1)grupa C: 1. Zastosowanie petro węgla w przemyśle(opisać)- przemysł wydobywczy- szacowanie jakości węgla- przeróbka węgla- handel węglem- poznanie typów i klasyfikacja węgla- Badania petrograficzne węgla i produktów przetwórstwa węgla- analiza jakości węgla- pomiary refleksyjności- badania rozproszonej substancji organicznej 2. Węgiel kamienny powstał w warunkach: biochemicznych, geochemicznych 3. Węgiel kamienny jest: allochtoniczny, autochtoniczny 4. Sporyngit powstał ze: ODP: ze spor i pyłków roślin 5. Jaki czynnik uwęglenia jest najważniejszy dla przemian węgla brunatnego: ciśnienie, temperatura, czas 6. Z jakich wód powstają torfowiska wysokie: ODP: z wód opadowych 7. Jaka jest granica refleksyjności pomiędzy węglem kamiennym a antracytem: ODP:2% 8. Który macerał ma największą fluorescyjność: witrynit, internit, liptynit 9. Jak powstaje mikrynit i eksudatynit?(opisać) Mikrynit - macerał z grupy inertynitu.Występuje w węglach kamiennych. Jest to macerał który tworzy się w czasie pierwszego skoku uwęglenia i występuje w węglach do refleksyjności 1,4% Powstał jako pozostałość po wydzieleniu się wtórnych żywic bituminu lub jako przeobrażony poriżelinit wypełniający komórki telinitu. Ten macerał występuje w formie drobnych ziarenek o barwie perłowo białej, a wielkość pojedynczych indywiduów wynosi zaledwie 1-2 μm. Mogą wypełniać światła komórek w telinicie, fuzynicie i semifuzynicie. Mogą występować w obrębie innych macerałów np. witrynitu jako rozproszone pojedyncze ziarenka, lub smugi i soczewki utworzone z tych ziaren. Jedyny macerał, który wykazuje identyczną jednolitą barwę perłowo białą. Funginit - macerał utworzony z grzybów, mogą być owalne, wieloboczne o różnej wielkości, będą miały budowę komórkową, barwa od szarej do żółtawo-białej. Komórki mogą być eksudatynitem - odmiana rezynitu i będzie on wykazywał fluorescencję. Funginit może występować pojedynczo lub w grupach. Rzadki macerał w węglach. 10. Różnica pomiędzy litotypem a mikrolitotypem?(napisać) Litotyp węgla, odmiana petrograficzna węgla humusowego (humolity) możliwa do wyróżnienia na podstawie cech makroskopowych, głównie połysku; występuje w pokładach węgla w postaci pasemek, warstewek lub soczewek. Mikrolitotyp, geol. wyróżniany mikroskopowo składnik węgla kopalnego, tworzący w nim warstewki o grub. nie mniejszej niż 50 µm; m. są złożone z macerałów; np. witryt, duryt.11. Który minerał ma najmniejsze znaczenie technologiczne: kaolin, kalcyt, piryt 12. Wymienić mikrolitotypy monomaceralne: ODP: witryt, liptyt, inertyt 13. Wypisac litotypy węgla kamiennego: ODP: witryn, duryn, klaryn, fuzyn 14. Jakie grupy maceratów wystepują w antracycie?(wymienić) Antracyt - Najwyższy stopień uwęglenia węgla kamiennego. Zawartość pierwiastka C powyżej 89%,
2)refleksyjność powyżej 2%, zawartość części lotnych poniżej 14%, barwa czarna, połysk diamentowy do metalicznego, przełam nierówny, muszlowy. Reprezentuje pierwszy stopień metamorfizmu skał organicznych.15. Karbopiryt ile ma % pirytu: 5-20, 20-60 grupa D1)Jakie są najważniejsze metody petrograficzne? mikrotwardość, refleksyjność, macerałowa i jeszcze jakies 3 chyba...były wymienione. 2)Ile ma pirytu karbopiryt? Karbopiryt - zawiera 5-20% siarczków żelaza: pirytu, markasytu, melnikowitu. 3)Odpowiednik witrynitu w węglu brunatnym? 4)W jakim klimacie powstawały węgle karbońskie ? Na półkuli południowej, na lądzie Gondwana w późnym karbonie nastąpiło zlodowacenie obejmujące Antarktydę oraz przylegające duże fragmenty Afryki południowej, Ameryki Południowej, Australii oraz Indii. W strefie równikowej w warunkach gorącego i wilgotnego klimatu rozwijały się bujne lasy tropikalne, które dały początek licznym złożom węgla kamiennego. Według wielu naukowców w karbonie raptownie wzrosła ilość tlenu w atmosferze z 15% do ponad 30% pod koniec okresu. Jednocześnie bardzo spadł udział dwutlenku węgla. 5)Jakie znam analizy petrograficzne (no to tutaj ta macerałowa i refleksyjnośći) Analizy petrograficzne Analizy te wykonywane są dla poszczególnych grup macerałów i ewentualnie materii mineralnej lub dla wszystkich macerałów i wszystkich rodzajów materii mineralnej te drugie szczególnie dla badań genetycznych węgli. „metody analizy petrograficznej węgla kamiennego (bitumicznego) i antracytu.” Podtytuł: Metoda oznaczania składu grup maceratów. Analiza petrograficzna węgli wykonywana w 500 ptk dla węgli jednorodnych lub 1000 ptk dla mieszanek węglowych. Oznaczany jest ten macerał, na którym znajdzie się przecięcie nitek krzyża okularu. Wyróżniamy 4 przypadki: 1. większe ziarno witrynitu (na nim znajduje się przecięcie nitek), mniejsze ziarna liptynitu 2. przecięcie nitek krzyża znalazło się na graniczy i oznacza się ten macerał który zapełnia ćwiartkę zgodnie z ruchem wskazówek 3. przecięcie nitek jest na sporycie (i ten macerał oznaczamy) 4. przecięcie nitek pada na granice między witrynitem, inertynitu i żywicy epoksydowej wówczas nie oznaczamy Wykonuje się te oznaczenia za pomocą stolika integracyjnego (nakładka na stoliku w mikroskopie) połączony jest z skrzynką za pomocą, którego przeskakujemy do następnego macerału. Analiza petrograficzna podawana jest w %, do 1 miejsca po przecinku. Stolik też jest wykorzystywany w analizach petrograficznych innych skał. 6) Jak powstał ... oxydo? fuzunit Fuzynit - o budowie tkankowej, który w węglu brunatnym powstał najczęściej na skutek pożarów, charakteryzuje się wysoką refleksyjnością, jasno szarą lub białą barwą i brak fluorescencji. Często widać fragmenty komórek (ścianki komórek lub styk komórek) i wtedy
3)też nazywany fuzynitem.7)Mając witrynit i w nim rezynit jaki to będzie mikroliltotyp? 8)Co to jest trimaceryt ? Trimaceryt - warstewki w którym współwystepują wszystkie 3 grupy macerałów, w zależności od przewagi jednej z grup wyróżnia się:· Duroklaryt - gdzie witrynit przeważa nad inertynitem i liptynitem;· Klaroduryt - gdzie inertynit przeważa nad witrynitem i liptynitem;· witrynertoliptyt,gdzie:liptynlt przeważa nad witrynitem i inertynitem. 9) jak markroskopowo rozróżnić węgiel humusowy od sapropelowego? W zależności od rodzaju materiału organicznego wyróżnia się dwa zasadnicze rodzaje węgli kopalnych: węgle humusowe i węgle sapropelowe. 10) na jakim macerale mierzy się refleksyjność? Podstawowe analizy wykonywane dla węgla: analizy techniczne: zawartość części lotnych, zawartość wilgoci, określenie ciepła spalania z którego określa się wartość opałową, określenie zawartości popiołu. analizy chemiczne (elementarne): określenie zawartości pierwiastków C, H, O, N, S. analizy petrograficzne: określa zawartość poszczególnych macerałów i materii mineralnej, a czasami szczególnie do badań genetycznych określa zawartość poszczególnych macerałów, refleksyjność mierzoną na wtrynicie lecz czasami mierzy się ja także na wszystkich maceratach w celu określenia zawartości macerałów reaktywnych, inertnych, semireaktywnych.11) jak wpływa szybkośc subsydencji podłoża na tenteges? 12)który czynnik ma najmniejsze znaczenie w procesie uwęglania? do wyboru czas i reszta Uwęgleniem nazywa się proces, w którym następuje stopniowy wzrost procentowy zawartości pierwiastka C, a zmniejsza się zawartość innych pierwiastków np.: O2 i H2. Zmniejsza się także zawartość części lotnych, następuje wzrost ciepła spalania [MJ/kg]. Z petrograficznego punktu widzenia następuje wzrost zdolności odbicia światła (refleksyjność witrynitu) mierzy się ją na macerale wtrynicie, a wartość wyraża się w Rr [%] (refleksyjność robocza). Następują wtedy zmiany fluorescencji oraz zanika jedna z grup macerałów - grupa liptynitu. Makroskopowo proces uwęglenia powoduje zmiany barwy (z brunatnej w różnym odcieniu do czarnego) wzrost intensywności połysku oraz wzrost ciężaru właściwego węgla. Proces uwęglenia jest procesem złożonym z przemian fizyko-chemicznych materii organicznej i mineralnej. Materiały wyjściowe i końcowe tego procesu to torf i grafit. Na proces uwęglenia wpływają następujące czynniki: ciśnienie, temperatura i czas. Dzieli się go także na dwie fazy: Faza biochemiczna - następuje nagromadzenie materii organicznej i częściowy jej rozkład (próchnienie, butwienie, torfienie i gnicie), decyduje ona o składzie petrograficznym danego węgla. Kończy się ona w momencie przykrycia materii organicznej przez materią mineralną. Faza geochemiczna - rozpoczyna się w momencie przykrycia materii organicznej poprzez materie mineralną (np.
4)spływy molasowe, powstanie gleby zwietrzelinowej itp.). W fazie geochemicznej następują właściwe procesy uwęglenia. 13) wyjaśnij pojęcie "reaktywnego inertynitu" Reaktywny inertynit, o barwie i refleksyjności zbliżony do witrynitu, w procesie koksowania wykazuje zdolność przejścia przez mezofazg i wraz z witrynitem tworzy koks o strukturze mozaikowej. Semireaktywny inertynit o, nieco jaśniejszej barwie i wyższej refleksyjności jest widoczny w masie koksowej w uplastycznionej formie, ciągle nie do końca przeobrażonej. Najwyżej utlenione okruchy inertynitu nie ulegają żadnemu przeobrażeniu i tworzą wyalienowane ciala w masie koksowej. Omówiono jak zróżnicowane są reaktywne inertynity w węglach z Afryki Płd. w zależności od charakteru złoża.Macerały z grupy inertynitu podzielono na trzy grupy ze względu na ich zachowanie się w procesach koksowania i spalania. Inertynit reaktywny jest trudny do zidentyfikowania w koksach. Jego pierwotna struktura uległa całkowitemu przeobrażeniu i spowodowała powstanie struktur typu włókien i domen. W procesach spalania nie ujawnia on żadnych pozostałościi. Inertynit inernty nie ulaga optycznym zmianom w trakcie koksowania i spalania. Tworzą go takie macerały, jak fuzynit, m,akrynit, sklerotynit oraz wysoko inertne fragmenty inertodetrynitu. Pośrednie własności pomiędzy dwoma wcześniejszymi typami wykazuje semireaktywny inertynit. W koksie jest on izotropowy lub anizotropowy. Jest on odkształcony, ale zachowuje swoje pierwotne cechy pozwalające na jego identyfikację. W procesach spalania powoduje on powstawanie form typu plastrów miodu charakteryzujących się większą porowatością od form powstałych z inertynitu inertnego. Obliczenia zawartości inertynitu inertnego, semireaktywnego i reaktywnego wykazały, że zawartość inertynitu reaktywnego wzrasta ze wzrostem zawartości całkowitego inertynitu w węglu. W węglach o podobnej zawartosci inertynitu jego reaktywność jest znacznie wyższa w procesach spalania. 14) która grupa macerałów charakteryzuje się największą fluoryscencją? Grupa A:-W jakich dziedzinach petro węgla jest istotne (czy jakoś tak)?- środowisko- procesy samozagrzewania węgli i odpadów powęglowych- materiały węglowe- archeologia- medycyna- badania gleb- poszukiwania ropy- poszukiwania złóż- górnictwo- Jaki czynnik jest najważniejszy przy powstawaniu węgla kamienego Na proces uwęglenia wpływają następujące czynniki: ciśnienie, temperatura i czas. - Jakie są mikrolitotypy bimaceralneBimaceralne - zawierają 95% lub więcej macerałów zaliczanych do dwóch różnych grup, z tym że macerały każdej z grup muszą występować w ilości co najmniej 5%. Klaryt - występują w warstewkach, w których liptynit: sporynit, kutynit, makrynit współwystępują z witrynitem (najczęściej kolodetrynitem )stanowiącym masę podstawową. Po przejściu
5)węgli przez II skok uwęglenia klaryt przechodzi w witryt. Duryt - warstewki lub soczewki, w których maceraly grupy liptynitu (najczęściej sporynit) tkwią w masie inertynitowej, często makrynitowej, lub inertodetrynitowej. Rzadko duryt może tworzyć fuzynit/semifuzynit o komórkach wypełnionych rezynitem. W zależności od genezy wyróznia się: duryt ubogi w spory najczęściej cienkobłonkowe (tenuiduryt) i duryt bogaty w spory (krassiduryt). Witrynertyt - warstewki witrynitu z inertodetrynitem lub mikrynitem w smużkach ,lub rozproszonym. Także telinit o komórkach wypełnionych mikrynitem. Witrynertyt w węglach, które przeszły II skok uwęglenia często jest mikrolitoypem wtórnym, powstałym z trimacerytu, w którym liptynit uległ procesowi witrynizacji. - Torfowiska niskie Torfowisko niskie - rodzaj torfowiska, które zajmuje zagłębienia terenu, szczególnie doliny rzeczne i jest zasilane wodami powierzchniowymi i gruntowymi, zwykle bogatymi w biogeny. Porastają je zarośla wierzbowe, niekiedy z udziałembrzozy, lasy z olszą czarną czyli olsy oraz szuwary tworzone przez trzcinę pospolitą,tatarak, a zwłaszcza wielkie, kępowe turzyce -błotną, sztywną, zaostrzoną,tunikową.Z gatunków łąkowych na torfowiska niskie wkraczają mchy torfowce,skrzypy, jaskier ostry, niezapominajka, kaczeniec oraz kukułki Dactylorhiza. Dominującym gatunkiem drobnych ssaków zamieszkujących turzycowiska na torfach niskich jest nornik północny. Największe w Polsce kompleksy torfowisk niskich znajdują się w dolinie Biebrzy i Narwi. - Najważniejsze metody petrograficzne Pobieranie próbek- czynność ta jest normalizowana, wyróżnia się: _ próbki pokładowe - są próbkami pobieranymi w miejscu występowania pokładu węgla, nazywane są również próbkami in situ. Pobierane w celu badania genezy pokładu, badania zmienności jakości węgla w pokładzie, są pobierania do badań nad rozwojem facjalnym pokładu. Zanim zaczniemy pobierać próbki należy wykonać czynności wstępne:_ określić dokładnalokalizację, na jakiej kopalni pobieramy próbki węgla_ określić pokład, z którego pobierana jest próba_ znać współrzędne x, y, z_ informacje te należy odpowiednio zabezpieczyć (pisać ołówkiem; schować wodpowiednim woreczku)_ pobierać próbki świrze nie zwietrzałe (odbić warstwę zwierzchnią w pokładzie zanimprzystąpi się do pobierania)_ próbki są pobierane od stropu do spągu prostopadle do biegu pokładu _ określić profil litologiczny, a dokładnie jakie litotypy węgla wystepują w danym miejscu-Podstawowe analizy wykonywane dla węgla:_ analizy techniczne: zawartość części lotnych, zawartość wilgoci, określenie ciepła spalania z którego określa się wartość opałową, określenie zawartości popiołu. _ analizy chemiczne (elementarne): określenie zawartości pierwiastków C, H, O, N, S._ analizy petrograficzne: określa zawartość
6)poszczególnych macerałów i materii mineralnej, a czasami szczególnie do badań genetycznych określa zawartość poszczególnych macerałów, refleksyjność mierzoną na wtrynicie lecz czasami mierzy się ja także na wszystkich maceratach w celu określenia zawartości macerałów reaktywnych, inertnych, semireaktywnych.- Po co mierzy się refleksyjność
Mierzy się refleksyjność chcąc określić stopień uwęglenia danego węgla- Grupy macerałów węgla brunatnego
Macerały węgiel brunatny: Huminit: Tekstynit - widoczna budowa komórkowa, Ulminit - jednorodny, Atrynit - 1-10 mikronów, nieregularny kształt, podzielony porami, Densynit - dość duża wielkość, nieregularny kształt, widoczna porowatość, Korpohuminit - wyraźna owalna morfologia, od kilku do kilkuset mikronów, jaśniejszy od innych maceratów tej grupy, żelinit - gładki, jednorodny, wypełnia szczeliny, spękania. Liptynit najsilniejsza fluorescencja, najjaśniejsza barwa. sporynit - zamknięte, zdeformowane pętle, kutynit - długi, cienki, powyginany, rezynit - wypełnia światła komórek np. w tekstynicie, owalne, kuliste, ciemno-brunatne, pomarańczowe, fluorescencja jasnożółta do ciemnopomarańczowej suberynit - budowa komórkowa, cienkie ścianki, silna fluorescencja, tabliczkowaty pokrój komórek, często wypełnione korpohuminitem, alginit - owalny, bochenkowaty o bardzo silnej fluorescencji, bituminit - macerał wtórny, ziarnisty, bez określonej morfologii, liptodetrynit - drobne, pokruszone ziarna różnych macerałów liptynitu, poniżej 10 mikronów. Inertynit brak fluorescencji, jasna barwa. fuzynit - wyraźna budowa komórkowa, często cienkie ścianki, pokruszony, semifuzynit - zatarta budowa komórkowa, funginit - owalny, kulisty, budowa komórkowa ,makrynit - dośc duży, nieregularny, sekretynit - gładki, jasnoszary, owalny, spękany, inertodetrynit - drobne pokruszone ziarna różnych macerałów inertynitu, poniżej 10 mikronów. Węgiel kamienny: Witrynit telinit - budowa komórkowa, może być wypełniony rezynitem, kolotelinit - pasemka, soczewki, gładki, jednorodny, witrodetrynit - ziarna Witrynit, nieregularne, granice są wyraźne, występują jako samodzielne ziarna, kolodetrynit - ziarna poniżej 10 mikronów, spaja inne macerały, granice zatarte, korpożelinit - kulisty, owalny, nieco jaśniejszy od innych mac. Witrynit, żelinit- najrzadszy macerał Witrynit, wypełnia światła komórek. Liptynit - najciemniejsza barwa, najsilniejsza fluorescencja. sporynit - morfologia spłaszczona, gładkie zewnętrzne krawędzie, różne wielkości, kutynit - morfologia nitkowata, długi, cienki, rezynit - wypełnia światła komórek np. w tekstynicie, owalne, kuliste, jaskrawo-zółta fluorescencja, alginit - owalny, bochenkowaty o bardzo silnej fluorescencji, bituminit - macerał wtórny, ziarnisty, bez
określonej morfologii, liptodetrynit - drobne, pokruszone ziarna różnych macerałów liptynitu, poniżej 10 mikronów. Inertynit.
7)fuzynit - wyraźna budowa komórkowa, często cienkie ścianki, pokruszony, barwa jasno-szara, semifuzynit - zatarta budowa komórkowa, barwa szara do żółtawobiałej, funginit - owalny, kulisty, budowa komórkowa, mikrynit- barwa perłowo-biała ziarna 1-2mikrony, makrynit - nieregularny, gładki, owalny, zmienna wielkość, jednorodny, sekretynit - owalny, nieregularny, spękania, inertodetrynit - ziarna poniżej 10 mikronów.- Które grupy macerałów powstały z ligniny i celulozy Witrynit, Liptobiolity ????- Jakie macerały wtórne powstają w wyniku pierwszego skoku uwęglenia Mikrynit - 2 głównie typy tektoniczne zagłębi węglowychTyle pamiętam. Z tego co pamiętam do gr A było jeszcze pytanie:- 3 pierwsze organizmy na ziemi - wymienic 4 procesy w fazie biochemicznej Faza biochemiczna - następuje nagromadzenie materii organicznej i częściowy jej rozkład (próchnienie, butwienie, torfienie i gnicie), decyduje ona o składzie petrograficznym danego węgla. Kończy się ona w momencie przykrycia materii organicznej przez materię mineralną.- boghead do jakiej grupy należy Rodzaj węgla sapropelowego- których kaustobiolitów jest w przyrodzie najwięcej Kaustobiolity - (z grec. kaustos - palny, bios - życie, lithos - skała) palne skały pochodzenia organicznego (roślinnego) zaliczane do złóż egzogenicznych 8)osadowych. Podstawowy podział kaustobiolitów: Kaustobiolity stałe (torf, węgiel brunatny, węgielkamienny, antracyt, łupki węglowe, węgle sapropelowe, łupki glonowe, inne specjalne typy węgli) kaustobiolity ciekłe (ropa naftowa, gaz ziemny). - ile wynosi refleksyjność witrynitu Refleksyjność - w wtrynicie stopniowo wzrasta ze wzrostem stopnia uwęglenia i z tego względu właśnie na tej grupie macerałów, a dokładnie na kolotelinicie mierzy się refleksyjność chcąc określić stopień uwęglenia danego węgla. W węglach nisko i średnio uwęglonych refleksyjność witrynitu jest pośrednia pomiędzy refleksyjnością liptynitu i inertynitu. Refleksyjność liptynitu będzie niższa od refleksyjności witrynitu, natomiast inertynitu będzie wyższa. W węglach wysoko uwęglonych refleksyjność witrynitu będzie wyższa od inertynitu. Refleksyjności 1-1,1%. do grupy A było jeszcze:-które dziedziny nauki łączą się z petro węgla : chemia, geochemia, paleobotanika, geologia, geomorfologia, fizyka (to nie są odpowiedzi;)) -coś w stylu jakie formy(?) tektoniczne mamy w zagłębiach węglowych -wymienić 3 bimaceralne mikrolitotypy Klaryt, Duryt, Witrynertyt -w których macerałach zachodzi 1 stopień uwęglenia (czy jakoś tak) Mikrynit -opisać torfowiska niskie Torfowisko niskie - rodzaj torfowiska, które zajmuje zagłębienia terenu, szczególnie doliny rzeczne i jest zasilane wodami powierzchniowymi i gruntowymi, zwykle bogatymi w biogeny. Porastają je zarośla wierzbowe, niekiedy z udziałembrzozy, lasy z olszą czarną czyli olsy oraz szuwary tworzone przez trzcinę pospolitą,tatarak, a zwłaszcza wielkie, kępowe turzyce - błotną, sztywną, zaostrzoną,tunikową. Z gatunków łąkowych na torfowiska niskie wkraczają mchy torfowce,skrzypy, jaskier ostry, niezapominajka, kaczeniec oraz kukułki Dactylorhiza. Dominującym gatunkiem drobnych ssaków zamieszkujących turzycowiska na torfach niskich jest nornik północny. Największe w Polsce kompleksy torfowisk niskich znajdują się w dolinie Biebrzy i Narwi. -Jaki czynnik uwęglenia jest najważniejszy (do wyboru: ciśnienie, temperatura, czas) Grupa B - Wykorzystanie petro w geologii- tu lanie wody:) - z jakich części roślin składają się liptynity- żywice,woski, pęki,pędy etc - jaki minerał występuje w hydrogilicie (?)- montmoryllonit, illit - 2 rodzaje badań nad próbkami w petro węgla- nie wiem,ale chyba punktowe - granica refleksyjnści miedzy w. brunatnymi (jakimiś tam) i w. kamiennymi (też coś tam coś tam) - 0,5 - jaki macerał zanika przy 2 skoku uwęglenia- liptynitu - powstawanie w. brunatnego jaki to proces (biochem./geochem.) -geochem. - czy występ. pirytu jest pożądane - grupa karbomineryty: Karbargilit,Karbankeryt ,Karbosilicyt,Karbopiryt,Karbopolimineryt - do jakich warunków zaliczymy liptynity? wydaje mi sie,że do próchnienia.