Urazy skóry i tkanki podskórnej

Opis / Objawy / Zapobieganie / Leczenie / Leczenie operacyjne / Zobacz także

Opis

Do tej grupy urazów należą wszelkiego rodzaju rany (vulnus), otarcia (excoriatio), zadrapania (abrasio) oraz podbiegnięcia krwawe/siniaki (sugillatio, suffusio sanguinis).

powrót

Najczęstsze dolegliwości i objawy

 Rany, otarcia, zadrapania  Głębokie i rozległe ubytki skóry  Mniej lub bardziej rozległe krwawienia  Siniaki Kontaktu z lekarzem wymaga:  Zabrudzenie rany utrzymujące się pomimo 15-minutowego przemywania  Głębokie i rozległe rany wymagające zaopatrzenia przez chirurga  Głęboki i rozległy ubytek skóry, który może wymagać przeszczepu skóry  Niewielkie zranienia lub zadrapania, wyglądające na zakażone - z towarzyszącym obrzękiem i zaczerwienieniem, czasem czerwoną pręgą zaczynającą się w miejscu zranienia lub z wyciekiem ropy  Osoba zraniona, która nie otrzymała w ciągu ostatniego roku anatoksyny przeciwtężcowej (zastrzyku przeciwtężcowego)  Pojawianie się siniaków nie spowodowanych urazem lub rozległych siniaków będących wynikiem stosunkowo niewielkiego urazu (może to świadczyć o istnieniu zaburzeń krzepnięcia krwi)  Rozwijające się zakażenie rany - narastający ból, obrzęk i zaczerwienienie wokół rany, pojawienie się wycieku ropy  Brak gojenia się rany po 7 dniach Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:  Duże krwawienie, którego nie udaje się zatamować (możliwość uszkodzenia naczynia tętniczego)  Rozległy uraz kończyny, rany głowy, klatki piersiowej i brzucha; w takich sytuacjach powinno się ranę zabezpieczyć przy pomocy jałowego opatrunku  Krwawienie, które nie ustaje pomimo 10-minutowego ucisku (przy pomocy jałowej gazy) na miejsce zranienia oraz głębokie rany, w których dnie widać kość lub uszkodzone ścięgna  Skóra szeroko przecięta lub widoczny jej ubytek - te zranienia będą prawdopodobnie wymagały zeszycia, szczególnie gdy zlokalizowane są na twarzy

powrót

Przewidywany przebieg choroby

 W celu uzyskania wąskiej i słabo widocznej blizny stosowany jest szew pierwotny rany (zakładany bezpośrednio po zranieniu), dzięki czemu rany goją się przez tak zwany rychłozrost  Gdy rana nie jest zeszyta, gojenie odbywa się przez ziarninowanie, w wyniku czego powstaje szeroka, często wypukła i kosmetycznie niezadowalająca blizna. Takie postępowanie jest jednak niezbędne w przypadku ran zakażonych i powstałych po nacięciu ropni  Rana goi się wolniej w przypadku zastosowania szwu odroczonego, tj. szwu zakładanego po upływie 4-5 dni od zranienia, gdy lekarz uzyska pewność, że rana nie jest zakażona. Takie postępowanie wybiera się często w przypadku ran znacznie zabrudzonych, po pokąsaniu przez zwierzęta, a także gdy pacjent zgłasza się do lekarza później niż po 12-24 godzinach od zranienia. Jednak nawet w przypadku planowanego szycia odroczonego rany powinna ona być jak najszybciej zaopatrzona przez lekarza

powrót

Leczenie

Zalecenia ogólne  W przypadku siniaków (podbiegnięcia krwawe) - bezpośrednio po urazie należy przyłożyć do miejsca zasinienia kostkę lodu lub woreczek z lodem, aby zatamować krwawienie z drobnych naczyń podskórnych, które jest powodem powstawania siniaków. Po upływie 48 godzin od urazu można zacząć stosować ciepłe, wilgotne okłady w miejscu siniaka trzy razy dziennie - przyspieszy to jego wchłanianie  Bezpośrednio po urazie należy uciskać zranione miejsce przy pomocy jałowego kawałka gazy aby zatamować krwawienie; nie jest wskazane zakładanie opasek uciskowych powyżej miejsca zranienia  Po zatrzymaniu krwawienia należy ranę delikatnie przemyć letnią, bieżącą wodą i mydłem  Widocznie zabrudzoną ranę zaleca się bardzo delikatnie oczyścić szczoteczką i po oczyszczeniu przykryć czystym gazikiem, zabandażować bardzo nieznacznie uciskając lub zabezpieczyć gotowym plastrem z opatrunkiem Powyższe zalecenia mają jedynie charakter orientacyjny - w razie jakichkolwiek wątpliwości, szczególnie jeśli zranienie dotyczy dziecka, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem Leczenie farmakologiczne Zwykle wystarczające są leki przeciwbólowe dostępne w aptece bez recepty (można zasięgnąć porady farmaceuty).

powrót

Leczenie operacyjne

 Rany, których brzegi nie przylegają ściśle do siebie zwykle wymagają zeszycia. Zazwyczaj zeszyć należy także każdą ranę dłuższą niż 1 cm, a na twarzy, ze względów kosmetycznych, już zranienia dłuższe niż około 0,5 cm  Każde zranienie wymagające zeszycia powinno być zaopatrzone szwem pierwotnym w ciągu pierwszych 12 godzin. W przypadku ran zlokalizowanych na głowie (na twarzy i w obrębie skóry owłosionej), dzięki dobremu ukrwieniu tego obszaru, szew pierwotny można założyć w ciągu 24 godzin od zranienia  Rany zabrudzone powinny jak najszybciej zostać opracowane chirurgicznie - oczyszczone, wypłukane i zeszyte. Im szybciej zeszyje się ranę, tym mniejsze jest ryzyko jej zakażenia

powrót

Opracował
lek. med. Robert Olewiński

---