Zad. 1 Poniższe schematy ilustrują układy krążenia dżdżownicy i owada. . . Wskaż 2 zasadnicze różnice w budowie przedstawionych układów Zad. 2 Wykorzystując zamieszczone niżej rysunki oraz swoją wiedzę biologiczną wymień 3 zasadnicze różnice dotyczące budowy i funkcji tętnic i żył.. Zad. 3 Zanalizuj zamieszczony schemat przedstawiający budowę układu krążenia człowieka i wykonaj polecenia 1, 2. Posługując się nazwami poszczególnych elementów serca opisz kierunek przepływu krwi utlenowanej i odtlenowanej w sercu. Wskaż zasadnicze różnice w składzie krwi zdrowego człowieka w następujących naczyniach: A i B po posiłku, C i D, F i G. Zad. Wymień mechanizmy kontrolujące przepływ krwi w układzie krwionośnym. Zad. 7 Lama jest parzystokopytnym ssakiem żyjącym w Andach na wys. 5000 m n.p.m. Koza, należąca do tego samego rzędu, żyje na nizinach. Poniższa tabela przedstawia, jak zmieniające się ciśnienie parcjalne tlenu wpływa na syntezę oksyhemoglobiny. Ciśnienie parcjalne tlenu (mmHg) % wysycenia hemoglobiny Lama Koza 0 0 0 20 60 15 40 86 55 60 95 80 80 100 94 100 100 100 10 12 13.5 ciśnienie parcjalne tlenu kNm^-2 Wykreśl krzywe ilustrujące wpływ ciśnienia parcjalnego tlenu na intensywność wysycenia hemoglobiny (krzywe dysocjacji oksyhemoglobiny) dla lamy i kozy. Korzystając z wykreślonych krzywych oraz z danych wyjaśnij, jakie korzyści ma lama z innej niż koza krzywej dysocjacji. „Fragment serca powoli umiera, ponieważ zabrakło mu tlenu. Brakuje tlenu, ponieważ zaczopowało się jedno z naczyń wieńcowych. A zaczopowanie naczynia następuje najczęściej dlatego, że w zwężonym przez proces miażdżycowy naczyniu powstał skrzep". Pratzer B. (1991) Sercu na ratunek, Wiedza i Życie 2, 19-25. Nazwij chorobę o której mowa w powyższym tekście. Wymień i wyjaśnij wpływ 2 czynników zwiększających ryzyko tej choroby.

Zad. 5 Przeczytaj uważnie tekst, zanalizuj schemat i wykonaj polecenia I, 2. Serce człowieka wyposażone jest w układ przewodzący, który sam wytwarza impulsy nerwowe bez dopływu jakichkolwiek impulsów spoza serca. Warunkuje on właściwą synchronizację skurczów serca. Tworzą go wyspecjalizowane komórki występujące obok normalnych komórek mięśnia sercowego. Cechuje je zdolność spontanicznego, rytmicznego samopobudzania się. Komórki te tworzą skupiska zwane węzłami i pęczkami. Schemat ilustruje proces rozprzestrzeniania się impulsu w sercu. Przedstawione czasy (w sekundach) są wartościami względnymi w stosunku do czasu 0, kiedy impuls jest inicjowany w rozruszniku serca. Wyjaśnij na czym polega automatyzm serca. Serce niektórych ludzi pracuje nieregularnie. Przyczyną tego może być wada w funkcjonowaniu rozrusznika serca. Można go zastąpić sztucznym rozrusznikiem, tzw. stymulatorem. Polega to na wszczepieniu do prawej komory serca elektrody. Określ dokładną lokalizację tej elektrody w prawej komorze serca. Podaj uzasadnienie swojej decyzji. Zad. 6 Zanalizuj zamieszczony niżej schemat przedstawiający współdziałanie osocza i erytrocytów w wymianie i transporcie gazów, a następnie wykonaj polecenie. Wyjaśnij, na czym polega udział krwi w transporcie O2 i CO2 Zad.8 W zdrowym organizmie dorosłego człowieka około 98% hemoglobiny stanowi hemoglobina A /Hb A/ zbudowana z 4 łańcuchów polipeptydowych: 2 alfa i 2 beta a około 2% stanowi hemoglobina A2 zbudowana z 2 alfa i 2 beta. U noworodków występuje hemoglobina F /Hb F/ płodowa. (2alfa i 2 beta). Zbadano proporcje łańcuchów polipeptydowych obecnych we krwi od szóstego miesiąca życia płodowego do dziewiątego miesiąca po urodzeniu. Wyniki przedstawione są na wykresie: Po analizie wykresu udziel odpowiedzi na pytania: Ustal skład krwi płodu na trzy miesiące przed urodzeniem. Odczytaj, co dzieje się w momencie narodzenia. Podaj kiedy ustala się ostateczny skład krwi i jaką zawiera hemoglobinę osobnik, którego badanie dotyczyło. W funkcji hemoglobiny zasadniczą rolę odgrywa globina, a w niej sekwencja amino­kwasów. Synteza łańcucha beta zależy od genu zlokalizowanego w chromosomie 11. Gen ten występuje w kilku różnych allelach. Postać allelu HbA warunkuje przyłączenie w pozycji 6 kwasu glutaminowego /kodowanego kodonem UAG/ co daje hemoglobinę A. Zaś allel HBS warunkuje przyłączenie w tej samej pozycji waliny /kodowanej kodonem UUG/ co warukuje postać hemoglobiny S. Hemoglobina S charakterystyczna jest dla niedokrwistości sierpowatej. Wyłącznie osobnicy posiadający dwa allele HBS dotknięci są anemią sierpowatą. Przeprowadzono badanie hemoglobiny A i S u trzech sióstr: Ewy, Ali i Hanki. Osoby badane Rodzaje hemoglobiny Ewa Ala Hanka A 45% 98% 0% S 45% 0% 95% Inne rodzaje 10% 2% 5% Na podstawie analizy zamieszczonych informacji wykonaj polecenia: Wykonaj diagram słupkowy uwzględniając różnice w zawartości hemoglobin u każdej z trzech osób. Ustal i nazwij genotyp Ewy, Ali i Hanki. Wskaż, która z dziewcząt dotknięta jest chorobą. Porównaj kodony warunkujące oba rodzaje hemoglobiny, określ rodzaj mutacji.

---