opracowanie - POEZJA POLSKA OKRESU MIĘDZYWOJENNEGO, POLONISTYKA, rok III


POEZJA POLSKA OKRESU MIĘDZYWOJENNEGO

Antologia. Część 1

WSTĘP: M. Głowiński, J. Sławiński

  1. Stare i nowe porządki:

  1. Ramy czasowe: wieczny spór o ramy czasowe epok tu nie ma miejsca - między wojnami - 11.11.1918-01.09,.1939

  2. Dwie perspektywy: zachowało się dużo tekstów, ale nie tylko literackich - także krytycznych (i to ważne); podkreśla się rolę polemik, a zwłaszcza tych między Skamandrytami a Awangardą; poezja międzywojenna - spójna raczej, zrywa raczej z dorobkiem MP

  3. Stosunek do Młodej Polski: wszyscy myślą, że Dwudziestolecie zerwało definitywnie z Młodą Polską - bo sami twórcy tak głosili, ale nie jest tak do końca. W tych latach byli aktywni: Staff, Lesmian, Ostrowska. Zerwano z niektórymi cechami: z „nastrojowymi” motywami, liryką impresj., poetyzmami, traktowaniem poezji jako mowy uczuć. Nowość: wyjście poezji na ulicę, mowa potoczna w poezji (w odp. Na styl podniosły MP). Młoda Polska jako tradycja: 1. negatywna (pierwsze lata Dwudziestolecia), 2. pozytywna (druga połowa epoki)- nieświadome nawiązania, kontynuowano: rozwiązania styl., lirykę pieśniową, elementy słownictwa, obiegową symbolikę, ekspresyjne pojmowanie poezji. Z wyjątkiem najwybitniejszych twórców MP, reszta była w zasadzie ignorowana, więc twórcy międzywojenni, nawet nie wiedzieli, że nawiązują do kogoś, że MP mogła być im bliższa, niż sądzą. Np. dążenie do uproszczenia poezji (nurt franciszkański), symbolizm, częściowe odejście od sprawy narodowej.

  4. Awangarda contra Skamander: to trochę taka fikcja stworzona przez poetów i teoretyków awangardy, który w ten sposób podpowiadali hlp, jak powinna ich określać - jako twórców „nowego”. Skamandryci okazali się jedynymi możliwymi „wrogami”. Osiągnęli bardo szybko sławę - Tuwim, Słonimski, Wierzyński, Lechoń, Iwaszkiewicz. Wiec, kiedy awangardziści (ekspresjoniści, formiści, futuryści, potem poeci krakowskiej „Zwrotnicy”) pojawili się na scenie lit. miejsce dla młodych wywrotowców było już zajęte. „Walczyli” z praktycznie rówieśnikami. Ta wojna miała znaczenie tylko dla Awangardy, która chciała w ten sposób zostać zauważoną, zbudować swoją legendę. Skamandryci nie posiadali jednej poetyki, którą można by krytykować - tylko klika równoległych. Również dążenia awangardowe nie miały charakteru monolitycznego. Poza tym, widoczna jest tez ewolucja postaw i poetyk po obu stronach. Peiper - wódz Awangardy krakowskiej, która bardzo starannie określała swoją odrębność. 2. połowa epoki - nurty takie, jak ekspresjonizm, formizm czy futuryzm należały już do przebrzmiałej historii; żywa nadal była estetyka Krakowskiej Awangardy - ale bardziej jako przedmiot sporów toczonych wśród młodszej generacji niż jako „wytyczna” działań poetyckich lub myślenia normatywnego o poezji. Podsumowanie: odrzucamy teorię dychotomii Skamander-Awangrada jako zasady porządkującej obraz poezji Dwudziestolecia.

  1. Poezja Dwudziestolecia - diachronia

  1. Wprowadzenie: Okres Dwudziestolecia trzeba podzielić na części. Cezura to początek lat 30.: reorientacja systemu wartości, pojawienie się nowego pokolenia poetyckiego, przeobrażeniom uległa twórczość autorów z poprzedniego pokolenia.

  2. Lata dwudzieste:

  • Lata trzydzieste:

    1. Nowe treści poetyckie

    1. Tematy:

  • Poezja i wielkie problemy:

    1. Poezja: konstrukcja i wyobraźnia:

    1. Gatunki. Język. Wiersz

    1. Gatunki:

  • Język poetycki: nie ma czegoś takiego, jak jednolity kanon języka poetyckiego funkcjonującego w okresie międzywojennym

    1. Sytuacja wiersza:

    V. Miejsce poezji dwudziestolecia w dziejach poezji polskiej

    A więc: poezja Dwudziestolecia międzywojennego jest cholernie ważna, bo jest częścią literatury współczesnej, ale jest także już tradycją, do której się odwołują twórcy.

    *Wszystkie wymienione tomiki to wyłącznie te wydane w Dwudziestoleciu.

    Bolesław LEŚMIAN: 1877?-1937; właściwie Lesman, tomiki wydane w okresie międzywojennym: Łąka 1920 (Warszawa), Ballady 1926 (Zamość), Napój cienisty 1936 (Warszawa), Dziejba leśna 1938 (Warszawa)

    Z tomu „Łąka”:

    Z tomu „Napój cienisty”:

    Z tomu „Dziejba leśna”:

    Leopold STAFF: 1878-1957; Tęcza łez i krwi 1918 (Charków), Oczy otchłani 1919 (Warszawa), Pieśń o skowronku 1919 (Warszawa), Sady 1919 (Wa-wa), Ścieżki polne 1919( Wa-wa), Wino miłości 1919 (Wa-wa), Szumiąca muszla 1921 (Wa-wa) (potem tytuł Sowim piórem), Żywiąc się w locie 1922 (Wa-wa), Ucho igielne 1927 (Wa-wa), Wysokie drzewa 1932 (Wa-wa), Barwa miodu 1936 (Wa-wa)

    Z tomu „Ścieżki polne”:

    Z tomu „Szumiąca muszla”:

    Z tomu „Ucho igielne”:

    Z tomu „Wysokie drzewa”:

    Z tomu „Barwa miodu”:

    Jan KASPROWICZ: 1860-1926, czołowy poeta Młodej Polski; Księga miłości 1922 (Wa-wa), Mój świat. Pieśni na gęśliczkach i malowanki na szkle 1926 (Wa-wa)

    Z tomu „Mój świat”:

    Bronisława OSTROWSKA: 1881-1928, poetka MP; Pierścień życia 1918 (Wa-wa), Tartak słoneczny 1928 (Wa-wa)

    Z tomu „Pierścień życia”:

    Z tomu „Tartak słoneczny”:

    Z tomu „Wiersze ostatnie”:

    Maria CZERKAWSKA: 1881-1973; Zielony cień 1928 (Kraków), Sieci na wietrze 1931 (Kraków), Ludzie i liście 1935 (Kraków), Malowanką na szkle 1939 (Lwów)

    Z tomu „Zielony cień”:

    Z tomu „Ludzie i liście”:

    Z tomu „Malowanką na szkle”:

    Emil ZEGADŁOWICZ: 1888-1941, czołowy poeta grupy Czartaka; Odejście Ralfa Moora 1919, Ballady. Sześć ballad z poematu „Dziewanny” 1920, U dnia, którego nie znam, stoję bram. Poema symfoniczne 1921, Dziewanny. Sześć ballad wtórych 1921, Powsinogi beskidzkie. Sześć ballad z poematu „Dziewanny” 1923,

    Tu jest chyba z pięćdziesiąt tomików. Głównie ballady, fragmenty poematów. I tak nikt nie zapamięta;) Wydawał w Wadowicach, Poznaniu i Warszawie.

    Z tomu „Dom jałowcowy” (1927, Warszawa):

    Z tomu „Dęby pod pełnią” (1929 Warszawa):

    Z tomu „Podsłuchy” (1933 Warszawa):

    Z „Wierszy wybranych”:

    Kazimiera IŁŁAKOWICZÓWNA: 1892-1983, związana ze Skamandrem; Bajeczna historia o królewiczu La-Fi-Czaniu, o żołnierzu Sojki o dziewczynce Kio 1918 (Wa-wa), Śmierć Feniksa. Poezje 1922 (Toruń), Rymy dziecięce 1923 (Kraków), Obrazy imion wróżebne 1926 (Wa-wa), Połów 1926 (Wa-wa), Opowieść o moskiewskim męczeństwie - Złoty wianek 1927 (Wa-wa), Płaczący ptak 1927 (Wa-wa), Z głębi serca 1928 (Wa-wa), Zwierciadło nocy 1928 (Wa-wa), Czarodziejskie zwierciadełka. 58 wróżb wierszem 1928 (Poznań), Popiół i perły 1930 (Wa-wa), Ballady bohaterskie 1934 (Lwów), Słownik litewski. Poezje 1936 (Wa-wa), Wiersze o Marszałku Piłsudskim. 1912-1935, 1936 (Wa-wa)

    Z tomu „Śmierć Feniksa”:

    Z tomu „Połów”:

    Z tomu „Płaczący ptak”:

    Z tomu „Zwierciadło nocy”:

    Z tomu „Z głębi serca”:

    Z tomu „Popiół i perły”:

    Z tomu „Słownik litewski”:

    Z tomu „Wiersze zebrane”:

    Julian TUWIM: 1894-1953, poeta Skamandra; Czyhanie na Boga 1918 (Wa-wa), Rewolucja w Niemczech. [Poemat satyryczny] 1919 (Łódź), Sokrates milczący 1920 (Wa-wa), Siódma jesień 1922 (Wa-wa), Wierszy tom czarty 1923 (Wa-wa), Słowa we krwi 1926 (Wa-wa), Rzecz czarnoleska 1929 (Wa-wa), Biblia cygańska i inne wiersze 1933 (Wa-wa), Jarmark rymów 1934 (Wa-wa), Treść gorejąca 1936 (Wa-wa), Słopiewnie 1937 (Poznań), Wiersz, w którym autor grzecznie, ale stanowczo uprasza liczne zastępy bliźnich, aby go w dupę pocałowali 1937 (Poznań)

    Z tomu „Sokrates tańczący”:

    Z tomu „Siódma jesień”:

    Z tomu „Wierszy tom czwarty”:

    Z tomu „Słowa we krwi”:

    Z tomu „Rzecz czarnoleska”:

    Z tomu „Biblia cygańska”:

    Z tomu „Treść gorejąca”:

    Kazimierz WIERZYŃSKI: 1894-1969, Skamander; Wszystkie tomiki wydane w WARSZAWIE! Wiosna i wino 1919, Wróble na dachu 1921, Wielka Niedźwiedzica 1923, Pamiętnik miłości 1925, Laur olimpijski 1927, Rozmowa z puszczą 1929, Pieśni fanatyczne 1929, Gorzki urodzaj 1933, Wolność tragiczna 1936, Kurhany 1938

    Z tomu „Wiosna i wino”:

    Z tomu „Wróble na dachu”:

    Z tomu „Wielka Niedźwiedzica”:

    Z tomu „Pamiętnik miłości”:

    Z tomu „Laur olimpijski”: (tomik został nagrodzony medalem olimpijskim w dziale poezji w Amsterdamie w 1928 roku)

    Z tomu „Pieśni fanatyczne”:

    Z tomu „Gorzki urodzaj”:

    Z tomu „Wolność tragiczna”:

    Z tomu „Kurhany”:

    Antoni SŁONIMSKI: 1895-1976, Skamander; Wszystkie tomiki wydane w WARSZAWIE! Sonety 1918, Czarna wiosna. Poemat 1919, Facecje republikańskie 1919 [współ. Lechoń], Harmonia. Wieniec sonetów 1919, Parada. Poezje 1920, Dialog o miłości ojczyzny między Josephem a Stefanem 1923, Godzina poezji 1923, Droga na schód. Poezje 1924, Z dalekiej podróży. Poezje 1926, Oko w oko. Poemat 1928, Okno bez krat. Poezje 1935

    Z tomu „Sonety”:

    Z tomu „Godzina poezji”:

    Z tomu „Z dalekiej podróży”:

    Z tomu „Droga na Wschód”:

    Z tomu „Okno bez krat”:

    Z tomu „Wiek męski”:

    Jan LECHOŃ: 1899-1956, właściwie: Leszek Serafinowicz, Skamander; Wszystkie tomiki wydane w WARSZAWIE! Królewsko-polski kabaret. 1917-1918, 1918, Facecje republikańskie 1919 [współ. Słonimski], Karmazynowy poemat 1920, Rzeczpospolita Babińska. Śpiewy historyczne 1920, Srebrne i czarne 1924

    Z tomu „Karmazynowy poemat”:

    Z tomu „Srebrne i czarne”:

    Jarosław IWASZKIEWICZ: 1894-1980, Skamander; Oktostychy 1919, Dionizje 1922, Kasydy zakończone siedmioma wierszami 1925, Księga dnia i księga nocy. Poezje 1929, Powrót do Europy 1931, Lato 1932, Inne życie 1938, i kilka tomów prozy poetyckiej

    Z tomu „Oktostychy”:

    Z tomu „Księga dnia i księga nocy”:

    Z tomu „Powrót do Europy”:

    Z tomu „Lato 1932”:

    Z tomu „Inne życie”:

    Władysław BRONIEWSKI: 1897-1962, czołowy przedstawiciel polskiej poezji rewolucyjnej; Wszystkie tomiki wydane w WARSZAWIE! Wiatraki 1925, Trzy salwy 1925 [wspólnie z Standem i Bandurskim], Dymy nad miastem 1927, Komuna Paryska. Poemat 1929, Troska i pieśń 1932, Krzyk ostateczny 1938

    Z tomu „Wiatraki”:

    Z tomu „Dymy nad miastem”:

    Z tomu „Troska i pieśń”:

    Z tomu „Krzyk ostateczny”:

    Z tomu „Bagnet na broń”:

    Józef WITTLIN: 1896-1976, poeta związany z grupą ekspresjonistów z poznańskiego „Zdroju”, potem Skamander; Hymny 1920 (Poznań)

    Z tomu „Hymny”: (Wiele wierszy z tego tomu powstało w wojsku austriackim w czasie I WŚ; należą do cyklu programowo antywojennych)

    Maria PAWLIKOWSKA-JASNORZEWSKA: 1891-1945, związana ze Skamandrem; Niebieskie migdały 1922 (Kraków), Różowa magia. Poezje 1924 (Lwów), Pocałunki 1926 (Wa-wa), Dancing. Karnet balowy 1927 (Wa-wa), Wachlarz. Zbiór poezji dawnych i nowych 1927 (Wa-wa), Cisza leśna 1928 (Wa-wa), Paryż 1929 (Wa-wa), Profil białej damy 1930 (Wa-wa), Surowy jedwab 1932 (Wa-wa), Śpiąca załoga 1922 (Wa-wa), Balet powojów 1935 (Wa-wa), Krystalizacje 1937 (Wa-wa), Szkicownik poetycki 1939 (Wa-wa),Z tomu „Niebieskie migdały”:

    Z tomu „Różowa magia”:

    Z tomu „Pocałunki”:

    Z tomu „Wachlarz”:

    Z tomu „Cisza leśna”:

    Z tomu „Paryż”:

    Z tomu „Profil białej damy”:

    Z tomu „Surowy jedwab”:

    Z tomu „Balet powojów”:

    Z tomu „Krystalizacje”: (częste odwołania do Safony z wyspy Lesbos)

    Irena TUWIM: 1900-1987, związana ze Skamandrem, siostra Juliana; 24 wiersze 1921 (Wa-wa), Listy 1926 (Wa-wa), Miłość szczęśliwa 1930 (Wa-wa)

    Z tomu „Listy”:

    Z tomu „Miłość szczęśliwa”:

    A. A.

    19


    Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    Poezja polska okresu międzywojennego, Polonistyka, 07. Współczesna do 45, OPRACOWANIA
    Poezja polska okresu miedzywojennego, „Poezja polska okresu międzywojennego
    Poezja polska okresu międzywojennego,oprac J Głowiński, Sławiński,BN1987(1)
    Poezja polska okresu międzywojennego
    Poezja polska okresu miedzy wojennego, LEKTURY, 20-lecie międzywojenne
    Poezja polska okresu miedzywojennego(1), Dwudziestolecie międzywojenne, Lektury, lektury
    Poezja polska okresu miedzy wojennego
    Poezja polska okresu miedzywojennego
    Poezja polska okresu miedzywojennego (1)
    Poezja polska okresu międzywojennego,oprac J Głowiński, Sławiński,BN1987(1)
    Poezja polska okresu międzywojennego
    POEZJA POLSKA OKRESU MIĘDZYWOJENNEGO
    MP Poezja Młodej Polski, Filologia polska, polonistyka, rok III, Młoda Polska
    MP Poezja Młodej Polski, Filologia polska, polonistyka, rok III, Młoda Polska

    więcej podobnych podstron