PRAWO ADMINISTRACYJNE

21. Istota prawa administracyjnego

Prawo administracyjne - dział prawa, który obejmuje ogół norm regulujących stosunki społeczne związane z administracyjną działalnością organów państwowych i innych podmiotów wykonujących funkcje administracyjne w administracji publicznej. Charakterystyczną cechą norm prawa administracyjnego jest możliwość zastosowania przymusu państwowego w celu ich wykonania

W przepisach prawa administracyjnego znajdują się:
- przepisy dotyczące struktury i organizacji organów administracji,
- przepisy normujące działalność organów administracyjnych,
- przepisy określające sposób załatwiania poszczególnych rodzajów spraw.

Przepisy pierwszych dwóch grup stanowią część ogólną prawa administracyjnego, natomiast przepisy trzeciej grupy jego część szczegółową.

Administracja państwowa - część działalności państwa, wykonywanej poprzez jego organy, która polega na organizowaniu bezpośredniej praktycznej realizacji jego zadań. Nie należy do niej działalność ustawodawcza i sądownicza. Administracja państwowa obejmuje wszystkie dziedziny i zjawiska życia społeczno-gospodarczego. W zakresie jej działalności znajdują się zagadnienia dotyczące: ewidencji ludności, aktów stanu cywilnego, dowodów osobistych, paszportów, gospodarki komunalnej, spraw wodnych, górniczych, ruchu drogowego, oświaty, kultury, służby zdrowia, porządku publicznego, obronności kraju i in.

Organy administracji państwowej dzielą się na: naczelne i centralne oraz terenowe organa rządowej administracji ogólnej i administracji specjalnej.

Organami naczelnymi są: Rada Ministrów i poszczególni ministrowie.

Centralnymi organami administracji państwowej są centralne urzędy, nie zaliczane do organów naczelnych. Kierownicy urzędów centralnych nie są członkami rządu. Centralne urzędy administrują określonymi, wyodrębnionymi, z reguły wąskimi zakresami zagadnień. Podlegają Prezesowi Rady Ministrów lub właściwemu ministrowi. Spośród urzędów centralnych można m.in. wymienić: Główny Urząd Statystyczny, Urząd Patentowy RP, Agencję do Spraw Inwestycji Zagranicznych, Polski Komitet Normalizacji.

Terenowymi organami rządowej administracji ogólnej są wojewodowie i podporządkowane im organy administracji ogólnej. Wojewoda na obszarze województwa jest przedstawicielem rządu. Sprawuje nadzór nad organami samorządu terytorialnego w trybie i w granicach określonych odrębnymi ustawami. Nadzór nad działalnością wojewody sprawuje Prezes Rady Ministrów i ministrowie.

22. Akt administracyjny i jego ważność

Akt administracyjny - jednostronne, władcze wyrażenie woli organu administracji publicznej załatwiające konkretną sprawę i skierowane do indywidualnie oznaczonego adresata; są aktami stosowania prawa; w wyniku aktu administracyjnego podmiot uzyskuje prawa lub obowiązki.

Podział aktów administracyjnych

1. akty wewnętrzne - organ administracji kieruje akt do podmiotu mieszczącego się w ramach struktur podległych

2. akty zewnętrzne - organ administracji kieruje akt do adresata, który mu nie podlega

3. akty deklaratywne - nie tworzą nowej sytuacji prawnej, ale stwierdzają, że taka sytuacja zaistniała z mocy prawa, wydanie jest

potrzebne by można było korzystać z tych praw

4. akty konstytutywne - tworzą nową sytuację prawną; tworzą, zmieniają lub znoszą relacje administracyjno-prawną

Kryteria ważności aktów administracyjnych

1. musi być wydany na podstawie ustawy lub aktu wykonawczego do ustawy

2. musi być wydany przez właściwy organ w ramach jego kompetencji

3. często potrzebne dotrzymanie trybu administracyjnego

Wady

istotne nieistotne

1. decyzja wydana z naruszeniem przepisów o właściwości nie powodują żadnych

2. wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa konsekwencji dla

3. dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną ważności aktu adm.

4. została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie

5. była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały

6. w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą

7. zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa

Domniemanie ważności aktu administracyjnego

23. Zasady postępowania administracyjnego

Postępowanie administracyjne - tok czynności administracyjnych zmierzających do wydania aktu administracyjnego

1. Rozpoczęcie: z urzędu lub na wniosek stron

2. Stwierdzenie właściwości: rzeczowej - organ musi być właściwy do wydania konkretnej decyzji

miejscowej - organ musi pod względem zasięgu terytorialnego być kompetentny

3. Obowiązek informowania wszystkich stron:

każdy, którego interesu lub obowiązku prawnego dotyczy postępowanie

lub

każdy, kto żąda czynności organu ze względu na swoje prawo lub obowiązek

W każdej chwili strona ma pełny wgląd w akta (chyba, że jest to tajemnica państwowa). W większości postępowań administracyjnych nie ma rozpraw, ale rozprawa może być, gdy przyspieszy postępowanie. Postępowanie administracyjne musi zamknąć się w określonym czasie - 1 miesiąc normalne; 2 miesiące sprawy zawiłe. Na koniec decyzja administracyjna lub ugoda.

24. Decyzja i postanowienie w prawie administracyjnym

Decyzja administracyjna - budowa

1. Oznaczenie organu wydającego decyzję

2. Data wydania

3. Oznaczenie strony / stron

4. Powołanie postawy prawnej

5. Treść decyzji (osnowa)

6. Uzasadnienie: faktyczne - wytłumaczenie podjęcia decyzji

prawne - co było przyczyną wyboru danej postawy prawnej

7. Informacja o możliwości odwołania (organ i tryb)

8. Podpis

Decyzja administracyjna przeważnie ujęta jest na piśmie (ustnie tylko, gdy jest to korzystne dla stron). Decyzja adm. wiążąca jest od daty doręczenia. Decyzja pierwszej instancji nie jest wykonywana chyba, że rygor natychmiastowej wykonalności zaistnieje.

Zanim zostanie wydana decyzja adm. mogą zostać wydane postanowienia, nie zamykają jednak one postępowania ani nie rozstrzygają o przedmiocie postępowania adm.

Budowa postanowienia - budowa

1. Oznaczenie organu wydającego decyzję

2. Data wydania

3. Oznaczenie strony / stron

4. Osnowa

5. Uzasadnienie

6. Powołanie podstawy prawnej

7. Podpis

Postanowienia są wykonywane natychmiastowo.

25. Istota decyzji ostatecznej

26. Zwykłe środki odwoławcze w prawie administracyjnym

odwołanie od decyzji

14 dni na wniesienie odwołania, kieruje się do II instancji poprzez I instancję

odwołaniu nie podlegają decyzje centralnych organów

decyzja po odwołaniu w II instancji może być decyzją uchylającą lub utrzymującą

nie może pogorszyć sytuacji skarżącego chyba, że decyzja I instancji była niezgodna z prawem

decyzja ostateczna - w ogóle albo już nie przysługuje odwołanie w administracyjnym toku instancji

1) decyzja II instancji

2) decyzja centralnych organów administracyjnych

3) po upływie 14 dni

zażalenie na postanowienie

zażalenie tylko na postanowienia, które to przewidują

7 dni na złożenie zażalenia

27. Nadzwyczajne środki odwoławcze w prawie administracyjnym

unieważnienie decyzji administracyjnej - art. 156 k.p.a.

decyzja wydana z naruszeniem przepisów o właściwości

wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa

dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną

została skierowana do osoby nie będącej stroną stroną w sprawie

była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały

w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą

zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa

wniosek o wznowienie postępowania administracyjnego

gdy nie ma możliwości kontynuowania postępowania administracyjnego (decyzja ostateczna)

zaszła jedna z trzech nadzwyczajnych xxx art. 145 k.p.a.

nie upłynęło więcej niż 10 lub 5 lat w zależności od sprawy

28. Istota skargi do NSA

Kto może wnieść?

- każdy kto ma w tym interes prawny

- prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich

- organizacja społeczna, jeśli ma w statucie zapisaną pomoc prawną innym

Termin:

- 30 dni od doręczenia / ogłoszenia aktów administracyjnych

- prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich mają na to 6 miesięcy

Do kogo?

- bezpośrednio do NSA

NSA wydaje wyrok - od wyroków NSA rewizja do Sądu Najwyższego

PRAWO ADMINISTRACYJNE

Pojęcie administracji może oznaczać jedną z podstawowych dziedzin działalności państwa , polegającą na zarządzaniu; można ją rozumieć także jako ogół podmiotów zajmujących się administrowaniem. Istotą prawa administracyjnego jest fakt, że normy prawne charakterystyczne dla tego prawa ustalają strukturę i kompetencje władzy państwowej, a także regulują stosunki występujące w toku działalności organów tej władzy.

Organ administracyjny - ma imperium władzy.

Całość przepisów prawa administracyjnego dzielimy na III grupy:

• odnoszące się do struktury organów administracji - prawo administracyjne (prawo materialne)

• 
  regulujące tok działania organów administracji postępowanie administracyjne

• regulujące sposoby załatwiania konkretnych spraw (prawo formalne)

Postępowanie administracyjne jest zazwyczaj dwuinstancyjne, ale od decyzji naczelnych organów władzy w pierwszej instancji nie ma odwołania. Takie postępowanie (jednoinstancyjne) można zaskarżyć do NSA, który bada zgodność wydanej decyzji z prawem. Jest to jedynie badanie legalności. Tylko w postępowaniu administracyjnym istnieje możliwość, że decyzja pierwszej instancji musi być ostateczna. Organ administracji może też w wypadku odwołania zmienić własną decyzję przed odesłaniem do II instancji (w postępowaniu karnym i cywilnym nie ma takiej możliwości).

To wszystko co nie jest władzą ustawodawczą i sądowniczą - jest administracją. Organów takich jest najwięcej. Mamy jednoosobowe organy administracyjne i organy kolegialne. Jednoosobowe to np. wojewodowie, ministrowie. Kolegialne - rząd, KRRiT, Rada Polityki Pieniężnej (wszystkie te organy, które podejmują decyzję większością głosów).

Mamy centralne i terenowe organy administracji:

• centralne - GUS, ministrowie, rząd, etc.

• terenowe - wojewoda

Mamy organy administracyjne o kompetencji szczególnej i ogólnej:

• ogólne - zajmuje się wszystkimi zleconymi mu sprawami (np. wojewoda)

• szczególne - zajmuje się konkretną grupą spraw (np. minister)

STOSUNEK ADMINISTRACYJNO-PRAWNY

Pierwszą cechą jest to, że jedna ze stron jest organem władzy, drugą może być zaś osoba fizyczna, prawna lub inny organ administracji. Jedna ze stron reprezentuje państwo i może narzucić swoją wolę - druga jest podporządkowana pierwszej. Drugą cechą stosunku jest to, że przedmiotem tegoż stosunku mogą być jedynie sprawy należące do prawa administracyjnego i będące w kompetencji organów administracyjnych przekazanych przez ustawę z kompetencji władzy ustawodawczej i sądowniczej. Stosunek ten powstaje najczęściej na mocy aktów administracyjnych pomiędzy organem wydającym akt i adresatem aktu.

Stosunek ten nawiązuje się czasem z mocy samego prawa.

Stosunek taki powstaje także w wyniku zgłoszenia pewnego aktu przez obywatela z żądaniem konkretnego zachowania.

Stosunek powstaje także jeśli organ zwraca się do nas z żądaniem konkretnego zachowania.

PRAWNE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI

• stanowienie przepisów prawnych - wydawanie aktów administracyjnych ogólnych lub normatywnych. Wydawanie indywidualnych aktów administracyjnych (dotyczących osób fizycznych lub prawnych). Zawieranie porozumień administracyjnych. Zawieranie umów. Prowadzenie działalności społeczno organizacyjnej.

Porozumienia administracyjne zawierane są zawsze między równoprawnymi organami. Dochodzi do tego wówczas, gdy dwa organy porozumiewają się w celu prowadzenia wspólnych działań.

Zawieranie umów - obie strony muszą wyrazić zgodną wolę i występują względem siebie jako równorzędni partnerzy.

Prowadzenie działalności społeczno - organizacyjnej - np. zachęcanie do wykonania uchwał samorządu.

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE

Wyróżniamy dwa typy postępowania:

• ogólne

• szczególne (np. skarbowe, celne)

Wszystko co nie jest włączone do postępowania szczególnego jest postępowaniem ogólnym. Do całości postępowania stosujemy przepisy kodeksu administracyjnego, chyba, że jest to postępowanie karne.

Postępowanie administracyjne polega na tym, że rozpatruje się indywidualną sprawę i wydaje się w niej orzeczenia nazywane decyzją administracyjną. Jednakże strony sporu mogą zawrzeć ugodę administracyjną, która przyspiesza wydanie decyzji, gdyż strony rezygnują z postępowania dowodowego i godzą się na pewne warunki. Ugoda musi być zgodna z prawem administracyjnym. Postępowanie jest generalnie dwuinstancyjne, z wyjątkiem decyzji, które zostały wydane w I instancji przez naczelne organy administracji państwowej.

Postępowanie administracyjne służy do realizacji norm prawa administracyjnego materialnego i musi być oparte na tym prawie. Akty wykonawcze (rozporządzenia, zarządzenia) nie wchodzą w zakres postępowania administracyjnego.

Właściwość rzeczowa - oznacza w praktyce, który z organów administracji powinien zająć się tą sprawą w pierwszej instancji (niektóre sprawy ze względu na zawiłość, lub wartość przedmiotu sporu mogą od razu być odesłane do naczelnych organów administracji).

Spory kompetencyjne między organami rozstrzyga NSA lub SN. Jeżeli organ niekompetentny wydał decyzję w toku postępowania administracyjnego można ją unieważnić. NSA bada legalność decyzji.

Właściwość miejscowa - oznacza gdzie dana sprawa ma być rozstrzygnięta. O właściwości miejscowej decyduje położenie przedmiotu sporu. Jeżeli przedmiot sporu położny jest na obszarze kompetencji dwóch organów - wówczas uprawnione podmioty porozumiewają się lub przesyłają sprawę do organu nadrzędnego. O miejscu rozstrzygania sprawy może też decydować miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (przez stronę zainteresowaną).

Jeżeli sprawę rozstrzyga organ administracji centralnej - jest ona zawsze prowadzona w Warszawie.

Pracownik organu administracji musi się wyłączyć jeśli sprawa dotyczy jego współmałżonka, dzieci i ludzi pozostających w I stopniu pokrewieństwa (najbliższa rodzina) lub powinowactwa (najbliższa rodzina współmałżonka).

Cały organ wyłącza się z postępowania jeśli sprawa dotyczy kierującego tym organem lub jego rodziny.

Organ administracji powinien się wyłączyć jeżeli między członkiem tego organu a podmiotem sporu występuje stosunek osobisty.

Stroną postępowania administracyjnego jest każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo ten kto żąda czynności organów administracji ze względu na interes prawny lub obowiązek

Wszystko to co wiąże się z władzą wykonawczą określa się mianem administracji.

Administracja - to całość jednostek, które zajmują się administrowaniem / zarządzaniem

Wszystko to co należy do funkcji państwa po odjęciu ustawodawstwa i sądownictwa jest administracją.

Administracja publiczna (państwowa)

- administracja rządowa - administracja samorządowa

wykonywana przez:

• rząd

• prezesa Rady Ministrów

• całość struktur im podporządkowanych

• prezydent RP

centralna terenowa

organy działalnością organy działalnością

obejmujące cały kraj obejmujące część kraju

wojewoda

vice wojewodowie

organy naczelne urzędy centralne

rada ministrów Komenda Główna Policji Podporządkowane

premier Główny Urząd Celny organom

prezydent Główny Urząd Statystyczny naczelnym

itd.

Prawo administracyjne - to zespół norm regulujących strukturę tych wszystkich organów administracyjnych , a także jaki jest tok postępowania administracyjnego, oraz jak załatwiamy poszczególne sprawy.

Stosunki administracyjno-prawne powstają w wyniku wydania aktu administracyjnego. Podstawowym aktem administracyjnym jest decyzja - czyli zezwolenie, pozwolenie, etc. Jedynym jej podmiotem jest organ administracyjny dysponujący władzą (imperium), a drugim osoba fizyczna , lub osoba prawna. Istotą tej relacji jest nierówność stron. Przedmiotem tej relacji prawnej są jedynie sprawy, które należą do kompetencji organów administracyjnych.

Postępowanie administracyjne to zespół czynności prowadzących do wydania aktu administracyjnego. W postępowaniu administracyjnym nie ma sądów (ich rolę spełniają organy administracyjne), zazwyczaj też w postępowaniu występuje tylko jedna strona (której dotyczyć ma wydanie decyzji).

Pojęcie aktu administracyjnego - poprzedzone jest postępowaniem administracyjnym. Akt administracyjny jest produktem postępowania administracyjnego.

Akt administracyjny - to jednostronne, władcze wyrażenie woli organu administracyjnego załatwiające konkretną sprawę i skierowane do indywidualnego adresata. Jest to stosowanie prawa.

Akt administracyjny jest oparty na przepisach prawa administracyjnego. Organy wydają decyzje tylko wówczas gdy mają do tego uprawnienia zapisane w prawie. W wyniku wydania aktu administracyjnego strona nabywa jakieś prawa, albo nakłada się na nią jakieś obowiązki.

W wyniku nadania uprawnień, lub nałożenia obowiązków powstaje stosunek administracyjno-prawny.

Akty administracyjne - dzielą się na zewnętrzne i wewnętrzne.

• Jeżeli akt administracyjny zostanie wydany przez organ administracyjny i kierowany jest do podmiotu znajdującego się na zewnątrz administracji - jest to akt administracyjny zewnętrzny.

• Jeżeli akt administracyjny zostanie wydany przez organ administracyjny i kierowany jest do osoby podlegającej temu organowi wówczas mamy do czynienia z aktem administracji wewnętrznej.

Akty administracyjne dzielą się też na konstytutywne i deklaratywne:

• Akt administracyjny konstytutywny tworzy (konstytuuje) nową sytuację prawną (np. nadanie obywatelstwa Olisadebe bądź jak kto woli Olis Adebe był Nigeryjczykiem, a tu bach - i jest Polakiem).

• Akt administracyjny deklaratywny - akt, który stwierdza, że danemu podmiotowi przysługują prawa, które posiada, ale może ze swoich uprawnień czynić użytek dopiero po wydaniu danego aktu (np. prawo do emerytury, które teoretycznie przysługuje nam po przekroczeniu pewnego wieku, ale faktycznie żeby je uzyskać musi zostać wydany odpowiedni akt administracyjny).

Przesłanki ważności aktu administracyjnego:

• Akty administracyjne muszą być wydane na podstawie przepisu, ustawy lub innego aktu administracyjnego.

• Akt musi być wydany przez odpowiedni organ

• Akt musi być wydany w wyniku przeprowadzenia określonego postępowania

W akcie administracyjnym mogą zaistnieć wady. Dzielimy je na:

Wady aktu administracyjnego

Istotne - mają wpływ na ważność aktu Nieistotne - nie mają wpływu na ważność aktu

Np. Np.

• decyzja wydana bez podstawy prawnej - drobne błędy rachunkowe

• naruszenie prawa przy wydaniu decyzji

• ponowne wydanie decyzji w rozstrzygniętej sprawie.

Jeżeli pojawia się wada istotna nie unieważnia to automatycznie aktu administracyjnego w którym się znajduje. Nieważność musi być stwierdzona przez odpowiedni organ administracyjny, który we właściwym toku postępowania unieważnia dany akt.

Zasady postępowania administracyjnego:

1. Praworządność - organy administracyjne muszą działać na podstawie i w oparciu o prawo

2. Informowanie stron (przez organy administracyjne) o przysługujących im prawach i obowiązkach i udzielanie im ewentualnej pomocy.

3. Zasada udziału stron w postępowaniu administracyjnym - strona której praw i interesów dotyczy sprawa, musi być poinformowana o toku postępowania i mieć możliwość wzięcia udziału w postępowaniu. Strony mają możliwość wypowiedzenia się co do określonego dowodu, zgłoszenia wniosku, etc. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach strona nie może brać udziału w postępowaniu.

4. Zasada szybkości - sprawy proste nie wymagające dowodów powinny być załatwiane „od ręki”. Termin na rozstrzygnięcie sprawy to miesiąc, a sprawy szczególnie zawiłej - dwa miesiące. Jeżeli organ administracyjny nie zrobi nic w czasie miesiąca (ew. dwóch) wówczas można złożyć na dany organ skargę do NSA

5. Zasada ugodowego załatwiania spraw spornych - postępowanie ma docelowo prowadzić do zawarcia ugody. Aby ugoda uzyskała moc prawną musi ją zatwierdzić organ administracyjny.

6. Zasada pisemności - wszystkie czynności dotyczące decyzji i sama decyzja muszą być ujęte w formie pisemnej.

7. Zasada dwuinstancyjności - od każdej decyzji w postępowaniu administracyjnym istnieje możliwość odwołania się do organu wyższego rzędu (II instancji) - z małymi wyjątkami.

8. Zasada trwałości decyzji - jeżeli w naszej sprawie została wydana decyzja ostateczna, nie może być ona już zmieniona

9. Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych - po decyzji wydanej w drugiej instancji można zwrócić się do NSA, który sprawdza, czy decyzja została wydana zgodnie z obowiązującym prawem.

Dodatkowo obowiązują zasady takie jak przy innych postępowaniach:

10. Zasada odrębności postępowania - postępowanie administracyjne jest odrębne w stosunku do postępowania karnego czy cywilnego

11. Zasada prawdy obiektywnej - organ musi zrobić wszystko aby dojść do prawdy obiektywnej - materialnej.

12. Zasada swobodnej oceny dowodów - w oparciu o wiedzę i doświadczenie życiowe (szczególną moc mają tu dowody z dokumentów)

Przebieg postępowania administracyjnego

1. Postępowanie musi zostać wszczęte, albo z urzędu, albo na wniosek jednej ze stron. Od rozpoczęcia postępowania liczy się termin miesiąca bądź dwóch miesięcy na jego rozstrzygnięcie.

2. Organ, który podejmuje się prowadzenia postępowania administracyjnego musi być właściwy rzeczowo i właściwy miejscowo. Właściwy rzeczowo - ze względu na rodzaj załatwianej sprawy (konkretna sprawa - odpowiedni organ). Właściwy miejscowo - ze względu na terytorialny zasięg kompetencji danego organu

3. Właściwy rzeczowo i miejscowo organ zawiadamia strony o wszczęciu postępowania administracyjnego. Stroną w postępowaniu administracyjnym jest każdy czyjego interesu prawnego albo obowiązku postępowanie dotyczy, albo kto żąda działania organu ze względu na swój interes lub obowiązek. Jeżeli strona nie zostanie powiadomiona o rozpoczęciu postępowania może następnie wnioskować o unieważnienie postępowania i wszczęcie go od początku.

4. W każdym stadium postępowania strona ma prawo do przeglądania akt sprawy. Organ może nam tego odmówić tylko wówczas, gdy jest to tajemnica państwowa

5. Jeżeli między stronami występuje konflikt interesów wówczas należy przeprowadzić postępowanie wyjaśniające (rozprawę przeprowadza się tylko wówczas gdy stwarza to szansę na przyspieszenie postępowania).

6. Postępowanie administracyjne kończy się wydaniem decyzji lub zawarciem ugody. Decyzja administracyjna lub ugoda administracyjna - to rodzaje aktów administracyjnych.

Decyzja jest aktem administracyjnym, który zamyka postępowanie administracyjne w danej instancji. Jest to ostatnie słowo organu administracyjnego w danej sprawie. Decyzja może być nazywana pozwoleniem, zezwoleniem lub zarządzeniem.

Każda decyzja musi zawierać następujące elementy:

1. Oznaczenie organu który wydał decyzję

2. Data wydania

3. Oznaczenie strony / stron

4. Musi być wymieniona podstawa prawna na jakiej decyzja została wydana.

5. Treść rozstrzygnięcia (osnowa decyzji)

6. Uzasadnienie faktyczne i prawne (prawne - wyjaśnienie czemu ten, a nie inny przepis uznany został za podstawę decyzji; faktyczne - uzasadnia jakie okoliczności wpłynęły na to, że decyzja była odmowna lub akceptująca.

7. Informacja, że od decyzji przysługuje odwołanie i podmiot do którego można się odwoływać, oraz termin składania odwołania.

8. Podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska osoby upoważnionej do wydania decyzji.

Decyzja rozstrzyga meritum sprawy.

Inne akty administracyjne to np.

• postanowienie - jest to rozstrzygnięcie kwestii incydentalnych pojawiających się w toku postępowania (postanowienie o terminie rozprawy, o zawieszeniu postępowania, powołaniu świadka, etc.). Postanowienie nie rozstrzyga istoty sprawy. Elementy postępowania:

1. j.w.

2. j.w.

3. j.w. (+ ew. innych osób uczestniczących w postępowaniu)

4. jak 5

5. jak 8

6. jak 4

7. Tylko w niektórych sytuacjach przysługuje zażalenie na postanowienie. Jeżeli tak jest wówczas informacja o tym musi być zawarta w treści postanowienia

8. jak 6

Decyzja i postanowienie muszą być doręczone stronie postępowania. Dopiero od momentu doręczenia postanowienie / decyzja wiąże organ który ją wydał i stronę, której ta decyzja dotyczy. Od tego momentu płynie też termin na dostarczenie odwołania, lub zażalenia. Wyjątkiem jest ogłoszenie decyzji która nie wpływa na interes strony (b. rzadko).

Środki odwoławcze

Środki odwoławcze dzielą się na środki zwykłe i środki nadzwyczajne.

Od każdego aktu administracyjnego istnieje możliwość wniesienia odwołania do instancji wyższej.

Środki zwykłe:

• Odwołanie od decyzji - od każdej decyzji przysługuje odwołanie do organu II instancji. Odwołanie do II instancji wnosimy za pośrednictwem I instancji. II instancja od momentu dostarczenia odwołania ma miesiąc na rozstrzygnięcie sprawy. II instancja bada, czy decyzja była słuszna, a następnie wydaje decyzję która:

1. Uchyla w części lub całości poprzednią decyzję i stwarza nową.

2. Utrzymuje ważność pierwszej decyzji

Wyjątkiem są decyzje naczelnych organów administracji państwowej - od których nie ma już wyższych organów. W takim wypadku można co najwyżej zwrócić się do tego samego organu o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Decyzja ostateczna - to decyzja od której nie można się w ogóle, lub już odwoływać.

Czas na odwołanie - to czternaście dni od dnia dostarczenia decyzji.

Ostateczna decyzja - to decyzja II instancji, decyzja naczelnego organu administracji państwowej i decyzja I instancji od której nie było odwołania. Dopiero decyzja ostateczna podlega wykonaniu.

• Zażalenie na postanowienie - w terminie siedmiu dni od doręczenia / ogłoszenia postanowienia. Na postanowienie zażalenie przysługuje tylko i wyłącznie wtedy jeśli tak stanowi prawo. Procedura postępowania taka jak przy odwołaniu

• Wznowienie postępowania administracyjnego - możliwe wtedy gdy:

1. Decyzja jest już ostateczna

i

2. wyszły na jaw wyjątkowe okoliczności

Te wyjątkowe okoliczności to:

• sytuacja gdy decyzja została wydana w wyniku przestępstwa

• dowody na podstawie których wydano decyzję okazały się fałszywe

W tych przypadkach odwoływać się możemy tylko przed upływem dziesięciu lat od momentu zapadnięcia decyzji

• Jeśli strona bez swojej winy nie brała udziału w postępowaniu

• Jeśli decyzja została wydana na podstawie innej decyzji która później została uchylona

W tych przypadkach odwoływać się możemy tylko przed upływem pięciu lat od momentu zapadnięcia decyzji

Na wznowienie postępowania mamy trzydzieści dni od momentu dowiedzenia się o którejś z tych przyczyn.

Wznowienie postępowania kończy się wydaniem decyzji która:

1. Uchyla starą decyzję i wydaje nową

2. Potwierdza dotychczasową decyzję

Ten sam organ nie orzeka po raz wtóry w tej samej sprawie.

Skarga do NSA

NSA jest jeden - istnieją jednak ośrodki zamiejscowe. Od szeregu decyzji i niektórych postanowień przysługuje skarga do NSA. Skarga do NSA nie jest środkiem odwoławczym. NSA bada bowiem zaskarżoną decyzję jedynie ze względu legalności (zgodności z prawem). NSA nie bada czy decyzja była słuszna, celowa, gospodarna.

Do NSA skargę może wnieść każdy, kto ma w tym interes prawny. Skargę do NSA wnieść może także Rzecznik Praw Obywatelskich. Skargę do NSA wnieść może także prokurator. Ostatnim uprawnionym podmiotem jest organizacja społeczna.

Aby na decyzję można było wnieść skargę musi być ona:

• ostateczna

• zapadła w wyniku dwuinstancyjnego postępowania

Rzecznik Praw Obywatelskich i prokurator mogą wnosić skargę do NSA nawet jeżeli nie zostanie przeprowadzone dwuinstancyjne postępowanie (od wyroku w pierwszej instancji nie zostanie złożone odwołanie).

Skarga do NSA przysługuje też na postanowienia - ale tylko na te, na które przysługuje zażalenie.

Skargę można wnieść także w wypadku bezczynności organu administracji (jeżeli organ przekracza dopuszczalne w prawie terminy).

Skargę do NSA można wnosić w terminie 30 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia decyzji, lub ogłoszenia decyzji. Prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich ma sześć miesięcy na złożenie skargi, od dostarczenia decyzji stronie.

W przypadku złożenia skargi do NSA, organ administracyjny, którego decyzji skarga dotyczy, otrzymuje odpis skargi. W ciągu 30 dni organ ten ma czas na reakcję. Jeżeli organ w całości uwzględni skargę, wówczas NSA już się nią nie zajmuje.

W przypadku otrzymania skargi NSA:

NSA





Odrzuca skargę Przyjmuje skargę

jeśli:

• zawiera braki, które nie zostaną uzupełnione

• wniesiono ją po terminie

• wniósł ją nieuprawniony podmiot

Jeżeli NSA przyjmuje skargę wówczas:

NSA wyznacza termin rozprawy





Skarżący: Skarżony:

Podmiot wnoszący skargę Organ Administracyjny



NSA rozstrzyga




NSA wydaje wyrok: Decyzja została Decyzja nie została

- uwzględnia skargę wydana zgodnie wydane zgodnie z

- nie uwzględnia skargi z prawem prawem

(oddala ją)

Jeżeli NSA uwzględni skargę wówczas:

(jeżeli przedmiotem skargi jest bezczynność)

• nakazuje organowi administracji podjęcie działania

• zarządza odszkodowanie

• zasądzić karę dla organu administracji

(jeżeli procedura rozpoczyna się od początku)

• uchyla decyzję / postanowienie w części lub w całości

• stwierdza nieważność decyzji / postanowienia

NSA - organizacja, uprawnienia

NSA jest jedynym sądem administracyjnym w kraju. NSA ma siedzibę w Warszawie. Istnieją jednak ośrodki zamiejscowe NSA. W skład NSA wchodzą:

• prezes Sądu Administracyjnego - powoływany przez prezydenta na sześć lat.

• wiceprezesi - powoływani przez prezydenta

• prezesi ośrodków zamiejscowych - powołuje ich prezes SA

• sędziowie - powołuje prezydent na wniosek KRS

Prezydent ma przedstawione kandydatury na prezesów przez Zgromadzenie Ogólne Sądu Administracyjnego.

NSA rozpatruje sprawy kompetencyjne między organami centralnymi, a organami administracji samorządowej.

NSA orzeka także w sprawach skarg na uchwały organów samorządu terytorialnego i akty terenowe administracji rządowej stanowiące prawo miejscowe. NSA rozpatruje też wszystkie inne skargi administracyjne.

Do NSA możemy się skarżyć na uchwały gminy, powiatu, województwa, które naruszają prawa poszczególnych jednostek.

Do 2002 roku powstać mają sądy administracyjne, które stanowić będą organ pierwszej instancji w procesowym postępowaniu administracyjnym (przy sprawach spornych). Organem II instancji będzie wówczas NSA. Postępowanie administracyjne będzie miało więc dwa piony - procesowy i nie-procesowy.

---