1. Planowanie przestrzenne- jest to całokształt działań podejmowany w celu zapewnienia prawidłowego rozwoju poszczególnych obszarów kraju z uwzględnieniem ich wzajemnych powiązań i nadrzędnych interesów ogólnokrajowych Planowanie przestrzenne jest podstawowym instrumentem gospodarki przestrzennej Planowanie przestrzenne dzieli się na: urbanistykę- nauka o planowaniu przestrzennym miast i osiedli oraz powstawaniu, historii rozwoju miast ruralistykę- jest to nauka o planowaniu i powstawaniu wsi i obszarów wiejskich planowanie wieloprzestrzenne- obejmuje duże regiony np kraj 2. Funkcje terenu działalności ludzkie o podobnych cechach technicznych, społecznych i ekonomicznych związanych z zaspokojeniem poszczególnych potrzeb. Trzy główne rodzaje funkcji - praca, mieszkanie, wypoczynek . Do pełnienia poszczególnych funkcji niezbędne jest właściwe przystosowanie wybranego miejsca np. budowa dróg, budowa budynków, maszyny, zagospodarowanie terenów rolnych lub leśnych . W ten sposób powstaje teren zagospodarowany dla określonej funkcji. Użytkowanie terenu inne użytkowanie terenu poza ustalonym dla danego terenu np. wyłącznie mieszkaniowym jest niedopuszczalne. 3. Standardy urbanistyczne to: a.Ustalenia dotyczące kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy powinny określać dopuszczalny zakres i ograniczenia tych zmian, a także zawierać wytyczne ich określania w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, zwanych dalej "planami miejscowymi"; b.Powinny określać minimalne i maksymalne parametry i wskaźniki urbanistyczne, oraz powinny wskazywać tereny do wyłączenia spod zabudowy c.ustalenia dotyczące zasad ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk powinny zawierać w szczególności wytyczne ich określenia w planach miejscowych, d.Ustalenia dotyczące zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej powinny zawierać w szczególności wytyczne określania tych zasad w planach miejscowych e.ustalenia dotyczące kierunków rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej powinny zawierać w szczególności wytyczne określania w planach miejscowych f obszary, w których planuje się zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne. 4. wskaźnik IZ maksymalnej dopuszczalnej intensywności zabudowy - należy przez to rozumieć stosunek całkowitej powierzchni wszystkich kondygnacji budynków do powierzchni terenu; 5. Linia regulacyjna - linia ograniczająca tereny o różnym przeznaczeniu np. między ulicą a placem a przylegającą działką 6. Linia zabudowy - w projektowaniu urbanistycznym linia określająca obszar dopuszczalnego lub wymaganego położenia budynków. W Polsce w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wyróżnia się następujące rodzaje linii zabudowy: -obowiązująca linia zabudowy - linia, na której musi stanąć ściana frontowa budynków oraz określonych w ustaleniach planu rodzajów budowli naziemnych niebędących liniami przesyłowymi i sieciami uzbrojenia terenu. - nieprzekraczalna linia zabudowy - linia ograniczająca obszar, na którym dopuszcza się wznoszenie budynków oraz określonych w ustaleniach planu rodzajów budowli naziemnych niebędących liniami przesyłowymi i sieciami uzbrojenia terenu. W przeciwieństwie do obowiązującej linii zabudowy obiekty budowlane nie muszą do niej przylegać, lecz mogą być dowolnie rozmieszczone w obrębie ograniczonego przez nią obszaru, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z innych ustaleń planu. 7.Na politykę przestrzenną składają się: - polityka przestrzenna w ścisłym znaczeniu; -decyzje przestrzenne;- planowanie przestrzenne Polityka przestrzenna zależy od : kompetencji władzy rządowej i samorządowej, instrumentów i skutków działania tych instrumentów , celów
8. Cele polityki przestrzennej: Cele nadrzędne polityki przestrzennej : *zaspokojenie potrzeb społecznych ale tylko w takiej mierze w jakiej zależy to od struktur przestrzennych i relacji między ich elementami. Cele pochodne polityki przestrzennej * ochrona przed wszelką agresją --przed degradacją środowiska --przed klęskami żywiołowymi-- ochrona krajobrazu kulturowego --ochrona przed agresją marginesu społecznego --ochrona przed agresją zewnętrzną; #tworzenie warunku do racjonalnego gospodarowania ograniczoną przestrzenią; #racjonalne wykorzystywanie zasobów naturalnych; #umiarkowana koncentracja osadnictwa i przemysłu; #zapewnienie odpowiedniej dostępności obszarów; #organizowanie zróżnicowanego zatrudnienia w regionie; #zapewnienie zadawalających warunków mieszkaniowych; #zapewnienie możliwości kształtowania swej osobowości; #zapewnienie zróżnicowanych warunków odpoczynku, lecznictwa; #zapewnienie zadawalających warunków komunikacyjnych,9. Środki realizacji polityki przestrzennej - prawo; - struktury organizacyjne; - bezpośrednie inwestycje publiczne; - środki ekonomiczne; - udział społeczny; - monitoring; - nauka 10. Instrumenty polityki przestrzennej a.Środki przymusowe (najskuteczniejsze bo są nakładane sankcje)- środki przymusowe ustalane są w aktach prawnych. Są formułowane w odpowiednich przepisach (nakazy, zakazy)
W ramach środków przymusowych znajdują się środki specjalne, zaliczamy do nich: -wywłaszczenia-forma nabycia nieruchomości przez jednostkę samorządową dla celów publicznych. Wywłaszczenia są stosowane wówczas gdy nie można nabyć nieruchomości w inny sposób; -prawo pierwokupu- jest to szczególna forma pozyskania gruntu przez gminę może dotyczyć niezabudowanej nieruchomości nabytej wcześniej przez sprzedawcę od skarbu państwa lub od jednostki samorządowej. To skarb państwa lub jednostka samorządowa ma prawo pierwokupu, dotyczy to tez prawa wieczystego użytkowania, jeśli nieruchomość ma mieć przeznaczenie publiczne (zapisane w planie miejscowym) to też ma to prawo pierwokupu. Prawo pierwokupu wykonuje zarząd gminny; -ustalenia normatywne; -decyzje administracyjne; -plany zagospodarowania przestrzennego; -podział administracyjny b.stymulatory i środki zniechęcające- powodują wstrzymanie inwestycji lub zachęcają do inwestycji: #przestrzenne zróżnicowanie obciążeń podatkowych; #pomoc finansowa państwa; #obligacje; #kredyty; #ustalenie strefy ekonomicznej- wydzielony administracyjnie obszar; #środki zniechęcające to zwiększenie podatków 13c)środki materialnego kształtowania przestrzeni,#inwestycje zwiększające dostępność terenu (inwestycje związane z rozbudową), drogi, kanalizacja.; #pozyskiwanie terenu przez gminę, gmina ma większą swobodę prowadzenia polityki przestrzennej; #Scalanie gruntów- ma miejsce na terenach południowej i centralnej Polsce. #Tworzenie ośrodków rozwojowych; #Grupowanie usług zamieszkanych przez starzejącą się ludność; #Tworzenie parków krajobrazowych; #Tworzenie parków rekreacyjnych d) środki informacyjne
*Rejestry zabytków- pozwalają skłonić inwestorów * Bazy danych*Kataster nieruchomości *Systemy informacji przestrzennej, opisowe o terenie *Programy edukacyjne * Oferty lokalizacyjne zamieszczane w prasie * Reklamy w internecie na bilbordach *Rankingi badań regionalnych, informują o największym potencjale rozwojowym * Analizy skutków decyzji * Monitoring przestrzeni. 11. Do środków przymusowych zalicza się: (najskuteczniejsze bo są nakładane sankcje)- środki przymusowe ustalane są w aktach prawnych. Są formułowane w odpowiednich przepisach (nakazy, zakazy) W ramach środków przymusowych znajdują się środki specjalne, zaliczamy do nich: wywłaszczenia;- prawo pierwokupu;- ustalenia normatywne decyzje administracyjne plany zagospodarowania przestrzennego; podział administracyjny. 12.prawo pierwokupu?- jest to szczególna forma pozyskania gruntu przez gminę może dotyczyć niezabudowanej nieruchomości nabytej wcześniej przez sprzedawcę od skarbu państwa lub od jednostki samorządowej. To skarb państwa lub jednostka samorządowa ma prawo pierwokupu, dotyczy to tez prawa wieczystego użytkowania, jeśli nieruchomość ma mieć przeznaczenie publiczne to też ma to prawo pierwokupu. Prawo pierwokupu wykonuje zarząd gminny. 14. Monitoring przestrzenny Jeden z podstawowych instrumentów funkcjonowania systemu planowania strategicznego. Obejmuje: - monitoring rzeczywistości; diagnozowanie procesów przekształceń; -podejmowanie decyzji strategicznych. Rola monitoringu: - tworzenie podstaw informacyjnych diagnozowania procesów przekształceń; -emitowanie sygnałów - ostrzeżeń; - programowanie hipotezy rozwoju sytuacji w przypadku braku interwencji decyzyjnej czy planistycznej. Ogniwami podstawowymi monitoringu przestrzennego jest: - poziom krajowy uwzględnia problemy kraju; - poziom regionów administracyjnych; - poziom gminy. 15. Dokumenty planistyczne na poziomie krajowym: W planie zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się: -ustalenie koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; -inwestycje, cechy publicznego oznaczenia ponadlokalnym są ustalane w dokumentach przyjętych przez sejm. Procedura opracowania planu - ogłasza Marszałek - ogłasza w prasie ogólnopolskiej, obwieszczenie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu; - zawiadamia na piśmie o podjęciu decyzji i przystąpieniu do sporządzenia planu instytucje i organy państwowe i lokalne właściwe do uzgodnienia i opiniowania planu; - rozpatruje wniosek (po 3 miesiącach); - sporządza projekt planu, prognozę oddziaływania na środowisko; - uzyskuje opinię o projekcie planu od wojewódzkiej komisji urbanistyczno-architektonicznej; - występuje o opinię o projekcie planu do właściwych instytucji i organów, a także do wojewody, zarządów powiatów itp. położonych na terenie województwa a także uzgadnia projekt z organami określonymi w odrębnych przepisach; - przedstawia projekt planu Sejmikowi do uchwalenia. Termin dokonania uzgodnień - 40dni od dnia udostępnienia projektu planu. Uchwała sejmiku województwa - marszałek przekazuje wojewodzie ocenę. Po przyjęciu planu zostaje obwieszczony w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym. Zmiany planu zagospodarowania- w trybie takim jak przy uchwalaniu planu. 16. Pierwsza ustawa o planowaniu przestrzennym została opublikowana?- Podstawowym aktem prawnym jest ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 roku. 17. Dokumenty planistyczne na poziomie Wojewódzkim -Projekt planu zagospodarowania przestrzennego województwa: - uzgadniany z Prezesem Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju miast; - opiniowany- przez Prezesem Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast oraz organ gmin w powiatów; Uchwałę sejmiku województwa o uchwaleniu planu zagospodarowania przestrzennego województwa z wykazami zadań rządowych i samorządowych woj przekazuje wojewodzie marszałek woj do ogłoszenia w woj dzienniku urzędowym. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa podlega okresowej aktualizacji; Plan zagospodarowania przestrzennego województwa nie jest aktem prawa miejscowego i nie narusza uprawnień gmin.; Programy wojewódzkie służące realizacji ponad lokalnych i regionalnych celów publicznych uchwala sejmik województwa, przygotowuje zarząd województwa; Przedstawicielem województwa w negocjacjach z gminą jest marszałek województwa, chyba że ustanowi innego przedstawiciela. 18. Zadania strategii rozwoju województwa. Planowanie przestrzenne w województwie oparty jest na podstawowym akcie planistycznym. Organy samorządu województwa opracowują: - plan zagospodarowania przestrzennego województw; - prowadzą analizę i studium oraz opracowują koncepcje i programy. 19. Procedura opracowania studium gminy składa się: - Uchwały rady gminy o przystawieniu do sporządzenia studium; - Ogłoszenia prasowego i obwieszczenia o przystawieniu do sporządzenia
studium uwarunkowań.; - Pisemne zawiadomienie Instytucji i organów właściwych do uzgadniania i opiniowania projektu studium; - Wykazu wniosków złożonych do projektu studium; - Rozpatrywanie wniosków; - Wykaz materiałów planistycznych; - Dowodów przekazania projektu studium do zaopiniowania i uzgodnień; - Uzgodnień projektu studium z zarządem województwa i z wojewodą; - Wykazu opinii do projektu studium; - Ogłoszenia prasowego i obwieszczenia o wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu; - Protokół z dyskusji publicznej nad przyjętymi w projekcie studium rozwiązaniami; - Wykaz uwag; - Rozstrzygniecie uwag; - Dowodów potwierdzających czynności ponawiane w związku z uwzględnieniem uwag; - Informacji o składzie zespołu autorskiego projektu studium. 20. W jakiej skali opracowuje się studium przestrzennego zagospodarowania gminy. Zakres projektu studium w części tekstowej i graficznej z określonymi wymogami: - stosowane oznaczenia ; - nazewnictwo; - skala opracowań kartograficznych. Mapy w skali 1:25000 są podkładem do sporządzenia studium. Dane muszą być aktualne, na dzień przekazania tego projektu do projektowania i uzgodnienia. 21. Kiedy opracowuje się miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Plan miejscowy opracowuje się obowiązkowo, jeżeli: - dla obszaru na którym przewiduje się realizację programów zawierające zadania rządowe służą realizacji celów ponad lokalnych; - dla obszaru na którym przewiduje się realizację zadań celu publicznego o znaczeniu lokalnym z wyłączeniem zadań związanych z budową urządzeń infrastruktury technicznej w granicach pasa drogowego; - dla obszaru, które mogą być przekształcone pod zabudowę mieszkaniową wynikającą z potrzeb lokalnych wspólnot samorządowych; - dla obszarów wynikających z przepisów lub ze studium, na których następuje zmiana gruntów rolniczych i leśnych na cele mieszkalne i nieleśne. Uchwałę o przystąpieniu planu podejmuje rada gminy z własnej inicjatywy lub wniosku burmistrza, wójta, prezydenta. Plan miejscowy sporządza się w skali: - 1:1000; 1:500 lub 1:2000 w uzasadnionych przypadkach. 22. Co obowiązkowo powinien zawierać plan miejscowy - przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania; #zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; #zasady ochrony środowiska przyrody i krajobrazu kulturowego; #zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; #wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych; #parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu; #granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie; #szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych planem miejscowym; #szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz budowy; #zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; #sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów; #stawki procentowe ustalania opłaty od wzrostu, wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu miejscowego. Ponadto w planie miejscowym trzeba wskazać - w zależności od potrzeb - granice: - obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości; #obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej; #obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji; #terenów pod zabudowę wieloprzestrzennych obiektów handlowych, #terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz służących realizacji imprez masowych. 23. Jakie dokumenty opracowuje się równolegle z projektem planu. Zakres projektu planu miejscowego opracowuje się w dwóch częściach: tekstowej i graficznej określonej przez właściwego ministra: #materiały planistyczne; #skala opracowania kartograficznego; #oznaczenia, nazewnictwo; #sposób dokumentowania prac planistycznych; #prognozę oddziaływania na środowisko w tym: a) skutki: dla środowiska, wynikających z zagospodarowywanego przeznaczenia terenu niekorzystne przekształcanie naturalnego ukształtowania terenu, emitowanie hałasu, wpływu na powietrze, wody powierzchniowe, klimat, zwierzęta, rośliny, ekosystemy i krajobraz; b) oceny: stan i funkcjonowanie środowiska , jego zasobów, odporności na degradację, zdolność do regeneracji na podstawie opracowania ekofizjologicznego: #prognoza skutków finansowych; #prognoza skutków ekonomicznych; 24. Warunki uiszczenia opłaty planistycznej:
Ponosi właściciel lub użytkownik wieczysty, który zbywa nieruchomość
naliczana w wysokości maksymalnie 30% od wzrostu wartości nieruchomości w wyniku uchwalenia bądź zmiany miejscowego planu. Koszty sporządzania planu miejskiego zagospodarowania 1.Koszty sporządzenia planu miejscowego obciążają budżet gminy; 2.Koszty sporządzenia planu miejscowego obciążają: a) budżet państwa - jeśli jest on w całości lub w części bezpośrednią konsekwencją zamiaru realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym; b) budżet województwa- jeśli jest on w całości lub w części bezpośrednią konsekwencją zamiaru realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu wojewódzkim; c) budżet powiatu - jeśli jest on w całości lub w części bezpośrednią konsekwencją zamiaru realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu powiatowym; d) inwestora realizującego inwestycję celu publicznego- w części jest on bezpośrednia konsekwencją zamiaru tej inwestycji. 25. Warunki lokalizacji inwestycji zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; - sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów; - stawki procentowe ustalania opłaty od wzrostu, wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu miejscowego. Ponadto w planie miejscowym trzeba wskazać - w zależności od potrzeb - granice: - obszarów wymagających przy braku planu miejscowego W przypadku braku planu wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji, celu publicznego winien zawierać: -określenie granic terenu objętego wnioskiem, mapy zasadnicze w skali 1:500 lub 1:1000 lub w przypadku braku, na kopii mapy zasadniczej; - charakterystykę inwestycji, która obejmuje: - określenie zapotrzebowania na wodę, energię oraz sposobu odprowadzenia lub oczyszczenia ścieków a także sposób unieszkodliwienia odpadów; określenie planowego sposobu zagospodarowania terenu i charakterystykę zabudowy w tym przeznaczenia, gabarytów projektowanych obiektów budowlanych przedstawionych w formie opisowej i graficznej; - określenie charakterystyki parametrów technicznych inwestycji. 26. Jakie materiały kartograficzne są wykorzystywane w planowaniu przestrzennym Mapy tematyczne dla potrzeb miejscowego planowania przestrzennego Gr. I Mapy dokumentacyjne odniesień przestrzennych wybranych elementów ograniczenia dyspozycyjności terenu Gr. II Mapy zagospodarowania i użytkowania terenów zagospodarowania terenu użytkowania terenu rozmieszczenia usług; Gr. III Mapy infrastruktury technicznej zaopatrzenia w wodę, odprowadzenia ścieków, ciepłownictwa, gazownictwa, elektroenergetyki, telekomunikacji, układu komunikacyjnego; Gr. IV Mapy struktury przestrzennej funkcji rozmieszczenia miejsc zamieszkaniaz uwzgl. wieku zasobów standardów zasobów mieszk.rozmieszczenia ludności na tle gęstości zaludnienia rozmieszczenia miejsc pracy. Mapy ograniczenia dyspozycyjności terenu związane są z takimi elementami jak : grunty chronione, typy własności terenu; tereny i obiekty objęte ochroną przyrody, obiekty i układy zabytkowe
obiekty i układy chronione ze wzgl. ha ich unikalne wartości urbanistyczne i krajoznawcze, tereny o ograniczonej dostępności, górnicze, szkód górniczych. naukowych, gruntów nasypowych o ograniczonej możliwości zabudowy ze względu na ruch lotniczy ,strefy ochronne wokół obiektów uciążliwych dla otoczenia wokół obiektu chronionego związane z infrastrukturą techniczną. Rozmieszczenie usług: oświata i wychowanie, nauka, kultura i sztuka ochrona zdrowia i opieka społeczna, gastronomia, sport, turystyka i wczasy
rzemiosło usługowe, usługi inne, zieleń