POLITECHNIKA WARSZAWSKA

Kolegium Nauk Społecznych i Administracji

Praca zaliczeniowa pt:

“LOKALNE PROGRAMY

EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ”

Przedmiot: ENERGETYKA

Semestr: 6

Grupa: 5 st. dzienne

Banaszek Agnieszka

Parkot Magdalena

Warszawa, 26 maja 2008 r.

Energia jest jedną z naszych podstawowych potrzeb. Energia ogrzewa, porusza i oświeca nasz świat. Zaspokojenie podstawowych potrzeb jest bardzo ważne dla dobra publicznego. Ciągła, niezawodna i na którą można sobie pozwolić, dostawa energii jest kluczowym aspektem zarówno rozwoju ekonomicznego jak i pomyślności obywatela. Nie przerywana, niezawodna i na którą można sobie pozwolić, dostawa energii, uważana jest za dobro publiczne, i w związku z tym za zadanie rządowe.

Efektywność energetyczna jest sprawą zainteresowania ogółu społeczeństwa. W przeciwieństwie do innych spraw ogólnego zainteresowania, jak np. rozwój systemu zdrowia, efektywność energetyczna jest czymś do osiągnięcia przez każdego. W naszym własnym interesie oraz interesie przyszłych pokoleń, ludzie powinni być ostrożni i nie marnować energii oraz dołożyć wszelkich starań do jak najbardziej efektywnego wykorzystania surowców.

Temat efektywności energetycznej stał się bardzo popularny w Polsce, gdy przystąpiliśmy do Unii Europejskiej. To właśnie akcesja do Wspólnoty wymusiła na naszych władzach, aby zwrócić większą uwagę na problem zbyt dużego zużycia energii w kraju. Dlatego od paru lat w Polsce coraz więcej się mówi na temat efektywności energetycznej, możliwościach zmniejszania zużycia energii poprzez energooszczędne budynki, urządzenia czy zachowania. Powstaje coraz więcej działań związanych z niekonwencjonalnymi źródłami energii - wykorzystującymi siłę z natury.

W związku z przystąpieniem Polski do Wspólnot Europejskich następują zasadnicze zmiany w prowadzonej przez nasz kraj polityce energetycznej. Konsekwencje tych zmian poniosą nie tylko duże firmy lecz również wszyscy wytwórcy i konsumenci produktów wykorzystujących energię. Do grupy firm, które już teraz muszą dostosowywać się do standardów europejskich należą producenci i sprzedawcy sprzętu AGD.

Pieczę nad prawidłowym i szybkim wdrażaniem nowoprzyjętych zasad prawnych trzymać będzie państwo, czyli rząd, a wspólnoty lokalne takie jak samorząd terytorialny - głównie gminy - powinny dopasować działania na swoim terytorium do wymogów europejskich. Ponadto na władzach lokalnych spoczywa obowiązek pełnego i powszechnego poinformowania swoich mieszkańców o sposobach i możliwościach oszczędzania energii. Gminy mają także prawo przystępować do różnych programów europejskich w celu pozyskania funduszy zewnętrznych na modernizację i udoskonalanie efektywności energetycznej na ich terenie.

Efektywność energetyczną można zdefiniować jako obniżenie zużycia energii, mające miejsce na etapie wytwarzania, przesyłu, dystrybucji lub końcowego zużycia energii, spowodowane zmianami technologicznymi, zmianami zachowań i zmianami ekonomicznymi, zapewniające taki sam lub wyższy poziom komfortu lub usług.

Jak wynika z danych raportu "Ending Wasteful Energy Use" przygotowanego w 2005 roku na zlecenie WWF, w Polsce wciąż istnieje ogromny, niewykorzystany potencjał efektywności energetycznej. W obszarze przemysłu ten potencjał sięga 20-30% całkowitego zużycia energii. W sektorze gospodarstw domowych marnotrawione jest nawet do 40%! Lepsze wykorzystanie zużywanej w naszych domach energii nie jest trudne. Co więcej, można bez trudu efektywniej gospodarować energią przy zachowaniu tego samego komfortu życia. Jak? Wystarczy pamiętać o wyłączaniu stand-by (przycisku stanu czuwania najczęściej sygnalizowanego czerwoną diodą) gdy kończymy korzystać z urządzenia, wymienić zwykłe żarówki na świetlówki energooszczędne, a przy zakupie nowego sprzętu zawsze wybierać ten najbardziej efektywny energetycznie. Komentarz do takiego podejścia: „chodzi o to, aby efektywność energetyczna po stronie użytkownika końcowego była punktem wyjścia do optymalizacji całego systemu energetycznego”. Celem Unii Europejskiej jest stałe zmniejszanie zużycia energii elektrycznej, tak by w roku 2010 osiągnąć 10 % oszczędności w tym względzie.

Obszerne programy efektywności energetycznej w różnych sektorach użytkowników końcowych pokazały, że nawet do trzech czwartych oszczędności energii może być uzyskiwane od użytkownika końcowego. Kluczową rolę w poprawie efektywnego wykorzystaniu energii i w promowaniu odnawialnych i rozpowszechnionych źródeł energii odgrywają władze lokalne. Dodatkowo to często na poziomie lokalnym jest możliwe najbardziej skuteczne działanie, ponieważ to lokalne władze znajdują się blisko swoich mieszkańców i rozumieją złożoność problemów, które wymagają rozwiązania. Gmina odgrywa ważną rolę w polityce energetycznej jako użytkownik energii w budynkach, zakładach komunalnych oraz przy oświetlaniu dróg. Wpływa zarówno na infrastrukturę komunikacji miejskiej, jak i na sieci gazowe i cieplne. Polskie prawo energetyczne zobowiązuje gminę do efektywnego zaplanowania zaopatrzenia i wykorzystania energii. Poprzez podjęcie odpowiednich decyzji może motywować i wspomagać mieszkańców w oszczędzaniu energii i ochronie środowiska.

Według Ustawy Prawo Energetyczne władze gminy są odpowiedzialne za:

• Planowanie i zorganizowanie dostawy ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych na obszarze swojej gminy;

• Planowanie i zorganizowanie oświetlenia dróg publicznych na obszarze swojej gminy;

• Pokrycie kosztów oświetlenia ulic, placów i dróg przebiegających przez obszar gminy.

Ponadto gminy mogą uczestniczyć w szeregu programów stworzonych przez UE. Jednym z podstawowych programów dotyczących sposobów oszczędzania energii oraz instrumentów wsparcia procesu wykorzystania odnawialnych źródeł energii jest „inteligentna energia - program dla Europy”.

Program „Inteligentna Energia - Program dla Europy”, jest częścią składową Programu Ramowego na rzecz Konkurencyjności i Innowacji na lata 2007-2013. Program IEE wspiera wzrost efektywności energetycznej oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Przyczynia sie do zapewnienia bezpiecznej i zrównoważonej energii dla Europy, wzmacniając europejska konkurencyjność. Inteligentna Energia - Program dla Europy jest programem o charakterze nieinwestycyjnym, dotyczącym energetyki, koncentrującym się na usuwaniu technologicznych barier i stymulowaniu rozwoju rynku energii w Unii Europejskiej. Program przyczynia się do zagwarantowania pewnej i zrównoważonej energii dla Europy, wzmacniając europejską konkurencyjność.

Program wzmacnia i ponownie ukierunkowuje działania dotyczące energii zgodnie z nowymi priorytetami politycznymi w Europie. Zakłada realizację zapisów Zielonej Księgi "Ku europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego" z listopada 2000 r. i ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii, przeciwdziałanie zmianom klimatu oraz stymulowanie konkurencyjności przemysłu europejskiego.

Działania kluczowe Programu IEE:

	Umożliwienie działań politycznych	Transformacja rynku	Zmiana zachowań	Dostęp do kapitału	Szkolenia
SAVE	*efektywność energetyczna budynków *doskonalenie energetyczne w przemyśle *promocja urządzeń energooszczędnych
ALTENER	*energia elektryczna ze źródeł odnawialnych *ogrzewanie i chłodzenie z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii *zastosowanie źródeł odnawialnych w małej skali i gospodarstwach domowych *biopaliwa
STEER	*efektywny energetycznie transport *”czyste” pojazdy i alternatywne paliwa *wzmocnienie lokalnych uczestników

Program "Inteligentna Energia - Europa" będzie wspierał finansowo inicjatywy lokalne, regionalne i ogólnokrajowe w dziedzinach: odnawialne źródła energii, efektywność energetyczna, energetyczne aspekty transportu oraz promocję międzynarodową powyższych inicjatyw. Na realizację programu, obejmującego lata 2003 - 2006, Komisja przeznaczyła budżet w wysokości ponad 200 milionów euro. Natomiast łączny budżet na lata 2007-2013 wynosi 727 mln euro.

Działania zintegrowane Programu IEE:

Działania lokalne	Stworzenie lokalnych i regionalnych agencji energetycznych
		Sieć europejska dla działań lokalnych
		Zrównoważone samorządy
	Działania specjalne	Działania związane z bio - biznesem
		Inicjatywy usług energetycznych
		Działania związane z edukacją energetyczną
		Inicjatywy związane z Kogeneracją
		Działania wspólne związane z dyrektywą budowlaną

Przyjęte cele w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz ochrony środowiska w sektorach: energetycznym i transportu wymagają od Unii Europejskiej uporządkowania podejmowanych działań w logiczny i konsekwentny sposób. Działania, które mogą korzystać z pomocy finansowej UE muszą mieć na celu stymulowanie rozwoju rynku europejskiego, a także między innymi prowadzić do:

• poprawy efektywności energetycznej o ok. 1% w skali rocznej;

• wzrostu udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie energii konsumowanej z 6% do 12% do roku 2010;

• wzrostu ilości wytworzonej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do 22,1% do roku 2010;

• wzrostu ilości energii wytworzonej w skojarzeniu do roku 2010;

• rozwoju potencjału odnawialnych źródeł energii;

• promowania mechanizmów określonych w Protokole z Kioto.

Działania te powinny także przyczyniać się do obniżenia emisji CO2, odpowiedzialnego
w największym stopniu za zmiany klimatyczne.

Nowy program kładzie nacisk na:

• wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (ALTENER);

• efektywność energetyczną (SAVE);

• zmianę kierunków istniejących działań międzynarodowych: "promowanie - na szczeblu międzynarodowym efektywnego wykorzystania energii oraz wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych" (COOPENER);

• wprowadzenie nowych obszarów działania "energia w transporcie" (STEER).

W każdym z tych obszarów przewidzianych jest sześć rodzajów działań:

• opracowanie i wdrożenie strategii Wspólnoty Europejskiej;

• tworzenie i rozwój struktur finansowych, planowania oraz kreowania rynku;

• promocja systemów i sprzętu w celu ułatwienia przejścia od demonstracji do rzeczywistego marketingu nowych, efektywnych energetycznie technologii;

• rozwój systemów i sprzętu w celu ułatwienia przejścia od demonstracji do rzeczywistego marketingu nowych oraz efektywnych energetycznie technologii;

• monitorowanie wdrażania środków prawnych;

• ocena programu i skutków podejmowanych działań.

Celem Inteligentna Energia - Program dla Europy jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, zrównoważonego rozwoju i konkurencyjnego rynku energii w Europie, poprzez:

1. poprawę efektywności energetycznej oraz racjonalne wykorzystanie zasobów energetycznych,

2. promowanie nowych i odnawialnych źródeł energii oraz wspieranie dywersyfikacji źródeł energii,

3. promowanie efektywności energetycznej oraz zastosowania nowych i odnawialnych źródeł energii w transporcie .

Działania, które będą wspierane w ramach programu IEE:

► SAVE

• poprawa efektywności energetycznej i zapewnianie racjonalnego zużycia energii, w szczególności w sektorach budownictwa i przemysłu;

• wsparcie dla opracowywania środków legislacyjnych i ich stosowania.

Działania w ramach SAVE mają ułatwić optymalne wdrożenie ustawodawstwa dotyczącego efektywności energetycznej, wspierać przygotowanie środków ustawodawczych oraz zmieniać zachowania związane z energią tak, by społeczeństwo zużywało jej mniej, jednocześnie ciesząc się taką samą bądź lepszą jakością życia. SAVE jest to program wspólnotowy mający na celu promowanie i rozwój racjonalnego wykorzystania energii. Poza tym ma na celu wykorzystanie technologii dotąd mało rozpowszechnionych oraz stworzenie takich warunków, w których inwestycje w efektywność energii byłyby ułatwione i uznane za atut na rynku.

Unia Europejska za pomocą SAVE wspiera:

• studia wspomagające wdrażanie rozwiązań w efektywnym wykorzystaniu energii;

• działania pilotażowe umożliwiające przegląd rynku energetycznego i uzyskanie; odpowiedniego know - how, co ma służyć poprawie efektywności inwestycji;

• upowszechnienie informacji, rozwój edukacji, szkoleń i wymiany doświadczeń, co ma służyć poprawie współpracy międzynarodowej w dziedzinie wykorzystania energii;

• działania monitorujące i wspierające;

• Agencje Programu SAVE.

► ALTENER

• promowanie nowych i odnawialnych źródeł energii do celów scentralizowanej i rozproszonej produkcji energii elektrycznej, cieplnej i chłodniczej oraz wspieranie tym samym zróżnicowania źródeł energii;

• włączanie nowych i odnawialnych źródeł energii do środowiska lokalnego oraz systemów energetycznych;

• wsparcie dla opracowywania środków legislacyjnych i ich stosowania.

Program ALTENER został ustanowiony w 2000 roku i zastąpił dwa wcześniej działające programy: ALTENER I zakończony 31 grudnia 1997 roku oraz ALTENER II zakończony 31 grudnia 1999 roku. Cele programu ALTENER nawiązują ściśle do tych przedstawionych przez Unie Europejską w dziedzinie energetyki. Należą do nich przede wszystkim:

• ograniczenie emisji dwutlenku węgla,

• wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w ogólnych bilansie energetycznym - osiągnięcie do roku 2010 - 12% udziału energii pochodzącej z tych źródeł w zużyciu energii brutto przez państwa Wspólnoty,

• zmniejszenie zależności od energii pochodzącej z importu,

• zapewnienie ochrony zasobów energetycznych,

• przyczynianie się do lokalnego i regionalnego rozwoju gospodarczego, zarówno w aspekcie ekonomicznym jak i socjalnym.

► STEER

• inicjatywy wspierające, dotyczące wszystkich aspektów transportu mających związek z energią oraz dotyczące zróżnicowania paliw;

• promowanie paliw odnawialnych oraz efektywności energetycznej w transporcie;

• wsparcie dla opracowywania środków legislacyjnych i ich stosowania.

Program STEER jest komponentem programu "Inteligentna energia dla Europy" dotyczącym wspomagania inicjatyw odnoszących się do wszystkich aspektów energetycznych w transporcie, zróżnicowania paliw oraz promocji paliw pochodzących ze źródeł odnawialnych, jak również efektywności energetycznej w transporcie, włączając w to przygotowane instrumentów prawnych i ich wdrożenie.

► COOPENER

• zrównoważony rozwój terenów wiejskich w krajach rozwijających się;

• rozwój terenów miejskich i podmiejskich w krajach rozwijających się;

• pogłębienie lokalnej wiedzy energetycznej w krajach rozwijających się.

Program COOPENER jest komponentem programu "Inteligentna energia dla Europy" dotyczącym wsparcia inicjatyw związanych z promocją odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej w krajach rozwijających się.

► Działania zintegrowane

- włączanie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii do kilku sektorów gospodarki;

- łączenie różnych instrumentów, narzędzi i podmiotów w ramach tego samego działania lub projektu.

W ramach priorytetów programu działania mają na celu poprawę efektywności energetycznej w budynkach, przemyśle oraz transporcie.

W ramach programów promujących efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii zrealizowano już kilkadziesiąt projektów w Polsce. W wiele z nich włączały się również gminy i samorządy lokalne. Projekty te dotyczyły przede wszystkim działań promocyjnych i szkoleniowych w rodzaju:

− kampanii promocyjnych na rzecz stosowania energooszczędnych żarówek,

− kampanii na rzecz większego wykorzystywania rowerów,

− organizacji dni bez samochodów,

− usług doradczych dla mieszkańców, mających pomóc im w zmniejszeniu zużycia energii w gospodarstwach domowych,

− przygotowania i wdrożenia do szkół przedmiotów informujących o zagadnieniach energetycznych oraz ochrony środowiska.

Zaproponowany program stawia sobie ambitne cele w dziedzinie energetyki. Ich realizacja przyczyni się nie tylko do poprawy efektywności energetycznej, ale również pozwoli na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego wspólnoty oraz ochronę środowiska poprzez zmniejszenie emisji szkodliwych substancji.

W ramach Programu IEE wyróżniamy również inne programy takie jak:

Inteligentne oświetlenie uliczne i drogowe w Europie (E-Street).

Głównym celem projektu jest rozbudowanie rynku oświetlenia ulicznego w kierunku zastosowań energooszczędnych rozwiązań tzw. inteligentnego oświetlenia ulicznego i drogowego, przy współpracy przedstawicieli lokalnych samorządów z zarządzającymi oświetleniem ulicznym i drogowym.

Europejski Program Green Light w nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej (NewGreenLight).

Program ten polega na dobrowolnej deklaracji instytucji prywatnych lub publicznych do oszczędnego gospodarowania energią w oświetleniu w pomieszczeniach biurowych lub zarządzanych systemem oświetlenia zewnętrznego.

Do udziału w projekcie w charakterze partnerów mogą przystąpić przedstawiciele właścicieli obiektów zarówno prywatnych jak i administracji i instytucji rządowych i samorządowych.

Promocja energooszczędnych urządzeń i oświetlenia w gospodarstwach domowych (Proefficiency).

Działania projektu skupiają się przede wszystkim na wdrażaniu inicjatyw pilotażowych z udziałem producentów i dystrybutorów poszczególnych grup towarowych jak również stowarzyszeń konsumenckich i samorządowych mających na celu wzrost zastosowania najbardziej energooszczędnych urządzeń chłodniczych oraz systemów oświetleniowych w różnych sektorach gospodarki i gospodarstwach domowych.

Na uwagę również zasługuje Program SCORE, który jest holenderskim programem współpracy społeczeństwa holenderskiego z krajami Europy Centralnej. Celem Programu Score jest stworzenie trwałych struktur w Europie Centralnej, które będą wspomagać wzrost efektywności energetycznej w sektorze końcowych jej użytkowników. Program Score jest zarządzany przez Holenderską Agencję Energii i Środowiska (Novem) we współpracy z lokalnymi agencjami: KAPE (Polska), HEC (Węgry) and Vides Projekti (Łotwa). Program SCORE obejmuje organizacje różnego typu jak rządowe, pozarządowe, profesjonalne, komercyjne, jak i finansowe.

"Celem Programu Score jest utworzenie trwałej instytucjonalnej (infra)struktury efektywności energetycznej, która będzie w stanie identyfikować i rozwijać inicjatywy, niezbędne do polepszenia efektywności końcowego zużycia energii, na przy wsparciu lokalnych i krajowych inicjatyw".

W ramach programu Score, 14 polskich organizacji zajmujących się efektywnością energetyczną, utworzyło odpowiednie narzędzia, działania edukacyjne podnoszące świadomość i rozpowszechniające informacje. Stworzyły także określone projekty demonstracyjne na szczeblu lokalnym i regionalnym. Aby maksymalizować widoczność osiągnięć i oferty programu Score, region Radomia wybrany został jako region pilotażowy.

Stworzono szeroki zakres działalności oraz narzędzi wspomagających, które składają się na kompleksowe i strukturalne podejście do problematyki efektywności energetycznej. Wiele inicjatyw zostało częściowo lub w wdrożonych w całości.

Osiągnięcia programu Score są i będą nieustannie rozpowszechniane w Polsce, aby inspirować do działania podobnego jak w programie Score poza regionem pilotażowym. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

i Regionalne Agencje Poszanowania Energii już odgrywają ważną rolę w tym procesie. Zaangażowane są także lokalne organizacje eksperckie takie jak Fundacja na Rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii (FEWE), Polski Klub Ekologiczny (PKE) oraz Politechnika Łódzka, które pomagają w powtórzeniu programu Score.

LOKALNE PRZYKŁADY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ W POLSCE:

AUTOBUS ENERGETYCZNY - Mobilne centrum wiedzy o odnawialnych źródłach energii, korzyściach finansowych płynących z ich wykorzystania i ochronie środowiska!

Pomysł zrealizowania kampanii informacyjno-edukacyjnej został zainicjowany przez partnerów niemieckich, którym udało się zrealizować z sukcesem podobny projekt na terenie Niemiec. Był to "M.U.T.Z. autobus informacyjny" (Mobilne Centrum Techniczne), który jako "Targi Ochrony Środowiska na Kółkach" szukał bezpośredniej drogi dotarcia do przedsiębiorstw i mieszkańców Berlina. Warto również wspomnieć, że podobne przedsięwzięcie było realizowane w Holandii i Belgii. Polski projekt "Autobus Energetyczny" swoją skalą przerasta dotychczas realizowane i jest pierwszym tego typu w krajach kandydujących do Unii Europejskiej.

Ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna "Autobus Energetyczny" była adresowana głównie do trzech grup społecznych:

• mieszkańców - jak każdy z nas może przyczynić się do oszczędzania energii we własnym domu, mieszkaniu, miejscu pracy, w czasie podróży, a tym samym, jak może to pozytywnie wpłynąć na stan domowego budżetu,

• reprezentantów samorządu gminnego - poznanie dostępnych instrumentów służących bardziej wydajnej konsumpcji energii na terenie ich działania oraz możliwości wykorzystania alternatywnych źródeł energii,

• przedsiębiorców - możliwości zastosowania w swoim przedsiębiorstwie dostępnych technologii energooszczędnych oraz sposobów ich finansowania, jak również przygotowania i efektywnego wdrażania systemów zarządzania energią powodujących znaczącą redukcję kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Kampania trwała w okresie od 10 września 2003 roku do końca sierpnia 2005 roku. Autobus, w ramach 11 dwumiesięcznych kampanii regionalnych, odwiedził kilkaset gmin w Polsce, zarówno miejskich i wiejskich. W autobusie przez cały okres trwania kampanii eksperci oferowali nieodpłatną, obiektywną i aktualną wiedzę na temat przedsięwzięć i inicjatyw związanych z efektywnością energetyczną i odnawialnymi źródłami energii realizowanych zarówno w Polsce, jak i w krajach Unii Europejskiej. Demonstrowali również działanie nowoczesnych urządzeń i technologii energooszczędnych wchodzących w skład wyposażenia autobusu. Odwiedzający autobus otrzymywali od ekspertów odpowiednie materiały oraz uzyskiwali informacje na temat możliwości finansowania planowanych przedsięwzięć. Program w Polsce zainicjowała i zrealizowała Krajowa Agencja Poszanowania Energii.

Przykładem polskich gmin efektywnie wykorzystujących energię są laureaci „konkursu na najbardziej efektywną energetycznie gminę” organizowanego przez KAPE i są to:

Rzeszów

 Miasto Rzeszów prowadzi różnorodne i wielopłaszczyznowe działania na rzecz ekologii i ekoenergetyki w gminie. Do najważniejszych działań zmierzających do poprawy efektywności energetycznej w Rzeszowie można zaliczyć:

• rozbudowę miejskiej sieci grzewczej - związane jest to z likwidacją lokalnych kotłowni węglowych w śródmieściu,

• modernizację oświetlenia,

• systematyczną termomodernizację szkół i budynków mieszkalnych,

• montaż kolektorów słonecznych na budynkach użyteczności publicznej,

• wykorzystanie bogatych złóż źródeł geotermalnych w Rzeszowie,

• instalacji kolektorów słonecznych - na terenie Gminy Miasta Rzeszów, w latach 2004-2007 r. wykonano instalacje pozwalające na wykorzystanie promieniowania słonecznego do podgrzewania ciepłej wody użytkowej w czterech żłobkach i Domu Pomocy Społecznej. Oprócz instalacji solarnych w budynkach użyteczności publicznej w Rzeszowie kolektory słoneczne stosuje się także do oświetlania przejść aktywnych. (Miasto Rzeszów zgłosiło dwa budynki z zastosowaniem kolektorów słonecznych dzięki czemu zaoszczędziło w 2006 r. 964 101,20 kWh energii w stosunku do roku 2004. Inwestycje te ograniczyły roczną emisję szkodliwych substancji do atmosfery o ok. 414 387,54 CO2.)

Dobra (Szczecińska)

Gmina Dobra (Szczecińska), celem zmniejszenia wydatków energetycznych przeprowadziła: modernizację oświetlenia ulicznego - zastosowanie energooszczędnych rozwiązań, pozwalających na obniżenie mocy zainstalowanych urządzeń przy jednoczesnej poprawie jakości i standardu oświetlenia, mającego znaczący wpływ na bezpieczeństwo ruchu kołowego i pieszego. Na terenie Gminy Dobra Zmodernizowano 731 opraw na 1051 istniejących. Modernizacja polegała na wymianie opraw i źródeł światła oświetlenia ulicznego na energooszczędne celem zmniejszenia zużycia energii elektrycznej do oświetlenia ulic i poprawy parametrów oświetlenia. Była ona prowadzona w oparciu o oszczędnościowy program kompleksowej modernizacji systemu oświetlenia ulicznego "Poprawa Jakości i Efektywności Oświetlenia na Terenie Gminy Dobra" autorstwa Zakładu Energetycznego Szczecin Oświetlenie Ulic Sp. z o.o. W wyniku przeprowadzonych inwestycji w 2006 r. zmniejszono zużycie energii elektrycznej w oświetleniu ulicznym (efekt ekonomiczny i ekologiczny) o 67% w stosunku do roku 2004.

Drawsko Pomorskie - gmina przeprowadziła:

• remonty termomodernizacyjne sześciu budynków użyteczności publicznej. Remonty polegały głównie na wymianie stolarki okiennej i drzwiowej, ociepleniu ścian budynków oraz stropów i stropodachów oraz wymianie i modernizacji instalacji c.o. Dzięki tym pracom znacznie zmniejszyło się zużycie energii. Łącznie gmina Drawsko Pomorskie zaoszczędziła w 2006 r. 1 359 332,00 kWh energii w stosunku do roku 2004. Przeprowadzone inwestycje ograniczyły roczną emisję szkodliwych substancji do atmosfery o ok. 511 796,83 CO2;

• całkowita modernizacja oświetlenia ulicznego. W latach 2004 - 2005 wymieniono wszystkie punkty oświetlenia ulicznego tj. 1620 szt. na lampy energooszczędne. Poziom oszczędności w latach 2006-2004 wyniósł 79,92% zużycia w 2004 r.

Ostrowiec Świętokrzyski - gmina przeprowadziła kompleksową termomodernizację siedmiu obiektów oświatowych na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego w latach 2004-2006. Celem projektu, jaki stawiała sobie gmina, było zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną o ok. 40%. Faktyczne zapotrzebowanie na energię w termomodernizowanych budynkach zmniejszyło się w okresie 2004-2006 o ponad 50%. Działania te pozwoliły na zaoszczędzenie 3 150 908,38 kWh energii w stosunku do roku 2004, zmniejszono także emisję CO2 do atmosfery o ok. 280 176,69 kg.

Bolesławiec - lata 2004 do 2006 są kolejnym etapem, podjętych znacznie wcześniej, działań Gminy Miejskiej Bolesławiec mających na celu ograniczenie zapotrzebowania na energię i paliwa w budynkach i instalacjach użyteczności publicznej. Poprawa efektywności energetycznej w gminie realizowana była na każdym etapie procesu wytwarzania, dystrybuowania i wykorzystania energii. Sześć gminnych obiektów poddano: kompleksowej termomodernizacji sześciu obiektów polegająca na dociepleniu przegród budowlanych, wymianie stolarki oraz modernizacji instalacji grzewczych, także podniesienie walorów użytkowych i estetycznych tych budynków. Przeprowadzono modernizację Ciepłowni Centralnej - polegająca na modernizacji kotłów, instalacji spalin oraz układu hydraulicznego. Sukcesywna wymiana tradycyjnych sieci ciepłowniczych na sieci preizolowane oraz wymiana pomp obiegowych w węzłach cieplnych na tzw. pompy inteligentne. Realizacja przedstawionych przedsięwzięć przełożyła się na znaczące w skali miasta ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery o ok. 11 372 372,51 kg CO2.

Widoczna poprawa nie nastąpi już jutro, ale może w najbliższej przyszłości. Niezależnie od tego wymaga to przewidzenia sytuacji i zaplanowania działań, aby być w pełni przygotowanym do tych wydarzeń. Jest to zadaniem dla instytucji zajmujących się polityką, aby być świadomym tej sytuacji i argumentować oraz zapewniać rzeczowe podstawy dla tworzenia takiej polityki i przewidywań. Motto pracy: „Myśleć globalnie, działać lokalnie”.

BIBLIOGRAFIA:

1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, Nr 104, poz. 708, Nr 158, poz. 1123 2 i Nr 170, poz. 1217 oraz z 2007 r. Nr 21, poz. 124, Nr 52, poz. 343, Nr 115, poz. 790 i Nr 130, poz. 905)

2. Energia Pieniądze i Środowisko, nr specjalny grudzień 2007.

3. Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w gminie, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A., Warszawa 2004.

4. Projekty w ramach programu Inteligentna Energia - Europa, Informacje praktyczne, Joanna Ogrodniczuk, Krajowy Punkt Kontaktowy, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

5. Oszacowanie potencjału zmniejszenia zużycia energii elektrycznej w gospodarstwach domowych w Polsce, Jerzy Wojtulewicz, Arkadiusz Osicki, Prowadzący: Sławomir Pasierb, Katowice, styczeń 2006.

6. „Inteligentna Energia - Program dla Europy”, Prof. dr hab. inż. Tadeusz Skoczkowski, mgr inż. Antonina Kaniszewska, Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE, 2007.

7. http://www.duw.pl

8. http://www.kape.gov.pl

9. http://www.f.pl

10. http://www.energoelektro.pl

14

---