3093, materiały PWr, LPF


Ćwiczenie nr 69

Badanie wewnętrznego zjawiska fotoelektrycznego

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

1

1

35,6

1,000

0,443

0,001

0,009

2

0,99

36,5

1,020

0,454

0,001

0,009

3

0,98

37,1

1,041

0,461

0,001

0,009

4

0,97

37,9

1,063

0,471

0,001

0,009

5

0,96

38,6

1,085

0,480

0,001

0,010

6

0,95

39,3

1,108

0,489

0,001

0,010

7

0,94

40,1

1,132

0,499

0,001

0,010

8

0,93

41,1

1,156

0,511

0,001

0,010

9

0,92

41,8

1,181

0,520

0,001

0,010

10

0,91

42,7

1,208

0,531

0,001

0,011

11

0,90

43,2

1,235

0,538

0,001

0,011

12

0,89

44,3

1,262

0,551

0,001

0,011

13

0,88

45,1

1,291

0,561

0,001

0,011

14

0,87

46,0

1,321

0,573

0,002

0,011

15

0,86

46,9

1,352

0,584

0,002

0,012

16

0,85

47,8

1,384

0,595

0,002

0,012

17

0,84

48,9

1,417

0,609

0,002

0,012

18

0,83

50,0

1,452

0,623

0,002

0,012

19

0,82

51,1

1,487

0,636

0,002

0,013

20

0,81

52,4

1,524

0,653

0,002

0,013

21

0,80

53,5

1,563

0,666

0,002

0,013

22

0,79

55,2

1,602

0,688

0,002

0,014

23

0,78

56,1

1,644

0,699

0,002

0,014

24

0,77

57,6

1,687

0,718

0,002

0,014

25

0,76

59,1

1,731

0,736

0,002

0,015

26

0,75

60,6

1,778

0,755

0,002

0,015

27

0,74

62,3

1,826

0,776

0,002

0,016

28

0,73

63,9

1,877

0,796

0,003

0,016

29

0,72

65,9

1,929

0,821

0,003

0,016

30

0,71

67,6

1,984

0,843

0,003

0,017

31

0,70

69,1

2,041

0,861

0,003

0,017

32

0,69

71,3

2,100

0,889

0,003

0,018

33

0,68

73,4

2,163

0,915

0,003

0,018

34

0,67

75,3

2,228

0,939

0,003

0,019

35

0,66

77,8

2,296

0,970

0,003

0,019

36

0,65

80,3

2,367

1,001

0,004

0,020

37

0,64

82,8

2,441

1,033

0,004

0,021

38

0,63

85,2

2,520

1,063

0,004

0,021

39

0,62

87,9

2,601

1,096

0,004

0,022

40

0,61

90,4

2,687

1,128

0,004

0,023

41

0,60

93,3

2,778

1,164

0,005

0,023

42

0,59

96,4

2,873

1,203

0,005

0,024

43

0,58

99,5

2,973

1,241

0,005

0,025

44

0,57

102,6

3,078

1,280

0,005

0,026

45

0,56

106,4

3,189

1,328

0,006

0,027

46

0,55

110,2

3,306

1,375

0,006

0,028

47

0,54

114,5

3,429

1,429

0,006

0,029

48

0,53

118,3

3,560

1,476

0,007

0,030

49

0,52

122,2

3,698

1,525

0,007

0,031

50

0,50

127,5

4,000

1,591

0,008

0,032

51

0,495

129,5

4,081

1,616

0,008

0,032

52

0,490

132,2

4,165

1,650

0,008

0,033

53

0,485

134,4

4,251

1,678

0,009

0,034

54

0,480

137,3

4,340

1,714

0,009

0,034

55

0,475

140,4

4,432

1,753

0,009

0,035

56

0,470

142,7

4,527

1,781

0,010

0,036

57

0,465

146,4

4,625

1,828

0,010

0,037

58

0,460

149,1

4,726

1,861

0,010

0,037

59

0,455

152,3

4,830

1,901

0,011

0,038

60

0,450

155,5

4,938

1,941

0,011

0,039

61

0,445

158,9

5,050

1,984

0,011

0,040

62

0,440

162,3

5,165

2,026

0,012

0,041

63

0,435

165,3

5,285

2,064

0,012

0,041

64

0,430

169,4

5,408

2,115

0,013

0,042

65

0,425

173,5

5,536

2,166

0,013

0,043

66

0,420

177,5

5,669

2,216

0,013

0,044

67

0,415

182,8

5,806

2,283

0,014

0,046

68

0,410

186,3

5,949

2,326

0,015

0,047

69

0,405

190,7

6,097

2,381

0,015

0,048

70

0,400

194,6

6,250

2,430

0,016

0,049

71

0,395

199,9

6,409

2,496

0,016

0,050

I Zagadnienia teoretyczne.

Zjawisko fotoelektryczne wewnętrzne.

Zjawisko fotoelektryczne w najogólniejszym ujęciu polega na wyzwalaniu elektronów w materii pod wpływem energii fotonów promieniowania. Opierając się na pojęciu kwantowej natury światła, Einstein (1905r.) zastosował do zjawiska fotoelektrycznego prawo zachowania energii i podał ilościową zależność między energią kwantów padającego promieniowania wywołującego fotoefekt i energią, jaką otrzymuje wyzwolony elektron. Energia pojedynczego kwantu promieniowania wynosi:

0x01 graphic

gdzie  jest częstością drgań, λ długością fali padającego promieniowania, h - uniwersalną stałą Planca wynoszącą h=6,62*10-34.

Fotorezystor.

Fotooporem albo fotorezystorem nazywamy półprzewodnik, którego opór zmienia się pod wpływem strumienia świetlnego. Substancjami służącymi do sporządzania fotooporów są związki siarczku kadmu, bizmutu i inne, które wykazują właściwości półprzewodników.

0x08 graphic
Gdy światło pada na powierzchnię półprzewodnika i wnika w jego głąb, oczywiście na pewną, niezbyt dużą odległość, wówczas energia fotonów jest przekazywana elektronom walencyjnym, dzięki czemu odrywają się od atomów i powiększają liczbę elektronów swobodnych o pewną liczbę n (w 1 cm3), proporcjonalną do padającego strumienia świetlnego . O tyle samo zwiększa się liczba dziur. W związku z tym daje się zauważyć zwiększenie natężenia prądu o pewien dodatkowy przyrost:

n - przyrost liczby swobodnych elektronów w 1 cm3;

S - poprzeczny przekrój przewodnika;

e - nabój elektronu;

v+, v- - prędkości dziur i elektronów w sieci przestrzennej półprzewodnika;

w stosunku do natężenia prądu IC płynącego w przewodniku bez naświetlania (prąd czarny). W czasie naświetlania płynie tzw. „prąd jasny” IJ = IC + I.

Fotodioda.

Fotodiodę stanowi półprzewodnikowa dioda o jednym przejściu p-n uformowana tak, że płaszczyzna kontaktu obu półprzewodników może być naświetlona strumieniem świetlnym . Baza fotodiody jest warstwą dostatecznie cienką, tak aby strumień świetlny mógł wniknąć w obszar przejścia p-n. Obszar o większej koncentracji nośników to emiter, o mniejszej - baza.

Naświetlenie złącza p-n powoduje wyzwalanie w obszarach przygranicznych dodatkowych nośników. W warstewce n elektrony są odpychane od złącza dzięki różnicy potencjałów warstwy zaporowej i dołączają do nośników zasadniczych, czyli większościowych tej warstewki, do elektronów. W warstewce p dziury są odpychane od złącza. W strefie przygranicznej gromadzą się nośniki niezasadnicze, mniejszościowe: po stronie n - dziury, po stronie p - elektrony.

Fotoogniwo - fotodioda jako samodzielne źródło prądu.

Bezpośrednie sprawdzenie informacji uzyskanych na podstawie charakterystyk zaporowych można przeprowadzić łącząc fotodiodę w obwód elektryczny. Naświetlenie strefy granicznej p-n staje się źródłem siły elektromotorycznej EP-N, której pojawienie się jest związane ze zmniejszeniem się napięcia kontaktowego naświetlonego łącza:

0x08 graphic

U'K - napięcie kontaktowe naświetlonego łącza;

W obwodzie mamy dwa kontakty warstw p-n: jeden w naświetlonym łączu, drugi poprzez obwód zewnętrzny. Bardzo rozpowszechnionym typem ogniwa zaporowego jest fotoogniwo selenowe (Pb-Se). Mamy w nim żelazną płytkę podkładową, na którą naniesiona jest warstwa selenu, stanowiąca warstwę diody typu n. Górna warstewka ołowiu jest bardzo cienka, dla światła niemal przezroczysta i stanowi ona warstwę typu p.

Pojęcia.

0x08 graphic
Natężenie oświetlenia - wielkość fotometryczna, równa stosunkowi strumienia świetlnego  do powierzchni S prostopadłej do jego kierunku.

0x08 graphic
W przypadku nierównomiernego rozkładu strumienia świetlnego E=d/dS. Jeżeli rozmiary żródła światła są niewielkie w stosunku do odległości, to: E zwane jest także oświetleniem. Jego jednostką jest luks (1 lx).

Luminacja - wielkość charakteryzująca świecenie w danym kierunku źródeł światła i oświetlonych przez nie przedmiotów. L mierzy się stosunkiem światłości dI do rzutu powierzchni świecącej dS na płaszczyznę prostopadłą do tego kierunku:

0x08 graphic
Światłość - wielkość doświadczalna, określona przez porównanie wrażeń wzrokowych wywołanych promieniowaniem przedmiotu i promieniowaniem wzorca. Jednostką światłości jest kandela (1 cd).

II Pomiary.

Na jednym z końców ławy optycznej zestawu ustawiono na koniku fotokomórkę w obudowie. W odległości r = 1m na drugim końcu ławy ustawiono lampę oświetlającą (źródło światła białego) ze szczeliną w obudowie. Podłączono oba przyrządy wg schematu podanego w instrukcji ćwiczenia. Następnie wyznaczono wartość prądu I0 z zaciemnionym pomieszczeniu przy wyłączonym oświetlaczu. Potem, zmniejszając odległość r oświetlacza od fotokomórki notowano wartości natężenia fotoprądu.

III Opracowanie wyników pomiarów.

1. Przeskalowano fotoprąd, czyli wyliczono wartość I z zależności:

0x01 graphic

gdzie: 0x01 graphic
- wskazanie miernika przy włączonym oświetlaczu;

0x01 graphic
- wskazanie miernika przy wyłączonym oświetlaczu.

2. Wyliczono wartość 0x01 graphic
biorąc pod uwagę fakt, iż natężenie prądu fotoelektrycznego jest odwrotnie proporcjonalne do kwadratu odległości fotokomórki od źródła światła.

3. Sporządzono wykres zależności: 0x01 graphic
czyli zależność: 0x01 graphic
- Wykres 1.

IV. Ocena błędów.

Ze względu na trudności w przeprowadzeniu pomiaru, ustalono stałą fluktuację fotokomórki równą 2% wartości fotoprądu.

Błąd wartości d=(1/r2) obliczono metodą pochodnej logarytmicznej:

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

i naniesiono na Wykres 1.

V Wnioski

Na błąd pomiaru wpłynęło m.in.:

Przyjęliśmy błąd związany ze fluktuacją fotokomórki równy 2% wartości fotoprądu, oraz wyznaczyliśmy błąd związany z wartością 0x01 graphic
metoda pochodnej logarytmicznej.

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
9465, materiały PWr, LPF
2588, materiały PWr, LPF
4263, materiały PWr, LPF
1794, materiały PWr, LPF
5262, materiały PWr, LPF
1866, materiały PWr, LPF
4731, materiały PWr, LPF
8606, materiały PWr, LPF
549, materiały PWr, LPF
6413, materiały PWr, LPF
160, materiały PWr, LPF
6721, materiały PWr, LPF
6341, materiały PWr, LPF
1317, materiały PWr, LPF
5036, materiały PWr, LPF
2583, materiały PWr, LPF

więcej podobnych podstron