PRAWDA/FAŁSZ

GR. I

1. Jednostki uczestnictwa oraz certyfikaty inwestycyjne należą do instrumentów dłużnych FAŁSZ, są to instrumenty powiernicze

2. Jednostki uczestnictwa emitowane przez otwarte fundusze inwestycyjne nie są podmiotem wtórnego obrotu -P

3. W poniedziałek nadszedł termin zapadalności mojej należności PRAWDA, zapadalność-wierzyciel, wymagalność-dłużnik , należności-zapadalne, zobowiązania - wymagalne

4. Wystawcą weksla określa się mianem trata FAŁSZ, trasant, trata to inaczej weksel trasowany

5. W celu zabezpieczenia się przed spadkiem ceny instrumentu podstawowego należy kupić opcję sprzedaży PRAWDA, czyli opcja put

6. Bank centralny jest bankiem depozytowo-kredytowym PRAWDA

7. Bony pieniężne są cennym aktywem banku centralnego PRAWDA

8. Fundusze typu Venture Capital w pełni przenoszą ryzyko na inwestorów. PRAWDA, tak samo PE, FI, FE

9. Rynek wekslowy jest przykładem rynku kapitałowego FAŁSZ, pieniężnego

10. Zastosowanie instrumentu finansowego możliwe jest tylko wówczas, gdy został on zdefiniowany we właściwej ustawie FAŁSZ, bo np. papiery komercyjne do któregoś momentu może nawet i dalej tak jest) nie widniały w zdanej ustawie, a nie oznaczało to, ze z nich sie nie korzystało

GR. II

1. Prawo Kopernika - pieniądz lepszy wypiera pieniądz gorszy F
2. Bony skarbowe są aktywem finansowym Banku Centralnego F
3. Waluta zagraniczna a podaż pieniądza (?)
4. Sposób przenoszenia instr.finans. na zlecenie - przez cesje F imienne przez cesje, na zlecenie przez indos
5. Wczoraj minął termin zapadalności moich należności P
6. Rynek wekslowy jest częścią/należy do rynku pieniężnego P
7. Akcje, udziały przynoszą dochód odsetkowy F przynoszą dochód kapitałowy, odsetkowy to na przykład kredyty, pożyczki
8. Powszechne Towarzystwo Emerytalne a ryzyko (?) ale PTE raczej obniża ryzyko OFE
9. Czy dług publiczny Polski jest znacznie większy niż dług Unii Europejskiej ? NIE

GR. III
1. Zdematerializowana akcja zwykła jest instrumentem na okaziciela P

2. Wzrost stopy procentowej w USA spowoduje spadek terminowych kursów USD

3. W poniedziałek nadszedł termin wymagalności mojej należności P

4. Krzywa rentowności w warunkach stabilnych stóp procentowych jest pozioma P

5. Realna stopa lokat dobowych NBP była w grudniu 2009 roku ujemna

6. Rynek kapitałowy w Polsce regulowany jest Ustawą o publicznym obrocie papierami wartościowymi z roku 1997

7. Deprecjacja oznacza spadek kursu złotego P

8. Długa pozycja w opcji put zabezpiecza przed spadkiem ceny instrumentu finansowego P

9. Odsetki i dywidendy należą do dochodów kapitałowych P

10. Stosunek długu publicznego w Polsce jest znacznie wyższy od przeciętnego w państwach Unii Europejskiej.

GR. IV

1. Jednostki uczestnictwa emitowane przez otwarte fundusze inwestycyjne nie są podmiotem wtórnego obrotu P
2. Wystawcą weksla określa się mianem trasanta PRAWDA
3. Trasant jest wystawcą weksla/ trasat jest dłużnikiem PRAWDA

4. Zapadalność aktywów/wymagalność pasywów PRAWDA

5. Listy zastawne a banki hipoteczne - . Hipoteczny list zastawny jest papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela, którego podstawę emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipotekami, w którym to liście bank hipoteczny zobowiązuje się wobec uprawnionego do spełnienia określonych świadczeń pieniężnych.

GR. I

-weksel trasowany- rodzaj papieru wartościowego, imiennego lub na zlecenie, w którym wystawca weksla zobowiązuje się bezwarunkowo, że inna osoba (trasat) dokona na rzecz odbiorcy weksla (remitenta) zapłaty określonej sumy pieniężnej, Przy wekslu własnym wystawca jest głównym dłużnikiem odbiorcy weksla - odwrotnie niż przy wekslu trasowanym, gdzie dłużnikiem głównym jest trasat, który przyjął weksel, (jako akceptant), a dłużnikiem ubocznym wystawca, który odpowiada w razie niewypłacalności dłużnika głównego.

-realna aprecjacja waluty krajowej - aprecjacja - wzrost wartości waluty względem innych walut, czyli większą cenę danej waluty wyrażoną w innych walutach.

A zatem aprecjacja/deprecjacja realnego kursu walutowego pogarsza/poprawia saldo obrotów bieżących, co powoduje przemieszczanie się czynników wytwórczych pomiędzy sektorami: dóbr wymiennych i niewymiennych.

- amortyzowana obligacja indeksowana- Obligacje to papiery wartościowe emitowane w serii, w których

emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny. Inwestor, który je nabywa staje się wierzycielem emitenta i pobiera z tego tytułu odsetki obliczane od wartości nominalnej obligacji. Obligacje indeksowane to takie, w których oprocentowanie za dany okres zależy od wartości pewnego indeksu ekonomicznego, np. stóp procentowych na rynku międzybankowym (WIBOR 6M lub 1R), stopy inflacji, indeksów giełdowych (WIG, WIG20, EUROINDEX 50-indeks największych 50 europejskich spółek giełdowych). Naliczanie odsetek odbywa się zgodnie z formułą indeks +/- marża wyrażona w punktach procentowych lub bazowych. Emitent może określić również minimalny gwarantowany poziom stałego oprocentowania obligacji.

- Obowiązki informacyjne spółki notowanej na podstawowym parkiecie GPW w Warszawie - raporty bieżące (dotyczą wszystkich istotnych wydarzeń w firmie, np. zmian w składzie akcjonariatu, kierownictwie, emisji akcji, decyzji walnych zgromadzeń). Szczegółową listę informacji, które należy publikować w raportach bieżących określa rozporządzenie rządu.

- nieaudytowane raporty kwartalne zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości,

- zaudytowane raporty półroczne i roczne zgodne z międzynarodowymi standardami rachunkowości.

-Krzywa rentowności - przedstawia zależność pomiędzy poziomem stóp zwrotu z obligacji o różnych terminach zapadalności a tym samym poziomie ryzyka, tej samej płynności oraz tych samych regulacjach podatkowych. Poziom rentowności jest odłożony na osi pionowej, a termin wymagalności na osi poziomej. Krzywa rentowności jest rosnąca jeśli stopy zwrotu długoterminowe są wyższe od stóp krótkookresowych. Kształt może być - zgarbiony, odwrócony, plaski, normalny;

-Funkcje pieniądza - pośrednik wymiany-powszechny ekwiwalent. Powszechnie akceptowalny zamiennik towarów; środek płatniczy-Absolutnie płynny instrument fians. Posiada absolutną moc zwalniania z zobowiązań. Wierzyciel nie może odmówić przyjęcia zapłaty w tej formie. Prawny środek płatniczy; środek przetrzymywania majątku (aktyw fiansn)-Nieprzynoszący dochodu, absolutnie płynny składnik majątku fianns; miernik wartości-za pomocą pien wyrażamy wartość wszystkich towarów zasobów i strumieni gospodarnych;

-Amortyzowana, przychodowa obligacja komunalna - jest to obligacja emitowana przez samorząd, przeznaczona na konkretna inwestycje, w przychodzie której obligatariusz będzie partycypował (w razie fiaska projektu, obligatariusz nie ponosi strat) według określonej z góry zasady (tzn. stopy procentowej). Kupony wypłacane na rzecz obligatariusza nie są w całości, lecz w z góry określonych odstępach czasowych.

Obligacja zamienna - to takie, gdzie ustalona zmienność oprocentowania może być uzależniona np. od stopy inflacji lub od poziomu wskazanej rynkowej stopy procentowej. W takim przypadku oprocentowanie w każdym z ustalonych okresów odsetkowych może przyjąć różne wartości i inwestor do końca nie wie jaką rentowność osiągnie na zainwestowaniu swoich środków w daną obligację. Posiadacze takich obligacji mają w przeciwieństwie do posiadaczy obligacji stało kuponowych pewność, że oprocentowanie tych obligacji w mniejszym lub większym stopniu postępowało będzie zgodnie z ruchami rynkowej stopy procentowej.

Współczynnik wypłacalności banku - jest podstawowym współczynnikiem oceny kondycji finansowej banku. Jest to wyrażony w procentach stosunek funduszy własnych banku do sumy aktywów i zobowiązań pozabilansowych ważonych ryzykiem. Bank jest zobowiązany utrzymywać sumę funduszy własnych na takim poziomie aby wynosiła ona nie mniej niż 8% aktywów i zobowiązań pozabilansowych banku. Pierwsze 12 m-cy - nie mniej niż 15%; przez następne 12 m-cy - nie mniej niż 12%; Wzrost poziomu współczynnika wypłacalności osiągnięty dzięki powiększeniu funduszy własnych, wskazuje na wzrost kondycji finansowej banku, zaś wzrost współczynnika wskutek obniżenia się wartości aktywów i zobowiązań pozabilansowych oznacza poprawę zarządzania aktywami banku, a przez to zmniejszenie poziomu ryzyka. Sposób i szczegółowe zasady obliczania współczynnika wypłacalności banku określa w drodze uchwały Komisja Nadzoru Bankowego.

Realna stopa procentowa - to nominalna stopa procentowa, pomniejszona o oczekiwaną stopę inflacji / 1 + infl. Jest to stopa równoważąca podaż i popyt na rynku kapitałowym. Podaż oszczędności zależna jest od tego, w jakim stopniu ludzie skłonni są poświęcić dzisiejszą konsumpcję na rzecz przyszłej. Popyt natomiast uzależniony jest od efektywności produktywnego wykorzystania zasobów rzeczowych, które są zaangażowane w działalność gospodarczą. Stopa efektywności wykorzystania tych zasobów wyznacza górny dopuszczany poziom stopy procentowej. Stopa procentowa jest zarówno czynnikiem wpływającym na wielość podaży, jak i popytu na oszczędności w gospodarce, a także traktowana jest jako parametr, którego poziom jest zależny od relacji pomiędzy tą podażą i popytem. Wzrost stopy procentowej powoduje przyrost oszczędności, z kolei jej spadek zniechęca do oszczędzania. Spadek stopy procentowej jest równocześnie czynnikiem zachęcającym do zaciągania kredytów, natomiast jej wzrost powoduje odwrotny skutek. Wzrost podaży oszczędności z kolei, jest czynnikiem wpływającym na spadek stopy procentowej, zaś przyrost popytu na oszczędności pobudza jej wzrost.

Rzeczywista (efektywna) stopa procentowa - r_ef; stopa, która uwzględnia wszystkie koszty obsługi długu, w tym prowizję i zróznicowanie okresów spłaty (kapitalizacji) odsetek. Zależy od: nominalnej stopy procentowej, cześtotliwosci kapitalizacji (okresów w których występuje kapitalizacja), wysokosci prowizji i kosztów. Od 2003 nakaz informowania swoich klientów przez banki działające w Polsce o poziomie rzeczywistej stopie oprocentowania kredytów.

Weksel własny, sola weksel - rodzaj papieru wartościowego, imiennego lub na zlecenie, w którym wystawca weksla zobowiązuje się bezwarunkowo, że sam zapłaci sumę wekslową odbiorcy weksla. Przy wekslu własnym wystawca jest głównym dłużnikiem odbiorcy weksla - odwrotnie niż przy wekslu trasowanym, gdzie dłużnikiem głównym jest trasat, który przyjął weksel (jako akceptant), a dłużnikiem ubocznym wystawca, który odpowiada w razie niewypłacalności dłużnika głównego.

Akredytywa to forma rozliczeń krajowych i zagranicznych za pośrednictwem banku stosowana jako instrument zabezpieczający interesy stron kontraktu. Dokument określający warunki tych rozliczeń, zwany jest także listem kredytowym.

1. Kredytodawca, którym najczęściej jest kupujący, zabezpiecza w banku określoną sumę, najczęściej poprzez dokonanie blokady albo złożenie gwarancji.

2. Kredytodawca instruuje bank, pod jakimi warunkami i do jakiej kwoty strony trzecie (zazwyczaj sprzedający) mają prawo korzystać z tych pieniędzy. Sposób korzystania z kredytu może być różny, np. może to być kredyt dla sprzedającego, akceptacja weksli sprzedającego, zapłata sprzedającemu itp. Jeśli akredytywa służy jako zabezpieczenie interesów sprzedającego, to musi być nieodwołalna.

3. Bank wystawia akredytywę (list kredytowy) zgodnie z instrukcjami.

4. Strona upoważniona (najczęściej sprzedający) korzysta z kredytu pod warunkiem przedstawienia bankowi dowodu, że wywiązuje się ze swych zobowiązań.

WIBID (ang. Warsaw Interbank Bid Rate) - roczna stopa procentowa jaką płacą banki za środki przyjęte w depozyt od innych banków. Stopa ta, podobnie jak WIBOR, ustalana jest codziennie o godz. 11:00.

Funkcjonuje w odniesieniu do transakcji jednodniowych: overnight (O/N) (zaczyna się w dniu zawarcie i zapasa w następnym dniu roboczym), i tomorrow/next (T/N) (zaczyna się w nast. dniu roboczym od dnia zawarcia transakcji i zapada w drugi dzień po zawarciu transakcji),

oraz w przeliczeniu na okresy: Spot/next (S/N), 1W, 2W, 1M, 3M, 6M, 9M, 1Y - zaczyna się pojutrze ui zapada w następnym dniu roboczym, po tygodniu, dwóch, miesiacu, itd

Stopa ta jest niższa od stopy WIBOR, bo w przeciwnym wypadku banki traciłyby na pożyczaniu sobie pieniędzy.

Faktoring jest rodzajem specjalistycznego pośrednictwa handlowego, w którym wyspecjalizowana instytucja finansowa (z reguły spółka z udziałem banku) nabywa w drodze cesji od przedsiębiorstw handlowych lub przemysłowych roszczenie o zapłatę należnych im kwot z różnego rodzaju źródeł zobowiązanych, a zwłaszcza sprzedaży.

Umowę faktoringu zaliczać należy do tzw. umów nienazwanych. Dopuszczalność zawierania umów faktoringowych wynika z zasady swobody umów

• Faktorant (klient) - przedsiębiorca trudniący się sprzedażą, dostawą towarów lub swiadczeniem usług;.

• Faktor - termin ten wywodzi się z języka łacińskiego (facere) i oznacza podmiot działający (czyniący) za pośrednika. Z praktyki światowej wynika, że faktorami z reguły są: instytucje bankowe, wyspecjalizowane spółki faktoringowe

Agregaty pieniądza są miarą podaży pieniądza w walucie krajowej. W zależności od tego jakie aktywa uznamy za pieniądz mówimy o różnych agregatach pieniężnych. Istnieje kilka powszechnie przyjętych kategorii pieniądza, oznaczamy je literą M od angielskiego słowa money.

• Agregat M0 - baza monetarna, który obejmuje wartość krążącego w gospodarce pieniądza gotówkowego, wartość rachunków bieżących banków komercyjnych w banku centralnym, za pomocą których dokonują codziennych rozliczeń z Narodowym Bankiem Polskim oraz wartość rachunków rezerwy obowiązkowej. Zwany inaczej "pieniądzem wielkiej mocy", najwęższa definicja pieniądza. Określa, ile pieniędzy może być natychmiast użytych do transakcji gotówkowych.

• Agregat M1 - oprócz pozycji agregatu M0 obejmuje dodatkowo całą wartość depozytów na żądanie w bankach komercyjnych osób prywatnych, podmiotów gospodarczych i instytucji finansowych nie będących bankami. Agregat pieniężny uznawany za podstawową miarę podaży pieniądza w wąskim ujęciu.

• Agregat M2 - oprócz agregatu M1 obejmuje dodatkowo wszystkie depozyty w bankach komercyjnych o terminie zwrotu do 2 lat włącznie. informuje o stanie oszczędności, które są jednocześnie podstawą możliwości kredytowych sektora bankowego.

• Agregat M3 - jest najszerszym pojęciem pieniądza, zawiera oprócz pozycji z M2 bankowe papiery dłużne o terminie zwrotu do 2 lat oraz zobowiązania banków z tytułu operacji przeprowadzonych z podmiotami nie bankowymi. Jest uważany za najlepszą miarę pieniądza krajowego w szerokim ujęciu

Opcja call - opcja kupna; jest prawem dla nabywcy kupna aktywów po określonej cenie, nie stwarza równocześnie żadnego obowiązku wykonania kontraktu. Natomiast wystawca opcji call, pobierając z góry premię za tą opcję, zobowiązuje się wykonać kontrakt na żądanie drugiej strony.
Funkcja wypłaty dla nabywający opcji call jest dodatnia, jeżeli cena wykonania kontraktu jest niższa od ceny bieżącej na rynku. Wówczas inwestor realizuje kontrakt, tj. kupuję od wystawcy opcji określoną ilość instrumentu bazowego, po określonej cenie i następnie sprzedaje ten instrument na rynku bieżącym. Różnica stanowi zysk dla nabywcy opcji.
Posiadacz opcji call nabywając kontrakt, płaci za niego określoną premię wystawcy, ponosi więc koszt na wejściu.

List zastawny - to instrument rynku kapitałowego. Jest to rodzaj długoterminowego papieru dłużnego, podobny do obligacji o bardzo wysokim poziomie bezpieczeństwa. Nabywca listów zastawnych otrzymuje, zgodnie z warunkami emisji, wynagrodzenie w postaci wypłaty odsetek oraz wynagrodzenie wynikające z wykupu listów. W polskim prawodawstwie jedynie wyspecjalizowane banki hipoteczne są uprawnione do emitowania listów zastawnych i jest to dla nich główne źródło refinansowania działalności kredytowej. Rodzaje listów zastawnych:

• hipoteczne listy zastawne, w przypadku których podstawą emisji są wierzytelności banku hipotecznego z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych spełniającymi ustawowe warunki hipotekami na rzecz banku,

• publiczne listy zastawne - emitowane na podstawie kredytów udzielonych bezpośrednio podmiotom o charakterze publicznym, bądź przez te instytucje gwarantowanych lub poręczanych.

Podstawę emisji listów zastawnych stanowią:
1) kredyt zabezpieczony do pełnej wysokości (i wraz z należnymi odsetkami) gwarancją lub poręczeniem Skarbu Państwa, Narodowego Banku Polskiego, Wspólnot Europejskich lub ich państw członkowskich, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Banku Światowego),
2) wierzytelności banku hipotecznego z tytułu kredytów udzielonych podmiotom wymienionym w punkcie 1. Bezpieczeństwo listów zastawnych wynika z przepisów dotyczących postępowania w przypadku upadłości banku hipotecznego - ich emitenta. W takiej sytuacji należności posiadaczy listów zastawnych zaspokajane są w pierwszej kolejności, w pełnej wysokości, wraz z należnymi odsetkami przed innymi zobowiązaniami banku.

System walutowy z Bretton Woods - system monetarny, który stworzył podstawy relacji międzynarodowych w sferze zarządzania systemami monetarnymi. Był pierwszym w pełni negocjowalnym systemem monetarnym kierowanym przez rządy państw.. W lipcu 1944r. w USA w Bretton Woods odbyła się międzynarodowa konferencja, w której udział wzięły państwa sojusznicze. Przedmiotem debaty był problem systemu walutowego, jaki miał obowiązywać po zakończeniu II wojny światowej. Utworzono wówczas:

1. Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF)

2. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD) -zwany Bankiem Światowym.

System walutowy z Bretton Woods przewidywał:

· ostateczne odejście od waluty złotej,

· brak obowiązku wymiany walut poszczególnych krajów na złoto,

· utrzymanie sztywnych walut - dopuszczenie wahań kursów o 1%, a w przypadku odchyleń powyżej 1% banki centralne zobowiązano do przywrócenia poprzedniego kursu,

· dążenie do pełnej wymienialności walut,

· oparcie zasad działania IMF na podobnych do spółki akcyjnej, tzn. np. pożyczki państwom członkowskim mogą być udzielane do wysokości ich wkładu,

· teoretyczny brak uprzywilejowanej pozycji dolara w stosunku do innych walut, ale praktycznie kursy trzymane były w stosunku do dolara.

Z powodu wzrastających obciążeń system załamał się w 1971. Jednym z powodów było wstrzymanie przez Stany Zjednoczone wymienialności dolara na złoto.

Cechy obrotu giełdowego - regularność kontaktów; standaryzacja przedmiotu obrotu; osiaganie cen równoważących podaż z popytem; upowszechnianie informacji o cenach, wolumenie obrotów i indeksach giełdowych w cedule giełdowej.

Struktura terminowa stóp procentowych

Kształty

• Normalny, czyli rosnący (normal; upward sloping) - stopy długoterminowe znajdują się powyżej stóp krótkoterminowych,

• Płaski (flat) - stopy długoterminowe są na tym samym poziomie, co stopy krótkoterminowe,

• Odwrócony, czyli malejący (inverted) - stopy długoterminowe znajdują się poniżej stóp

krótkoterminowych

• Zgarbiony (hump - shaped)

Trzy fakty, które należy wyjaśnić:

1. Stopy procentowe obligacji o tym samym ryzyku, lecz różnych terminach zapadalności przemieszczają się jednocześnie wraz z upływem czasu;

2. Gdy stopy krótkoterminowe są niskie, krzywa dochodowości ma zazwyczaj kształt normalny; Gdy stopy krótkoterminowe są wysokie, krzywa dochodowości ma zazwyczaj kształt malejący/odwrócony;

3. Krzywe dochodowości prawie zawsze są rosnące

Teorie wyjaśniające-

1. Teoria oczekiwań - wyjaśnia fakt 1 i 2

2. Teoria premii za płynność - wyjaśnia fakt 3

3. Teoria segmentacji rynku- wyjaśnia fakt 3 i teoria preferowanych habitatów - kombinacja teorii oczekiwań i teorii segmentacji rynku - wyjaśnia wszystkie trzy fakty

Teoria oczekiwań, założenia:

1. Stopy oprocentowania długoterminowych obligacji średniej stóp procentowych krótkoterminowych, których pojawienia się inwestorzy oczekują w okresie zapadalności obligacji

2. Kupujący obligacje nie preferują jednych obligacji bardziej niż drugich;

3. Inwestorzy uważają, że obligacje o różnych terminach zapadalności są doskonałymi substytutami - jest to kluczowe założenie tej teorii

Teoria oczekiwań wyjaśnia:

1. Dlaczego stopy procentowe przesuwają się razem w czasie [fakt 1] - ponieważ stopy procentowe w każdym terminie zapadalności zależą od poziomu dzisiejszej stopy procentowej it , to wraz z wzrostem stopy dzisiejszej muszą wzrosnąć wszystkie przyszłe stopy procentowe

2. Dlaczego struktura terminowa jest rosnąca, gdy krótkoterminowe stopy są niskie oraz malejąca, gdy stopy krótkoterminowe są wysokie [fakt 2] Nie wyjaśnia, dlaczego krzywe dochodowości zazwyczaj są rosnące [fakt 3] - zgodnie z tą teorią, prawdopodobieństwo tego, że stopy wzrosną jest równie wysokie, jak prawdopodobieństwo tego, że będą one spadać.

Teoria preferencji płynności

Założenia teorii

1. Kluczowe założenie teorii: oprocentowanie obligacji długoterminowych jest równe średniemu oprocentowaniu wynikającemu z poziomu stóp krótkoterminowych plus premia za płynność.

2. Obligacje o różnych terminach zapadalności są substytutami, ale nie doskonałymi substytutami.

Fakty:

Ryzyko niekorzystnej zmiany ceny jest tym wyższe im dłuższy jest termin zapadalności instrumentu [przykład]. Premia za ryzyko powinna być zatem dodatnio skorelowana z czasem zapadalności - stąd premia ta czasami jest nazywana premią czasową.

Teoria wyjaśnia normalny kształt krzywej dochodowości [fakt 3].

Hicks zawarł w teorii preferencji płynności następujące warunki:

1. Premia czasowa powinna mieć znak dodatni dla każdego terminu zapadalności;

2. Wartość premii powinna monotonicznie rosnąć wraz z wydłużaniem się terminu zapadalności instrumentów długoterminowych;

3. Premia oferowana przez instrument o danym terminie zapadalności powinna być stała w czasie.

W teorii preferencji płynności nie występuje całkowita substytucyjność krótkoterminowych i długoterminowych papierów dłużnych. Przyczyna - papiery długoterminowe są narażone na zdecydowanie wyższe ryzyko zmiany ceny, jeżeli inwestor błędnie prognozuje poziom stóp procentowych.

Teoria segmentacji rynku i teoria preferowanych habitatów

Założenie teorii segmentacji rynku

1. Obligacje o różnych terminach zapadalności nie są doskonałymi substytutami. Inwestorzy traktują obligacje o różnych terminach zapadalności jako zupełnie odrębne papiery, które nie są dla siebie

substytutami - założenie przeciwne do założenia teorii oczekiwań.

Przykład:

Inwestorzy „krótkoterminowi” preferują obligacje o krótkim terminie zapadalności.

Inwestorzy „długoterminowi” preferują obligacje o długim terminie zapadalności.

Skoro obligacje o różnych terminach zapadalności nie są substytutami, to stopa zwrotu dla danego terminu zapadalności jest determinowana tylko i wyłącznie przez relację popytu i podaży danej obligacji, bez wpływu na oprocentowanie obligacji w pozostałych segmentach.

Teoria segmentacji rynku wyjaśnia fakt 3. Skoro większość inwestorów preferuje obligacje o krótkim terminie zapadalności, to w tym segmencie rynku popyt będzie wyższy niż w segmencie obligacji długoterminowych. Wobec tego oprocentowanie krótkoterminowych obligacji będzie niższe niż oprocentowanie długoterminowych obligacji. Stąd krzywa dochodowości ma kształt rosnący.

Dlaczego inwestorzy [np. banki] preferują krótkie terminy? (1) unikanie strat kapitałowych; (2) płynność

- Nie wyjaśnia faktu 1: Jeżeli obligacje o różnych terminach zapadalności nie są doskonałymi substytutami, to oprocentowanie obligacji w danej grupie ryzyka nie powinno zmieniać się jednocześnie w czasie

- Nie wyjaśnia faktu 2: na gruncie tej teorii nie jest dopuszczalne założenie, że preferencje inwestorów co do terminu zapadalności mogą zmienić się drastycznie, stąd też nie jest możliwe wystąpienie zjawiska, gdy przez jakiś czas inwestorzy preferują obligacje krótkoterminowe, a w innym okresie obligacje długoterminowe.

Teoria preferowanych habitatów Założenia teorii

1. Inwestorzy preferują obligacje o danym terminie zapadalności bardziej niż obligacje o innym terminie , tj. np. o krótkim terminie zapadalności a nie o długim terminie

2. Inwestorzy będą skłonni zakupić obligacje o dłuższym terminie zapadalności - zrezygnować z preferowanej zapadalności / habitatu - jeżeli zostanie im zaoferowana premia za płynność

3. Inwestorzy mają tendencję do preferowania obligacji o krótszych terminach

Teoria ta łączy założenia teorii oczekiwań, preferencji płynności oraz teorii segmentacji rynku.

Teoria ta najlepiej odpowiada faktom empirycznym - wyjaśnia wszystkie 3 fakty

Awalowanie weksla - poreczenie zobowiązania wekslowego przez osobe trzecia która staje się awalista,przez co przejmuje na siebie odpowiedzialność wykonania zobowiązania wekslowego. Wiarygodność wzrasta gdy awalistow jest wielu.

Bon pieniężny - krótkoterminowe papiery wart.emitowane przez NBP w celu zaabsorbowania nadpłynności sektora bankowego. Dyskontowe inst.. na okaziciela o wart.nomin. 10 tys . Termin zapadalności w dniach:1-7, 14, 28, 91,182, 273,364

Bon skarbowy - emitowane w imieniu Skarbu Pan. Przez ministra finansow. Krótkoterminowe papiery wartościowe na okaziciela o wart.nomin. 10 tys. Termin zapadalności od 1dzien-52 tygodni.

Certyfikat depozytowy - zbywalny papier wartościowy emitowany przez banki z terminem wykupienia do 1 roku. Certyfikat wystawiony jest z reguły na okaziciela i stanowi dowód złożenia depozytu w banku na określony czas i procent. Emitowane są w zaokrąglonych i dużych kwotach, np. 100 tys.€. Ich oprocentowanie jest wyższe niż niektórych papierów wartościowych, oraz mogą być zbywane na rynku wtórnym przed terminem wykupu, co sprawia, że są chętnie nabywane przez przedsiębiorstwa.

Czek - pisemne zlecenie bezwzględnego wypłacenia określonej kwoty, wydane bankowi przez posiadacza rachunku bankowego.

Trasant - wystawca czeku

Trasat - płatnik, zazwyczaj bank

Remitent - osoba fizyczna lub prawna na którą wystawiono czek (ona bierze pieniądze)

Indosant - osoba zbywająca prawa do czeku na drodze indosu

Indosatariusz - osoba nabywająca prawa do czeku w drodze indosu

Terminy płatności - Polska: 10 dni, Europa: 20 dni, Świat: 70 dni,

Czek a weksel:

- trasantem czeku jest zawsze bank

- trasant nie jest dłużnikiem czekowym

- czek może być wystawiony na okaziciela

- czek może być odwołany

Derywaty - instrumenty finansowe podobne do papierów wartościowych, których cena jest uzależniona od ceny wartości aktywów pierwotnych. Potwierdzają one uzyskanie przez nabywcę derywatu prawa do otrzymania w przyszłości określonej wartości pieniężnej lub dokonania transakcji.

Dochod umowny - Podstawowym rodzajem jest dochod odsetkowy przewidziany w kredycie,pozyczce,depozycie. Doch.umown jest również dywidenda . DU inwestora jest również kosztem emitenta. Inwestor nie może uzyskac straty umownej.

Dochod kapitałowy - powstaje w rezultacie zmiany wartości rynkowej instrumentow. Warunkiem koniecznym jego osiągnięcia jest funkcjonowanie rynku na dany instr.finansowy.

Dyskontowanie weksla- polega na jego zakupie przez inny podmiot przed terminem wykupu trasanta. Jest forma krotkoterm.kredytowania remitenta albo indosatariusza. Może być wykonywane w dwojakiej formie :

-udzielanie kredytu pod zabezpieczenie weksli przyjętych przez klientow.

-nabycie wierzytelności wekslowej przez bank na wlasny rachunek

Faktoring pełny występuje wtedy gdy faktor przejmuje na siebie całe ryzyko niewypłacalności dłużnika fakturowego (w przeciwieństwie do niepełnego). W razie niewypłacalności faktor nie może zwrócić się o zwrot wierzytelności do faktoranta. Faktoring pełny jest droższy od niepełnego i dużo rzadziej stosowany w Polsce.

Forfaiting - podobny do faktoringu jednak dotyczy wierzytelności z obrotu eksportowego. Ma dłuższy termin zapadalności wierzytelności od 6 miesięcy do 10 lat. Zabezpieczenie w postaci weksli własnych/trasowanych wystawianych przed dłużnika (importera).

Futures - zawieranie na wyspecjalizowanych giełdach instrumentow terminowych. Obrot giełdowy powoduje na ogol ich standaryzacje sposób rozliczania i gwarantowania.

Indosowanie weksla - przenoszenie przez remitenta(indosanta) praw wynikających z weksla na rzecz indosatariusza.

Instrumenty finansowe : transakcje terminowe -> bezwarunkowe (forward,gutures,swap), uwarunkowane (opcje, derywaty kredytowe), Transakcje kasowe

papier wartościowy wierzycielski (instrumenty dłużne) - bony, obligacje, świadectwo udziałowe NFI, list zastawny, czek, weksel papier wartościowy udziałowy - akcje, certyfikaty inwestycyjne

Krzywa rentowności obligacji- wykres stop rentowności obligacji w roznych terminach zapadalności dla tego samego emitenta. Prezentuje strukture terminowa ST% dla tej samej grupy ryzyka.

Leasing finansowy - dominuje w polce. Okres umowy równy okresowi amortyzacji. Klauzula o wykupie środka trwałego przez leasingobiorcę pod koniec umowy. Śr. trwały zalicza się do majątku leasingobiorcy który zapisuje koszty amortyzacji jako koszty uzyskania przychodu.

Leasing operacyjny - polega na czasowym użytkowaniu sprzętu gdzie umowa jest krótsza od okresu amortyzacji. Nie może być klauzuli wykupu środka trwałego pod koniec umowy. Środek trwały jest zaliczany do majątku leasingodawcy.

Operacje otwartego rynku - działania banku centralnego, polegające na kupowaniu lub sprzedawaniu rządowych papierów wartościowych, głównie bonów i obligacji skarbowych, w celu regulowania podaży pieniądza kredytowego w gospodarce, poprzez ograniczanie lub rozszerzanie zdolności kredytowej banków komercyjnych

Papiery komercyjne - krótkoterminowe,dłużne ,emitowane przez podmioty spoza sektora bdzetowego i sektora bankowego. Emitentami sa renomowane przedsieb.

Papiery wartościowe: bony skarbowe i pieniężne, comercial papers, weksle, czeki, krótkoterminowe papiery bankowe

Pochodne instrumenty kredyowe - wykorzystywane w zarzadzaniu ryzykiem kredytowym. Pierwotni kredytodawcy transferuja swoje ryzyko kredytowe na podmiot nabywający emitowany przez nich instrument pochodny przenosząc jednoczesnie premie za ryzyko związane z kredytem.

Rating zewnętrzny - agencja ratingowa ocenia przedsiębiorstwo pod względem wiarygodności kredytowej, miara wypłacalności.

Repo/reverse repo - maja charakter swopowy i polegaja na sprzedazy bądź zakupie papierow wartościowych na rynkach kasowych.i jednoczesnym zobowiązaniu do zakupu na rynkach terminowych.

Rezerwa obowiązkowa - minimalny poziom środków jakie banki komercyjne muszą utrzymywać na rachunku w banku centralnym. Procent od depozytów jakie posiada dany BK.

Sekurytyzacja - zamiana imiennych instrumentow finans.na papiery wartościowe.

Proces przekształcania pozbawionych płynności aktywow w pakiety oprocentowanych papierow wartościowych o cechach umożliwiających wprowadzenieich na rynek w celach inwestycyjnych

Struktura nadpłynności - w ocenie Banku Centr.sektor bankowy dysponuje nadmiarem środków pieniężnych. BC pomaga je zagospodarowac oferując operacje absorbujące wolne srodki pieniężne bankow kom.

Strumienie - opisuja procesy zachodzące w czasie lub ich skutki ekonomiczne

Swap - umowa miedzy dwoma podmiotami o wzajemnych płatnościach w zależności od określonego poziomu parametru rynku w przyszłości.

Swap walutowy - sprzedaz jednej waluty za inne z równoczesnym jej odkupieniem za te sama walute z innym terminem dostawy. Sklada się z 2 transakcji walutowych z których druga jest odwróceniem pierwszej.

WIGOR - wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym.

Prawo Kopernika-Greshama to zasada mówiąca, że jeśli jednocześnie istnieją dwa rodzaje pieniądza, pod względem prawnym równowartościowe, ale jeden z nich jest postrzegany jako lepszy, ten "lepszy" pieniądz będzie gromadzony, a w obiegu pozostanie głównie ten "gorszy". Krótko mówiąc, gorszy pieniądz wypiera lepszy.

Certyfikat depozytowy - zbywalny papier wartościowy emitowany przez banki z terminem wykupienia do 1 roku. Certyfikat wystawiony jest z reguły na okaziciela i stanowi dowód złożenia depozytu w banku na określony czas i procent. Emitowane są w zaokrąglonych i dużych kwotach, np. 100 tys.€. Ich oprocentowanie jest wyższe niż niektórych papierów wartościowych, oraz mogą być zbywane na rynku wtórnym przed terminem wykupu, co sprawia, że są chętnie nabywane przez przedsiębiorstwa.

Obligacje jednoroczne (obligacje indeksowane) - termin wykupu tych obligacji wynosi 1 rok, wartość nominalna - 100 PLN. Odsetki płacone są po roku w momencie wykupu. Oprocentowanie tych obligacji zależy od stopy inflacji.

Rodzaje stóp procentowych:

- referencyjna (interwencyjna) 4,75% - podstawowa stopa wyznaczająca minimalną rentowność operacji otwartego rynku. Zawsze mniejsza lub równa WIBID 1W.

- lombardowa 6,25% - po niej BC udziela kredyty bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych (bony skarbowe, obligacje) są to operacje depozytowo-kredytowe. Po tej stopie udzielane są także kredyty techniczne - zaciągane i spłacane w ciągu jednego dnia. Jest zawsze większa od WIBOR.

- depozytowa 3,25% - po tej stropie BK składają w BC depozyty na koniec dnia (gdy mają nadmiar środków płynnych). Jest zawsze mniejsza od WIBID.

- redyskontowa 5% - stopa po jakiej banki komercyjne składają w BC depozyty krótkoterminowe

referencyjna (interw.) <= WIBID 1W

lombardowa > WIBOR

depozytowa < WIBID

REPO (sell-buy back)- transakcja warunkowego odkupu. BC sprzedaje BK papiery wartościowe które zobowiązuje się wykupić w późniejszym terminie.

Reverse REPO (buy-sell back)- transakcja warunkowej sprzedaży. BC kupuje papiery wartościowe od BK i zobowiązuje się je sprzedać w późniejszym terminie.

Termin realizacji podstawowy to 7 dni. Dostrajający od 1 do 7 dni. Minimalna wartość transakcji to 1 mln zł.

Czek a weksel:

- trasantem czeku jest zawsze bank

- trasant nie jest dłużnikiem czekowym

- czek może być wystawiony na okaziciela

- czek może być odwołany

Kapitalizacja - suma wartości rynkowych wszystkich spółek notowanych na rynku giełdowym

Long position - pozycja którą zajmuje podmiot kupujący w kontrakcie terminowym

Short position - pozycja którą zajmuje podmiot sprzedający w kontakcie terminowym

Otwarcie pozycji - zajęcie krótkiej lub długiej pozycji

Zamknięcie - zawarcie transakcji przeciwstawnej

Instrument bazowy - instrument którego cena determinuje wartość kontraktu terminowego

Umowa Forward - instrument finansowy, transakcja terminowa np.na kurs walut, cenę ryżu. Polega na kupnie / sprzedaży zasobu X za Y. Kurs po jakim zostanie dokonana transakcja oraz wielkość transakcji zostają ustalone w dniu jej zawarcia, natomiast fizyczna dostawa zasobów musi nastąpić w ściśle określonym dniu w przyszłości. W przypadku niektórych forwardów po upływie terminu umowy można nie dostarczać zasobów, a tylko zapłacić różnicę pomiędzy ceną poprzednio uzgodnioną w kontrakcie a ceną obowiązującą w dniu wygaśnięcia umowy.

Futures (kontrakt terminowy) - to instrument finansowy, będący rodzajem umowy, zawartej pomiędzy kupującym (sprzedającym) a giełdą lub izbą rozliczeniową, w której sprzedający zobowiązuje się sprzedać określony instrument bazowy za ściśle określoną cenę w ściśle określonym terminie. Cena, według której strony przeprowadzą transakcje w przyszłości, zwana jest ceną terminową (futures price), zaś dzień, w którym strony zobowiązane są przeprowadzić transakcję to data rozliczenia (settlement date) lub data dostawy (delivery date).

Znaczna większość kontraktów futures jest rozliczana gotówkowo - zaledwie kilka procent kontraktów jest rozliczane w drodze dostawy aktywów bazowych.

Hedging - zabezpieczenie się przed negatywnymi zmianami cen

SWAP procentowy - jest to umowa w której dwie strony uzgadniają że będą w ustalonych terminach w przyszłości przez określony czas umowy dokonywały rozliczeń netto odsetek liczonych od uzgodnionej kwoty hipotetycznego kapitału według dwóch stóp procentowych: 1 stałej przez cały okres obowiązywania umowy, 2 zmiennej.

Podmiot kupujący płacący stałą stopę - pozycja długa

Podmiot sprzedający płacący zmienną stopę - pozycja krótka

Rynek giełdowy - cechy

Rynek giełdowy charakteryzuje się typowymi cechami rynku regulowanego, takimi jak:

Centralizacja zleceń - do ustalenia ceny transakcji dochodzi na podstawie ofert kupna i sprzedaży napływających z całego rynku. Transakcje papierami wartościowymi nie mogą być zawierane na przykład w poszczególnych biurach maklerskich czy na ulicy. Od listopada 2000 r. wszystkie transakcje są realizowane w systemie informatycznym WARSET. Zapewnia on pełną automatyzację przekazywania zleceń, zawierania transakcji, sprawny dostęp uczestników rynku do systemu obrotu papierami wartościowymi.

Równość traktowania zleceń - każdy może uczestniczyć w transakcjach giełdowych, bez względu na to, czy jest osobą fizyczną, czy prawną, jest dużym inwestorem, czy też obraca tylko jedną akcją - czyli bez względu na wielkość kapitału, którym dysponuje. Równość traktowania zleceń polega też na tym, że niezależnie od tego, w którym domu maklerskim składamy zlecenie kupna czy sprzedaży, jest ono traktowane tak samo jak pozostałe.

Bezpieczeństwo obrotu - uczestnicy obrotu giełdowego mają zagwarantowane, że transakcje zostaną prawidłowo rozliczone i zaksięgowane. Giełda oraz Komisja PWiG sprawują kontrolę nad tym, czy uczestnicy rynku: pośrednicy (domy maklerskie) i emitenci (spółki giełdowe), przestrzegają zasad zawartych w regulacjach.

Dostępność informacji - uczestnicy rynku mają dostęp zarówno do informacji o stanie rynku (kursach transakcji oraz ofertach kupna i sprzedaży), jak i o sytuacji notowanych spółek.

Płynność - posiadacze papierów wartościowych mają możliwość dokonywania transakcji codziennie w określonych godzinach. Odpowiednia koncentracja kupujących i sprzedających, osiągnięta między innymi dzięki centralizacji zleceń, umożliwia płynny obrót papierami wartościowymi.

Sklasyfikuj pośredników finansowych ze względu bna stopień ryzyka.

INSTRUMENTY FINANSOWE- reprezentuje zbiór określony praw majątkowych, prawa te wynikają z zobowiązań innych podmiotów, każdy IF musi być podwójnie zapisany w systemie bilansów podmiotów gosp.,każdy IF jest elementem aktywów (należnością, wierzytelnością) określonego podmiotu i jednoczensie zobowiązaniem (pasywem) innego podmiotu

Rynek pierwotny i wtórny:

Na rynkach pier., sprzedawcą instrumentu jest jego wystawca (emitent)który w ten sposób zdobywa źródła finansowania jednoczenie pozyskuje aktywa pieniężne, nabywca wyzbywa się kasy a ma IF, Na wtórnych., sprzedawcą IF jest jego właściciel, który wyzbywa się przynoszącego docóg IF na zcz absolutnej płynności

Tranzakacje na rynkah finansowych transformują płynność ($)w obciążone ryzykiem prawa do dochodu (IF).Nabywca instrumentu wyrzeka się płynności na zecz mniej lub bardziej pewnego dochodu, zać jego sprzedawca wyzbywa się oczekiwanego dochodu na rzecz płynności

Rynki finansowe: na rynkach występują podmioty które mają nadpłynność $ i poszukują przynoszących dochodów lokat, oraz podmioty które prowadzą przynoszącą dochody działalność szukają źródeł finansowania; efektywyność systemu zapewnie rynkowy mechanizm kształtowania sę cenych pieniądza, która jest dochodem dla inwestorów oraz kosztem dla pożyczkobiorców za czasowe wykorzystanie śr.pieniężnych; na RF jest *TOWAR ( którym są określone IF)*CENA (która zleży od IF, np.: walut- kurs walutowy, akcji/obligacji-ich ceny rynkowe) *PODAŻ - podmioty oferujące IF w zamian za $), *POPYT- podmioty nabywające IF i wyzbywające się $

Klasyfikacja :

1) rodzaj prawa reprezentowanego przez instrument

-Instrumenty potwierdzajce wierzytelności pieniężne(dłużne)

*weksle,obligacje,kredyty,pożyczki,depozyty,gotowka

-Instrmenty potwierdzające własność majatkowa

*akcje,udzialy,ksiega wieczysta

-Instrumenty emitowane przez fundusze emerytalne i inwestycyjne

*jednostki uczestnictwa, certyfikaty inwestycyjne,jedn.rozrachunkowe

2) Sposób przenoszenia tytulu własności instrumentu

-Instr.na okaziciela.Przenoszenie wlascnosci - przekazani

*gotowka,akcja zwykla,obligacja skarbowa,czek na okaziciela

-Instrumenty na zlecenie..Przeniesienie własności -inods

*rozrachunek rozliczeniowy,weksel,czek wystawiony na osobe

-Instrumenty imienne-rekta.Przeniesienie własności -cesja

*rachunek oszczędnościowy,akcja imienna,kredyt,pozyczka,jedn.uczestnictw,jedn.rozrachunkowa

3) Termin wymagalności i zapadalności inst.. Fin.

-Instrumenty niepodlegajace wykupowi

*akcje,udzialy,obligacje wieczyste

-Instrumenty podlegające wykupowi

*Wykup na zadanie wierzyciela

#depozyty awista,jedn.uczestnictwa,gotowka

*Wykup w jednym momencie , * Wykup rozłożony w czasie

#Krotkoterminowe zapadalności (weksle,bony skarbowe,kredyty,pozyczki)

#Długoterminowe zapadalności (obligacje,listy zastawne,kredyty,pozyczki)

4) Rodzaje i sposób ustalania dochodu.

-dochod umowny

-dochod kapitałowy

Wpływ uczestnikow forexu na kierunki zmian kursow walutowych

#Aprecjacja waluty krajowej(spadek kursow walut obcych)- spowodowane przez:

-Eksport,Krajowe inwest.podmiotow zagranicznych,zamykanie zagranicz.inwestycji podmiotow k

Forex - uczestnicy tego rynku oraz czynniki kształtujące poziom i zmianę kursów walutowych

Podaz waluty zagranicznej-popyt na walute krajowa

Popyt na walute zagraniczna - podaz na walute krajowa

-Eksporterzy zamieniający swoje zagraniczne przychody walutowe na pokrycie kosztow krajowych -Inwestorzy zagraniczni inwestujący w kraju w instrumenty finansowe denominowane w walucie krajowej -Podmioty krajowe pożyczające za granica Na pokrycie kosztow krajowych -Inwestorzy krajowi wychodzący z inwestycji zagranicznych -Banki komercyjne skracające pozycje walu -BC wpływający na obniżenie kursu waluty zagranicznej wyrazonej w walucie krajowej

-Importerzy zamieniający przychody krajowe ze sprzedazy na pokrycie kosztow zagranicznych -Inwest.zagraniczni wychodzący z inwest. krajowych . zamiana na waluty przych. ze sprzedazy denominowanych w walucie krajowej inst.finans -Podmioty krajowe spłacające dlugi zagran -Inwestorzy krajowi inwestujący za granica -Banki kom.wydluzajace pozycje walutowe -BC wpływający na wzrost kursu waluty zagranicznej wyrazonej w walucie krajowej

Wpływ uczestników forexu na kierunki zmian kursów walutowych

#Aprecjacja waluty krajowej(spadek kursów walut obcych)- spowodowane przez:

-Eksport,Krajowe inwest.podmiotow zagranicznych,zamykanie zagranicz.inwestycji podmiotow krajowych,Zaciąganie zagranicznych pozyczek przez podmioty krajowe,sprzedaz walut zagranicznych przez BC

#Deprecjacja waluty krajowej

- Import, Zamykanie krajowych inwest.przez podmioty krajowe, Inwestycje zagraniczne podmiotow krajowych,Splata długu zagranicznego przez podmioty krajowe, sprzedaz walut zagranicznych przez BC

Zdefiniuj i podaj sposoby rozliczania podstawowych grup instrumentów pochodnych

Instrument pochodny - Instrument, którego wartość zależy od ceny innego instrumentu, na który został on wystawiony. Instrumentem ten nazywamy instrument bazowy i może być nim przykładowo akcja, indeks giełdowy, obligacja, towar. Wśród bogatej gamy różnorodnym instrumentów pochodnych najpopularniejsze są kontrakty futures i opcje. Z ich budowy wyprowadzone zostały pozostałe instrumenty tego charakteru.

Derywaty - instrumenty finansowe podobne do papierów wartościowych, których cena jest uzależniona od ceny wartości aktywów pierwotnych. Potwierdzają one uzyskanie przez nabywcę derywatu prawa do otrzymania w przyszłości określonej wartości pieniężnej lub dokonania transakcji.

Long position - pozycja którą zajmuje podmiot kupujący w kontrakcie terminowym

Short position - pozycja którą zajmuje podmiot sprzedający w kontakcie terminowym

Otwarcie pozycji - zajęcie krótkiej lub długiej pozycji

Zamknięcie - zawarcie transakcji przeciwstawnej

Instrument bazowy - instrument którego cena determinuje wartość kontraktu terminowego

Umowa Forward - instrument finansowy, transakcja terminowa np.na kurs walut, cenę ryżu. Polega na kupnie / sprzedaży zasobu X za Y. Kurs po jakim zostanie dokonana transakcja oraz wielkość transakcji zostają ustalone w dniu jej zawarcia, natomiast fizyczna dostawa zasobów musi nastąpić w ściśle określonym dniu w przyszłości. W przypadku niektórych forwardów po upływie terminu umowy można nie dostarczać zasobów, a tylko zapłacić różnicę pomiędzy ceną poprzednio uzgodnioną w kontrakcie a ceną obowiązującą w dniu wygaśnięcia umowy.

Futures (kontrakt terminowy) - to instrument finansowy, będący rodzajem umowy, zawartej pomiędzy kupującym (sprzedającym) a giełdą lub izbą rozliczeniową, w której sprzedający zobowiązuje się sprzedać określony instrument bazowy za ściśle określoną cenę w ściśle określonym terminie. Cena, według której strony przeprowadzą transakcje w przyszłości, zwana jest ceną terminową (futures price), zaś dzień, w którym strony zobowiązane są przeprowadzić transakcję to data rozliczenia (settlement date) lub data dostawy (delivery date).

Znaczna większość kontraktów futures jest rozliczana gotówkowo - zaledwie kilka procent kontraktów jest rozliczane w drodze dostawy aktywów bazowych.

Hedging - zabezpieczenie się przed negatywnymi zmianami cen

Opcja jest to instrument finansowy o niesymetrycznym profilu wypłaty. Może być przedmiotem obrotu na giełdzie.

Opcja (w klasycznym rozumieniu) daje jej posiadaczowi ("nabywcy") prawo (lecz nie obowiązek) do nabycia (w przypadku opcji kupna - ang. call) lub sprzedaży (w przypadku opcji sprzedaży - ang. put) danego dobra po z góry określonej cenie. Prawo to może być zrealizowane w dniu wygaśnięcia opcji (opcja europejska) lub w dowolnym dniu od daty zawarcia kontraktu opcyjnego do daty wygaśnięcia włącznie (opcja amerykańska), ew. w kilku ściśle określonych datach (opcja bermudzka).W przeciwieństwie do nabywcy, sprzedający opcję ("wystawca") jest zobowiązany do sprzedania lub zakupu danego dobra od nabywcy opcji, jeżeli ten uzna, że zechce z posiadanego prawa skorzystać (czyli uzna wykonanie opcji za opłacalne). W praktyce opcja zostaje zrealizowana, jeśli przewidywana przez nią cena jest lepsza niż cena oferowana na wolnym rynku w danym czasie. Zysk nabywcy opcji jest wówczas równy różnicy między ceną rynkową, a ceną realizacji opcji.

4 rodzaje pozycji:

wystawca:

- short call - opcja zakupu (sprzedaż opcji zakupu)

- short put - opcja sprzedaży (sprzedaż opcji sprzedaży)

nabywca:

- long call - opcja zakupu (kupno opcji zakupu)

- long put - opcja sprzedaży (kupno opcji sprzedaży)

SWAP procentowy - jest to umowa w której dwie strony uzgadniają że będą w ustalonych terminach w przyszłości przez określony czas umowy dokonywały rozliczeń netto odsetek liczonych od uzgodnionej kwoty hipotetycznego kapitału według dwóch stóp procentowych: 1 stałej przez cały okres obowiązywania umowy, 2 zmiennej.

Podmiot kupujący płacący stałą stopę - pozycja długa

Podmiot sprzedający płacący zmienną stopę - pozycja krótka

SWAP walutowo-procentowy - możliwe są cztery warianty:

• stopa stała w walucie obcej oraz stopa stała w walucie krajowej

• stopa stała w walucie obcej oraz stopa zmienna w walucie krajowej

• stopa zmienna w walucie obcej oraz stopa stała w walucie krajowej

• stopa zmienna w walucie obcej oraz stopa zmienna w walucie krajowej

Rodzaje ryzyka w działalności bankowej ui sposoby zabezpieczania się banków

.

Ryzyko utraty płynnosci finansowej - to ryzyko sytuacji gdy zagrożona jest zdolność banku do teminowego regulowania zobowiązań i poleceń klientów. Banki mają obowiązek stałego utryzmywania płynności.

Ryzyko kredytowe - Aktywne zagrożenie terminowych spłat przez kredytobiorców. Bank w swojej działalności musi uwzglednić mozliwość tego, że poprzez tak mocno zdywersyfikowany portfel kredytowy, naraża się na to ze znajdą się kredytobiorcy którzy nie będą spłacać kredytu w całosci, w terminie bądź w ogóle. Pasywneryzyko nie posiadania środków na udzielanie kredytów lub co gorsze na wypłaty depozytów lub odsetek od nich. Sytuacja nie posiadania środków na udzielenie kredytów może pojawic się wtedy, gdy osoby deponujace w banku swoje nadwyżki fiannsowe zaczynają je nadmiernie wycofywać

Ryzyko stopy procentowej ryzyko to wynika z sytacji gdy, udzielamy kredytów o stałym oprocentowaniu a przyjmujemy wklady z orpocentowaniem zmiennym. Możliwa jest tez sytuacja odwrotna. Stopy procentowe maleją gdy udzielamy kredytu o zmiennym oprocentowaniu i przyjmujemy wkłady ze stały oprocentowaniem. Należy jednak uwzględnić terminy zapadalność aktywów i wymagalność pasywów. Metody pomiaru ryzyka - Metoda luki (raport niedopasowania zmienności oprocentowania w różnych terminach zapadalności), Metoda duracji, Met elastyczności stopy procentowej, met symulacyjne (wartosci zagrożonej)

Ryzyko kursowe i walutowe - W wyniku niekorzystnej zmiany kursu wymiennego waluty krajowej na zagraniczną mogą zmniejszyć się przychody, co wpłynie negatywnie na kształtowanie się zysku. Każda transakcja przeprowadzana przez bank wiąże się z określonym ryzykiem, jednak transakcje walutami obcymi mogą spowodować straty w wyjątkowo krótkim czasie i w dużych rozmiarach. Przyczyną ryzyka walutowego są niemożliwe do dokładnego przewidzenia wahania kursów walut. Zmiana kursu waluty krajowej do zagranicznej może stwarzać także dodatkowe szanse zwiększenia zysku. Zmiany kursu walutowego, podobnie jak w przypadku wahań stopy procentowej, oddziałują na obie strony bilansu i transakcje pozabilansowe. W zależności od tego, po której stronie występuje większe zaangażowanie i jaki jest kierunek zmian kursu walutowego wpływa to negatywnie lub pozytywnie na przychody banku.

Ryzyko w obrocie papierami wartościowymi - ryzyko to jest związane ze zmianami kursów akcji lub innych instrmuentów fiansowych

Sposoby zabezpieczania się banków

Bank poprzez swoją działalność operacyjną nie tylko ryzykuje utratą zysków czy płynności finansowej, ale przede wszystkim zaufaniem swoich klientów, co jest przecież dla banku racją istnienia

Do sterowania ryzykiem płynności stosuje się następujące instrumenty:
- zewnętrzne normy płynności
- limity wewnętrzne płynności
- operatywne sterowanie płynnością
- operacje na rynku pieniężnym
- kontrola płynności
- plany awaryjne zachowania płynności

ryzyka kredytowego:
- rozpatrywanie wniosków kredytowych
- kolegialność podejmowania decyzji kredytowych
- zatwierdzanie wniosków kredytowych
- tworzenie odpowiednich rezerw celowych
- windykacja należności bankowych

- sprawozdawczość kredytowa
- monitoring kredytów w różnych przekrojach
- monitoring zabezpieczeń kredytowych

stopy procentowej:
- wyznaczenie odpowiednich limitów
- zmianę struktury aktywów lub pasywów
- dążenie do zawierania większej ilości umów z klauzulą zmiany oprocentowania
- zabezpieczenia przez ryzykiem stopy procentowej za pomocą nowych instrumentów finansowych

W celu zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym możliwy jest wybór strategii polegający na:
- dążeniu do całkowitego zabezpieczenia się przed ryzykiem poprzez zamknięcie otwartych pozycji walutowych,
- rezygnacji z zabezpieczenia
- kombinacji poprzednich strategii, czyli dążeniu do częściowego zabezpieczenia, które może dotyczyć pojedynczych transakcji, określonych walut lub terminów.

POŚREDNICY FINANSOWI

Wyróżniamy 2 najgrozniejsze rodzaje ryzyka dla podmiotow pożyczających. Jest to ryzyko wypłacalności i płynności.

Z tego punktu widzenia rozróżniamy 6 grup posr. finans.

Grupy pośredników finansowych

1) 3grupy nieprzenoszace wlasnego ryzyka kredytowego na inwestorow

a) Banki depozytowo -kredytowe : przynosza przede wszystkim ryzyko kredytowe,walutowe i ST%. Szczególnie wysoki stopien narazenia na ryzyko prowadzic może do utraty płynności i wyplacalnosci

b) Instytucje ubezpieczeniowe ponosza ryzyko ubezpiecz.polegajace na tym,ze uzyskane srodki ubezpieczeniowe mogą nie pokryc kosztow odszkodowan. Inwestując na rynkach finansowych, ubezpieczyciele ponosza ryzyko kredytowe, walutowe, ST%

c) Instytucje pożyczkowe - banki hipoteczne i inwestycyjne, firmy leasingowe leasingowi faktoringowe i firmy udzielające poczyczek gotówkowych. Ponosza one ryzyko kredytowe oraz ryzyko rynkowe-st% i walutowej

2) 2grupy pośredników przenoszących wlasne ryzyko kredytowe na ryzyko inwestorow

a) Powiernicy, w tym fundusze emerytalne i inwestycyjne -wszystkie rodzaje ryzyka prznosza w pelni na swoich członków i uczestniko

W przypadku zlego zarzadzania portfelem aktywow pośrednicy Ci ryzykuja utrata reputacji i klientow.

b) fundusze venture capital i private equity - wysokie ryzyko wynikające z charakteru podejmowanych inwestycji .Ryzyko kredytowe jest przenoszone na inwestorow w wymienione fundusze

fundusze venture capital i private equity - wysokie ryzyko wynikające z charakteru podejmowanych inwestycji .Ryzyko kredytowe jest przenoszone na inwestorow w wymienione fundusze

3) Grupe pośredników którzy nie ponosza ryzyka kredytowego,uzyskuja od swoich klientow dochody prowizyjne

a) Instytucje rynkow finansowych finansowych wraz z niezbedna do ich funkcjonowania infrastruktura (giełdy,maklerzy,brokerzy).Posrednicy ci nie inwestuja na rynkach finan. A jedynie organizuja te ryki i wspieraja ich działalność za co uzyskuja dochody prowizyjne

Przychody pośrednika finansowego składają się z dwóch czesci :

-przychod ze sprzedazy pieniędzy - przychodow odsetkowych

-przychodow prowizyjnych ze sprzedazy świadczonych usług

Koszty pośrednika finansowego

-koszty odsetkowe pożyczonych pieniędzy

-koszty funkcjonowania

Banki depozytowo-kredytowe	Niedepozytowe instytucje pośrednictwa Fin
Rynek usług finansowych Rynek kredytow i pozyczek bankowych	Rynek usług ubezpieczeniowych -ubezp.majatkowe -ubezp.na zycie -ubezp.emerytalne Rynek funduszy inwestycyjnych -otwarte fundusze inwest. -zamkn. Fundusze inwest Rynek usług leasingowych -bankowe i niebank.przeds.leasingowe Rynek usług faktoringowych -bank.i niebank.rzed. faktoringowe Rynek obligacji, akcji i innych pap.wart. -banki inwest -domy maklerskie -agencje ratingowe

---