PRAWO FARMAECUTYCZNE:
Źródło prawa - sformalizowany akt władzy państwowej zawierający przepisy prawne. Źródła prawa polskiego: konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego.
Badania kliniczne - cel: poszukiwanie nowych produktów leczniczych, sprawdzenie bezpieczeństwa i skuteczności, uzyskanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego.
Produkt leczniczy - substancja lub mieszanina substancji przedstawiona jako posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt lub podawana w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne.
Organy właściwe w zakresie badań klinicznych - RP - minister zdrowia, Urząd rejestracji produktów leczniczych, wyrobów medycznych i produktów biobójczych. EU - Europejska Agencja leków (EMEA) z siedzibą w Londynie.
Fazy badań klinicznych - 4 fazy, każda musi być zakończona pozytywnie, aby można było przejść do następnej. Fazy I-III stanowią obowiązkowy element dokumentacji wymagany do uzyskania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. Faza IV - prowadzona po dopuszczeniu do obrotu produktu leczniczego.
Faza I - polega na pierwszym podaniu przyszłego PL człowiekowi, najczęściej prowadzona na zdrowych ochotnikach (20-100 osób); celem jest dokonanie wstępnej oceny bezpieczeństwa i zebranie pierwszych danych farmakokinetycznych, a jeżeli to możliwe określenie profilu farmakodynamicznego substancji czynnej u ludzi.
Faza II - badanie pilotażowe mające wykazać działanie i określić bezpieczeństwo krótkotrwałego stosowania przyszłego PL u pacjentów cierpiących na określoną chorobę. Próby przeprowadza się na określonej liczbie chorych (do kilkuset), mogą one trwać od kilku miesięcy do dwóch lat. Celem jest ustalenie właściwego sposobu dawkowania, dawki terapeutycznej oraz określenie związku między dawką a reakcją pacjenta. Faza ta dostarcza niezbędnych danych do zaplanowani badań III fazy.
III faza - celem jest zbadanie skuteczności terapeutycznej oraz bezpieczeństwa w odniesieniu do krótkotrwałego stosowania, określenie współczynnika korzyść/ryzyko, ocenę wartości terapeutycznej przyszłego PL, zbadanie częstości i rodzaju działań niepożądanych; są to badania randomizowanie prowadzone na ogół metodą podwójnej ślepej próby, z zastosowaniem placebo lub preparatu o zbliżonym działaniu terapeutycznym. Liczna uczestników - kilkaset osób - kilka tysięcy - dzięki tak dużej skali badań można dokładniej poznać skuteczność leku oraz zakres możliwych działań niepożądanych.
Faza IV - podaje się PL zgodnie ze wskazaniami zawartymi w CHPL, ma na celu ocenę bezpieczeństwa długoterminowego stosowania po dopuszczeniu PL do obrotu; badane są zagadnienia porównania PL z innymi PL obecnymi na rynku, monitorowanie długoterminowej skuteczności leku i jego wpływu na jakość życia pacjenta. Wiele badań ma na celu określenie korzyści płynących z danej terapii względem innych tradycyjnych terapii lub nowych terapii.
Badanie kliniczne - każde badanie prowadzone z udziałem ludzi w celu odkrycia lub potwierdzenia klinicznych, farmakologicznych w tym farmakodynamicznych skutków działania jednego lub wielu badanych produktów leczniczych, lub w celu zidentyfikowania działań niepożądanych jednego lub większej liczby badanych produktów leczniczych lub śledzenia wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania jednego lub większej liczby badanych produktów leczniczych, mając na względzie och bezpieczeństwo i skuteczność.
Badanie kliniczne a eksperyment medyczny - BK PL jest eksperymentem medycznym z użyciem produktu leczniczego przeprowadzonym na ludziach w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 1995 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Eksperyment medyczny przeprowadzany na ludziach może być eksperymentem leczniczym lub badawczym.
BK nie jest leczeniem pacjentów PL poza wskazaniami zawartymi w CHPL (off-llabel).
Ośrodek badawczy oraz organizacja prowadząca badania kliniczne na zlecenie (CRO) - brak definicji normatywnej, rozporządzenie GCP wymaga, aby badania były przeprowadzane w ośrodku badawczym, w szczególności w ZOZ, w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej. Rodzaje ośrodków badawczych:
1.ośrodki prowadzące BK obok zadań z zakresu ochrony zdrowia: kliniki uniwersyteckie, oddziały szpitalne, przychodnie i gabinety prywatne;
2. ośrodki zajmujące się wyłącznie BK
Warunki przeprowadzenia eksperymentu medycznego:
1.eksperyment medyczny może być przeprowadzony, jeżeli spodziewana korzyść lecznicza lub poznawcza ma istotne znaczenie, a przewidywane osiągnięcie tej korzyści oraz celowości i sposobu przeprowadzenia eksperymentu są zasadne w świetle aktualnego stanu wiedzy i zgodne z zasadami etyki lekarskiej
2. eksperymentem medycznym kieruje lekarz posiadający odpowiednio wysokie kwalifikacje
3. osoba, która ma być poddania eksperymentowi medycznemu, jest uprzednio informowana o celach, sposobach i warunkach przeprowadzenia eksperymentu, spodziewanych korzyściach leczniczych lub poznawczych, ryzyku oraz możliwości odstąpienia od udziału w eksperymencie w każdym jego stadium
4. w przypadku gdyby natychmiastowe przerwanie eksperymentu mogło spowodować niebezpieczeństwo życia lub zdrowia jego uczestnika, lekarz obowiązany jest go o tym poinformować
Warunki prowadzenia badań klinicznych:
1.badanie kliniczne w tym badanie dotyczące dostępności biologicznej i równoważności biologicznej planuje się i prowadzi oraz przedstawia sprawozdania z badań klinicznych zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Klinicznej
2.badanie kliniczne przeprowadza się uwzględniając, że dobro pacjenta jest nadrzędne w stosunku do interesu nauki lub społeczeństwa, jeżeli w szczególności:
- porównano możliwe do przewidzenia ryzyko i niedogodności z przewidywanymi korzyściami dla poszczególnych uczestników badania klinicznego oraz dla obecnych i przyszłych pacjentów a komisja bioetyczna oraz minister właściwy do spraw zdrowia uznali, że przewidywane korzyści terapeutyczne oraz korzyści dla zdrowia publicznego usprawiedliwiają dopuszczenie ryzyka, przy czym badanie kliniczne może być kontynuowane tylko wtedy, gdy zgodność z protokołem badania jest stale monitorowane
- uczestnik BK, a w przypadku gdy osoba ta nie jest zdolna do wyrażenia świadomej zgody - jej przedstawiciel ustawowy, podczas przeprowadzonej przed badaniem klinicznym rozmowy z badaczem, lub członkiem jego zespołu, zapoznali się z celami, ryzykiem i niedogodnościami związanymi z tym BK oraz warunkami w jakich ma ono zostać przeprowadzone, a także zostali poinformowani o przysługującym ich prawie do wycofania się z badania klinicznego w każdej chwili
- przestrzegane jest prawo uczestnika BK do zapewnienia jego integralności fizycznej i psychicznej, prywatności oraz ochrony danych osobowych
-uczestnik badania klinicznego, a w przypadku gdy osoba ta nie jest zdolna do wyrażenia świadomej zgody - jej przedstawiciel ustawowy, po poinformowaniu do o istocie, znaczeniu, skutkach i ryzyku badania klinicznego wyraził świadomą zgodę na uczestniczenie w badaniach; dokument potwierdzający wyrażenie świadomej zgody przechowuje się wraz z dokumentacją badania klinicznego
-przewidziano postępowanie zapewniające, że wycofanie się uczestnika z badania klinicznego nie spowoduje dla niego szkody
-sponsor i badacz zawarli umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z prowadzeniem badania klinicznego
WARUNKI PROWADZENIA BADAŃ KLINICZNYCH Z UDZIAŁEM MAŁOLETNICH:
1.Badanie kliniczne z udziałem małoletnich może być prowadzone jeżeli spełnione są dodatkowo następujące warunki:
- uzyskano świadomą zgodę przedstawiciela ustawowego i małoletniego na zasadach określonych w art. 25 ustawy o zawodzie lekarza
- badacz lub osoba wskazana przez badacza posiadająca doświadczenie w postępowaniu z małoletnimi udzielił małoletnim zrozumiałych dla niego informacji dotyczących badania klinicznego oraz związanego z nim ryzyka i korzyści
- badacz zapewnił, że w każdej chwili uwzględni życzenie małoletniego, zdolnego do wyrażania opinii i oceny powyższych informacji dotyczących jego odmowy udziału w badaniu klinicznym lub wycofania się z tego badania
- grupa pacjentów potencjalnie odniesie bezpośrednie korzyści z badanie kliniczne, a przeprowadzenie takiego badania klinicznego jest niezbędne dla potwierdzenia danych uzyskanych w badaniach klinicznych, których uczestnikami były osoby zdolne do wyrażenia świadomej zgody lub w badaniach klinicznych przeprowadzonych innymi metodami naukowymi
- BK bezpośrednio dotyczy choroby występującej u danego małoletniego lub jest możliwe do przeprowadzenia tylko z udziałem małoletnich
- BK zaplanowano w taki sposób, aby zminimalizować ból, lęk i wszelkie inne możliwe do przewidzenia ryzyko związane z chorobą i wiekiem pacjenta
SZCZEGÓLNE PRZYPADKI PROWADZENIA BK:
1. w przypadku BK z udziałem:
- osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej o świadomą zgodę na udział tej osoby w BK wyraża przedstawiciel ustawowy, a jeżeli osoba taka jest w stanie z rozeznaniem wyrazić opinię w sprawie swojego uczestnictwa w BK, konieczne jest ponadto uzyskanie pisemnej zgody tej osoby
- osób tych nie można poddać BK jeżeli osoby te posiadające pełną zdolność do czynności prawnych świadomie odmówiły uczestnictwa w BK
WYCOFANIE SIĘ Z BK:
- uczestnik BK może w każdej chwili bez szkody dla siebie wycofać się z badania klinicznego
- uczestnik BK jako podmiot wskazany w wymaganiach Dobrej Praktyki Klinicznej, informuje o możliwościach uzyskania dodatkowych informacji dotyczących przysługujących mu praw
ZACHĘTY I GRATYFIKACJE FINANSOWE:
- w BK nie można stosować żadnych zachęt ani gratyfikacji finansowych z wyjątkiem rekompensaty poniesionych kosztów
- wyjątek: bK przeprowadzone na pełnoletnich i zdrowych uczestnikach BK
WARUNKI ROZPOCZĘCIA BK:
-pozytywna opinia komisji bioetycznej w sprawie prowadzenia badania oraz wydania pozwolenia na prowadzenie badania klinicznego przez ministra właściwego do spraw zdrowia
- BK można rozpocząć również jeżeli minister właściwy do spraw zdrowia nie zażądał w terminie 60 dni informacji uzupełniających niezbędnych do wydania pozwolenia
-zgoda domniemana nie dotyczy BK badanych PL przeznaczonych do terapii genowej lub terapii komórkowej, bądź badanych produktów leczniczych zawierających organizmy genetycznie zmodyfikowane
- wydanie pozwolenia i odmowa wydania pozwolenia przez MZ w drodze decyzji administracyjnej
- Prezes URPLWMiPB dokonuje wpisu BK do centralnej ewidencji badań klinicznych; wpis obejmuje również informacje o odmowie wydania pozwolenia na prowadzenie BK
WNIOSEK O ROZPOCZĘCIE BADANIA KLINICZNEGO:
-wniosek o rozpoczęcie BK sponsor albo badacz składa do ministra właściwego do spraw zdrowia za pośrednictwem Prezesa Urzędu
-do wniosku dołącz się w szczególności: dane dotyczące badanego produktu leczniczego; protokół badania klinicznego, który jest dokumentem opisującym cele, plany, metodologię zagadnienia statystyczne i organizację badania klinicznego; informację dla pacjenta i formularz świadomej zgody; dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia; kartę obserwacji klinicznej; dane dotyczące badaczy i ośrodków uczestniczących w badaniu klinicznym; potwierdzenie uiszczenia opłaty za złożenie wniosku; podpisany i opatrzony datą opis działalności naukowej i zawodowej badacza; umowy dotyczące BK zawierane między stronami biorącymi udział w BK
TERMIN NA WYDANIE POZWOLENIA:
-wydania pozwolenia na prowadzenie badania klinicznego albo odmowy wydania takiego pozwolenia minister właściwy do spraw zdrowia dokonuje w terminie nie dłuższym niż 60 dni
-termin liczy się od dnia złożenia dokumentacji
-termin może zostać przedłużony o kolejne 90 dni w odniesieniu do BK dotyczących badanych PL przeznaczonych do terapii genowej lub terapii komórkowej, bądź badanych produktów leczniczych zawierających organizmy genetycznie zmodyfikowane
-termin ulega zawieszeniu do czasu uzyskania informacji uzupełniających, nie dłużej jednak niż o 90 dni
PRZESŁANKI ODMOWY WYDANIA PZOWOLENIA PRZEZ MINISTRA ZDROWIA:
-wniosek lub dokumentacja nie odpowiada wymaganiom określonym w ustawie
-założenia badania klinicznego są zagrożeniem dla porządku publicznego lub są niezgodne z zasadami współżycia społecznego
-Założenia BK nie odpowiadają wymaganiom Dobrej praktyki klinicznej
ZAKOŃCZENIA BADANIA KLINICZNEGO:
-o zakończeniu sponsor informuje komisję bioetyczną, która wydała opinię o badaniu, oraz ministra właściwego do spraw zdrowia za pośrednictwem Prezesa URPLWMiPB w terminie 90 dni od dnia zakończenia BK
- w przypadku zakończenia BK przed upływem zadeklarowanego terminu, sponsor informuje komisję bioetyczną oraz ministra właściwego do spraw zdrowia za pośrednictwem prezesa URPLWiPB w terminie 15 dni od dnia zakończenia badania, podaje przyczyny wcześniejszego zakończenia
ZAWIESZENIE/PRZERWANIE BADANIA KLINICZNEGO:
1. jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie, że warunki określone w pozwoleniu na prowadzenie badania klinicznego przestały być spełnione luz uzyskane informacje poddają w wątpliwości bezpieczeństwo lub naukową zasadność prowadzonego BK, minister właściwy do spraw zdrowia może:
- wydać decyzję o zawieszeniu BK
-cofnąć pozwolenie na prowadzenie BK
-wskazać działania, jakie muszą być podjęte, aby badanie mogło być konturowane
2. jeżeli nie występuje bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa uczestników BK przed wydaniem decyzji minister właściwy do spraw zdrowia zwraca się do sponsora i badacza o zajęcie w terminie 7 dni stanowisk
3. o podjęci decyzji minister właściwy do spraw zdrowia powiadamia sponsora państwa uczestniczącego w BK, komisję bioetyczną która wydała opnię o BK, EMEA oraz komisję europejską
MONITOROWANIE BADAŃ KLINICZNYCH:
- czynności prowadzone na zlecenie sponsora polegające na ocenie postępu BK i zapewnieniu jego zgodności z protokołem BK/GCP
- monitorem badań klinicznych (CRA) jest osoba która odpowiada za ocenę postępu i badania klinicznego prowadzonego w ośrodkach badawczych i stanowi „bridge” pomiędzy sponsorem a badaczem
- nie istnieją prawne regulacje określające kto może zostać CRA, Stowarzyszenie na Rzecz Dobrej Praktyki Badań Klinicznych zaproponowało, aby CRA mogły zostać tylko osoby z dyplomem lekarskim
KONTROLA BADAŃ KLINICZNYCH:
-kontrolę BK w zakresie zgodności badań z wymaganiami Dobrej Praktyki Klinicznej przeprowadza Inspekcja Badań Klinicznych
-IBK jako jednostka organizacyjna URPLWiMPB
-kontroli dokonuje osoba upoważniona przez prezesa UPR..
-przeprowadzający kontrolę może w szczególności: kontrolować ośrodki przeprowadzające BK, siedzibę sponsora, organizację prowadzącą BK na zlecenie lub inne miejsce uznane za istotne z punktu widzenia prowadzenia BK; może żądać przedstawienia dokumentacji związanej z prowadzonymi BK; może żądać wyjaśnień dotyczących przeprowadzenia badania klinicznego oraz przedstawienia dokumentacji
-prezes URPLWMiPB informuje EMEA o wynikach kontroli oraz udostępnia EMEA, innym państwom członkowskim Unii Europejskiej lub państwom członkowskim EFTA-EOG, komisji bioetycznej, która wydała opinię o tym badaniu klinicznym , na ich uzasadniony wniosek, raport z przeprowadzonej kontroli
-inspekcja badań klinicznych może przeprowadzić kontrolę również na wniosek Komisji Europejskiej
-wyniki kontroli badań klinicznych przeprowadzonej na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej są uznawane przez Prezesa Urzędu
-minister właściwy do spraw zdrowia współpracuje z Komisją Europejską, EMEA, oraz właściwymi organami państw członkowskich EFTA-EOG w zakresie przeprowadzenia kontroli BK
-minister właściwy do spraw zdrowia, na wniosek Prezesa URPLWiPB może wystąpić do Komisji Europejskiej z wnioskiem o przeprowadzenia w państwie spoza obszaru państw członkowskich Unii Europejskiej lub Państw członkowskich EFTA-EOG
Norma prawna-wynikajaca z przepisów reguła postępowania,wydana lub usankcjonowana przez państwo,zagwarantowana przymusem państwowym:
-Bezwzgelnie obowiązujące(imperatywne)
-Względnie obowiązujące(dyzpozytywne)
Elementy normy prawnej:
-HIPOTEZA-okresla sytuacje w jakiej dana forma prawna znajduje zastosowanie
-DYSPOZYCJA-wskazuje obowiązujący w danej sytuacji sposób zachowania(co należy zrobić,a co jest zabronione)
-SANKCJA-wskazuje jakie ujemne skutki pociągnie za sobą niezastosowanie się do dyspozycji.
Wykładnia prawna-zespół czynności zmierzających do ustalenia właściwej treści norm prawnych zawartych w przepisach.
Rodzaje wykładni:
-słowna
-celowościowa
-systematyczna
-historyczna
Tryb uchwalania ustawy!-posłowie-senat-prezydent-Rada ministrów-grupa 100tys obywateli mających prawo do głosowania:
-system trzech pytań
-głosowanie zwykła większością głosów
-przekazanie ustawy przez sejm do senatu(30 dni na zajęcie stanowiska)
-Sejm może odrzucić uchwałę Senatu bezwzględną większością głosów9musi się wypowiedzieć wiecej niż połowa głosujących)
-podpisanie ustawy przez prezydenta w terminie 21 dni lub odmowa jej podpisania i przekazanie Senatowi do ponownego rozpatrzenia
-mozliwośc skierowania przez Prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego(zgodnośc z Konstytucją)
-ponowne uchwalenie ustawy(odrzucenie weta)wymaga kwalifikowanej wiekszosci 3/5głosów w obecności co najmniej połowy posłów
-ogłoszenie ustawy w Dzienniku ustaw jako warunek wejścia jej w życie
-ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od daty jej ogłoszenia.
Osoba fizyczna-prawne określanie człowieka w prawie cywilnym,od chwili urodzenia do chwili śmierci w odróżnieniu od osób prawnych.OF posiada zdolność prawną-mozliwośc bycia podmiotem stosunków prawnych.OF mają zdolnośc do czynności prawnych,a pełną zdolność nabywa się po osiągnięciu pełnoletniości(może zostać ubezwłasnowolniony częściowo),ograniczoną zdolność do czynności prawnych od chwili ukończenia lat 13(może zostać całkowicie ubezwłasnowolniona).
Osoba prawna-jeden z rodzajów podmiotów prawa cywilnego.OP definiuje się zazwyczaj jako trwałe zespolenie ludzi w środków materialnych w celu realizacji określonych zadań,wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej wyposażonej przez prawo w osobowośc prawną.Taka jednostka organizacyjna ma wtedy pełnię podmiotowości prawnej, w szczególności nabywa zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych.
Reguły kolizyjne-reguły mające na celu usunięcie sprzeczności norm w systemie prawa:
-Lex superior derogat legi inferiori:norma wyższa uchyla normę niższą.Kryterium jej hierarchia danego aktu prawnego
-Lex specjalik derogat legi Generali:norma szczegółowa uchyla normę generalną.Kryterium jest szczegółowość danego aktu prawnego.
-Lex posteriori derogat legi priori:norma późniejsza uchyla normę wcześniejszą.Kryterium jest chronologiczność danego aktu prawnego.Nie dotyczy jeśli norma wcześniejsza była wyższa.
-Lex posteriori Generali non derogat legi priori specjal:norma późniejsza ogólna nie uchyla normy wcześniejszej szczegółowej.
DOPUSZCZENIE DO OBROTU PRODUKTU LECZNICZEGO
Organy wydające pozwolenia:
-minister właściwy do spraw zdrowia/Urząd Rejestracji Produktów leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczcyh(URPL)
-Komisja Europejska/Europejska Agencja Leków(EMEA)
Procedura dopuszczania do obrotów produktów leczniczych:
1.Ustawa Prawo Farmaceutyczne:
-narodowa
-zdecentralizowana(DCP)
-Wzajemnego uznania(MRP)
2.Rozporządzenie WE 726/2004:
-centralna CP
Wyłączenia:
-leki recepturowe,leki apteczne
-produkty radiofarmaceutyczne przygotowywane w momencie stosowania
-krew i osocze w pełnym składzie lub komórki krwi poch.ludzkiego lub zwierzęcego
-surowce farmaceutyczne nieprzeznaczone do sporządzania leków recepturowych
-PL wykorzystywane jedynie do badań naukowcych
-badane PL wykorzystywane wyłączne do badań klinicznych
-półprodukty wytworzone w celu wykorzystania w dalszym procesie wytwórczym
-PL sprowadzane z zagranicy, jeżeli ich zastosowanie jest niezbędne dla ratowania życia lub zdrowia pacjenta pod warunkiem, że dany PL jest dopuszczony do obrotu w kraju, którego jest sprowadzany
-PL będące przedmiotem importu równoległego, które uzyskały pozwolenie na import równoległy
-PL nie posiadające pozwolenia,a dopuszczone do obrotu przez MZ w trybie wyjątkowym w przypadku klęski żywiołowej itp.
Procedura Narodowa,MRP,DCP:
-złożenie wniosku o wydanie pozwolenia,zmianę danych stanowiących podstawę wydania pozwolenia,zmianę terminu ważności pozwolenia przez podmiot odpowiedzialny do MZ za pośrednictwem Prezesa URPL
-decyzja MZ w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego
-pozwolenie wydane na okres 5 lat
Wniosek o wydanie pozwolenia;
1.Elementy wniosku o dopuszczenie do obrotu Pl-w szczególności Charakterystyka Produktu Leczniczego)
-uproszczone procedury do:tradycyjnych PL roślinnych-PL homeopatycznych
2.Elementy CHPL, w szczególności nazwa PL,moc,postać farmaceutyczna,dane kliniczne,właściwości farmakologiczne.
Czas Trwania postępowania:
-dopuszczenie do obrotu PL powinno się zakończyc nie później niż w ciągu 210 dni(Procedura DCP-120+90+30/procedura MRP90+30)
-MZ dokonuje formalnego badania wniosku 30dni
-w przypadku braków-wezwanie do uzupełnienia lub zawieszenie biegu terminu
-postępowanie w przedmiocie zmian pozarejestracyjnych 90 dni.
Wyjątki od przedstawiania dokumentacji:
-PL jest odpowiednikiem referencyjnego PL, który został dopuszczony do obrotu na terenie RP lub innego państwa EEA
-PL jest odpowiednikiem referencyjnego PL który jest jest lub był dopuszczony do obrotu na terytorium RP/EEA, a od daty wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do dnia złożenia wniosku minęło 6 lat.
Odpowiednik referencyjny PL jest PL posiadający ten sam skład ilościowy i jakościowy substancji czynnych, taką samą postać farmaceutyczną jak referencyjny PL i którego biorównoważność wobec RPL została potwierdzona odpowiednimi badaniami.
Ugruntowane zastosowanie Medyczne(WEU)-podmiot odpowiedzialny nie jest obowiązany do przedstawiania wyników badań nieklinicznych lub klinicznych jeśli sub.czynna ma ugruntowane zastosowanie medyczne na terytorium EEA przez okres co najmniej 10 lat, licząc od pierwszego udokumentowanego zastosowania tej substancji w PL oraz uznana skuteczność i akceptowalny poziom bezpieczeństwa.
Procedura DCP:
-równoczesne złożenie wniosku o dopuszczenie do obrotu Pl nie dopuszczonego uprzednio w żadnym panstwie EEA w co najmniej 2-ch krajach
-Panstwa referencyjne RMS w terminie 120 dni od zlozenia wniosku sporządza projekt raportu oceniającego i przekazuje go pozostałym panstwom, w których zlozony zostal wniosek wraz z projektem CHPL oznakowania opakowan i ulotki
-pozsotałe panstwa CMS w terminie 90 dni o otrzymania raportu oceniającego zatwierdzaja ww. dokumenty
-pozwolenie nie jest wydane w terminie 30 dni od dnia zatwierdzenia ww.dokumentow
-w przypadku niezgodności miedzy panstwami procedury arbitrażowe z udziałem grupy koordynacyjnej(CMD) oraz Komitetu do spraw produktow leczniczych stosowanych u ludzi/zwierzat
-wyłączenia w stosowaniu proceduryDCP
Warunkowe pozwolenie na dopuszczenie do obrotu:
-w wyjątkowych okolicznościach
-przy uwzględnieniu bezpieczeństwa stosowania PL
-z zastrzeżeniem spełnienia przez podmiot odpowiedzialny określonych warunków,w szczególności dotyczących bezpieczeństwa stosowania PL,zgłoszenie działań niepożadanych oraz podjecia w tym przypadku określonych czynności
-takie postepowanie podlega weryfikacji co 12 miesiecy począwszy od dnia jego wydania.
Procedury odwoławcze:
-wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (do ministra do spraw zdrowia)
-Skarga do wojewódzkiego sadu administracyjnego
-skarga kasacyjna do Naczelnego sądu administracyjnego
Wygasnięcie pozwolenia:gdy:
-podmiot odpowiedzialny w okresie 3-ch lat nie wprowadził do obrotu PL od dnia uzyskania pozwolenia
-Pl nie był wprowadzany do obrotu przez okres 3 kolejnych lat
-w wyjatkowych sytuacjach ze wzgledu na ochrone zdrowia publicznego za zgoda MZ pozwolenie nie wygasa.
Procedura Centralna:
-pozwolenie wydawane przez komisje europejska obowiązujące we wszystkich Panstwach EEA na podstawie przepisow rozporządzenia WE 726/2004
-Ocena naukowa wniosku:Europejska Agencja Lekow(EMEA)+Odpowiednie komitety naukowe
-Kategorie PL podlegające CP:
*Pl wytwarzane na drodze biotechnologicznej(rekombinacja DNA,metoda hybrydomy i monoklonalnych przeciwciał)
*PL zawierające nową sub.czynna w leczeniu zespołu nabytego niedoboru odporności, raka,zaburzeń neurodegeneracyjnych,cukrzycy.
Sieroce Produkty lecznicze:
-uznanie Pl za sierocy na wzniosek sponsora na dowolnym etapie opracowywania produktu,jednak przez złożeniem wniosku o dopuszczenie do obrotu
-wniosek o uznanie składany jest do EMEA, która ten wniosek opiniuje i przekazuje do decyzji Komisji Europejskiej
-produkt uznany za sierocy wpisywany jest do Rejestrów sierocych PL wspólnoty
-sieroce Pl mogą być dopuszczone do obrotu w drodze CP
Kryteria oznaczenia Jako sierocy:
Jeśli sponsor może wykazac,ze:
-produkt ten przeznaczony jest do diagnozowania, zapobiegania lub leczenia stanu stanu chorobowego zagrażającego życiu lub powodujący chroniczny ubytek zdrowia, występującej u nie wiecej niż piąciu na 10tys osob we wspólnocie w chwili gdy przedkładany jest wniosek3. Warunki wytwarzania produktów leczniczych w aspekcie formalno-prawnym
Wytwarzanie produktów leczniczych - jest to każde działanie prowadzące do powstania produktu leczniczego, w tym zakup i przyjmowanie w miejscu wytwarzania przez wytwórcę materiałów używanych do produkcji, produkcja, dopuszczenie do kolejnych etapów wytwarzania, w tym także pakowania lub przepakowywanie oraz magazynowanie i dystrybucja własnych produktów leczniczych, a także czynności kontrolne związane z tymi działaniami.
Wytwarzanie substancji czynnych wykorzystywanych jako materiały wyjściowe przeznaczone do wytwarzania produktów leczniczych - jest to każde działanie prowadzące do powstania substancji czynnych wykorzystywanych jako materiały wyjściowe przeznaczone do wytwarzania produktów leczniczych spoza terytorium państw członkowskich UE lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym , dystrybucja, pakowanie, przepakowywanie i ponowne etykietowanie.
Materiał wyjściowy - to każda substancja użyta do wytwarzania produktu leczniczego, z wyłączeniem materiałów opatrunkowych.
Wytwórca - to przedsiębiorca, który na podstawie zezwolenia wydanego przez upoważniony organ wykonuje co najmniej 1 z działań, czyli wytwarza produkt leczniczy bądź substancję czynną.
Import produktów leczniczych - to każde działanie polegające na sprowadzeniu gotowego produktu leczniczego spoza państw członkowskich UE lub państw członkowskich EFTA, w tym w szczególności ich magazynowanie, kontrola jakości przy zwalaniu serii i dystrybucja.
Zwolnienie serii - to poświadczenie przez osobę wykwalifikowaną, że dana seria produktu leczniczego lub badanego produktu leczniczego została wytworzona i skontrolowana zgodnie z przepisami prawa oraz wymaganiami pozwolenia na dopuszczenie do obrotu lub warunkami rozpoczęcia prowadzenia badania klinicznego.
Kontrola seryjna wstępna - to kontrola każdej serii wytworzonego produktu leczniczego dokonywana przed wprowadzeniem tego produktu do obrotu.
GMP - dobra praktyka wywarzania - jest praktyką, która gwarantuje, że produkty lecznicze są wywarzane i kontrolowane odpowiednio do ich zamierzonego zastosowania oraz zgodnie z wymaganiami zawartymi w ich specyfikacjach i dokumentach stanowiących podstawę wydania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego. Rozporządzenie MZ z dn. 1 października 2008r. w sprawie wymagań GMP weszło w życie 11.11.2008r.
Zezwolenie na wytwarzanie - zezwolenie takie, odmowę wydania zezwolenia lub cofnięcie zezwolenia, a także zmiany zezwolenia na wytwarzanie lub zezwolenia na import wydaje GIF. Zezwolenie na wytwarzanie i zezwolenie na import wydaje się na czas nieokreślony po stwierdzeniu przez Inspekcję Farmaceutyczną, że podmiot ubiegający się o zezwolenie spełnia odpowiednio wymagania określone w ustawie. Wydanie decyzji następuje w trybie decyzji administracyjnej zgodnie z regułami KPA. Wniosek o dopuszczenie do obrotu powinien zawierać:
-nazwę i adres podmiotu odpowiedzialnego, wytwórcy lub importera, u którego następuje zwolnienie serii produktu leczniczego, miejsca wytwarzania oraz numery zezwoleń na wywarzanie produktu leczniczego bądź jego import
-kopię zezwolenia na wytwarzanie produktu leczniczego w państwie wytwarzania
Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą w dziedzinie podlegającej zezwoleniu, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania zezwolenia, zwane promesą. W promesie można uzależnić wydanie zezwolenia od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej zezwoleniem. W okresie trwania promesy nie można odmówić wydania zezwolenia, chyba że:
-Uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielanie promesy
-Wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków podanych w promesie
-Wnioskodawca nie spełnił warunków wykonywania działalności objętej zezwoleniem
-Jest to uzasadnione zagrożeniem obronności lub bezpieczeństwa państwa lub innego ważnego interesu publicznego.
Warunki wydania zezwolenia:
-łożyć wniosek o wydanie zezwolenia, zawierający firmę wnioskodawcy wraz z podaniem NIPu oraz określający rodzaj i nazwę produktu leczniczego, postać farmaceutyczną, miejsce wytwarzania, zakres wytwarzania oraz miejsce kontroli
Dostarczyć szczegółowe dane o zapewnieniu jakości, w tym spełnianiu GMP
-Dysponować odpowiednimi pomieszczeniami i urządzeniami technicznymi oraz kontrolnymi niezbędnymi do wytwarzania, kontroli i przechowywania produktów leczniczych wymienionych na wniosku
-Zatrudniać osobę wykwalifikowaną, odpowiedzialną z a zapewnienie przed wprowadzeniem na rynek, że każda seria została wytworzona i skontrolowana zgodnie z przepisami ustawy oraz wymaganiami zawartymi w specyfikacjach
Jeżeli chodzi o wydanie zezwolenia o import to jest podobnie.
Jeżeli wniosek o zezwolenie dotyczy większej liczby produktów leczniczych nazwy ich mogą być podane w załączniku do wniosku. Zezwolenie na import i zezwolenie na wytwarzanie wydaje się na czas nieokreślony, jeśli GIF stwierdzi, że jest ok. Zezwolenie takie zawiera:
-Nazwę i adres wytwórcy
-Wskazanie miejsca wytwarzania i kontroli
-Rodzaj i nazwę produktu leczniczego
-Szczegółowy zakres wytwarzania objęty zezwoleniem
-Numer zezwolenia i datę jego wydania.
Zezwolenie na import zawiera:
-Nazwę i adres importera
-Wskazanie miejsc prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie importu
-Rodzaj i nazwę produktu leczniczego
-Szczegółowy zakres importu objęty zezwoleniem
-Numer zezwolenia oraz datę jego wydania
Wydanie decyzji w sprawie udzielenia zezwolenia na wytwarzanie produktu nie może trwać dłużej niż 90 dni licząc od dnia złożenia wniosku. Wydanie decyzji w sprawie zmiany zezwolenia na wytwarzanie dokonywane jest w terminie 30 dni od dnia złożenie wniosku, w uzasadnionych przypadkach termin może ulec wydłużeniu, nie dłużej jednak niż o kolejne 60 dni. Za wydanie tych wszystkich zezwoleń są pobierane opłaty, które stanowią dochód budżetu państwa.
Obowiązki wytwórcy:
-Wytwarzanie produktów leczniczych objętych zezwoleniem oraz sprzedaż wytworzonych produktów hurtowniom lub zakładom lecznictwa zamkniętego
-Zawiadamianie na piśmie GIF co najmniej na 30 dni wcześniej o zamierzonej zmianie dotyczącej warunków wytwarzania
-Przechowywanie próbek archiwalnych, w warunkach określonych w pozwoleniu, przez okres dłuższy o 1 rok od daty ważności, nie krócej niż 3 lata
-Udostępnienie inspektorom GIFu pomieszczeń, dokumentacji, umożliwienie pobrania próbek, itd.
-Umożliwienie osobie wykwalifikowanej zatrudnionej w wytwórni podejmowania niezależnych decyzji w ramach udzielonych uprawnień
-Stosowanie GMP odnośnie do produktów leczniczych i do substancji pomocniczych
Obowiązki dodatkowe wytwórcy produktu krwiopochodnego:
-Podejmować wszelkie niezbędne środki w celu zapobiegania przekazywania chorób zakaźnych
-Przestrzegać ustaleń przyjętych w FP
-Przestrzegać w zakresie selekcji badania dawców krwi zaleceń Rady Europy i Światowej organizacji zdrowia
-Używać jedynie krwi pochodzącej od osób, których stan zdrowia został określony zgodnie z odrębnymi przepisami
Cofniecie zezwolenia, wówczas gdy wytwórca:
-Przestał spełniać wymagania GMP
-Nie dysponuje odpowiednimi pomieszczeniami i urządzeniami technicznymi i kontrolnymi niezbędnymi do wytwarzania, kontroli i przechowywania produktów leczniczych
-Wytwarza produkty lecznicze nie objęte zezwoleniem
-Narusza wymagania przy wytwarzaniu produktów krwiopochodnych
(8) Import równoległy, reklama, GIF
Import równoległy - każde działanie polegające na sprowadzeniu z UE-EOG PL spełniającego warunki: 1)ta sama substancja czynna , te same wskazania, tę samą moc, drogę podania i postać jak PL dopuszczony do obrotu na terenie RP lub ma postać zbliżoną, nie powodującą różnic terapeutycznych. 2) PL sprowadzany i PL dopuszczony na terenie RP są referencyjne na terenie kraju, z którego się sprowadza i na terenie RP lub odpowiednikami referencyjnych.
Elementy: wniosek, decyzja podejmowana przez MZ na wniosek Prezesa UR…, wydawany na 5 lat
Pozwolenie wygasa po upływie 1 roku od dnia wygaśnięcia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w RP, a gdy jest importowany z kraju, w którym wygasło pozwolenie - tego samego dnia, powiadomienie MZ.
Cofnięcie pozwolenia - zagrożenie życia ludzi lub zwierząt
Po otrzymaniu pozwolenia, w terminie do 30 dni, poinformować o terminie wprowadzenia GIF, Prezesa i podmiot odpowiedzialny.
Reklama PL - informowanie lub zachęcanie do stosowania PL, cel - zwiększenie ilości recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji środków leczniczych.
Reklama skierowana do:
- publicznej wiadomości,
- osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót PL
-odwiedzanie osób upr. do wystawiania recept przez przedstawicieli med.
- dostarczanie próbek PL
- sponsorowanie spotkań promocyjnych
- sponsorowanie konferencji, zjazdów, kongresów naukowych
Za reklamę nie uważa się:
- informacji na opakowaniach
- korespondencji
- ogłoszeń informacyjnych dotyczących zmiany opakowania, ostrzeżeń o dział. Niepoż., - tylko gdy nie odnoszą się do wł. PL
- katalogów hurtowych lub list cenowych
- informacji dot. zdrowia ludzi lub zwierząt, gdy nie odnoszą się do konkretnego PL
- udostępnienia ChPL
Wymagania:
- nie może wprowadzać w błąd
- nie może polegać na oferowaniu korzyści w zamian za zakup
- nie może być kierowana do dzieci
- reklama będąca przypomnieniem reklamy pełnej może zawierać tylko znak firmowy, bez wskazań, postaci, dawki, haseł reklamowych
Reklama do osób uprawnionych do wyst. Recept i prowadzących obrót PL:
- ChPL
- informacje rzetelne, kompetentne, aktualne - własna ocena, podane źródła informacji
Bezpłatne próbki:
- opakowanie nie większe niż najmniejsze opakowanie dostępne na rynku
- nie więcej niż 5 razy w roku jednej osobie
- nie mogą zawierać substancji odurzających i psychotropowych
Reklama do publicznej wiadomości nie może polegać na :
- prezentowaniu PL przez osoby znane publicznie, naukowców, osoby posiadające wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne
- odwoływaniu się do zaleceń osób znanych…
Nie może sugerować, że:
- zastosowanie pozwoli na uniknięcie wizyty u lekarza lub zabiegu chirurgicznego zwłaszcza przez postawienie diagnozy drogą korespondencyjną
- nawet osoba zdrowa poprawi swój stan zdrowia
- nieprzyjmowanie PL może pogorszyć stan zdrowia
- PL jest środkiem spożywczym, kosmetycznym lub konsumpcyjnym
- zamierzony skutek, brak działań niepożądanych
- prowadzić do błędnej samo diagnozy
- zawierają niewłaściwe opisy zmian chorobowych
- uzasadniają działanie faktem dopuszczenia go do obrotu
Zakaz reklamy:
- PL niedopuszczonego do obrotu na terytorium RP
- Zawierająca info niezgodne z ChPL
Zakaz reklamy do wiadomości publicznej:
- PL wydawanego na receptę
- środków odurzających i psychotropowych
- leków na liście leków refundowanych - nie dotyczy szczepień ochronnych określonych w komunikacie GIS
Zakazy dot, reklamy kierowane do osób wystawiających recepty:
- zakaz oferowania korzyści, prezentów, wycieczek, organizowania konferencji i spotkań promocyjnych, których przejawy gościnności wykraczają poza główny cel spotkania
- zakaz przyjmowania korzyści
- zakaz nie obejmuje oferowania lub przyjmowania przedmiotów o wartości do 100zł opatrzonych logo firmy
Reklama może być prowadzona wyłącznie przez podmiot odpowiedzialny lub na jego zlecenie.
Nadzór - GIF lub Główny Lekarz Weterynarii
Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna
Nadzór nad:
- warunkami wytwarzania i importu PL
- jakością i obrotem PL
- obrotem wyrobami medycznymi
Decyzje:
- wstrzymanie lub wycofanie z obrotu PL gdy są podejrzenia, że nie jest dopuszczony w Polsce lub gdy nie odpowiada wymaganiom jakościowym
- wstrzymanie obrotu towarami niedozwolonymi
- udzielenia, zmiany, cofnięcia lub odmowy na prowadzenie apteki, wytwarzanie PL, obrót hurtowy
- w sprawie reklam PL, działalności aptek i punktów aptecznych
-skierowanie PL dopuszczonego do obrotu na badania jakościowe
Nadzór nad GIFem sprawuje MZ
W skład Wojewódzkiego Inspektoratu wchodzą laboratoria kontroli jakości leku
Działania niepożądane
w razie podejrzenia, że PL wywołuje ciężkie niepożądane działanie, GIF na wniosek Prezesa Urzędu wydaje decyzję o czasowym zakazie wprowadzenia do obrotu.
Może nakazać zniszczenie PL na koszt podmiotu odpowiedzialnego lub zezwolić na jego wykorzystanie lub zużycie w innym celu.
(6) Prowadzenie obrotu produktami leczniczymi
Warunek pozostawania w obrocie - kontrola seryjna wstępna dla:
- produktów immunologicznych
- krwiopochodnych
- surowce do sporządzania leków recepturowych i aptecznych
Warunki pozostawania w obrocie dla PL:
- zachowanie terminu ważności
- zakaz obrotu PL nieodpowiadającymi określonym wymaganiom jakościowym i tymi, którym upłynął termin ważności
- koszt zniszczenia PL, który nie spełnia wymagań jakościowych ponosi MAH lub przedsiębiorca prowadzący obrót
- koszt zniszczenia, dla którego upłynął termin ponosi podmiot, u którego powstała przyczyna konieczności wycofania z obortu
Obrót hurtowy - wszelkie działania polegające na zaopatrywaniu, przechowywaniu, dostarczaniu lub eksportowaniu PL posiadających pozwolenie na dopuszczenie do obrotu, prowadzone z wytwórcami lub importerami, z przedsiębiorcami zajmującymi się obrotem hurtowym, z aptekami, zakładami leczniczymi dla zwierząt
Przedmiot obrotu hurtowego:
- wyroby med.
- PL przeznaczone na eksport
- środki spożywcze specjalnego przeznaczenia
- środki kosmetyczne i higieniczne
- środki do pielęgnacji niemowląt i chorych
- środki dezynfekujące
- środki spożywcze zawierające w swym składzie składniki poch. Roślinnego
GIF - wydanie pozwolenia na prowadzenie hurtowni
Osoba wykwalifikowana (QP):
-farmaceuta z 2letnim stażem (obrót gazami - osoba ze świadectwem maturlanym i przeszkolenie BHP)
- odpowiedzialna za prowadzenie hurtowni farmaceutycznej - tylko jednej!
- nie można być jednocześnie QP i kierownikiem apteki
Miejsca obrotu detalicznego:
- apteki ogólnodostępne
- zakłady lecznicze dla zwierząt
- punkty apteczne
- sklepy zielarsko-medyczne - OTC
- sklepy specjalistyczne zaopatrzenia medycznego - OTC
-sklepu ogólnodostępne - OTC
MZ określa wykazy PL, które mogą być dopuszczone do obrotu poza aptekami.
Obrotem nie jest:
-zastosowanie leku u pacjenta przez lekarza, stomatologa oraz PL wchodzących w skład zestawów przeciwwstrząsowych
Kierownik apteki:
- nie przekroczył 65r.ż. (za zgodą wojewódzkiego inspektora może być do 70)
- ma 5letni staż lub 3letni + specjalizacja
- można być kierownikiem tylko 1 apteki
- na czas swojej nieobecności wyznacza innego farmaceutę
Zadania kierownika:
- organizacja pracy w aptece (przyjmowanie, wydawanie, przechowywanie i identyfikacja PL i WM, prawidłowe sporządzanie leków recepturowych, udzielanie info o lekach)
- nadzór nad praktykami studenckimi i praktykami techników
- przekazywanie Prezesowi Urzędu info o dział. Niepożądanym
- przekazywanie Inspekcji Farmaceut. Info o podejrzeniu lub stwierdzeniu, że dany PL nie odpowiada wymaganiom jakościowym
- zakup PL wyłącznie od podmiotów posiadających zezwolenie na prowadzenie hurtowni farm. Oraz ich wydawanie
- prowadzenie ewidencji zatrudnionych osób
- przekazywanie okręgowym izbom aptekarskim danych niezbędnych do prowadzenia rejestru farmaceutów
- wstrzymywanie lub wycofywanie z obrotu po uzyskaniu decyzji właściwego organu
Specjalizację może rozpocząć osoba, która:
- posiada prawo wykonywania zawodu farmaceuty
- posiada roczny staż pracy w zawodzie
- została zakwalifikowana do odbycia specjalizacji