ARTICULATIO TEMPOROMANDIBULARIS
Jedyne połączenie stawowe między kośćmi czaszki. Tworzy staw sprzężony (articulatio coniugata), gdyż dwa symetryczne stawy prawy i lewy, oddzielone od siebie o szerokość twarzoczaszki są w ruchach swych stale połączone funkcjonalnie.
/2/ FACIES ARTICULARES
f.art. superior
fovea articularis - pars anterior fossae mandibularis aż do przebiegu fissura petrotympanica
tuberculum articulare
f.art. inferior
facies articularis capitis mandibulae
CAPSULA ARTICULARIS
zrośnięta z discus articularis
CAVUM ARTICULARE
podzielona całkowicie na dwie jamy stawowe przez discus articularis, przesuwalny względem caput mandibulae;
przy zamkniętych ustach dzieli on jamę stawową na część przednią i tylną
przy otwartych ustach dzieli on jamę jamę stawową na część górną i dolną
/3/ LIGGAMENTA
lig. sphenomandibulare
lig. stylomandibulare
lig. temporomandibulare s. laterale
MECHANIKA
wysuwanie i cofanie żuchwy (ruchy saneczkowe)
opuszczanie i podnoszenie żuchwy (ruchy zawiasowe)
ruchy boczne (żucie)
/4+3/ FOSSA CRANII ANTERIOR
/4/ SKŁADNIKI
pars orbitalis ossis frontalis
ala minor ossis sphenoidalis
lamina cribrosa ossis ethmoidalis
przednia część facies superior corporis ossis sphenoidalis /planum sphenoidale/
/3/ POŁĄCZENIA
foramina cribrosa - nn. I (n. olfactorius/węchowy) cavum nasi
canalis opticus - nn. II (n. opticus/wzrokowy), a. ophtalmica orbita
foramen caecum cavum nasi
/3+8/ FOSSA CRANII MEDIA
/3/ SKŁADNIKI
facies superior/lateralis dex/sin corporis ossis sphenoidalis
ala maior ossis sphenoidalis - facies cerebralis
facies anterior partis petrosae ossis temporalis
/8/ POŁĄCZENIA
fissura orbitalis superior - n. III,IV,V,VI
n. III - oculomotorius/okoruchowy
n. IV - trochlearis/bloczkowy
n. V - trigeminis/trójdzielny
n. VI - abducens/odwodzący
foramen rotundum - n. V2 (maxillaris/szczękowy) fossa pterygopalatina
foramen ovale - n. V3 (mandibularis/żuchwowy) fossa infratemporalis
foramen spinosum - r. meningeus n. V3, a. meningea media fossa infratemporalis
foramen lacerum - n. petrosus maior/minor basis cranii externa
foramen cartocum int. - a. carotis interna canalis caroticus basis cranii externa
apertura superior canaliculi tympanici - n. petrosus minor cavum tympani
hiatus canalis facialis - n. petrosus maior canalis facialis
/5+5/ FOSSA CRANII POSTERIOR
/5/ SKŁADNIKI
os occipitale
dorsum sellae et facies posterior corporis ossis sphenoidalis
facies posterios partis petrosae ossis temporalis
pars mastoidea ossis temporalis
angulus mastoideus ossis parietalis
/5/ POŁĄCZENIA
foramen magnum - medulla oblongata basis cranii externa
foramen jugulare - v. jugularis interna, n. IX,X,XI basis cranii externa
canalis n. hypoglossi XII basis cranii externa
porus et meatus acusticus internus - n. VII (facialis/twarzowy), VIIa (intermedius/pośredni), VIII (vestibulocochlearis/przedsionkowo-ślimakowy) canalis n. facialis et auris interna
apertura externa aquaeductus vestibuli - ductus endolymphaticus cavum cranii
FORAMEN JUGULARE dokładniej :
medialis:
n. IX glossopharyngeus (językowo-gardłowy)
sinus petrosus inferior
lateralis :
n. X vagus (błędny)
n. XI accesorius (dodatkowy)
r. meningeus nervi vagi
sinus sigmoideus
a. meningea posterior (r. a. pharyngeae recurrens)
/4+9/ ORBITA
/4/ PARIES
/2/ p. superior
pars orbitalis ossis frontalis
ala minor ossis sphenoidalis
/3/ p. inferior
corpus ossis maxillaris
corpus ossis zygomatici
proc. orbitalis ossis palatini
/4/ p. medialis
processus frontalis ossis maxillaris
os lacrimale
lamina lateralis labirynthi ossis ethmoidalis
corpus ossis sphenoidalis
/2/ p. lateralis
processus frontalis ossis zygomatici
ala maior ossis sphenoidalis /facies orbitalis/
/9/ POŁĄCZENIA
foramen supra/infraorbitale facies externa cranii
fissura orbitalis superior - n. III,IV,V,VI fossa cranii media
fissura orbitalis inferior fossa pterygopalatina et fossa infratemporalis
foramen ethmoidale anterius/posterius cavum nasi, cellulae ethmoidales
canalis opticus fossa cranii anterior
canalis nasolacrimalis cavum nasi - meatus nasi inferior
foramen zygomaticoorbitale facies externa cranii et fossa temporalis
/4+7/ CAVUM NASI
Leży pomiędzy oczodołami (z przodu) i dołami skrzydłowo-podniebiennymi (z tylu)
/4/ PARIES
/4/ p. superior-anterior
os nasale
spina nasalis partis nasalis ossis frontalis
lamina cribrosa ossis ethmoidalis
corpus ossis sphenoidalis /facies ant/inf/
/2/ p. inferior
processus palatinus ossis maxilaris 3/4
lamina horizontalis ossis palatini 1/4
/7/ p. lateralis
processus frontalis ossis maxillaris
corpus ossis maillaris
concha nasalis inferior
os lacrimale
facies medialis labirynthi ethmoidalis
lamina perpendicularis ossis palatini
lamina medialis processus pterygoidei ossis sphenoidalis
/2/ p. medialis /septum nasi osseum/
lamina perpendicularis ossis ethmoidalis
vomer
/7/ POŁĄCZENIA
foramen ethmoidale ant/post cavum orbitae
canalis nasolacrimalis orbita
foramina cribrosa fossa cranii anterior
foramen incisicum cavum oris
foramen sphenopalatinum fossa pterygopalatina
canalis vomerovaginalis basis cranii externa
/4+7/ FOSSA PTERYGOPALATINA
leży dobocznie od jamy nosowej
/4/ PARIES
/1/ p. superior
corpus ossis sphenoidalis
/1/ p. medialis
lamina perpendicularis ossis palatini
/2/ p. anterior
corpus ossis maxillaris
processus orbitalis ossis palatini
/2/ p. posterior
processus pterygoideus ossis sphenoidalis
facies maxillaris alae maioris ossis sphenoidalis
/7/ POŁĄCZENIA
fissura orbitalis inferior orbita
foramen rotundum - n. V2 (maxillaris/szczękowy) fossa cranii media
canalis pterygoideus basis cranii externa
canalis pterygopalatinus cavum oris
canalis palatovaginalis basis cranii externa
foramen sphenopalatinum cavum nasi
fissura sphenomaxillaris fossa infratemporalis
/3+3/ FOSSA TEMPORALIS
/3/ PARIES
/4/ p. medialis
os parietale
squama ossis temporalis
facies temporalis ossis frontalis
facies temporalis alae maioris ossis spheoidalis /do przebiegu crista infratemporalis/
/1/ p. lateralis
arcus zygomaticus
/2/ p. anterior
facies temporalis ossis frontalis
facies temporalis corporis ossis zygomatici
/3/ POŁĄCZENIA
przechodzi do dołu w fossa infratemporalis
foramen zygomaticotemporale facies cranii externa et orbita
fissura sphenomaxillaris fossa pterygopalatina
/3+5/ FOSSA INFRATEMPORALIS
/3/ PARIES
/1/ p. medialis
lamina lateralis processus pterygoidei ossis spheonoidalis
/1/ p. lateralis
ramus mandibulae /facies interna/
/1/ p. anterior
facies infratemporalis corporis maxillae
/5/ POŁĄCZENIA
przechodzi do góry w fossa temporalis
fissura sphenomaxillaris fossa pterygopalatina
foramen ovale - n. V3 (mandibularis/żuchwowy) fossa cranii media
foramen spinosum - r. meningeus n. V3, a. meningea media fossa cranii media
foramen mandibulae - canalis mandibulae - foramen mentale facies externa cranii
1