1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI
Nazwa produktu: Kwas L(+)askorbinowy [witamina C; E 300]
Wzór konstytucyjny: (HO)2(C4HO2)CHOHCH2OH
Wzór sumaryczny: C6H8O6
Producent:
Dostawca:
Użytkownik:
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Składniki stwarzające zagrożenie:
Nazwa chemiczna |
% wag. |
Nr CAS |
Nr EINECS |
Symbol ostrzegawczy |
Symbole zagrożenia (R) |
kwas (L+)askorbinowy |
100 |
50-81-7 |
200-066-2 |
- |
- |
3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.
Zagrożenie pożarowe: Ciało stałe, palne. Pyły i pary, w określonych sytuacjach, mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe z powietrzem.
Zagrożenie toksykologiczne: Kwas L(+)askorbinowy jest substancją dla człowieka nieszkodliwą. Może wywoływać uczulenia.
Zagrożenie ekotoksykologiczne: Kwas L(+)askorbinowy nie wykazuje szkodliwego działania na zwierzęta, w szczególności na ssaki.
4. PIERWSZA POMOC
Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego nadmierną koncentracją pyłu kwasu L(+)askorbinowego środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.
Zatrucie inhalacyjne: |
|
1. |
Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej. |
2. |
Zapewnić pomoc lekarską. |
Zatrucie doustne: |
|
1. |
Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na przepłukaniu ust. Następnie podać 1-2 szklanki wody do wypicia. Wywołać wymioty lub wykonać płukanie żołądka. |
2. |
Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło. |
Skażenie oczu: |
|
1. |
Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach. |
2. |
Zapewnić pomoc okulisty. |
Skażenie skóry: |
|
1. |
Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem. |
2. |
W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. |
5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU
Szczególne zagrożenia: |
Substancja palna. W określonych warunkach pyły z powietrzem mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe. |
Środki gaśnicze: |
|
Zalecenia szczegółowe: |
Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duży pożar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się substancji. Powoduje to rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Opakowania narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru. |
Sprzęt ochronny strażaków: |
Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. Ochrony dróg oddechowych. |
Uwaga dodatkowa: |
Produktami spalania jest ditlenek węgla i woda. |
6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA
Zalecenia ogólne: |
W przypadku wydostania się do środowiska kwasu L(+)askorbinowego, zebrać skażającą substancję wraz z zanieczyszczonym podłożem do szczelnych opakowań i wywieźć do miejsca zniszczenia na drodze spalania. W przypadku przedostania się kwasu L(+)askorbinowego do kanalizacji ostrzec sąsiadujących użytkowników wód. |
Środki ochrony osobistej: |
Odzież ochronna, ochrony dróg oddechowych z filtrem cząsteczkowym P2, szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne. |
Zalecenia szczegółowe: |
W przypadku przedostania się kwasu L(+)askorbinowego do wód powierzchniowych, ostrzec jej użytkowników. Zbierać rozsypaną substancję mechanicznie. |
Zabezpieczenie środowiska: |
Dokładnie zebrać rozsypaną substancję. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska. |
Metody utylizacji: |
Niszczyć na drodze spalania zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. |
7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE
Zapobieganie zatruciom: |
Podczas stosowania kwasu L(+)askorbinowego nie jeść, nie pić, nie zażywać leków, unikać bezpośrednich kontaktów organizmu z kwasem L(+)askorbinowym, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu. |
Zapobieganie pożarom/wybuchom: |
Przestrzegać zasad ochrony przeciwpożarowej. Unikać wzbijania pyłu. Chronić opakowania przed ciepłem i nagrzaniem. |
Magazynowanie: |
W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie witamin, w możliwie niskiej temperaturze. Unikać kontaktów z redukującymi i utleniającymi substancjami. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. |
Metody postępowania z odpadami |
Za odpad można uznać kwas L(+)askorbinowy, który w żadnej postaci nie nadaje się do technicznego zagospodarowania. Substancja palna. Likwidacja na drodze spalania, w wyznaczonych miejscach lub instalacjach. Klasyfikacja kwasu L(+) askorbinowego jako odpadu: Grupa 07 - Odpady z przemysłu syntezy organicznej. Podgrupa 07 01 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania podstawowych produktów przemysłu syntezy organicznej. Rodzaj 07 01 99 - Inne niewymienione odpady. |
8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Rozwiązania techniczne:
Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kwasu L(+) askorbinowego. Sprawna wentylacja.
Ochrony osobiste:
Ręce: |
Rękawice z tworzywa powlekanego. |
Oczy: |
Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego). |
Drogi oddechowe: |
Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami kwasu L(+)askorbinowego (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2). |
Skóra i ciało: |
Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. |
Ochrony zbiorowe: |
Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy. |
Inne informacje: |
Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń par lub aerozoli pochodzących z kwasu L(+)askorbinowego, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. |
Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:
NDS - 10 mg/m3 - jak dla nietrujących pyłów przemysłowych.
Polskie Normy Ochronne:
PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.
PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.
Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi kwasu L(+)askorbinowego.
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
9.1 |
Masa cząsteczkowa: 176,13 g/mol |
9.2 |
Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych kwas L(+)askorbinowy jest krystalicznym ciałem stałym, bezbarwnym lub żółtawym, bez zapachu, o kwaśnym smaku, podobnym do kwasu cytrynowego. Jest optycznie czynny. Łatwo utlenia się do kwasu dehydroaskorbinowego. |
9.3 |
Temperatura topnienia: 192oC |
9.4 |
Temperatura wrzenia: Rozkład |
9.5 |
Gęstość usypowa (20oC): 600-900 kg/m3 |
9.6 |
Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Kwas L(+)askorbinowy rozpuszcza się w wodzie (w stosunku 1:3 tj. 330 g/l w 20oC), alkoholu (w stosunku 1:30). Nie rozpuszcza się w chloroformie, eterze, benzenie, olejach. W roztworach rozkłada się pod działaniem powietrza, światła i wyższej temperatury. Roztwory są trwałe tylko w warunkach beztlenowych. |
9.7 |
Wartość pH 50 g/l H2O/20oC: ok. 2,2 |
9.8 |
Stopień zagrożenia wód: Praktycznie żaden |
9.9 |
Inne: Jest dwuketonem, również o strukturze laktonowej. Kwas L-askorbinowy występuje w wielu owocach, np. cytrusowych, jabłkach, głogu, pomidorach, papryce i innych. Otrzymywany jest z surowców naturalnych lub syntetycznie z D(+) glikozy. Stosowany w lecznictwie. |
10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Stabilność i reaktywność: |
Substancja stabilna chemicznie. Reagent w licznych syntezach organicznych. Łatwo utlenia się do kwasu dehydroaskorbinowego. Niebezpieczny w zetknięciu z substancjami organicznymi i po ogrzaniu. Pyły z powietrzem mogą w określonych warunkach tworzyć mieszaniny wybuchowe. |
Właściwości korozyjne: |
Słabe |
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami, kontakt ze skórą.
Informacja ogólna: Kwas L(+)askorbinowy spełnia w tkankach rolę czynnika oksydacyjno-redukującego. Kwas L(+)askorbinowy jest synergentem przeciwutleniaczy - tj. regeneruje przeciwutleniacz w żywności i przedłuża jego własności akceptora wolnych rodników. Dodawany jest z nimi łącznie. Jest przenośnikiem wodoru w procesach oddychania tkankowego. Dzienne zapotrzebowanie człowieka wynosi u dzieci do 40 mg, u dorosłych 50-70 mg, u kobiet ciężarnych lub karmiących 100-150 mg. W stanach patologicznych zapotrzebowanie to wzrasta. Brak kwasu L(+)askorbinowego powoduje schorzenie zwane szkorbutem.
Biologiczne funkcje kwasu L(+)askorbinowego w organizmie człowieka nie zostały dotychczas w pełni wyjaśnione. Układ oksydoredukcyjny kwasu askorbinowego i kwasu dehydroaskorbinowego może uczestniczyć w regulowaniu potencjału oksydoredukcyjnego w komórce i brać udział w transporcie elektronów. Witamina C występuje w znacznych ilościach w gruczołach nadnercza. Przypuszcza się, że może ona uczestniczyć w syntezie hormonów sterydowych. Zapotrzebowanie człowieka na witaminę C jest o jeden, a bywa że i o dwa rzędy większe aniżeli na inne witaminy. Obecnie rzadko u ludzi występują przypadki niedoboru kwasu L(+)askorbinowego. Nadmiar kwasu wydalany jest z organizmu z moczem.
Dane toksykologiczne:
LD50(doustnie, szczur) = 11900 mg/kg,
LC50(Leuciscus idus) = 33000 mg/l.
Działanie miejscowe:
Wdychanie pyłów: Nadmiar pyłu kwasu L(+)askorbinowego wywołuje kaszel, ból w klatce piersiowej i skrócenie oddechu. W wysokim stężeniu może spowodować bezdech z pieniącą się śliną (objaw obrzęku płuc). Może pojawić się zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc. Może zaistnieć reakcja alergiczna.
Spożycie: Nadmiar kwasu L(+)askorbinowego wywołuje uczucie palenia w ustach i nudności z wymiotami. Może zaistnieć reakcja alergiczna.
Kontakt z oczami: Pojawi się podrażnienie i zaczerwienienie. Wystąpi łzawienie.
Kontakt ze skórą: Pojawi się podrażnienie i zaczerwienienie z bąblami. Może zaistnieć reakcja alergiczna.
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
Stopień zagrożenia wód: Minimalny.
13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
Metody unieszkodliwiania:
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).
Zawartość opakowania wg:
rodzaju 07 01 99 - inne, nie wymienione odpady.
Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych...., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).
Opakowania wg:
rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,
rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu,
rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
Klasyfikacja, oznaczenia informacyjne i ostrzegawcze, ograniczenia:
Kwas L(+)askorbinowy nie podlega klasyfikacjom w ramach przepisów ADR, RID, IMDG-Kod oraz IATA, a tym samym ograniczeniom dotyczącym tych przepisów.
15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Kartę wykonano zgodnie z:
Normą PN ISO 11014-1; 1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.
Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.
Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).
Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.
Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.
Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.
Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).
Klasyfikacją materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001 r.).
Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi kwasu L(+)askorbinowego, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.
Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy kwasu L(+)askorbinowego. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.
Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.
16. INNE INFORMACJE
Kwas L(+)askorbinowy |
Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.
* * * * *
Zgodnie z Rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC
|
KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI |
Wydanie: I Data wydania: 10.12.02 Strona/stron 6/7 |
Nazwa: |
KWAS L(+)ASKORBINOWY |
|
Kwas L(+)askorbinowy