podstawy prawa adm(1), nauka administracji


PODSTAWY PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

Notatki z wykładów. Opracowanie: Marta Gadomska.

Podmioty administracji publicznej (rządowa i samorządowa) to:

  1. organy administracji państwowej- sejm, parlament, rada ministrów, zgromadzenie narodowe

  2. osoby prawa publicznego:

  1. podmioty administrujące- przedsiębiorstwa, agencje, spółki prawa publicznego, organizacje społeczne, podmioty prywatne.

Prawo administracyjne dzielimy na:

  1. ustrojowe

  2. materialne

  3. procesowe

Istnieje ścisły związek prawa administracyjnego z prawem konstytucyjnym. Prawo administracyjne jest skonkretyzowanym prawem konstytucyjnym. Obydwa prawa należą do gałęzi prawa publicznego.

Co nie jest ustawodawstwem i sądownictwem nie jest prawem.

Działalność państwa przejawia się w:

Administracja to działalność wykonawczo- zarządzająca, prowadzona przez specjalny rodzaj organu administracji rządowej i samorządowej (czyli organy administracji publicznej)

Organ państwowy- odpowiednio zorganizowana instytucja utworzona na podstawie przepisów prawa do wykonywania określonych zadań w imieniu państwa:

Rodzaje gmin:

Miejska, wiejska, średniomiejska

Organy w

Akt wykonawczy do ustawy- rozporządzenie.

Ogłaszanie w dzienniku ustaw.

Prezes Rady Ministrów odpowiedzialny za wydawanie Dzienniku Ustaw i Monitoru RP.

Organy terenowe- jednoosobowe organy administracji (trzy sektory, a 3 sektor to organizacje pozarządowe- stowarzyszenia i federacje)

Formy działania administracji:

Organizacja administracji publicznej w Polsce:

        1. administracja rządowa (kieruje nią Rada Ministrów)

0x08 graphic
0x08 graphic
Administracja publiczna

Rządowa Samorządowa

Organizacja administracji publicznej w Polsce:

1. administracja rządowa

0x08 graphic
0x08 graphic
RZĄD

0x08 graphic
Administracja niezespolona

Niezespolona Urząd wojewódzki (wojewoda) wojewódzkie służby, inspekcje i straże- 1.

Niezespolona powiatowe służby, inspekcje, straże- 2.

(taka, która przechodzi ponad jedno województwo, np. Straż Graniczna) 3.

        1. administracja samorządowa

  1. urząd marszałkowski (marszałek, zarząd)

  2. starostwo powiatowe (starosta, zarząd)

  3. urząd gminy (wójt- burmistrz, prezydent)

Klasyfikacja organów centralnych wg Kryterium podległości organu:

Organ administracji rządowej spełnia określone warunki:

Państwo realizuje swoje zadania administracyjne przez własne organy oraz w części przez wyspecjalizowane, samodzielne podmioty administracji. Jeżeli organ administracji jest pod względem organizacyjnym i prawnym samodzielny to wtedy jest osoba prawa publicznego. (np. korporacje, fundacje- instytucje, zakłady administracyjno- publiczne- zespół osób, rzeczy i ich prawa)

Organy:

*decydujące- który rozstrzyga sprawy w drodze czynności prawnych.

pomocnicze- może występować z inicjatywą, względnie opiniować przedstawione mu sprawy przez organ decydujący.

*jednoosobowe (monokratyczne)- organ działa jako 1 osoba (prezydent, minister)

kolegialne (wieloosobowe)- np. Rada Ministrów. Podejmuja decyzje w formie uchwał.

Z reguły organy administracyjne są jednoosobowe.

*organy, które pochodzą z wyboru lub nominacji.

*organy ustawodawcze, wykonawcze i sądownicze.

*centralne- powołane przez naczelny organ (np. Główny Urząd Statystyczny, Urząd Patentowy RP)

naczelne-ministrowie, którzy wchodzą w skład Rady Ministrów (prezes RM, Rada Ministrów, ministrowie)

Terenowe organy rządowej administracji ogólnej- wojewoda, urząd wojewódzki

Skład Rady Ministrów

Formy realizacji zwierzchności służby przez prezesa RM:

Terenowe organy administracji rządowej (województwa):

Zespolona

Tworzą pod zwierzchnictwem wojewody kierownicy służb, inspekcji i straży. Wykonuja kompetencje okreslne w ustawach w imieniu wojewody lub własnym- Służba Ochrony Zabytków, Inspekcja Sanitarna, Ochrony Środowiska. Wojewoda jako zwierzchnik zespolonej administracji rządowej kieruje nią i koordynuje jej działalność ponosząc odpowiedzialność za swoje decyzje.

Niezespolona

Zasięgiem swego działania przekraczają granice jednego województwa. Zalicza się tu np. administrację skarbowa (urzędy i izby skarbowe), administracje wojskowa, celna, straż graniczną, lasów państwowych.

Historia administracji.

Ziemie polskie pod zaborem rosyjskim- podzielone na gubernie, w których w skład wchodziły powiaty i większe miasta. Z kolei powiaty składały się z gmin wiejskich i mniejszych miast.

Zabór pruski- podział terytorialny taki jak w Prusach. Podział na prowincje, rejencje, powiaty ziemskie i miejskie. Powiaty ziemskie dzieliły się na gminy wiejskie.

Zabór austryjacki- stanowiły one kraj koronny (Galicja). Dzieliły się na powiaty i dwa miasta nie wchodzące w skład powiatów (Lwów, Kraków). Powiaty dzieliły się na miasta i gminy wiejskie oraz obszary dworskie.

1918- 1939- ujednolicenie prawa. Podzielono na 17 województw, uchwalenie konstytucji marcowej 1921, która ustaliła jednolity podział państwa na województwa, powiaty, gminy wiejskie i miejskie.

1944- z części województwa utworzono 3 województwa: koszalińskie, opolskie i zielonogórskie. 17 województw, 5 miast wyłączonych z województwa. Z dniem 1.06.1975 utworzono 49 województw (do 1998), 2 480 gmin i bez powiatów. Łącznikiem między województwem a gmina był rejon (267).

Ustawa z 24.07.1998 „o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa” Wprowadzono 1.01.1999 jednostkami są gminy, powiaty i województwa.

Czynniki kształtujące terytorialny podział państwa:

(podział terytorialny jest ważnym elementem ustroju państwa)

Typy podziału terytorialnego państwa:

Gminy- 2 tysiące

Powiaty- 379 (miast na prawach powiatu- 65)

Województwa- 16 (województwo- regionalna wspólnota samorządowa i największa jednostka podziału terytorialnego)

Zakłady- nie ma jednej ustawy, która reguluje. Nie ma członków.

Fundacja- jedna ustawa, nie ma członków tylko organy, podstawą jest majątek.

Gdy organ jest samodzielny to jest osoba prawną. Osoby prawne: publiczne- fundacje zespół osób, rzeczy i praw, zorganizowany przez administrację i trwale z nią związany, zakłady publiczne, korporacje (stowarzyszenia).

Cel zakładów publicznych: zaspokajanie potrzeb społeczeństwa (zadania administracji publicznej) w sferze kultury, opieki społecznej itp. Czyli administracja świadcząca.

Zakład publiczny- jednostka organizacyjna wyposażona w zespół środków osobowych (personel) i rzeczowych, realizująca zadania publiczne i korzystająca z władztwa zakładowego. Jednostkami organizacyjnymi zakładu publicznego są: szkoły, biblioteki, muzea, zakłady karne, przedszkola, domy kultury. Rodzaje:

Realizuje zadania administracji świadczącej (władcza usługi niematerialne). Mogą być tworzone w drodze:

Struktura zakładu nie jest jednolita. Reguluje ja zwykle statuty. (winien obejmować nazwę zakładu, cele i zadania, siedziba i obszar działania, rodzaje udzielanych świadczeń, organy zakładu, finanse). Statut nadaje podmiot, który tworzy zakład.

Nadzór sprawują upoważnione organy administracji publicznej. Zakład jest upodmiotowiony prawnie. Władztwo zakładowe wynika z upoważnienia organów zakładu i konkretnych regulacji na podstawie i w ramach ustaw. Działanie władcze administracji to takie, w których obywatel wystepuje w roli podmiotu, wobec którego administracja podejmuje rozstrzygnięcia wyznaczając mu w sposób wiążący określone zachowanie.

Zakłady i kryterium prawne ich samodzielności:

  1. o pełnej zdolności prawnej

  2. o częściowej zdolności prawnej

  3. pozbawione (nie mające) zdolności prawnej

a)są wobec podmiotu je tworzącego samodzielnymi prawnie jednostkami, są osobami prawnymi prawa publicznego, tworzonymi przez ustawę (np. uniwersytet), maja one swoją władze statutową (autonomie)

b) są te, które występują jako jednostki przyporządkowane i od początku tylko wobec osób trzecich pod względem majątkowym, ale nie wobec podmiotu je tworzącego. Nie są osobami prawa publicznego. Osoby pełniące w zakładzie funkcje są powołane przez podmiot je tworzący.

c) zakłady pozbawione zdolności prawnej są tylko jednostkami funkcjonalnymi jakiejś osoby posiadającej władzę zwierzchnią. Nie posiadają własnych zobowiązań i uprawnień oraz nie maja własnego majątku. Są ściśle podporządkowane podmiotowi je tworzącemu.

Zakłady: publiczne i niepubliczne

Cechy zakładu publicznego:

Stowarzyszenia

Okres międzywojenny- 3 rodzaje stowarzyszeń: zarejestrowane, wyższej użyteczności, zwykłe- pozbawione osobowości prawnej

Aktualnie 2 rodzaje (1989r.):

Cechy stowarzyszeń:

    1. dobrowolność- nie można nakazać do tworzenia i należenia do stowarzyszenia

    2. samorządność- członkowie sami wybierają zarząd, tworzą statut itp., samodzielność

    3. trwałość- nie jest zbudowana na jedno pokolenie, nie opiera się na członkach, ale na celu-ponadczasowy

    4. niezarobkowy charakter- celem nie jest osiąganie zysku do podziału pomiędzy członków

Związek stowarzyszeń- co najmniej 3 stowarzyszenia.

Stowarzyszenia o statucie specjalnym (nie na podstawie ustawy z 1989r.)

  1. PCK- na podstawie umów Mn., ustawa z 1964r., rozporządzenie premiera 2004 o statucie.

  2. Polski Związek Łowiecki- zrzesza osoby fizyczne i prawne, ustawa z 1995r. Prawo Łowieckie

  3. Polski Związek Działkowców- ustawa z 2005r. o rodzinnych ogrodach działkowych.

Prawo administracyjne- skonkretyzowane prawo konstytucyjne.

1952- likwidacja fundacji po II wojnie światowej.

Ustawa z 24.04.2003- o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.

Działalność pożytku publicznego- społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe. Nie stosuje się tej ustawy do: partii politycznych, związków zawodowych i fundacji, których jedynym fundatorem jest skarb państwa.

Wolontariusz- osoba, która ochotniczo i bez wynagrodzenia podejmuje działalność.

Sfera działań publicznych- zadanie w zakresie pomocy społecznej.

Rada działalności publicznej- organ doradczy, działa przy właściwym ministrze.

Działy administracji rządowej.

Gminach nie ma zarządu! Nie ma wiceburmistrza tylko jest zastępca burmistrza!

Prezydent i Rada Ministrów sprawują władze wykonawczą- ale prezydent nie należy do administracji publicznej. Choć prezydent posiada pewne kompetencje administracyjne.

Centralnym organem podległym:

Władza wykonawcza (pojęcie szersze od administracji publicznej) obejmuje:

Ministerstwo SWiA:

Organ doradczy prezydenta: Rada Bezpieczeństwa Narodowego.

Rada Ministrów: ministrowie konstytucyjni- powołani przez prezydenta.

1990 - funkcjonuje sama gmina

24 lipca 1998r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa. (obowiązuje od 1.01.1999)

Organy pomocnicze wojewody: wicewojewodzie, którzy są powoływani przez premiera na wniosek wojewody. Aparat pomocniczy jest zorganizowany w Urzędzie Wojewódzkim, na czele którego stoi dyrektor generalny. Urząd dzieli się na wydziały, którymi kierują dyrektorzy wydziałów.

Urząd ma swój status:

Przy wojewodzie działa kolegium doradcze, które tworzą:

Administracja niezespolona- organy:

Organy admi. niezespolonej w województwie podlegają bezpośrednio naczelnym lub centralnym organom wymienionym wyżej. Wojewoda ma ograniczony wpływ na działanie tych organów. Ma prawo do składania wniosków lub wyrażania zgody na powołanie, odwołanie organów administracji niezespolonej. Spory rozstrzyga Prezes RM.

Do podmiotów admi. niezespolonej należą:

Samorząd terytorialny to wyodrębniona jednostka w strukturze państwa, powstała z mocy prawa, to związek społeczności lokalnej.

Jednostki samorządu terytorialnego powołane są do samodzielnego wykonywania zadań adm. publ. Każda z nich jest osobą prawną i nie są hierarchicznie podporządkowane (staroście nie podlega wójt gminy, każdy pracuje na swoja odpowiedzialność, bo ma osobowość prawną).

GMINA, POWIAT, WOJEWÓDZTWO- uzupełnić!

Referendum ( wyraz demokracji bezpośredniej):

Orzeczenie- wyroki i postanowienia (np. wezwanie świadków)

Rewizja- kasacja do sądu najwyższego.

Organy pomocy prawnej:

Źródła prawa administracyjnego:

  1. powszechnie obowiązujące

  • wewnętrznego

    1. niezorganizowane źródła prawa

    Promulgacja- nadanie aktowi mocy prawnej

    Vacatio legis- spoczywanie ustawy, czas pomiędzy uchwaleniem ustawy, a wejściem w życie.

    Fundacja a stowarzyszenie

    Podobieństwa:

    Różnice:

    1



    Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    Podstawy prawa cywilnego z umowami w administracj ćwiczenia II
    podstawy prawa adm-aon, Akademia obrony narodowej
    Podstawy Prawa- Odpowiedzi i pytania, Administracja
    podstawy prawa - mini, 3. PRAWO ADMINISTRACYJNE
    Podstawy prawa cywilnego z umowami w administracji - cwiczenia 1, Prawo cywilne z umowami w administ
    Egz. z teorii adm, nauka, administracja, Teorie administracji (esence)
    podstawy prawa wjeściówka, Nauka o państwie
    Bezpośrednie stosowanie prawa wtórnego, Nauka, Administracja
    cwiczenia 4 20.11.2007, notatki, penik, szkoła, adm 1, Nauka Administracji, Nauka Administracji- ćwi
    podstawy prawa - prawoznastwo, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
    upowaznienie do wydawania dec. adm, Nauka Administracji
    cwiczenia 6 19.12.2007, notatki, penik, szkoła, adm 1, Nauka Administracji, Nauka Administracji- ćwi
    cwiczenia 1 10.10.2007, notatki, penik, szkoła, adm 1, Nauka Administracji, Nauka Administracji- ćwi
    Podstawy prawa cywilnego z umowami w administracji - wykład 1, Prawo cywilne z umowami w administrac
    cwiczenia 2 24.10.2007, notatki, penik, szkoła, adm 1, Nauka Administracji, Nauka Administracji- ćwi
    cwiczenia 3 7.11.2007, notatki, penik, szkoła, adm 1, Nauka Administracji, Nauka Administracji- ćwic

    więcej podobnych podstron