Zad. 2.

Urządzenia do pomiaru ciśnienia ze względu na zakres ciśnienia dzielimy na:

• Manometry - mierzą nadciśnienie (czyli to co powyżej ciśnienia atmosferycznego)

• Wakuometry - mierzą podciśnienie (czyli poniżej ciśnienia atmosferycznego)

• Manowakuometry - mierzą pod- i nadciśnienie

Ze względu na kształt elementu sprężystego:

• Rurkowy - są w chwili obecnej najczęściej używanym typem manometrów. Element sprężysty tych manometrów ma kształt zwiniętej rurki (tzw.rurka Bourdona) o przekroju eliptycznym lub owalnym. W zależności od ciśnienia na które manometr jest przewidziany, rurka ta może być wykona z : stali, brązu lub stali specjalnych. jeden koniec rurki jest zamknięty, podczas gdy drugi jest poprzez złączkę połączony z przestrzenią, w której należy zmierzyć ciśnienie. W przypadku gdy w przestrzeni panuje ciśnienie wyższe od ciśnienia atmosferycznego promień krzywizny będzie się powiększał. Rurka dąży w ten sposób do zmiany kształtu przekroju poprzecznego z owalnego w kołowy. Gdy ciśnienie będzie się obniżać będziemy mieli do czynienia z procesem przeciwnym. Ruch zaślepionego końca przewodu przenoszony jest przez cięgno na przekładnie zębatą, a następnie na wskazówkę

• Przeponowy - w manometrach tych rolę elementu sprężystego pełni przepona wykonana ze sprężystego materiału szczelnie zamocowanego pomiędzy kołnierzami dolnej i górnej części obudowy manometru. Impuls ciśnienia doprowadzony jest pod membranę tak aby spowodować jej odkształcenie. Wygięcie przepony przekazywane jest za pomocą przekładni i dźwigni na wskazówkę, której obrót powoduje wskazanie na tarczy manometru aktualnie panującego pod membraną ciśnienia.

• Mieszkowe - czujnikiem pomiarowym tych manometrów jest cienkościenne cylindryczne naczynie z karbami w kształcie pierścieni. Pod wpływem zmiany ciśnienia zmienia ono swój kształt. Elementy sprężyste tego typu charakteryzują się dużą czułością. Zakres pomiarowy dobierany jest w taki sposób, aby

odkształcenie mieszka było proporcjonalne do zmiany ciśnienia. Wadą elementów mieszkowych jest niestabilność charakterystyki (histereza).

Klasa dokładności manometru

K_n = maksymalny błąd wskazań/zakres pomiarowy

W przypadku manometrów sprężynowych możemy wyróżnić manometry o następujących klasach dokładności:

- manometry przemysłowe o klasie dokładności: 1; 1.5; 2.5; 5,

- manometry precyzyjne klasy dokładności 0.6,

- manometry wzorcowe klasy dokładności 0.4.

Celem rurek syfonowych jest:

• odsunięcie manometru od przewodów, rur (aby np. nie ulegał on nagrzaniu itp.)

• ułatwienie odczytu

Kurki manometryczne - dają one możliwość odcięcia manometru,

odpowietrzenia przewodów impulsowych, oraz przyłączenia manometru kontrolnego.

Zad 3.

Armatura odcinająca:

• zawory sterujące - służą do całkowitego lub częściowego ograniczenia pola przekroju przepływu cieczy w rurociągach wewnątrz pompowni. W zależności od konstrukcji możemy wyróżnić zawory: zasuwowe, iglicowe, kulowe.

• zasuwy odcinające - podobnie jak zawory umożliwiają one odcięcie urządzeń od rurociągów, oraz pozwalają na regulację natężenia przepływu wody. Wewnątrz korpusu zasuwy ( wykonanego z żeliwa, staliwa, mosiądzu lub tworzywa sztucznego) znajduje się element zamykający (noszący nazwę zawieradła lub serca), który wykonuje ruch prostoliniowy wzdłuż powierzchni uszczelniających, Pod względem konstrukcji zasuwy możemy podzielić na dwie główne grupy: zasuwy z zawieradłem w kształcie klina oraz zasuwy równoległe (płaskie) z zawieradłem w postaci dwóch tarcz wzajemnie równoległych.

• przepustnice

Różnice w działaniu i budowie:

• przy pełnym otwarciu zasów grzybkowych - mniejsze straty cisnienia niż miałoby to miejsc przy w zaworach o tej samej średnicy

• nie jest istotny sposób montażu zasuwy w stosunku do kierunku przepływu wody (przez zasuwe może przepływać w obie strony)

przy zasuwach występuje również:

• nierównomierna zmiana wolnego przekroju przepływu podczas ich zamykania, która może prowadzić do powstania uderzeń wodnych

• konieczność stosowania dużych sił na długiej drodze podczas ich otwierania

• konieczność dużej ilości miejsca niezbędnego do ich montażu

• często trzeba je umieszczać na przewodach ssawnych lub takich, w których panuje ciśnienie niższe od atmosferycznego

Zasówy z zamknięciem wodnym stosuje się na przewodach ssawnych, takich w których panuje ciśnienie niższe od atmosferycznego (np. przewody lewara) zapobiega to zapowietrzaniu się rurociągów.

Zad. 4

Zawory zwrotne - ich zadaniem jest zapewnienie możliwości przepływu wody tylko w jednym kierunku. Generalnie możemy wyróżnić dwie grupy:

• z elementem odcinającym poruszającym się swobodnie (umownie nazywane „grzybkowymi”)

• zawory z elementami wahliwymi znane również pod nazwą klap zwrotnych.

---