Planowanie jest procesem ustalania celów i wybieranie środków do jego osiągnięcia.

Wg. BARROL`a planowanie - proces polegający na świadomym ustaleniu kierunków działania oraz podejmowanie decyzji opartych na celach, faktach i dobrze przemyślanych ocenach.

Planowanie odbywa się kontekście określonego otoczenia. By opracować skutecznie plany menadżerowie winni znać i rozumieć otoczenie.

Opierać się na zrozumieniu otoczenia winni ustalać, co jest ogólnym posłannictwem (misją).

Misję przedsiębiorstwa wyznacza:

• cel organizacji,

• wartości,

• założenie,

• kierunek.

Z misji organizacji wynikają cele i plany.

CELE:

• mają kluczowe znaczenie dla skuteczności funkcjonowania organizacji.

Spełniają one 4 funkcje:

• stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działania pracowników. Pozwalają zrozumieć, dokąd zmierza organizacja i dlaczego jest ważne osiągnięcie danego docelowego stanu;

• Wyznaczają plany i decyzje, a skuteczne wytyczenie celów sprzyja dobremu planowaniu;

• Cele są źródłem motywacji dla pracowników. Wybierając cel bądź zbiór pokrewnych celów ustalamy ich priorytety. W określony sposób angażujemy się do wykorzystania naszych określonych zasobów (rzeczowych, ludzkich);

• pomagają w ocenie osiąganych postępów (są istotnym elementem kontrolowania) ozn., że przyszłe wyniki można określić na podstawie stopnia realizacji wytyczonych celów.

W zależności od organizacji ustala się wiele rodzajów celów. Różnią się one:

1. szczeblem, na którym są ustalone;

2. dziedziną;

3. ramami czasowymi.

1. cele są ustalane na różnych szczeblach organizacji i na różnych jej poziomach organizacyjnych.

Wyróżniamy 4 podstawowe szczeble celów, które obejmują:

MISJĘ, - czyli sformułowanie podstawowego niepowtarzalnego celu, który wyróżnia tą organizację od innych przedsiebiorstw danego typu i wskazanie na zakres operacji przedsiębiorstwa w kategoriach produktów rynku.

Misja to ogólny cel organizacji oparty na przesłankach (założeniach) uzasadniający istnienie organizacji. Ważne jest to, w jaki sposób wyrażamy misję winno być tak skonstruowane by czyniła siłą napędową dla kolejnych celów.

Deklaracja (wyrażenie) misji może mieć różne składowe.

Składowe deklaracje przedsiębiorstwa i ich przykłady:

SKŁADOWE	PRZYKŁADY
Docelowi klijęci	„Jesteśmy przekonani, że odpowiadamy przede wszystkim przed lekarzami, pacjentami i wszystkimi, którzy używają naszych wyrobów”
Główne produkty lub usługi	„Główne produkty to nafta i gaz”
Obszar geograficzny	„Zdecydowanie dąży do pełnego sukcesu Novity jako Środkowo-Wschodniego konkurenta”
Główne technologie	„Mera Lumel działa w branży mierników, które mają różnorodne zastosowanie”
Troska o przetrwanie o wzrost zysków	„W tym względzie przedsiębiorstwo będzie realizować swe operacje zapewniając zyski i wzrost, który przyniesie Kronopol żary ostateczny sukces”
Filozofia przedsiębiorstwa	„To wszystko jest częścią filozofii Max - Electronic filozofii operacji na złotej regule. Jest to duch współuczestnictwa i troski, gdzie ludzie dają swój czas, wiedzę”
koncepcja przedsiębiorstwa	„Perdom jest zdywersyfikowany wielobranżową korporacją o dużych możliwościach produkcyjnych, silnej polityce przedsiębiorstwa i autonomii poszczególnych jednostek”
Porządany wizerunek publiczny (image)	„Podzielać zobowiązanie świata w dziedzinie ochrony środowiska (Producent chemikaliów)”

CELE STRATEGICZNE - są ustalane dla najwyższego kierownika na najwyższym szczeblu zarządzania i stanowią podstawę dla strategicznych planów.

Cele koncentrują się na szerokich i ogólnych problemach np. zmniejszenie uniezależnienia od rynku określonych artykułów od trudno dostępnych substytutów od ogólnych dystrybutorów.

CELE TAKTYCZNE - są ustalone na średnim poziomie i koncentrują się na sposobie operacjonalizacji działań, niezbędnych dla osiągnięcia celów strategicznych.

CELE OPERACYJNE - są ustalane na najniższym szczeblu i dla menadżerów tego najniższego szczebla, dotyczą one krótkookresowych problemów związanych z celami taktycznymi np. ustalamy określenie poziomów działu nowego produktu w rynku, które ma stanowić 5% w ciągu pół roku.

CELE PLANÓW: STRATEGICZNYCH, TAKTYCZNYCH, OPERACYJNYCH

CECHY		STRATEGICZNE	TAKTYCZNE		OPERACYJNE
Zakres		Jeden główny aspekt rozwoju	Duża liczba obszarów		Pojedyncza dziedzina lub zadania
Złożoność		Bardzo dużo zmiennych	Wiele zmiennych		Mała liczba zmiennych
Cel planowania		Misja organizacji	Doprowadzenie do porządanych rezultatów w krótkim czasie		Wykonanie zadania
Charakter czynności planistycznych		Twórczy	Bilansujący i alokacyjny (przemieszczający)		Odtwórcy postępowania wg. wytycznych
Agregacja informacji		Wysoka	Niska		Niska
MISJA (POWOŁANIE)
Naszą misją jest prowadzenie sieci lokali, w których będą przygotowane i serwowane wysokiej jakości posiłki, szybko i po rozsądnych cenach.

CELE STRATEGICZNE

Prezes - dyrektor naczelny

• zepewnić inwestorom 14% zysku przez 10 lat,

• otworzyć lub kupić nową sieć lokali w ciągu 5 lat,

• wynegocjować w bieżącym roku umowę zbiorową.

Cele faktyczne
Wiceprezes ds. operacji		Wiceprezes ds. marketingu		Wiceprezes ds. finansów
Otrzymać 150 nowych lokali w ciągu 10 lat, Zmniejszyć koszty pojemników na żywność o 15%, Zmniejszyć przeciętny czas oczekiwania klienta o s. W danym roku.		zwiększyć sprzedaż przypadającą na jeden punkt o 5%, wyznaczyć i przyciągać 2 nowe segmenty rynku w ciągu 5 lat, opracować nowe strategie promocyjne podczas następnego roku.		utrzmać zadłużenie przedsiębiorstwa na wysokości 20% płynnych aktywów w ciągu 10 lat, opracować skomputeryzowany system księgowości w ciągu 5 lat, uzyskać 9% nadwyżki kasowej w ciągu roku.
CELE OPERACYJNE
Kierownik ...		Dyrektor ds. reklamy		Menadżer ds. księgowości
Wprowadzić w ciągu 1 roku systemu motywacji, Zmniejszyć odpisy o 5%w ciągu danego roku, Zatrudnić i przeszkolić nowego zastępcę.		opracować w ciągu roku regionalne kampanie kampaniowe, wynegocjować niższe o 5% stawki reklamowe w następnym roku, wprowadzić tegoroczną promocję.		Oddzielić funkcje księgowane należności i zobowiązań od innych dziedzin w ciągu 2 lat, Skomputeryzować w danym roku system płac dla każdej restauracji, Pokryć wszystkie faktury w ciągu 30 dni.

W procesie ustalania celów uczestniczą wszyscy menadżerowie poszczególnych szczebli (strategicznych, taktycznych, operacyjnych) odpowiadające za ustalenie celów na swoim szczeblu. Ponadto mogą w nim ustalić indywidualne cele, które maja obejmować ścieżkę kariery zawodowej, nieformalne cele związane z pracą wykraczające poza normalny zakres oficjalnych określonych celów i obowiązków. Ma obejmować to, co ma znaczenie dla danego kierownika. W organizacji ustala się wiele celów i związku z tym może dochodzić do sprzeczności, konfliktu w związku z tym by rozwiązać konflikt menadżerowie muszą rozumieć koncepcję optymalizacji (wymaga równoważenia i godzenia możliwych konfliktów miedzy różnymi celami. Kierownicy winni szukac na tym punktów, których cele nie są spójne i zdecydować o tym czy realizować jakiś cel kosztem rezygnacji z innego, czy może poszukiwać innego podobnego celu, który pogodzi te oba.

DZIEDZINA:

• w organizacji wyznacza się cele dla różnych dziedzin np. marketingu, zasobów ludzkich, innowacji, czy też operacji.

RAMY CZASOWE:

• w organizacji wyznacza się cele w różnych ramach czasowych i tak jak w przypadku długofalowe (10lat), także cele - ramy śródokresowe ok. 5 lat operacyjne cele ramy krótkookresowej np. miesiąc, tydzień,...

Między celami i planami istnieją powiązania i one drążą proces planowania.

PROCES PLANOWANIA

otoczenie

Misja organizacji cele * przesłanki (deklaracje) * wartości * kierunki _cele strategiczne__plany strategiczne _ _cele taktyczne _plany taktyczne _ _cele operacyjne__plany operacyjne__

Rodzaje planów winno się uwzględniać zakres i stopień szczegółowości.

PLANY STRATEGICZNE - zawiera decyzje dotyczące alokacji zasobów, priorytetów, działań niezbędnych do planów strategicznych można stwierdzić, że wywierają one wpływ na działalność organizacji w szerokim zakresie. Są sformułowane w taki sposób, że sprawiają wrażenie ogólnikowych stwierdzeń.

Taki stopień ogólności jest potrzebny by skłonić pracowników do myślenia o całości funkcjonowania organizacji.

PLANY TAKTYCZNE - jest skierowany na realizację celów taktycznych i opracowany dla realizacji części planu strategicznego. Te plany koncentrują się na konkretnych sprawach. Zwraca się w nich uwagę na realizację zadań niż na ich stawianie.

PLANY OPERACYJNE - koncentrują się na realizacji planu taktycznego dla osiągnięcia celów operacyjnych. Koncentrują się na krótkim czasie i stosunkowym zasięgu. Są formułowane w bardzo szczególny sposób.

---