Mikrobiologia opracowanie pytań, Weterynaria Lublin, Weterynaria 1, Mikrobiologia


1. Objawy przy tężcu

Objawy kliniczne:

-zwierzęta w stanie uogólnionego kurczu mięśni

-postawa kozła

-nadmierna reakcja skurczowa na dotyk lub dźwięk

-chód sztywny, ruchy kończyn bierne, zaś zginanie jest niemożliwe

-drżenie

-wypadanie trzeciej powieki

-szczękościsk

-utrudnione przyjmowanie pokarmu

-ogon sztywny

-u bydła wzdęcie, lecz silne ruchy żwacza.

Koń, człowiek- postać ogólna

Psy, koty - postać miejscowa.

Do objawów dochodzi gdy neurospazmina ma kontakt z neuronami ruchowymi. Zostaje ona wtedy zamykana w pęcherzyki i transportowana do rogów brzusznych rdzenia kręgowego a stamtąd dalej do mózgu. Tam powoduje zahamowanie wydzielania glicyny i kwasu aminomasłowego, co w organizmie objawia się wzmożonym napięciem mięśniowym.

2. Jak wygląda laseczka Bacillus i Clostridium.

Bacillus antracis

- laseczki śr 1-3,5 μm

- G +

-dwupostaciowe:

-w materiale chorobowym „pędy bambusa” , otoczki (+), przetrwalniki (-)

-na podłożach (dostęp O2), przetrwalniki (+), otoczki (-)

- przetrwalniki nie deformują bakterii

- kolonie śluzowe na podłożach z dodatkiem surowicy i hodowla w atmosferze CO2

Bacillus cereus

-laseczka

-G+

-rzęski (+)

-endospory (+)

Clostridium botulinum

-laseczka śr 4-6 μm

-G+ (starsze hodowle G-)

-rzęski(+)

-otoczka (-)

-endospory (+) deformują kom („laseczka z przetrwalnikiem przypomina buławę, rakietę tenisową lub pałkę Dobosza”)

Clostridium tetani

-laseczka śr 2-5 mikrm

-G+ (starsze G-)

-rzęski(+)

-otoczka (-)

-endospory (+) deformują kom („laseczka z przetrwalnikiem przypomina buławę, rakietę tenisową lub pałkę Dobosza”)

Clostridium perfringens

-G+ (starsze G-)

-rzęski(-)

-otoczka (+)

-endospory (+) deformują kom („laseczka z przetrwalnikiem przypomina buławę, rakietę tenisową lub pałkę Dobosza”)

Clostridium difficile

-G+ (starsze G-)

-rzęski(-)

-otoczka (+)

-endospory (+) subterminalne deformują kom („laseczka z przetrwalnikiem przypomina buławę, rakietę tenisową lub pałkę Dobosza”)

3. Escherichia, Salmonella, Proteus - różnicowanie

Rodzaj badania

Escherichia

Proteus

Salmonella

Ruch bakterii

+

+

+

Wzrost w obecności KCN

-

+

-

Fermenacja laktozy

+

+

-

Fermentacja glukozy

+

+

+

Odczyn z czerwienią metylenową

+

+

+

Odczyn VP

-

+/-

-

Wzrost na podłożu z cytrynianem amonu

-

+/-

+

Podłoże Conradi - Drigalskiego

Kolonie i podłoże barwy czerwonej

Kolonie i podłoże niezmienione, wzrost mgławicowy

Kolonie i podłoże niezmienione

Podłoże Sołtysa

Kolonie barwy ciemnozielonej lub granatowe z czerwonym centrum

Wzrost zahamowany

Kolonie kremowo-żółte

Podłoże Kligera

Podłoże barwy żółtej z banieczkami gazu

Podłoże żółte w dolnej części, fioletowe w górnej , czarny pierścień na granicy barwy

Podłoże żółte w dolnej części, fioletowe w górnej , czarny pierścień na granicy barwy

Podłoże Christiensena

Barwa podłoża nie zmieniona

Zmiana barwy podłoża z żółtej na fioletową

Podłoże niezmienione- żółte

4. Kwasooporne metody barwienia

Barwielnie Ziehl-Neelsena

  1. fuksyna fenolowa 5 minut

  2. spłukujemy wodą

  3. alkohol+ 3% HCl

  4. spłukujemy wodą

  5. dobarwiamy błękitem metylenowym 5 minut

Ziehl Neelsena w modyfikacji Stampa - zamiast HCl dodajemy mniej kwaśny kwas octowy (barwienie Brucella)

5. Niespecyficzne Ureaplasmy

6. E. coli szczepy

ETEC - enterotoksyczne szczepy E.coli

-kolonizują jelita cienkie

-brak uszkodzeń nabłonka

-czynnik wirulencji :

a)enterotoksyny: ST (ciepło stabilna), LT (ciepło labina)

b) fimbirie/ adhezyny

te czynniki wirulencji są kodowane w plazmidach

fimbrie:

-mannozozależne

-mannozoniezależne - baz względu na obecność mannozy powodują hemaglutynacje komórek gospodarza

a) są czynnikiem kolonizacji

b) niewrażliwe na mannozę

c) są swoiste gatunkowo (gatunek gospodarza) i komórkowo (rodzaj komórek)

toksyna LT (ciepłolabilna)

- składa się z dwóch podjednostek :

- podjednostki A - ma charakter enzymu -> aktywuje cyklazę adenylanową -> wzrost cAMP -> wydalanie Cl-, K+; hamowanie adsorpcji NaCl, utratę wody -> biegunka, kwasica metaboliczna, hiperkalcemia

- podjednostki B - odpowiada za wiązanie z receptorem gangliozydowym na komórce gospodarza i wprowadzenie enzymu

toksyna ST (ciepłostabilna)

- ma małą masę cząsteczkową

-aktywuję cyklozę guanylową -> wzrost w kom cGMP -> biegunka, odwodnienie organizmu a u młodych zwierząt może dochodzić do śmierci

EPEC - enteropatogenne szczepy E. coli

-kolonizują jelita cienkie

-powodują uszkodzenia komórek

-czynnik wirulencji:

-fimbrie tworzące wiązki BFP

-intymina

Jeśli bakterie tego szczepu wnikną do organizmu łaczą się najpierw same ze sobą i dzięki temu są stabilne, następnie zaczynają produkować intyminę- substancję która powoduje trwałe połączenie z eterocytami, które jest odpowiedzialne za uszkodzenie enterocytów.

- brak wytwarzania toksyn

EIEC- enteroinwazyjne szczepy E. coli

- kolonizują okrężnice

-brak fimbrii

-wnikają do enterocytów za pomocą białek błonowych

-uszkadzają enterocyty

-powodują biegunki i gorączki

EHEC- enterokrworoczne szczepy E. coli

-kolonizują okrężnice

-szczepy wysoce inwazyjne

-wytwarzają silne toksyny: VT1 (verotoksyna, Shigea-like toksyna) i VT2

-chorobotwórczość dla człowieka:

-krwotoczne zapalenie okrężnicy (HC)

-hemolityczny syndrom mocznicowy (HUS)

-małopłytkowa plamica zakrzepowa (TTP)

-niechorobotwórczy dla zwierząt

8. Scharakteryzuj bakrerię Bacillus anthracis: morfologia, objawy, wykrywanie, co się wysyła do badania 

Bacillus antracis

- laseczki śr 1-3,5 mikrm

- G +

-dwupostaciowe:

-w materiale chorobowym „pędy bambusa” , otoczki (+), przetrwalniki (-)

-na podłożach (dostęp O2), przetrwalniki (+), otoczki (-)

- przetrwalniki nie deformują bakterii

-wzrost na podłożach podstawowych (37 st przez 24h)

- kolonie śluzowe (mukoidalne) na podłożach z dodatkiem 50% surowicy i hodowla w atmosferze 20% CO2

-forma R (szorstka)- chorobotwórcza, zjadliwa, „caput Meduzae”

-forma S (gładka) - niechorobotwórcza

Czynniki wirulencji:

-otoczka:

-polimer kwasu D-glutaminowego

-kodowana w plazmidzie pXO2

-słabe właściwośći immunogenne

-właściwości antyfagocytarne

-toksyna białkowa

-kodowana w plazmidzie pXO1 (w nim jest także kodowany cały operon odpoweidzalny za proces germinacji

-budowa złożona:

-PA- antygen ochronny (wykorzystywany do produkcji pwc w szczepionkach

-EF- czynnik obrzęku

-LF- czynnik letalny

Patogeneza

Czynnik letalny w organizmie jest rozbijany na dwie składowe:

-20kDa jest ona nieistotna

-60 kDa- ma specjany receptor na powierzni komórki.

Gdy cząstka 60 kDa przyczepi się na powierzchni komórki polimeryzuje i tworzy się heptametr. Dzieki temu powstaje miejsce gdzie mogą się przyłączać pozostałe toksyny. Jak się przyłączą następuje endocytoza całego kompleksu. Z racji kwaśnego środowiska wewnątrz endosomu następuje zmiana konfiguracji całego kompleksu i wstrzykniecie do wnętrza komórki elementów enzymatycznych (EF, LF)

EF- czynnik obrzęku - cykloza adenylanowa (100 razy silniejsza niż ta z organizmu ssaka) działająca w odecości wapnia i klamoduliny. Do kalmoduliny przyłacza się EF później przyłacza się cząsteczka ATP która zostaje przekształcona do cAMP. Nagromadzenie cAMP w komórce powoduje nadmierny wypływ płynów do środowiska -> powstaje obrzęk . Dochodzi tez do utraty możliwości fagocytowania, zmiany spektrum produkcji cytokin. Przez co fagocyty zabijają komórkę -> martwica tkanki. Wpływa też na układ immunologiczny (zmniejszenie produkcji limfocytów i neutrofili, zmniejsza zdolność makrofagów do wybuchu tlenowego)

LF- czynnik letalny- milo peroksydaza działająca w obecności jonów cynku

- powoduje śmierć makrofagów, neutrofili i komórek dendrytycznych

- niszczy komórki endotelialne -> nacz krwionośne -> krwawy wysięk

- uszkadza mechanizmy immunologiczne (zmniejsza wydzielanie NO, TNF alfa i interferonu)

- zmniejsza populację limfocytów B -> obniżenie ilości przeciwiciał

Objawy

- po zakażeniu drogą alimentarna- po 12godz-5dni od momentu zakażenia występują objawy: brak apetytu, bóle brzucha, wymioty, krwotoczna biegunka, 50% pacjentów umiera

- po zakażeniu drogą inhalacyjną - po jednodniowym okresie wylęgania występują kaszel, duszności, gorączka, sinica, szok i śmierć u 100% chorych

-przyranna- postać skórna w miejscu zakażeniu pojawia się swędząca krosta przechodząca w owrzodzenie i martwicę (czarna krosta) u 20 % chorych rozwija się śmiertelna postać posocznicowa

-trawożerne- ostra postać posocznicowa

-świnie- obrzęk węzłów około gardłowych i przez to uduszenie

Konie- postać jelitowa

Diagnostyka:

-próba Ascoliego

Fragment ucha wielkości 1x1cm zalewamy płynem fizjologicznym i gotujemy przez 5', przesączamy przez watkę do drugiej probówki. Do małej probówki nalewamy surowicę i nawarstwiamy „wywar z ucha”. Jeśli na granicy faz powstaje charakterystyczne zmętnienie wtedy wynik uważamy za dodatni.

- do badania oprócz fragmentu ucha można też przysłać rozmaz krwi. Wtedy wykorzystujemy metody barwienia negatywnego

9. Toksyny botulinowe 

Dotychczas poznano 7 antygenowo różnych ciepłochwiejnych białkowych toksyn. Oznaczone je literami A-G. Są one neurotoksynami atakującymi zakończenia nerwów obwodowych. Blokują uwalnianie acetylocholiny w płytce nerwowo-mięśniowej, co doprowadza do wiotkich porażeń mięśni. Neurotoksyny te składają się z dwóch białkowych podjednostek A i B. Komponenta A ma aktywność właściwej neurotoksyny, a fragment B ochrania ją przed szkodliwym działaniem proteolitycznym kwasu solnego w żołądku i wiąże z receptami zakończeń nerwów obwodowych.

Toksyna jadu kiełbasianego jest jedną z najsilniejszych trucizn. Jest wytwarzana podczas kiełkowania przetrwalników i mnożenia się komórek w warunkach beztlenowych. Toksyna ulega całkowitej inaktywacji po 20 minutowym ogrzewaniu w temp 80OC.

10. Różnicowanie Streptococcus od Staphylococcus 

Do różnicowanie Streptococcus od Staphylococcus używana jest próba na katalazę. Jest to enzym zawierający żelazo, który unieszkodliwia w warunkach metoabloizmu tlenowego nadtlenek wodoru. Test na obecność katalazy można wykonać na szkiełku podstawowym lub na płytce Petriego. Na szkiełku podstawowym do nadtlenku wodoru podaje się bakterie, najlepiej z hodowli bulionowej. Uwalniające się pęcherzyki tlenu świadczą o dodatnim wyniku reakcji. Można też wykonać próbę bezpośrednio na hodowli lub podłożu stałym pod warunkiem że będzie to posiew na podłoże agar-agar. Jeżeli będzie to psiew na podłoże z krwią to wynik może być mylny, ponieważ erytrocyty zawierające katalazę będą dawać wynik dodatni. W takim wypadku trzeba wykonać próbę kontrolną w takim miejscu gdzie bakterie nie będą posiane- tu wynik bąbelki będą mniej intensywne.

11. Rozróżnianie paciorkowców: uberis, agalactiae, dysgalactiae

Str. agalactiae

Str. dysgalctiae

Str. uberis

CAMP

+

-

-

Hydroliza eskuliny

-

-

+

McConkey

-

-

-

Hydrolizuje hipuran sodu, w warunkach beztl wytwarzanie karotenoidu

Rozkłada mannitol, sorbitol

12. Listeria, -Leptospira - charakterystyka ogólna

Listeria

Są to pałeczki G+, wilekości 0,5-2,5 mikrm, nie wytwarzają prztrwalnikówi otoczek. Posiadają rzęski typu peritricha. Wytwarzają kolonie typu S i R. Formy R są dłuższe, włókienkowate.

Obecność CO2 przyspiesza wzrost bakterii, rosną w temp 1-43 oC w pH 5,6-9,6. Tolerują 10 % NaCl w podłożu. Listeria najczęściej atakuje przeżuwacze. Zwierzęta te są karmione kiszonkami (pH 5,5-5,6 i duże ilości żelaza), w których Listeria ma doskonałe warunki do namnażania. Bakterie te są szeroko rozpowszechnione Występują w wodzie, glebie nawet u zdrowych zwierząt w przewodzie pokarmowym.

Leptospira

Są to bakterie o budowie spiralnej posiadające liczne spirale. Długość bakterii 6-20 mikrm, grubość 0,1-0,2 μm (przez co nie wybarwia się barwnikami anilinowymi). Ma haczykowato zagięty biegun. Wykazuje ruch postępowy, obrotowy, falujący (brak rzęsek !!!!).

Ciało krętka stanowi cylinder protoplazmatyczny, na cylinder nawinięte są włókna osiowe zwane wiciami (nie rzęskami !!!)

Są bezwzględnymi tlenowcami, można je hodować na pożywkach sztucznych w temp 28-30oC. Potrzebują do wzrostu długołańcuchowych nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Krętki te rosną wolna.

Leptospira dostaje się do organizmu przez błony śluzowe i uszkodzoną skórę.

13. Mycoplazma, a Ureoplazma- różnicowanie 

Mycoplasma

Ureaplasma

kolonie 500-600 mikrm

kolonie poniżej 100 mikrm

brak hydrolizy mocznika

hydrolizuje mocznik, jest on potrzebny do wzrostu

redukuje błękit metylenowy

nie redukuje błękitu metylenowego

fermentuje arginine

nie fermentuje argininy

po dodaniu do pożywki siarczanu magnezu kolonie nie wybarwią się

po dodaniu do pożywki siarczanu magnezu kolonie wybarwią się na brunatny kolor

wzrost do 21 dni

wzrost poniżej 7 dni (hodowla na podłożu Hiflicka - skład Edwardsa plus mocznik i czerwień fenolowa

14. Mycobacterium, odróżnić między sobą i na jakich podłożach się hoduje

Podłoża:

  1. podłoże Lewensteina-Jansena- masa jajowa, L-asparagina, glicerol, zieleń malachitowa (nie nadaje się do hodowli Mycobactrium bovis

  2. podłoże Middelbrooke- skład jw., ale oprócz glicerolu zawiera też kwas oleinowy

  3. podłoże Ogawa- jak pierwsze, ale oprócz glicerolu glutaminian sodu

  4. podłoże Petragnani- jak pierwsza, ale oprócz tego zawiera mąkę ziemniaczaną

  5. podłoże Stonebrink- jak pierwsze, ale zamiast glicerolu zawiera pirogronian sodu

Mycobacterium można odróżnić po wyglądzie koloni na podłożu

- M. tuberculosis - szorstkie, twarde, skórzaste, trudno zawieszalne

- M. bovis - b. kruchy, wilgotny, białawy

- M. avium - rozlane, wilgotne dobrze zawieszalne

Albo na podstawie próby biologicznej:

Homogenizat w ilości 0,5 ml podajemy domięśniowo (świnka, królik, kurczak) w konczynę w pobliżu węzłów chłonnych, dostaje para. Po 6 tyg usypiamy jedno, a po 12 tyg drugie i oglądamy zmiany

-M. tuberculosis- b. zjadliwy dla świnki, o wiele mniej dla królika i kurczaka

-M. bovis - bardzo zjadliwy dla świnki i królika, mało dla kurczaka

-M. avium - wrażliwe kurcze, niewrażliwy królik i kurczak

15. Mycoplazma - na czym hodujemy 

Mycoplasma hodujemy po podłożach zawierających dodatki steroli, peptonów , dwunukleotydudeninowego, surowicy, pirogronianu, pH 7,3-7,8, można dodać penicylinę (hamuje wzrost G+), octan talu ( hamuje wzrost G-).

Jednym z takich podłóż jest podłoże Edwardsa zawierające wyciąg z serc wołowych, wyciąg drożdżowy, penicylinę, surowicę końska.

Trzeba wykonać dwa posiewy, jeden w atmosferze tlenowej, a drugi w atmosferze 95% N2 i 5% CO2. Hodujemy w 37 oC przez 7-21 dni

19. Chlamydia

Rodzina:Chlamydiaceae

Chlamydia

Trachomatis-u ludzi i zwierzat wyw.jaglice prowadzaca do ślepoty,choroba rozpoczyna się od zapalenia spojówek i rogowki.Wyw.ziarniaki wew.u ludzi.

Muridarum

Suis

Chlamydophila

Abortus-wyw.poroninienia

Psittaci-powod.zoonozy od ptakow,u ptakow wyw.psittacosis i ornitosis

Coviae-atakuje bl.sluzowe oka

Pecorum-zapaleniu pluc i spojówek u bydla

Felis-atakuje koty

Pneumoniac-zap.pluc u ludzi.

Morfologia:

-kuliste występuje .w 2 formach - tzw. ciałek elementarnych(zaknych struktur wielkości 0,2-0,4um) i ciałek siateczkowatych(nie zakaźnych ale aktywnych metabolicznie)

-G-

-trudno barwią się barwnikami anilinowymi

-posiadają ścianę kom. ale brak w niej kw. n-acetylomuraminowego

-namnażają się w cytoplazmie kom. gospodarza

-wrażliwe na czynniki srod.60stC/10min.

-nie maja zdolności do syntezy ATP.

21. Prątki-systematyka i hodowla

Systematyka:

Typ:Actinobacteria

Klasa:Actinobacteria

Rzad:Actinomycytales

Rodzina:Mycobacteriaceae

Rodzaj:Mycobakterium

grI:MTC/TG(Mycobacterium Tuberculosis Complex/Tuberculosis Grup):

M.tuberkulosis

M.bovis- zw.i ludzie

M.bovis BCG- szczep szczepionkowy

M.africanum- bydło, przeżuwacze w Afryce

M.microti - myszy

M.conetti-u ludzi i zwierząt w Afryce wywołuje .gruźlicę

grII:MOTT(Mycobacterium Rother than tuberculosis)

*kompleks MAC -Mycobacterium avium complex:

M.avium- gruźlica u ptaków

M.intracellulare- u ludzi z obniżoną odpornością

*M.johnei- wyw. chorobę Johnego

grIII:pratki atypowe podzielone wg Runyona

-prątki fotochromogenne wolnorosnace które w obecności światła wytw. barwnik żółtopomarańczowy

-prątki skotochromogenne wolnorosnace (pow.7dni) wytw. barwnik zolto-pom w ciemności i świetle.

-prątki niechromogenne wolnorosnace

-prątki szybkorosnace(do 7dni)

Hodowla:

1)Podl.Lewensteina-Jensena-masa jajowa,L-asparagina,glicerol,zielen malachitowa

2).Podl.Middlebrooka-oprocz glicerolu kw.oleinowy

3).Podl.Stonebrinck-dodatek pirogronianu stymuluje wzrost M.bovis

4).Podl.Ogawa-z glutaminianem sodu.

5).Podl.Petragnani-z maka ziemniaczana.

Podłoża maja dodatek tez zieleni malachitowej, która hamuje wzrost innych bakterii. Glicerol w podłożu przyspiesza wzrost M.tuberculosis i M.avium a hamuje wzrost M.bovis. Rosną długo do 12tyg.

Metody hodowli szybkiej BACTEC. Metody hodowli automatycznej stos. podl Middelbrooca bez masy jajowej ale z weglem reaktywnym C14-bada się ilość produktu CO2.

22. Morfologia i hodowla Brucelli 

Brucella:

*gram -

*małe, pałeczki o wyglądzie ziarniako-pałeczek (ułożone pojedynczo , rzadziej parami lub w krótkie łańcuszki)

*brak rzęsek -> nieruchliwe

*nie wytwarzają przetrwalników, ani otoczek

*tlenowe aczkolwiek wiele szczepów, szczególnie w pierwszym pasażu izolacyjnym wymaga obecności do 10% CO2 w atmosferze.

*słabo kwasoodporne - barwią się zmodyfikowaną metodą Ziehl-Neelsena na czerwono

* brucella jest pasożytem wewnątrzkomórkowym, człowiek zakaża się wszystkimi gatunkami brucella oprócz B.ovis

*zarazki są oporne na czynniki środowiska, dobrze znoszą niską temperaturę

*utrzymują się przy życiu w wodzie, glebie, pyle, produktach mlecznych do 30-40 dni a w tkankach i wydzielinach nawet do 120dni w temp pokojowej w lodach do miesiąca

 

Hodowla:

*słabo rośnie na podłożach podstawowych - najczęściej do wzbogacenia stosuje się:

->Krew, surowicę, glicerol, wyciąg wątrobowy,pepton tryptozowy

dodatek surowicy do podłoży jest nie tyle elementem ich wzbogacenia ole sposobemneutralizowania inhibitorów wzrostu obecnych w piększości peptonów podłoży podstawowych.]

*agar ziemniaczany wzmaga wzrost brucelli

*rosną stosunkowo wolno 3-6 dni, a przy izolacji z materiału chorobowego wzrost może nastąpić dopiero po 2-3 tygodniach

*tlenowe aczkolwiek wiele szczepów, szczególnie w pierwszym pasażu izolacyjnym wymaga obecności do 10% CO2 w atmosferze.

23. Patogeneza salmonelli

Czynnikami chorobotwórczymi rodzaju Salmonella są antygeny:

- Antygeny rzęskowe H. Mogą występować w 2 fazach: fazie 1 (alfa - faza) i fazie 2 (beta - faza). Antygen w fazie pierwszej ma węższą swoistość i występuje w jednym lub kilku typach, natomiast antygen w fazie drugiej ma swoistość szerszą i występuje w kilkunastu lub kilkudziesięciu typach. Rzęski zbudowane są z białek, dlatego ogrzewanie powodując ich denaturacje niszczy antygen H. Dla jego usunięcia gotuje się bakterie 2h.

- Antygen powierzchniowy Vi. Jest względnie ciepłochwiejny; mniej wrażliwy na wysoką temperaturę niż ag. H. Vi nie jest jednolity - ma szereg odmian. Ma właściwości antyfagocytarne.

- Antygen śluzowy M spotyka się u szczepów wytwarzających na stałych podłożach tzw. wał śluzowy.

Ponadto Salmonella wytwarza inwazyny, pozwalające jej przylegać i wnikać do komórek nabłonkowych jelita. Wytwarza też katalazę i dysmutazę ponadtlenkową, które neutralizują rodniki tlenkowe.

Salmonella nie wytwarza ektotoksyn. Chorobotwórcze działanie pałeczek durowych jest związane z wytwarzaniem endotoksyn - wielocząsteczkowego kompleksu złożonego ze swoistego wielocukru, lipidu oraz niebiałkowego związku azotowego.

Infekcje Salmonella najczęściej są związane z układem pokarmowym ( w ostatecznym stadium dochodzi do posocznicy). Bakteria wnika do organizmu wraz z zakażonym pokarmem. Następnie dochodzi do kolonializacji enterocytów jelitowych w celu namnażania się w tych komórkach. Jeśli bakteria będzie się namnażała w enterocytach mogą zostać zainfekowane węzły chłonne i cały układ limfatyczny. Jeśli jednak układ fagocytarny jest sprawy, wszystkie bakterie, które wydostaną się poza układ pokarmowy zostaną zniszczone. Jeśli układ fagocytarny jest upośledzony może dochodzić do posocznicy. Z enterocytów bakterie mogą się przedostawać do innych narządów, np. do wątroby, gdzie również mogą się namnażać. Inwazja komórek nabłonkowych jelita wywołuje wydzielanie cytokin, co skutkuje rozpoczęciem procesu zapalnego. Ponadto komórki fagocytarne, które działają na Salomonellę ulegają apoptozie przez nią indukowaną. Powoduje to uwolnienie patogenu i dużej ilości chemoatraktantów, które działają na neutrofile - migrują w miejsce zakażenia. Powoduje to powstanie ogniska zapalnego. Silna reakcja zapalna powoduje biegunki, owrzodzenia i zmiany śluzówki jelita. Skutkiem tego są silne bóle brzucha i podwyższenie temperatury.

24. Clostridium perfringens - morfologia, charakterystyka, chorobotwórczość

Są to laseczki G+, beztlenowe. Mogą tworzyć nici. Wytwarzają endospory z biegunową deformacją laseczki i otoczkę!! (wyjątek). Nie mają rzęsek !!! (wyjątek!). Ma właściwości proteolityczne i sacharolityczne (rozkłada szereg cukrów: glukozę, laktozę, maltozę, sacharozę z wytw. gazu

Wzrost: 15-50 st C. (opt. 40-45) ;

pH: 5,5-8

7% NaCl hamuje wzrost

Hemoliza B

Hodowla: kolonie okrągłe, lekko wypukłe, szarożółte lub barwy szarej, pofałdowany brzeg. Na bulionie Wrzoska - zmętnienie i produkcja dużej ilości gazu

Wirulencja i chorobotwórczość: Jest to bateria inwazyjna. Wytwarza szereg toksyn (A-E, a wśród nich toksyny):

α - toksyna (fosfolipaza C, lecytynaza) egzotoksyna, ma wł. letalne (zawiera lecytynazę rozkładającą lecytynę w bł. komórkowej; właśc. nekrotyczne

τ - toksyna teta egzotoksyna, cytotoksyna

- uszkadza naczynia krwionośne, obniża przepływ krwi

- uszkadza neutrofile i kom. Endotelialne

- stymuluje adhezję leukocytów (powodując zakrzepicę)

- indukuje IL-1, IL-6, TNF, nadmierne ich pobudzenie szok septyczny i śmierć

β, epsilon i inne

Ponadto wytwarza toksyny swoiste dla C. perfringens:

- hialuronidaza

- kolagenoza

- DNA-za

Występuje w ziemi, kale, przewodzie pokarmowym ludzi i zwierząt

A, F - zgorzel gazowa u ludzi i zwierząt

B - biegunki u jagniąt

C, D, E - enterotoksemie owiec, cieląt, kóz, koni, prosiąt

25. Bacillus cereus - morfologia, właściwości, patogeneza

Laseczka, G+, tlenowa

Rzęski +

Endospory +

Wzrost: 10-48 (!!!) st C (opt 30)

pH: 4,9 - 9,3

katalazo +

hemolizyny +

skrobia +

redukcja błękitu met +

właściwości proteolityczne

Chorobotwórczość:

Powoduje interakcje oportunistyczne ( w przypadkach ingerencji w organizm, jak np. operacje chirurgiczne lub wprowadzanie leków, z bakterii normalnie występujących w ustroju mogą stać się bakteriami patogennymi)

Powoduje zatrucia pokarmowe; występuje w wielu produktach spożywczych.

Wytwarza toksyny:

I typ - ciepłostabilna (krótki czas inkubacji - 1-6h) 121 st C, 90 minut - syndrom wymiotny

II typ - ciepłolabilna (długi okres inkubacji - 6-16h) - syndrom biegunkowy

Wytwarza lecytynazę i fosfolipazę - enzymy uszkadzające bł. kom gospodarza.

27. Riketsje

Drobnoustroje ziarenkowate, polimorficzne, 0,5-0,6 µm posiadają ścianę komórkową (przypomina ścianę G-); trudno wybarwiają się barwnikami anilinowymi - używa się barwienia Giemzy - Romanowskiego.

Nie rosną na podłożach sztucznych, tylko na hodowlach komórkowych lub w zarodkach kurzych w temp. 33-36 st C; inkubacja trwa kilka tygodni

Są to bakterie przenoszone przez stawonogi, najczęściej ektopasożyty. Mogą wywoływać tyfus plamisty (wysoka gorączka + triada objawowa: ból głowy, ból mięśni, wysypka)

Po zakażeniu namnażają się w komórkach wyścielających jelita; uszkadzają nabłonek naczyń włosowatych przez co dochodzi o krwotoków i wybroczyn

Diagnostyka: krew, zmienione tkanki, surowica do badań serologicznych. Barwienie Giemzy - Romanowskiego; metoda immunofluorescencji

29. Diagnostyka różycy

Do badań pobieramy: pośmiertnie fragmenty narządów (wątroba, śledziona, nerki, serce), ponadto krew i wycinki skóry, biopsje stawów

Preparat mikroskopowy: przy posocznicy krótkie pałeczki do 2,5 µm

Formy przewlekłe włókienkowate formy do 20µm

Hodowla: na agarze z krwią, agarze sojowym, z surowicą końską

Ponadto stosuje się podłoże selektywne Brylla - Szynkiewicza (fiolet krystaliczny, azydek sodu, surowica końska, glukoza

Bardzo wrażliwa pałeczka, nadmiar czynników może zahamować wzrost bakterii

Po wyhodowaniu wykonujemy ponownie badanie mikroskopowe, tym razem z barwieniem metodą Grama ( z preparatu bezpośredniego nie wykonujemy tego barwienia ponieważ jest on zbyt zanieczyszczony i ukazałoby się na nim zbyt wiele bakterii)

Bardzo słaba aktywność biochemiczna ( kat -, oks -, ure - , cukry +/- (próba na cukry - woda peptonowa z surowicą końską)

Badanie biologiczne: homogenizat podawany podskórnie lub dootrzewnowo (4-5 dni - śmierć)

Na potwierdzenie obecności włoskowca: test ochronny na myszach

1 grupa - 0,1 ml podskórnie hodowla bulionowa

2 grupa - 0,1 ml podskórnie hodowla bulionowa + surowica

1 grupa ginie, druga przeżywa

30. Staphylococcus - toksyny

Czynniki odpowiedzialne za:

  1. Adherencję

- białka powierzchniowe

- clumping factor

- adhezyny

  1. Inwazyjność

- toksyny = hemolizyny α, β, γ, δ

- koagulaza

- stafylokinaza

- inne egzotoksyny

  1. Obrona przed układem odpornościowym

- otoczka polisacharydowa

- białko A

- leukocyty

  1. Odpowiedzialne za objawy chorobowe

- czynniki z gr 3

- α - toksyna

- toksyny pirogenne (enterotoksyna (SE) i toksyna szoku toksycznego (TSST-1)

- toksyny eksfoliatywne

α - hemolizyna

Ma właśc. Cytotoksyczne, niszczy monocyty, limfocyty, erytrocyty, płytki krwi i komórki śródbłonka. Ponadto niszczy ukł. Immunologiczny, doprowadza do szoku septycznego ( indukcja stanu zapalnego i wydzielanie cytokin)

Toksyna przylega do fosfatydylocholiny lub cholesterolu w dwuwarstwie lipidowej (im jest ich więcej tym komórka jest bardziej wrażliwa). Powstają kanały, przez które wypływa woda i jony K, a wpływają jony Na i Ca powstaje obrzęk osmotyczny i komórka pęka (najczęściej erytrocyty).

Toksyna powoduje również martwicę skóry, działa neurotoksycznie.

β - hemolizyna (sfingomielinaza C)

Łączy się ze sfingomieliną zawartą w błonie komórkowej.

Produkowana przez S. aureus izolowany od zwierząt. Wykazuje aktywność enzymu fosfolipazy C (działa w obecności jonów Mg), która rozkłada lecytynę - podstawowy składnik bł. kom. Powoduje hemolizę erytrocytów, a wrażliwość na nią zależy od ilości sfingomieliny w błonach. Najbardziej wrażliwe owce.

δ - toksyna

Ma aktywność hemolityczną, uszkadza bł. kom ssaków. Jest cytotoksyczna, działa neurotoksycznie na skórę (dermatonekrotycznie), w większych ilościach letalna. Wzmaga fagocytozę i ma działanie prozapalne. Fosfolipidy hamują jej działanie.

Wytwarza ją 97% S. aureus i ponad 50% szczepów koagulazo - (dlatego niektóre te szczepy z niechorobotwórczych stają się chorobotwórcze)

γ - toksyna (leukotoksyna)

Występuje zawsze w parze z inną toksyną - leukocydyną. Tworzą one dwa elementy: leukotoksyna - fragment S, leukocydyna - fragment E. Mają wspólne dzialanie.

Leukotoksyna wytw . jest przez prawie wszystkie szczepy S. aureus, leukocydyna - 2-3%.

Leukotoksyna - hemoliza krwi, leukocydyna - brak hemolizy.

Leukotoksyna - powoduje lizę erytrocytów, neutrofili, makrofagów (tylko na podłożach bez dodatku agaru, który hamuje działanie lityczne toksyny)

Jeśli toksyny działają wspólnie to:

- uszkadzają neutrofile i makrofagi

- właściwości prozapalne (leukocydyna powoduje degranulację neutrofili)

Koagulaza

Substancja białkowa wydzielana do środowiska łącząca się z protrombiną kompleks stafylotrombina (aktywność proteolityczna). Powoduje ona przejście fibrynogenu w fibrynę, a następnie polimeryzację fibryny.

Koagulazę wytwarzają S. aureus i S. intermedius - mając tą umiejętność otaczają się fibryną, przez co nie są rozpoznawane przez fagocyty (warstwa ochronna)

Stafylokinaza

Substancja białkowa mająca zdolność rozpuszczania

Powoduje przejście plazminogenu w plazminę, która powoduje lizę fibryny i bakteria może rozprzestrzeniać się w organizmie, poprzez rozpuszczanie skrzepów.

Inne enzymy umożliwiające rozprzestrzenianie się w środowisku:

- hialuronidaza (rozpuszcza przestrzenie międzytkankowe ułatwiając rozprzestrzenianie się bakterii)

- proteazy

- lipazy

- dezoksyrybononukleazy (DNA-azy)

- enzymy rozkładające antybakteryjne lipidy

Ponadto gronkowe wytwarzają toksyny będące superantygenami (są to toksyny pirogenne, powodujące gorączkę)

Działanie superantygenów polega na wzmożeniu aktywacji większości limfocytów - działanie nieswoite (aktywowany jest co piąty, normalnie 1 na 10 tys), przez co dochodzi do szoku septycznego w wyniku zbyt dużej akumulacji cytokin i niszczenia komórek organizmu.

2 toksyny będące antygenami: enterotoksyna (SE) i toksyna szoku septycznego (TSST-1). Są one termo stabilne (100 st/ 30 min) i oporne na enzymy trawienne.

Enterotoksyna

Toksyna zatrucia pokarmowego (nudności, biegunka, gorączka). Stymuluje ośrodek wymiotny.

Jeśli enterotoksyna będzie produkowana bezpośrednio w organizmie - spełnia rolę superantygenu

Jeśli enterotoksyna będzie pochodziła z zewnątrz (intoksykacja) - jedynie zatrucia pokarmowe

Jest ona termostabilna (100 st/ 30 min) i oporna na enzymy trawienne.

Toksyna szoku septycznego

Działa na układ immunologiczny działając hamująco na odpowiedź humoralną i komórkową. Produkowana w warunkach mikroaerofilnych. Powoduje spadek ciśnienia, utratę światomości, śpiączkę, a nawet śmierć.

31. Streptococcus - kryteria podziału, typy

Podział filogenetyczny - różnice w sekwencji w podjednostce 16S rRNA (bardzo rzadko zachodzą w niej mutacje, jest stabilna). 6 grup filogenetycznych:

  1. Paciorkowce ropotwórcze (Streptococcus)

  1. Paciorkowce kałowe (Enterococcus)

  1. Pneumokoki

  1. Pneumokoki jamy ustnej

  2. ??

  3. Streptococcus suis i inne niezaliczone do żadnej z powyższych grup

Ponadto występuje podział wg Róży Lancefield (podział serologiczny)

W ścianie komórkowej znajduje się wielocukier C, zwany antygenem A, różniący się u poszczególnych gatunków. Aby stwierdzić do jakiej grupy dana bakteria należy trzeba:

- hodowla w bulionie 24-48h

- odwirowanie

- osad zawiesić w HCl 1-2%

- poddać ekstrahowaniu przez 15 min w łaźni wodnej

- zobojętnić pH poprzez dodanie NaOH

- odwirować

- supernatant jest źródłem wielocukru

Inna metoda: Hodowlę po odwirowaniu zawiesić w 0,5 ml 0,9% NaCl i poddać działaniu autoklawu przez 15 minut. Następnie schłodzić i odwirować. Supernatant - źródło wielocukru.

Wg tego podzialu wyróżniamy 5 grup:

  1. Streptococcus pyogenes

  2. Streptococcus agalalactiae

  3. Streptococcus dysgalactiae

  4. Streptococcus faecium, fecalis, bovis

  5. Streptococcus suis, uberis, pneumoniae

32. Zjawiska komórkowe przy prątkach gruźlicy (patogeneza)

W patogenezie prątka gruźlicy znaczenie ma odpowiedź komórkowa organizmu!

Zakażenie nie jest równoznaczne z zachorowaniem, ponieważ jeżeli organizm jest w pełni sił i układ immunologiczny działa prawidłowo to potrafi się obronić przed prątkami poprzez zlokalizowanie zarazka i zahamowanie choroby. Prątek jednak pozostaje w organizmie i czeka na dogodny moment (obniżenie odporności i zdolności układu immunologicznego do obrony przez patogenami) aby się uaktywnić i rozpocząć procesy chorobowe.

  1. Prątek wnika do organizmu tworząc ognisko pierwotne ( miejsce wniknięcia + najbliższe węzły chłonne - jest to zakażenie pierwotne

  2. Frakcje białkowe prątków uczulają organizm gospodarza i wywołują nadwrażliwośc na tuberkulinę

  3. Jeśli odpowiedź immunologiczna jest poprawna - zahamowanie procesów. Jeśli nie - rozpoczęcie procesów chorobowych

  4. Organizm zaczyna bronić się przed atakiem prątków poprzez:

IL-1 - proliferacja limf T i

IL-2 - różnicowanie się limf T na Th1 (wydzielają interferon γ, który stymuluje dalej makrofagi do produkcji IL-3 i IL-GMCSF - są to czynniki chemotaktyczne dla neutrofili) i Tc (działają na makrofagi z prątkami i je likwidują)

Jednocześnie aktywowane są IL-4, 5, 10, 13, które stymulują limf B do produkcji przeciwciał, ale nie odgrywają one żadnej roli w odpowiedzi odpornościowej przeciwko prątkom gruźlicy!!!

  1. Jednoczesne działanie prątka (obrona i atak):

36. Salmonella - diagnostyka

  1. Przy podejrzeniu salmonellozy - badanie bakteriologiczne kału.

  2. Przed zrobieniem posiewu należy zrobić tzw przednamnażanie - z racji, iż w pobranym materiale może być niewiele bakterii trzeba dodać do próbki z materiałem substancje odżywcze.

  3. Namnażanie selektywne - stosuje się 2 podłoża:

Są to podłoża wybiórczo - namnażające zawierające substancje hamujące wzrost innych drobnoustrojów, a wspomagające wzrost Salmonella

  1. Zastosowanie podłóż wybiórczo - różnicujących - pozwalają one zahamować wzrost innych bakterii, natomiast Salmonellę zbadać pod względem właściwości biochemicznych (laktoza jest wyznacznikiem - Salmonella ją rozkłada, E. coli nie)

  2. Wykonanie dodatkowych testów biochemicznych i serologicznych.

Badanie serologiczne: wyizolowany szczep poddaje się działaniu różnych surowic skierowanych przeciwko antygenowi rzęskowemu.

38. Actinobacillus - charakterystyka rodzaju

G -, pałeczki, ruch -, endospory -, otoczki - (część może posiadać warstwę śluzu przypominającą otoczkę) . Silne przyleganie do podłoża, kolonie szaro-białe, zbite. Silnie przylegają do podłoża (wręcz wrastają w nie); mają duże wymagania odżywcze/

Warunkowo tlenowa lub beztlenowa; fermentuje węglowodany bez wydzielania gazu, redukują azotany

Rosną wolno na agarze z krwią i agarze czekoladowym, inkubacja 2-3 dni.

Pałeczki te kolonizują drogi oddechowe ludzi i zwierząt. Mogą powodować zapalenia szpiku kostnego, opon mózgowo-rdzeniowych, wsierdzia, infekcje dróg moczowych

41. Różnicowanie Enterobacteriacae

Rodzaj badania

Escherichia

Enterobacter

Proteus

Salmonella

Shigella

Yersinia

Ruch

+

+

+

+

-

+

Wzrost w obecności KCN

-

+

+

-

-

-

Laktoza

+

+

-

-

-

-

Glukoza

+

+

+

+

+

+

Odczyn z czer. met

+

-

+

+

+

+

Odczyn VP

-

+

+/-

-

-

-

Wzrost z cytrynianiem amonu

-

+

+/-

+

-

-

Podłoże Conradi - Drigalskiego

Kolonia i podłoże czerwone

Kol i podł niezmienione, wzrost mgławicowy

Kol i podł niezmienione

Podłoże b.z

Podłoże b.z

Podłoże Sołtysa

Kolonie ciemnozielone lub granatowe z czerwonym środkiem

Wzrost zahamowany

Kolonie kremowo-żółte

Podłoże Kligera

Podłoże żółte z banieczkami gazu

Podłoże żółte na dole, fioletowe na górze, czarny pierścień na granicy barw

Podłoże żółte na dole, fioletowe na górze, czarny pierścień na granicy barw

Podłoże Christiensena

Barwa podłoża niezmieniona - żółta

Zmiana z barwy żółtej na fioletową

Barwa podłoża niezmieniona - żółta

42. Haemophilus - morfologia i hodowla

Drobne, G- pałeczki, znaczy polimorfizm, tworzą formy ziarenkowate i nici. Mają wysokie wymagania odżywcze.

H. suis - mała pałeczki o wymiarach 0,3µm x 2 µm, nie posiada przetrwalników, może wytwarzać otoczkę; rozwija się w warunkach tlenowych lub mikroaerofilnych na specjalnych podłożach z surowicą zawierającą czynnik V, znajdujący się we krwi, surowicy, wyciągu drożdżowym, oraz czynnik X (heminę). Tworzy kolonie szarawe, półprzezroczyste, okrągłe.

Glukoza, maltoza, sacharoza +/-

Indol -

Mocznik -

Azotany +

Ureaza -

H2S -

44. Coxiella

Morfologia:

-G+ -wytrz.63st.C/30min.

-pałeczka (0,3-1,5um) -pasożyt wew. komórkowy

-polimorficzne -do wzrostu wymaga hod. kom. lub kurzych zarodków

-Lepiej barwią się metoda Giemsy

-otoczki+

-przetrwalniki+

-wytrzymale na środowisko zewnętrzne

Wyst. w dwóch fazach - FAZA-zaraz po izolacji jest to forma zakaźna i przypomina formę gładką bakterii . Po kilku pasażach przechodzi w FAZE II - szorstka traci właściwości zakaźne.

Źródłem zakażenia jest tzw. aerozol - są to drobiny kurzu zakażone Coxiella. Moga być ukąszenia kleszczy. U kobiet i zwierząt mogą wyw. poronienia.

Diagnozowanie:

Do badania wysyl .poronione płody, łożysko, wody płodowe.

W bad. bezp. preparaty barwimy met. Giemsy, można tez barwić metoda Stampa. Przeznaczona do badania tk. należy homogenizować z dodatkiem antybiotyku np. penicyliny i streptomycyny. Odwirować i płyn podawać do woreczka żółtkowego zarodka lub do hodowli kom. Po 2tyg. należy pobrać zawart. woreczka zoltk. i bezp. po wybarwieniu badać preparaty pod mikroskopem. Jeśli materiał jest bardzo mocno zakażony, podać supernatant 2 świnkom morskim i kontrolować temp. Gdy temp. wzrośnie należy uśpić jedno zwierze pobrać śledzionę wykonać homogenizat i zakazić zarodki. Druga świnkę trzymać przez 3tyg. -> pobrać krew do bad. serologicznego.

45. Brucella - biotypowanie, przykłady, systematyka

Testy biochemiczne - BIOTYPOWANIE Brucella:

1.      Zapotrzebowanie na CO2:

2.      Wytwarzanie H2S:

3.      Aktywność ureazy na podłożu Kristensena:

4.      Barwienie tioniną (niebieski kolor) fuksyną zasadową (czerwony):

5.      Aglutynacja z monospecyficznymi surowicami:

 

6.      Typowanie przy udziale fagów:

7.      Testy oksydatywnego metabolizmu:

8.      Próba biologiczna na świnkach morskich:

 

*Systematyka:

Typ XII:Proteobacteria

Klasa:Alphaproteobacteria

Rzad:Rhisobiales

Rodzina:Brucellaceae

Rodzaj:Brucella

B.melitenis

B.abortus

B.suis

B.ovis

B.neotomae - niepatogenna wyizolowana u szczurów.

47. Streptococcus - daignostyka i badanie 

Diagnostyka w przypadku paciorkowców:

1).Do badania wysyła się zeskrobiny ze zmienionych miejsc, ropę, płynzgowo-rdzeniowy, mleko. Wszystkie płyny do badania odwirować w celu zagęszczenia materiału.

2).badanie bezpośrednie materiału bada się rozmaz barwiony met. Gramma. Tym badaniem można wykryć antygen w tk. metodą przeciwciał fluorescencyjnych

3).bad. hodowlane izolacja bakt. na podłożach wzbogaconych krwią i na podłożu McConceya i na podłożu Edwardsa, aby sprawdzić czy dane paciorkowce odpowiadają za zapalenie gruczołu mlekowego. Płytki inkubujemy w temp.37st.C/24hw warunkach naturalnych.

4).badanie biochemiczne

5).bad. serologiczne

48. Clostridium inwazyjne

Laseczki; G+ (starsze hodowle G- lub gram wątpliwe); beztlenowce; podłoża wzbogacone, endospory powodują deformacje kom. ;rzeski+ (wyjątek perfringens) ;toksyny+; właściwości sacharolityczne, proteolityczne; lipolityczne. Rozpowszechnione w glebie, składniki flory bakteryjnej.

Cl.chauvoei = wyw. szelestnicę u bydła i owiec. Nie wytw. otoczki; opt. temp 37st.C,pH7,2. Na agarze wytw. małe, szare, przezroczyste, nieregularne, okragle kolonie o brzegu postrzępionym. Na bulionie Wrzoska rośnie w postaci słabego zmętnienia i białego osadu. Posiada antygen somatyczny O i rzęskowy H. Produkują silna egzotoksynę o wlasciw. antygenowych w której skład wchodza: dezoksyrybonukleaza, hialuronidaza, hemolizyna.

Cl.septicum = obrzek złośliwy. 37st.C; pH7,6. Na podłożu agarowym rośnie w postaci małych, przezroczystych, nieregularnych kolonii-forma R. Na agarze z krwią hemoliza beta.Na podl. Wrzoska - zmętnienie i osad. Ważna cecha różnicująca od Cl.chauvoei jest zdolność rozkładania salicyny a brak zdoln. rozkl. sacharozy. Posiada antygen somatyczny O i antygen rzęskowy H. Produkuje egzotoksynę która zaw. 4 czynniki - alfa, beta, gamma, delta.

Cl.novyi = wywołuje u człowieka i zwierząt obrzęk złośliwy szczególnie typ A i B. pH 9,2; temp 37st.C. Na agarze tworzy małe kolonie o postrzępionym brzegu. Na agarze z krwią kolonie serotypow A, B wytw. hem. typu B serotyp C (brak hemolizy).

Cl.haemolyticum

Cl.perfringens = zgorzel gazowa jest tez bakt. enterotoksyczna - laseczki; G+; beztl. (toleruje tlen); endospory+; rzeski-; otoczki+; właśc. sacharolityczne i proteolityczne; wzrost w temp. 15-50st.C (opt.40-45st.C); pH5,5-8,0.7% NaCl ham. wzrost. Czynniki wirulencji: Toksyna A-E, toksyna B-krwotoczne zapalenie jelit cienkich



Wyszukiwarka