Dachy odwrócone
Budynki zakończone płaskim stropodachem stanowią jeszcze dość częsty element naszego krajobrazu, jako pozostałość minionej epoki, w której taka konstrukcja niezwykle popularna i zalecana.
Użytkownicy budynków wyposażonych w klasyczne, płaskie stropodachy znają doskonale wszystkie ich liczne wady i nieliczne zalety.
Dachy te wymagają wyjątkowo dobrego zabezpieczenia przed wodą opadową, ponieważ znacznie trudniej ją odprowadzić niż z dachów o nachylonych połaciach.
Oprócz hydroizolacji wymagane jest także odpowiednie ocieplenie stropodachu, ponieważ w jego konstrukcji brak jest przestrzeni strychowej, izolującej przed wpływem niskich temperatur.
fot. Jupiterimages
Podłożem dla stropodachu jest najczęściej betonowy strop odpowiednio wyprofilowany z zachowaniem spadku w kierunku odpływu wody opadowej.
W tradycyjnym stropodachu występuje klasyczny układ warstw.
Od dołu kładzie się warstwę paroizolacji, na niej układane jest ocieplenie, a warstwę górną stanowi szczelna, na ogół wielowarstwowa hydroizolacja.
W stropodachach klasycznych warstwę paroizolacyjną tworzy się z papy podkładowej, warstwę termoizolacyjną z płyt styropianowych lub z wełny mineralnej.
Hydroizolacja stanowi najczęściej zestaw złożony z papy podkładowej i papy wierzchniego krycia.
Inaczej jest w tak zwanym dachu odwróconym, w którym występuje odwrotny do klasycznego układ warstw.
Najpierw układana jest hydroizolacja, a dopiero na niej materiał ociepleniowy.
Hydroizolację tworzy się z kilku warstw papy podkładowej, termozgrzewalnej lub papy na osnowie poliestrowej.
Warstwę ocieplenia tworzą najczęściej płyty z polistyrenu ekstrudowanego, który jest wytrzymalszy na uszkodzenia mechaniczne niż tradycyjny styropian.
Przenosi on obciążenie pochodzące od warstwy nawierzchniowej i ewentualne obciążenia użytkowe.
W dachu odwróconym konieczna jest również warstwa filtracyjna z geowłókniny, którą kładzie się na ociepleniu.
Na warstwie filtracyjnej układa się warstwę nawierzchniową, którą może być warstwa żwiru, betonowe płytki lub warstwa glebowego substratu.
W porównaniu do tradycyjnych stropodachów dach odwrócony jest droższy, cięższy i trudniejszy do wykonania.
Ma on jednak znacznie większe zalety niż stropodach klasyczny.
W dachach odwróconych nie jest potrzebna paraizolacja a hydroizolacja chroniona przez warstwę nawierzchniową jest znacznie mniej narażona na uszkodzenia mechaniczne.
Nie jest też bezpośrednio narażona na działanie czynników atmosferycznych.
W dachach tradycyjnych następuje stosunkowo szybkie usuwanie wody z połaci dachowej.
W dachach odwróconych ten proces jest wolniejszy, woda wolno przesącza się przez nawierzchnię i dociera aż do powierzchni hydroizolacji, skąd kieruje się do wpustów dachowych.
W przypadku dachów odwróconych zamiast tradycyjnej nawierzchni można wykonać nawierzchnię roślinną, tworząc tak zwany dach zielony o zazielenieniu ekstensywnym lub intensywnym.
W tej odmianie dachów odwróconych stosuje się dodatkowo specjalną wkładkę zabezpieczającą warstwę hydroizolacyjną przed przerastaniem korzeni.
Obecny rozwój zielonych dachów podyktowany jest głównie względami ekologicznymi i ekonomicznymi.
W miastach dachy zielone przejmują część funkcji terenów zielonych, pochłaniając dwutlenek węgla i wydzielając tlen.
Zatrzymują również kurz i inne zanieczyszczenia.
Magazynują wodę opadową, przez co odciążają sieć kanalizacyjną oraz nawilżają powietrze.
Dachy zielone są znakomitym pochłaniaczem hałasu, spełniają często funkcje rekreacyjne i zdecydowanie poprawiają ekonomię użytkowania budynku.
Posiadają znakomite własności termoizolacyjne, które korzystnie wpływają na mikroklimat wewnątrz - latem przeciwdziałają przegrzaniu a zimą chronią przed utratą ciepła.
Oszczędność energii grzewczej w porównaniu z dachami konwencjonalnymi wynosi od 10% do 30%.
Warstwa roślin zmniejsza nagrzewanie się dachu w czasie upałów, a tym samym znacznie zmniejsza różnice temperatury, które na dachach zielonych wynoszą ok. 30oC w skali rocznej, a na dachach tradycyjnych dochodzą nawet do 100oC.
Rośliny stanowią też ochronę przed bezpośrednim oddziaływaniem promieni ultrafioletowych.
Wszystkie wymienione czynniki powodują dwukrotny wzrost trwałości dachu w stosunku do rozwiązań konwencjonalnych.
Jak widać dachy odwrócone mogą stanowić alternatywą dla dachów klasycznych, tworząc jednocześnie dodatkową powierzchnię, którą można czynnie użytkować