzez obraźliwe gesty, ironię, ostre kary.
Dziecko ma poczucie zagrożenia, krzywdy, wstydu, zostaje obniżona jego samoocena. Staje się lękliwe, nieśmiałe, zamknięte. Lęk przed wychowawcą może wywołać niechęć do kolegów, innych nauczycieli oraz szkoły jako instytucji. Częste kary powodują, iż dziecko przestaje reagować na inne zabiegi wychowawcze.

(przykład Uczeń w czasie lekcji rozmawiał z kolegą, kręcił się. Nauczycielka powiedziała „Ty jak zwykle bawisz się i mi przeszkadzasz, jesteś niegrzeczny, codziennie zwracam Ci uwagę, a Ty nie reagujesz na moje upomnienia. Dasz mi dzienniczek, a ponieważ nie lubisz wygodnie siedzieć w ławce, to będziesz stał w kącie, aż nauczysz się jak należy zachowywać się w szkole. Jeśli i to nie pomoże, to przygotuję dla Ciebie „oślą ławkę” i przypnę Ci na plecach kartkę z napisem „osioł”. Klasa śmieje się z ucznia, dziecko czuje się poniżone i przestraszone, nienawidzi nauczycielki, za to, że ośmieszyła go wobec kolegów, a być może jeszcze przed całą szkołą. Po lekcji przeprasza panią, mimo, że jest przekonany, że to ona go skrzywdziła.)
Hamowanie aktywności
1.Nauczyciel przerywa aktywność dziecka innymi poleceniami, zadaniami.
2.Nauczyciel włącza się w aktywność dziecka, przeszkadza, odbiera odwagę, krytykuje, wprowadza modyfikacje bez zgody dziecka, przejmuje czynności dziecka bez powodu i uzasadnienia.
3.Nauczyciel zakazuje wykonywania przez dziecko aktywności bez uzasadnienia lub z uzasadnieniem ograniczającym.
Tego typu zachowania mogą wpłynąć na wytworzenie się zależności i rezygnację z własnego myślenia i działania, powodują zanik inicjatywy, samodzielności, motywacji i odwagi do podejmowania własnej aktywności. Dziecko traci zainteresowania, nie stawia pytań, nie zgłasza propozycji i pomysłów - przestaje rozwijać się, zdaje się na pomysły innych (nauczycieli, rówieśników). Dziecku mogą towarzyszyć uczucia niezaradności i niższości.

(przykład Dzieci w grupie wykonywały makietę miasta. Nauczycielka uznała, że projekt jest zły i bez pytania o koncepcję, jaka towarzyszyła realizacji pomysłu, ustawiła budynki według własnego uznania. Dzieci nie protestowały, ponieważ uznały, że pani ma zawsze rację i wie lepiej.)
Obojętność
1.Nauczyciel nie nawiązuje kontaktu z uczniem, jest obok dziecka, okazuje brak zainteresowania dzieckiem werbalnie i mimicznie.
2.Nauczyciel nie reaguje na próby nawiązania kontaktu przez dziecko (nie odpowiada na pytania, nie słucha, zajmuje się czymś innym).
3.Nauczyciel jest bierny wobec próśb i potrzeb dziecka.
Obojętność wychowawcy powoduje niezaspokojenie potrzeby sukcesu, może wpływać na obniżenie samooceny dziecka w roli ucznia oraz globalnej, w przyszłości może utrudnić nawiązywanie głębokich kontaktów interpersonalnych. Dziecko staje się nieufne, czuje się ignorowane, mało wartościowe.

(przykład Uczennica podeszła do biurka i zaczęła opowiadać o nowo narodzonym braciszku. Nauczycielka nie zwracała uwagi na dziewczynkę, pisała w dzienniku. Dziecko czując brak zainteresowania nią i tak ważnym wydarzeniem odeszło. Uczennica miała żal, było jej przykro, uważała, że pani jej nie lubi, bo nie wykazuje zainteresowania, zraziła się do nauczycielki, zamknęła w sobie, więcej nie próbowała nawiązywać kontaktów.)
Eksponowanie siebie
1.Nauczyciel absorbuje dziecko swoimi sprawami i problemami w nieadekwatnych sytuacjach, demonstruje humory, urazy obraża się.
2.Chwali się swoimi sukcesami, wywyższa się.
3.Domaga się względów, egzekwuje swoje prawa.
Dziecko może czuć się zmęczone takim zachowaniem, chce przypodobać się nauczycielowi, aby sprostać jego ideałowi, nie jest, więc autentyczne, lecz odgrywa rolę. Nie uczy się trafnego odczuwania, lecz przystosowuje się do sytuacji, blokowane są jego doznania.

(przykład Nauczycielka często chwali swoje dziecko i stawia je za wzór uczniom. Jedni uczniowie przestają słuchać „opowieści”, wyśmiewają się z prezentowanego ideału, dochodzą do wniosku, że nie mają szans na dorównanie, inni chcą go naśladować, aby zadowolić panią i uzyskać jej aprobatę.)

Uległość
1.Nauczyciel spełnia zachcianki dziecka.
2.Obniża a nawet rezygnuje z wymagań stawianych dziecku wobec jego nalegań, napotkanych trudności.
3.Demonstruje bezradność wobec dziecka werbalnie lub fizycznie (skarży się, płacze).
Dziecko przyzwyczaja się do bycia traktowanym w specjalny sposób, co powoduje zanik krytycyzmu. Może wykorzystywać tę sytuację i domagać się coraz większej uległości, nie tylko od wychowawcy, ale również od kolegów, poprzez wymuszanie pewnych zachowań (płaczem, straszeniem rodzicami). Dziecko postępując w ten sposób traci przyjaciół, lub pozyskuje ich poprzez „szantaż”. Uczeń w wyniku obniżania wymagań nie poznaje swoich możliwości, a napotkane sytuacje trudne, będą go przerastały wywołując gniew, frustrację.

(przykład Nauczycielka w świetlicy poleca dzieciom, aby przez 15 minut czytały czasopisma,
(w celu doskonalenia umiejętności czytania ze zrozumieniem). Uczeń buntuje się i mówi, że to jest nudne i nie będzie tego robił. Nauczycielka nie zachęca go, lecz proponuje, aby zajął się cichą pracą i nie przeszkadzał innym. Dziecko bawi się klockami. Odmowa wykonania polecenia okazała się atrakcyjniejsza (nagrodą), w opinii innych dzieci, część z nich zrezygnowała z czytania i dołączyła do kolegi. Następnym razem propozycje nauczycielki są „bojkotowane” przez grupę, traci ona autorytet, a uczniowie nabierają przekonania, że nie trzeba słuchać pani.)

Zastępowanie
1.Wychowawca wykonuje zadania za dziecko (wyręcza je)
2.Pozbawia dziecko możliwości decydowania o podjęciu działań własnych tłumacząc to zmęczeniem, trudnością zadania, słabością dziecka, jego dobrem.
3.Proponuje dziecku zastępowanie go w różnych czynnościach, motywując to jego dobrem, czasem na zabawę i naukę.
Dziecko traci kontrolę nad sobą, staje się niezaradne i mało samodzielne. Nie potrafi radzić sobie w różnych sytuacjach, nie jest w stanie ponosić konsekwencji własnego postępowania, (nieodpowiedzialne), nie umie decydować o sobie i dokonywać samodzielnego wyboru. Ciągłe wyręczanie powoduje, że dziecko czuje się nieudolne, niepewne swoich możliwości, w końcu staje się bierne, oczekujące pomocy i zainteresowania ze strony innych.

(przykład Uczeń o niskim poziomie sprawności manualnej, mający duże trudności w wycinaniu jest często wyręczany przez nauczycielkę. Po kilku sytuacjach „nadmiernej pomocy”, uczeń przyzwyczaja się, że pani wykonana za niego pracę, bo on tego nie potrafi. Dziecko nie nabywa umiejętności wycinania, jego poziom manualny na tle klasy jest coraz niższy, ponieważ nie doskonali sprawności. Uczeń nabiera przekonania, że samodzielnie nie jest w stanie wykonać takich zadań. Konsekwencją może być niechęć do wycinania, unikanie prac wymagających tej umiejętności.)

Idealizacja dziecka
1.Wychowaca podkreśla słowem i zachowaniem szczególne walory i możliwości dziecka.
2.Wnika w narzucający się sposób w szczegóły poczynań dziecka, jego sytuację.
3.Sprawy dziecka wyzwalają nadmierną aktywność wychowawcy (niesienie pomocy, troska, uwypuklanie ważności spraw dziecka).

Dziecko może czuć się faworyzowane, zwłaszcza, gdy traci kolegów - wówczas wywołuje to wrogość. Jeśli zaś zyskuje przyjaciół, zdobywa bezkrytyczne przekonane o swej wyjątkowości, powoduje to zaburzenie kontaktów z rówieśnikami, wywyższanie się. U takiego dziecka brak pochwały jest równoznaczny z karą.

(przykład Nauczycielka znaczące role w przedstawieniach powierza pewnemu uczniowi, ponieważ ma on doskonałą pamięć i dykcję. Uczeń przyzwyczaja się do odgrywania ról pierwszoplanowych, szczyci się tym przed innymi. Kiedy nauczycielka chce dać szansę innym dzieciom i postanawia inaczej niż zwykle przydzielić role, uczeń czuje się ukarany, poniżony, ma poczucie utraty dotychczasowej „funkcji”, ma żal do nauczycielki i kolegów, że odebrali mu ważną pozycję)

Niekonsekwencja
1.Wychowca ma zmienne wymagania i zachowania wobec dziecka, w podobnych sytuacjach stawia dziecku różne wymagania i inaczej je ocenia.
2.Nauczyciel jest niekonsekwentny w formułowaniu poleceń (zmienia je), w kontroli nad wykonaniem zadań (szczegółowo, doraźnie, wcale), w ocenianiu ucznia (brak jednolitego systemu)

Uczeń traci poczucie kontrolowania sytuacji, odczuwa lęk i niepewność wobec trudności, zaburzenia własnej perspektywy, ma zniekształcony obraz świata. Nieregularność wzmocnień oraz zmienność wymagań opóźnia i utrudnia przebieg uczenia się, a zarazem wytwarza poczucie winy i zagrożenia spowodowane brakiem orientacji i niemożnością ukształtowania się właściwych oczekiwań. Taka sytuacja niekorzystnie wpływa na rozwój dziecka, na stopień i przebieg przyswajania norm społecznych i moralnych.
(przykład Nauczycielka poinformowała uczniów, że za pracę dodatkową będzie stawiała plusy i weźmie to pod uwagę przy ocenie opisowej. Dziecko zbierało materiały, wykonywało zadania dla chętnych. Nauczycielka nie sprawdzała regularnie prac dodatkowych. Zdarzało się, że kiedy uczeń nie wykonał zadania, pani wtedy je sprawdzała. Uczeń zniechęcił się, bo nie widział nagrody za wykonaną pracę i zaprzestał odrabiania prac dodatkowych.)

51. Jakie cechy osobowości są najważniejsze w zawodzie nauczyciela?
- sprawiedliwy,
- prawy,
- stanowczy,
- wszechstronnie wykształcony i inteligentny,
- twórczy,
- z poczuciem humoru,
- pogodny,
- empatyczny,
- odpowiedzialny,
- aktywny,
- wyrozumiały,
- sumienny,
- pomocny.

52. Przyczyny powstawania trudności wychowawczych

(wg.Kupisiewicza):
1)przyczyny społeczno-ekonomiczne, tj.zwłaszcza trudna sytuacja materialna
2)przyczyny biopsychiczne ze szczególnym uwzględnieniem niedorozwoju umysłowego(zły stan zdrowia, wady fizyczne)
3)przyczyny pedagogiczne łącznie z dydaktycznymi (niewłaściwy dobór treści programów, wadliwa organizacja procesu nauczania i wychowania)


(wg.Konopnickiego):
1)tkwiące w środowisku rodzinnym i szkolnym:
-warunki materialne rodziny
-sytuacja życiowa dziecka w rodzinie
-dezintegracja życia rodzinnego
-nieprawidłowe postawy rodziców
-przyczyny organizacyjne(przeładowanie programów, złe podręczniki)
-przyczyny psychologiczno-społeczne
-przyczyny pedagogiczne i dydaktyczne
2)tkwiące w samym uczniu:
-czynniki genetyczne
-uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego
-obniżony poziom sprawności umysłowej
-zaburzenia somatyczne

53-Wymień sposoby pracy wychowawczej w przezwyciężaniu trudności?
1.dbanie o porzadek i tworzenie warunków , które umozliwiają egzekwkwanie konsekwencji ewentualnego naruszenia regulaminu szkoły przez danego ucznia 2.egzekwowanie konsekwencji wszystkich zachowań nagannych za strony uczniów , powinno byc proporcjonalne do popełnionego wyktoczenia ,a jednoczesnie stanowcze i nieuchronne3.zapewnienie spójności kontekstu wychowania ,w którym poszczególne odziaływania wychowawcze danego nauczyciela będą wspierane przez podobne odziaływania ze strony innych nauczycieli i całego systemu szkolnego .Konieczna jest zgoda wszystkich wychowawców danej szkoły co do podstawowych celów i metod wychowania , a także co do obowiazujących norm i sankcji za ich naruszenie.4.podejmowanie działań profilaktycznych (dobór kompetentnych nauczycieli,którzy stają się dla uczniów autentycznymi autorytetami)5.opracowanie czytelnego regulaminu szkoły i programu wychowawczego

54.Jakie działania wychowawcze sprzyjają kształtowaniu postawy kreatywności u wychowanka?

Wśród tych wszystkich metod niewątpliwie najskuteczniejsze, a także najefektywniejsze w nauczaniu i uczeniu się są metody waloryzujące, a także problemowe w tym również metody aktywizujące.

Metody aktywizujące to grupa metod, która ma sprawić, że nauczanie i przyswajanie wiedzy odbywa się w sposób niekonwencjonalny. Zajęcia motywować powinny ucznia do działania, twórczego myślenia i kreatywnego rozwiązywania problemów. Metody aktywizujące sprawiają, że uczeń staje się osoba, która ma wpływ na to, co na lekcji będzie się działo, jest współtwórcą pracy dydaktycznej. Ta grupa metod opiera swój sens na uczeniu przez działanie, współpracę i co najważniejsze przez przeżywanie. Istotę metod aktywizujących można podsumować przysłowiem - " Powiedz, a zapomnę. Pokaż, a zapamiętam. Pozwól wziąć udział, a zrozumiem."

Przed przystąpieniem do pracy dydaktycznej metodami aktywizującymi nauczyciel powinien wziąć pod uwagę, że nie tylko od uczniów ( specyficzny sposób pracy w grupach) będzie to wymagało innego rodzaju aktywności, ale także od niego. Będzie musiał przestawić się na inny rodzaj prowadzenia zajęć, co za tym idzie inne wymagania wobec uczniów, odmienne cele. Należy także być przygotowanym na konieczność zmienienia wyglądu klasy, ze względu na wymogi przestrzenne związane ze stosowaniem metod aktywizujących. Podczas stosowania tych metod trzeba wziąć pod uwagę 3 płaszczyzny na polu, których rozgrywa się lekcja. Pierwsza płaszczyzna o nazwie rzeczowa tyczy się samego zadania i celu, który jest do osiągnięcia poprzez stosowanie metody aktywizującej. Kolejne płaszczyzny to relacje jakie zachodzą w grupie, podczas pracy nad problemem, a także wrażenia i odczucia osobiste jakie jednostka odczuwa podczas realizacji zadania.

Wśród metod aktywizujących możemy dokonać wewnętrznego podziału. Za Jadwigą Krzyżewską wyróżnić, można metody:

* integracyjne - Mają za zadanie wprowadzić życzliwą, miłą i przyjazną atmosferę w grupie, w celu skutecznej i efektywnej wspólnej pracy. Są to takie metody jak: "pajęczynka"( Dzieci stoją w kole i przerzucają sobie wzajemnie kłębek wełny lub nitki. Mówią jednocześnie swoje imiona, co lubią, lub witają się nawzajem. Przy przerzucaniu kłębka do kolegi można też wymagać podawania informacji dostosowanych do innych niż integracyjne cele lekcji. Efektem przerzucania kłębka jest pajęczynka.) wrzuć strach do kapelusza, graffiti, krasnoludek, kwiat grupowy, Ćwierćlandia (Dzieci dzielone są na grupy. Każda z grup wymyśla odrębny hymn, strój. Celem jednak jest pokazanie, że pomimo różnic wszyscy jesteśmy do siebie podobni.)
* definiowania pojęć - Mają na celu naukę analizowania, definiowania. Uczą także elementów dyskusji, wyrażania własnej opinii, oraz przyjmowania rozumienia różnych punktów widzenia. Można tu wykorzystać takie metody jak: burza mózgów (Inaczej nazywana fabryką pomysłów, giełdą pomysłów, sesją odroczonego wartościowania, metodą Osborna.), mapa pojęciowa (Inaczej zwana mapą myśli, mapą mózgu. Za twórcę tej metody uważa się T. Buzana), kula śniegowa (Inna nazwa to dyskusja piramidowa. Dzieci początkowo pracują indywidualnie, następnie w parach, czwórkach i stopniowo w całej grupie klasowej. Uczą się wypracowywać wspólne rozwiązania wykorzystując nie tylko własne doświadczenia, ale i innych).
* hierarchizacji- Uczą porządkowania wiadomości ze względu na ich ważność. Stosuje się tu takie metody jak: piramida priorytetów, promyczkowe uszeregowanie (Metoda stosowana głównie w młodszych klasach, polega na układaniu promyczków słońca w zależności od ważności danej kwestii), diamentowe uszeregowanie(Wypracowany wspólnie układ priorytetów przypomina kształt diamentu)
* twórczego rozwiązywania problemów - Uczą podejścia do problemów w sposób twórczy, kreatywny, niekonwencjonalny, rozwijają także w wychowankach umiejętność dyskusji. Charakterystyczne metody stosowane w tej grupie to: metoda sześciu kapeluszy (Autorem metody jest De Bono. Uczniowie w grupach zakładają kapelusze w sześciu kolorach. W zależności od kolorów, osoby noszące kapelusze muszą się dostosować do odpowiedniego rodzaju myślenia np. pesymizm, optymizm, emocje itp.),rybi szkielet, dywanik pomysłów.
* współpracy - Kształtują u uczniów umiejętność współpracy, oraz zdolność do akceptacji różnic pomiędzy ludźmi. Znane metody stosowane w tym przypadku to zabawa na hasło, układanka,
* diagnostyczne - Do technik z tej dziedziny zaliczają się metaplan, procedura "U", obcy przybysz.
* dyskusyjne - Maja uczyć kulturalnej dyskusji. Zajmowania stanowiska w związku z jakimś problemem, ale szanowania też zdania odmiennego. Stosuje się tu metody o nazwie debata za i przeciw, lub akwarium.
* rozwijające twórcze myślenie - Stosowanie tej grupy metod i technik sprzyja kształtowaniu myślenia niekonwencjonalnego. Można tu dopasować takie techniki jak fabuła z kubka, lub słowo przypadkowe.
* grupowego podejmowania decyzji- Kształtują umiejętność podejmowania decyzji w grupie, uwzględniając wszystkie zbiorowe za i przeciw, a także istniejące fakty. Często w tym przypadku stosowana jest technika drzewka decyzyjnego.
* planowania - Pozwalają wychowankom na podjecie pewnych planów, organizację jakichś wydarzeń. Rozwijają w nich siłę wyobraźni i zachęcają do marzeń. Metody stosowane w tym celu to np. gwiazda pytań, planowanie przyszłości.
* gry dydaktyczne, - Podczas, których możemy nauczyć uczniów przestrzegania pewnych reguł, zasad. Są także sposobem na okazanie jak należy radzić sobie z poczuciem przegranej, oraz jak umieć wygrywać z klasą. Proponowane metody to magiczny kalkulator, dziwne powiedzonka.
* przyspieszonego uczenia - Wykorzystywane są tu techniki szybkiego czytania, haki pamięciowe, łańcuchowa metoda skojarzeń.
* ewaluacyjne - Pozwalają na ocenę własnej pracy a także na przyjęcie krytyki. Stosuje się tu takie metody jak termometr uczuć, kosz i walizeczka, tarcza strzelecka.

O efektywności nauczania metodami aktywizującymi decyduje nie tylko przygotowanie merytoryczne nauczyciela, jego cechy charakteru, a także kontakty jakie ma ze swoimi uczniami. Na skuteczność metod wpływ ma także to, z kim nauczyciel pracuje, czyli predyspozycje i indywidualne cechy dzieci. Ważnym elementem wpływającym na sens i wpływ metod aktywizujących na rzeczywistość dydaktyczną maja także warunki lokalowe szkoły.

55. Wyjaśnij istotę metody zadaniowej.
Istotą metody zadaniowej jest postawienie wychowanków wobec zadań wymagających od nich aktywnego i samodzielnego zaangażowania w działanie. Metoda ta:
- uczy zachowań prospołecznych: zauważanie potrzeb innych ludzi, bezinteresowna pomoc;
- kształtuje u dziecka poczucie odpowiedzialności zarówno za siebie i za własne czyny, jak również za ludzi, z którymi nawiązuje kontakt;
- rozwija i pogłębia wśród wychowanków umiejętność współżycia i współdziałania;
- działa dyskretnie - nie wykorzystuje perswazji, nakazów, lecz poprzez stworzenie odpowiednich warunków motywuje do działania; dzięki temu nie wzbudza w wychowanku buntu ani innych reakcji obronnych.

56.Prosze wymienić i krótko omówić rodzaje zadań wychowawczych

Zadania można klasyfikować według różnych kryteriów, np. : funkcji wychowawczej. Rozważając zadania pod względem ich funkcji wychowawczej możemy wyróżnić: 1) zadania, które są stawiane wychowankowi z myślą o zmianach w strukturze jego wiedzy, 2) zadania, które mają przede wszystkim wzbogacić repertuar jego techniki adaptacyjnych, 3) zadania, które mają doprowadzić do zmian w systemie jego postaw. Istotą zadań pierwszego rodzaju jest to, że organizują wychowankowi aktywny kontakt z tymi dziedzinami rzeczywistości ( wyłącznie z jego własną osobą), które są niedostatecznie lub nieadekwatnie reprezentowane w jego pojęciach. Dziedziny te mogą być albo właściwym przedmiotem przekształceń zadaniowych - jak wówczas, gdy chcąc rozwinąć pojęcie demokracji wychowawca stawia przed wychowankiem zadanie samorządnego regulowania swych wzajemnych stosunków - albo kontekstem przekształceń jakiś innych dziedzin. Tak bywa wtedy, gdy wychowawca zamierzający doprowadzić di likwidacji uprzedzeń społecznych tworzy drużynę piłkarską z przedstawicieli antagonistycznych grup. Ostatni przykład wyraźnie wskazuje, że cel stawiany wychowankom (tu: wygrać mecz) nie musi i na ogół nie porywa się z funkcją wychowawczą zadania (tu: przekonać się, że inni nie są tak „źli”, jak się przedtem myślało). Ta strategia wydaje się szczególnie godna polecenia, gdy wychowawca zmierza nie tyle do utworzenia nowego pojęcia, co do zmiany pojęcia już istniejącego, które - jak wiemy - utrzymuje się dzięki selekcjonującej i interpretującej roli w procesie percepcji. Zadania drugiego rodzaju, to jest zadania, których funkcją jest rozwinięcie określonych umiejętności, mają odmienny charakter. Tu funkcja pokrywa się zwykle ze znanym wychowankowi celem, ich struktura jest znacznie dokładniej określona, a zasięg czasowy ograniczony. Większy też jest udział wychowawcy w ich realizacji. Na ogół technikę tę rozpoczyna uświadomienie wychowankowi celu jego pracy, to znaczy określenie umiejętności, którą winien opanować, wraz z ukazaniem jej wartości. Gdy umiejętność jest złożona, dzieli się na prostsze składniki ćwiczone osobno, a następnie składa się je w większe całości. Często ćwiczenie rozpoczyna się w uproszczonym i emocjonalnie bezpiecznym otoczeniu i stopniowo wprowadza się coraz więcej elementów rzeczywistej sytuacji , w której umiejętność ma być wykorzystywana. Wychowawca pomaga wychowankowi w opanowaniu umiejętności, stosując werbalną instrukcje i modelowanie, oraz dostarcza mu informacji zwrotnych. Ten ostatni element - mający kluczowe znaczenie dla całego postępowania - może mieć postać werbalną (np. „dobrze” lub „źle”) lub lepiej, postać magnetofonowego czy magnetowidowego zapisu czynności wychowanka. Zadania, które mają doprowadzić do zmian w systemie jego postaw. Istotą takiego zadania jest to, że prowadzi ono - czasem w bardzo okrężny sposób - do konfliktu wartości i zmusza jednostkę do czynnego opowiedzenia się za jedną z nich. To opowiedzenie się prowadzi, na zasadzie redukcji dysonansu poznawczego, do wzrostu afirmacji wybranej wartości i jednocześnie do dewaluacji wartości odrzuconej. Technika ta jest ryzykowna. Wychowawca nie ma wpływu na wybór w momencie jego dokonywania przez wychowanka. Jeśli wychowanek zwalczy pokusę, otworzy się przed nim droga do korzystnych przemian moralnych, jeśli jej ulegnie, uwydatni to jej atrakcyjność, a wartość wychowawcza pożądana zostanie uznana za jeszcze błahszą. Dlatego technika ta nie może być stosowana na ślepo; wychowawca na podstawie wiedzy o wychowanku musi być pewna, że prawdopodobieństwo właściwego wyboru odpowiednio przewyższa szanse wyboru niewłaściwego.

58. Omów najważniejsze reguły określające zasadę czystej gry.
Nie bardzo wiem gdzie tego szukać. W książkach to teoretycznych podstaw, nie znalazłam takiego pojęcia jak zasada czystej gry.
zasada ta, wywiedziona z etosu rycerskiego, stanowi obecnie istotną normę o charakterze powinnościowym ; określa, jak należy postąpić, zwłaszcza w sytuacjach niekonwencjonalnych, nie uregulowanych przepisami gry. To gra prowadzona nie tylko w sposób zgodny z przepisami, ale także piękny i szlachetny. Należy podkreślić , że zasady czystej gry mogą dotyczyć zachowań w sporcie jak i w życiu codziennym . Do reguł określających "zasadę czystej gry" zalicza się regułę równości zewnętrznych warunków walki, regułę świadomej rezygnacji z szansy nieuczciwego zwycięstwie, reguły szacunku dla przeciwnika oraz regułę dobrowolnego podporządkowania sie przepisom.

60.W jaki sposób kształtować właściwy obraz siebie przez wychowanka?
niestety nie mówiliśmy o tym na wykładach ani na ćwiczeniach
w
książkach które mam też nie ma nic o tym. moim zdaniem każdy sam
powinien odpowiedzieć na to pytanie. Moim zdaniem chodzi o to, ze trzeba
wpajać wychowankowi odpowiednie wartości, żeby dziecko miało prawidłowy
obraz siebie.Może ktoś będzie miał coś do dodania! "

61. Proszę wymienić najważniejsze Pani zdaniem dylematy, z którymi musi zmierzyć się wychowawca na przełomie tysiącleci.
a) uzależnienia :narkomania, nikotynizm, alkoholizm
b) problemy i zaburzenia emocjonalne: autoagresja, agresja.
c) zagrożenie jakie niesie ze sobą internet oraz gry komputerowe pełne agresji i sexu
d) znikome znaczenie autorytetu nauczyciela
e) brak bezpieczeństwa w szkole (zjawisko fali itp.)
f) brak współpracy wychowawcy z nauczycielami.

100. W jaki sposób twoim zdaniem, można popularyzować wiedzę z zakresu teorii wychowania rodziny i szkoły
popularyzowanie wiedzy na wysokim poziomie. W ramach cykli tematycznych odbywają się wykłady, spotkania z nauczycielami i rodzicami. Organizatorem tej formy powinny być: domy i ośrodki wychowawcze, szkoły, placówki opiekuńczo-wychowawcze, np. utworzone w regionie „kluby wychowawcze”. Spotkania rodziców i nauczycieli ze specjalistami (psycholog) Nagłaśnianie spraw i problemów związanych z wychowaniem np. programy dokumentalne lub specjalne emisje radiowe. Udostępnienie literatury i innych materiałów z zakresu wychowania w rodzinie i przezwyciężania kłopotów wychowawczych. Ogólny dostęp do specjalistycznej literatury i czasopism. W szkołach spotkania z rodzicami i uczniami, spektakle które przedstawiają problemy wychowawcze.

6

---