POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE ĆWICZENIA

Podręcznik: Woś - Lexis Nexis. + kpa

14 stycznia kolos, opisowy - 3 pytania pisemne

Dyżur środa 12-13.30 nieparzysty, 18 parzysty

Next: zakres podmiotowy i przedmiotowy stosowania kodeksu oraz zasady postępowania administracyjnego (kodeksowe 6-16 i pozakodeksowe)

Cecha	Postępowanie administracyjne	Postępowanie sądowo-administracyjne	Postępowanie egzekucyjne w administracji
Cel	Rozstrzyganie spraw administracyjnych co do zasady w formie decyzji	Kontrola działalności, bezczynności albo przewlekłości postepowania	Zapewnienie skuteczności rozstrzygnięć administracyjnych
Charakter stosunku adm-prawnego	Proceduralny (władczy wobec strony)	Sporno-sądowy	Egzekucyjny
Sposób wszczęcia	Na wniosek (podanie), z urzędu, tryb ekstraordynaryjny (z urzędu pomimo, że konieczny był wniosek dla ochrony strony)	Na wniosek (skarga)	Na wniosek wierzyciela, chyba że wierzycielem jest organ egzekucyjny to z urzędu.
Podmioty postępowania	Obligatoryjni: organ, strona (28 kpa) Fakultatywni: świadek, biegły, os. 3, inny organ, podmioty na prawach strony RPO, RPD, prokurator, organizacja społeczna)	Obligatoryjni: sąd/referendarz, organ, skarżący Fakultatywni: biegły, świadek, inny organ, os. 3, podmioty na prawach strony i uczestnicy na prawach strony	Obligatoryjni: organ egzekucyjny, wierzyciel, zobowiązany Fakultatywni: biegły, świadek, inny organ, os. 3, podmioty na prawach strony, podmioty, które sprawują dozór, osoby wykonujące zobowiązanie za dłużnika
Rozstrzygnięcie	Zasada: decyzja wyjątkowo: ugoda	Wyrok	Wykonanie obowiązku

Zakres przedmiotowy:

- ogólne postępowanie (tryb zwykły - wydanie decyzji nieostatecznej; postępowanie odwoławcze - decyzja ostateczna, czynności procesowo-techniczne, zasady postępowania, środki zaskarżenia - zwykłe (odwołanie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, zażalenie) i nadzwyczajne (wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji, uchylenie i zmiana, wygaśnięcie decyzji)

- spory o właściwość (pozytywne i negatywne, wewnętrzny (w ramach organów tego samego rodzaju - samorządowe/rządowe, rozstrzyga wspólny wyższego rzędu), zewnętrzne (rządowe - samorządowe, rozstrzyga sąd administracyjny)

- postępowanie uproszczone (zaświadczenia, skargi i wnioski), uproszczona bo uproszczone dochodzenie dowodowe, krótsze terminy, brak strony, odformalizowane i nie kończą się decyzją administracyjną.

Czy w poniższych przypadkach znajdzie zastosowanie kpa, uzasadnij.

1. Rozstrzygnięcie organu uniwersytetu w kwestii skreślenia z listy studentów.

2. Rozstrzygnięcie sporu, co do ceny i sposobu zapłaty za nabycie lokalu od gminy

3. Rozstrzygnięcie w sprawie ogrodzeń między sąsiednimi nieruchomościami.

4. Uchwała okręgowej rady adwokackiej w sprawie zmiany siedziby zawodowej adwokata.

Ad 1. Tak, jest to indywidualna sprawa i załatwia to organ administrujący - art.1 §2

Ad 2. Nie, jest to sprawa cywilna, odnosząca się do ceny.

Ad 3. Nie/Tak, podział nieruchomości to sprawa cywilna (gdy spadek) lub administracyjna (gdy scalanie działek) - w zależności z jakiego powodu doszło do podziału nieruchomości.

Ad 4. Tak, organ samorządu zawodowego jest podmiotem administrującym, a decyzja jest indywidualna.

Zakres podmiotowy kpa:

- podmioty administracyjne (rządowe - organy monokratyczne, samorządowe - wykonawcze, stanowiące w sprawach indywidualnych (uchwała nazwa ulicy, honorowe obywatelstwo)

- podmioty administrujące (organizacja społeczna, organy zakładów publicznych np. szkoła, biblioteka, sąd; przedsiębiorstwa państwowe, agencje rządowe, organy samorządu zawodowego i gospodarczego np. izby rzemieślnicze i cechy)

Zasady - najważniejsze reguły, na których opiera się postępowanie.

Funkcje zasad:

- uzupełnianie luk (gdy coś nie zupełnie uregulowane to można z nich wydobyć)

- dyrektywy interpretacyjne (zgodnie z duchem tych zasad)

- wytyczania standardów prawa administracyjnego

- wyznaczają kanony, w którym kierunku ma iść nowelizacja kodeksu

Źródła zasad:

- konstytucyjne

- europejskie

- kodeksowe (6-16)

- doktryna i orzecznictwo.

Zasady konstytucyjne:

- legalności

- równość wobec prawa (tylko stron, bo inaczej zaprzeczenie władztwa administracyjnego. Organ nie może różnicować stron, gdy są w podobnej sytuacji)

- dwuinstancyjność (od decyzji nieostatecznej przysługuje środki odwoławcze)

- prawo do sądu (kontrola administracji)

- prawo do procesu (każdy ma prawo do tego, by jego sprawa administracyjna stała się przedmiotem postępowania administracyjnego)

- dostęp do akt (każdy, którego sprawa dotyczy ma prawo dostępu, sporządzenia notatek itp. - chyba że tajemnica)

- prawo do skargi (postępowanie uproszczone - na przewlekłość, biurokratyczne załatwianie spraw, niewłaściwe zachowanie funkcjonariusza publicznego podczas załatwiania spraw)

- ochrona danych osobowych (jeżeli decyzje są udostępniane - to dane osobowe muszą zostać zanonimizowane)

- ochrona praw słusznie nabytych (jeżeli ktoś nabył uprawnienie na podstawie prawidłowego aktu prawnego, to odebranie może nastąpić tylko w szczególnych przypadkach, wskazanych w ustawie)

Źródła międzynarodowe:

- prawo do dobrej administracji (wszystkie decyzje mają być wydawane tak, żeby budować zaufanie do tych organów - szybkość, dogłębność, sprawność)

- otwartość administracji (udostępnianie formularzy, wzorów pism, można składać propozycje dotyczące funkcjonowania organów - ułatwianie dostępu)

- przejrzystość (informowanie, udostępnienie toku załatwiania sprawy w formie elektronicznej)

Źródła doktrynalne:

- prawdy materialnej (na organie ciąży obowiązek dotarcia do prawdy obiektywnej poprzez poszukiwanie dowodów, zamiast opierać się tylko na przedstawionym wniosku)

- domniemanie ważności (decyzja jest ważna i wywołuje skutek prawny, chyba że zostanie uchylona)

- oficjalności (niektóre czynności są podejmowane przez organ z urzędu np. wszczęcie, zawieszenie, materiał dowodowy, dopuszczenie udziału stron)

Decyzją kierownika zespołu lokalizacji inwestycji ustalono na rzecz Moniki C. warunki zabudowy dla inwestycji obejmującej budowę wiaty garażowej bez poinformowania o toczącym się postepowaniu.

1. Czy w powyższym stanie doszło do naruszenia zasad kodeksowych?

2. Zakładając pozytywną odpowiedź na pytanie 1, jakie są konsekwencje tej zasady?

Ad 1. Tak, art. 10 - zasada czynnego udziału w każdym stadium postępowania

Ad 2. Art. 141 - nastąpi wznowienie postępowania, tak by strona mogła wziąć w niej udział.

Minister Spraw Wewnętrznych wydał zezwolenie na nabycie nieruchomości lecz odstąpił od uzasadnienia.

1. Czy w powyższym stanie doszło do naruszenia zasad kodeksowych?

2. Czy decyzja uznaniowa podlega kognicji WSA?

Ad 1. Nie - dopuszcza się odstąpienie od uzasadnienia, gdy decyzja jest pozytywna. Chyba że byłoby kilka zainteresowanych, wtedy trzeba by uzasadnić, bo dla reszty jest negatywna.

Ad 2. Tak podlega. Kontrola wygląda inaczej: sąd nie bada dlaczego decyzja wygląda tak, a nie inaczej tylko jak wyglądało postepowanie - jeśli organ nie przekroczył żadnych zasad to jest ok.

Zasady kodeksowe:
1 Zasada praworządności (legalności)

2 Zasada prawdy obiektywnej

3 Zasada uwzględnienia z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu strony

4 Zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej

5 Zasada pogłębiania świadomości i kultury prawnej obywateli

6 Zasada informowania stron i pozostałych uczestników postępowania

7 Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu

8 Zasada przekonywania

9 Zasada szybkości i prostoty postępowania

10 Zasada ugodowego załatwiania spornych spraw administracyjnych

11 Zasada pisemności

12 Zasada dwuinstancyjności

13 Zasada trwałości decyzji ostatecznych

14 Zasada sądowej weryfikacji (kontroli) decyzji ostatecznych

NEXT: podmioty, właściwość, wyłączenie pracowników, podmioty na prawach stron

Właściwość - 14

Spory o właściwość - 16, 17, 33, 34,

Wyłączenie - 19,20,21, 41

Strona - 22, 23, 24

Podmioty na prawach strony: prokurator, RPO, organizacja społeczna, inne na podstawie odrębnych ustaw np. RDOŚ - organ ochrony środowiska.

Organizacja społeczna - 26

Podmioty postępowania:

- obligatoryjne: organ i strona

Organy:

- organ rządowe: wojewoda, minister, dyrektorzy urzędów administracji niezespolonej, organy administracji centralnej (prezesi)

- organy samorządowe: wójt, burmistrz, prezydent, starosta, marszałek, SKO …. Coś jeszcze

- Organy administrujące: dyrektorzy, kierownicy jednostek i zakładów publicznych, organizacja społeczna, samorządy zawodowe i gospodarcze.

Organ może wystąpić też jako strona lub podmiot współdecydujący (wyrażający opinię).

Organ by mógł wydać decyzję musi być właściwy w sprawę:

- ustawowa (rzeczowa, miejscowa i instancyjna)

- delegacyjna (powstaje na skutek rożnych czynności lub upoważnienia).

Rzeczowa: określają normy kompetencyjne (pozwolenia na budowę, wodno-prawną)

Miejscowa: normy ustrojowe określające zakres działania organu:

- osoba fizyczna: miejsce zamieszkania, miejsce ostatniego zamieszkania, ostatniego pobytu, miejsce zdarzenia, organ właściwy dla dzielnicy Śródmieście Warszawa (prezydent, wojewódzki konserwator zabytków itp.)

Miejsce zamieszkania =/= miejsce zameldowania

- osoba prawna: miejsce siedziby (była, jest, ma być)

- nieruchomość: miejsce położeni, jeśli w dwóch to tam gdzie więcej, a jeśli po równo: to spór o właściwość.

Instancyjna: ujęcie wąskie - zdolność do weryfikacji decyzji albo szerokie: zdolność organu do podejmowania czynności ze względu na położenie w strukturze administracji publicznej (funkcjonalna)

Niewłaściwy organ - podstawa do stwierdzenia nieważności. Nie muszą być naruszone wszystkie przesłanki, wystarczy jedna naruszona właściwość.

W relacjach cywilnych można umownie wskazać organ właściwy, ale administracyjnie jest to niedopuszczalne - regulacja ustawowa i nie może być zmieniona.

Właściwość delegacyjna.

Źródłem może być

- prawo procesowe np. wyłączenie organu, przekazanie czynności w trybie pomocy prawnej (art. 52 kpa), (art. 150 §2 ) wznowienie postępowania poprzez wskazanie nowego organu;

- prawo materialne: wydanie decyzji z upoważnienia (w imieniu, z upoważnienie prezydenta miasta), porozumienie administracyjne (dwa organy się między sobą porozumiewają przekazując sobie zadanie lub działając razem), prywatyzacja zadań publicznych, właściwość lokalna ( rada gminy upoważnia wójta do wydawania konkretnych decyzji)

Pomoc prawna i wydanie postanowienia - organ zyskuje możliwość wydania decyzji, ale tylko w określonym zakresie. Istnieją też takie, gdzie przeprowadza całe - całe postępowanie + wydarzenie.

Organ bada swoją właściwość na każdym etapie, ale w szczególności na początku. Jeżeli organ uzna się za niewłaściwy - przekazuje do innego i zawiadamia stronę uzasadniając przekazanie, jeżeli sprawa złożona to cześć zostawia sobie, cześć odmawia i informuje że w 14 dni do innego (34+35).

Jeżeli uzna, że właściwy jest sąd - zwraca w formie postanowienia.

Gwarancje bezstronności:

- wyłączenie pracownika organu administracyjnego organu/członka kolegialnego

- dostęp do akt.

Katalog przesłanek wyłączenia pracownika - katalog ex lege zamknięty w art. 24 §1

- ex lege: związek ze stroną, z istotą sprawy (przedmiotem), z samym postępowaniem

- na podstawie przesłanek pozakodeksowych: wyrażone publicznie poglądy pracownika (np. dyskryminacja mniejszości), relacje towarzyskie niewymienione w ustawie (koleżeństwo, przyjaźń, konkubinat).

Inicjator wyłączenia: strona, organ, sam urzędnik

Art. 24§3: trzeba uprawdopodobnić, że z przesłanek pozakodeksowych może być stronniczy i w związku z tym dopiero, można go wyłączyć.

Uprawdopodobnienie =/= udowodnienie

Chodzi o podniesienie związku.

Wskaż czy w poniższych przypadkach zachodzi podstawa do wyłączenia pracownika:

1. Postępowanie w którym pracownik organu orzeka w sprawie, w której powinowaty w drugim stopniu wchodzi w skład organu osoby prawnej będącej stroną.

2. Postępowanie konkursowe prowadzone przez Radę Izby Notarialnej, w której udział bierze bratanek członka Rady.

3. Zenon J. chciał uzyskać pozwolenie na wykonanie robót budowlanych. Inspektorem budowlanym właściwym dla wydania tego aktu okazał się Wiktor, którego przysposobił 1960r, a z którym nie miał kontaktu od 7 lat. Wiktor wydał przedmiotową decyzję. Czy zachodziła przesłanka wyłączenia pracownika. Jakie czynności mogą być podejmowane przez pracownika, który podlega wyłączeniu? Czy i w jakim trybie można zmienić powyższą decyzję?

Ad 1. Tak, stroną jest organ osoby prawnej, ale ten wchodzi w jego skład.

Ad 2. Tak, bo przesłanka pozakodeksowa - uprawdopodobnienie związku (pokrewieństwo 3 stopnia, więc ta przesłanka nie działa)

Ad 3. Tak, zachodziła. Przesłanka trwa także po ustaniu przysposobienia. Pracownik może wykonywać tylko czynności niecierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub ważny interes stron (np. zabezpieczenie dowodów, wynikające z terminów ustawowych, wynikające z treści wyroku sądowego). Zmiana: nieostateczna decyzja w postępowaniu odwoławczym, ostateczna - wznowienie postępowania.

Wyłączenie organu:

- dotyczy tylko konkretnej sprawy, a nie ogólnie: (20)

Nie ma instytucji wyłączenia organu kolegialnego, a tylko jednego z członków - te same przesłanki co do pracownika.

Jeżeli się wyłączy i nie ma składu by podjąć daną decyzję to podmiot wyżej wskazuje inny organ właściwy do tego.

Strona - art. 28 Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie (koncepcja obiektywna, legitymacja bierna), albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. (koncepcja subiektywna, legitymacja czynna)

O legitymacji strony przesądza istnienie interesu prawnego lub obowiązku. Kodeks nie wskazuje co to jest. Doktryna i orzecznictwo wskazują z kolei cechy:

- indywidualny, konkretny, aktualny i obiektywna sprawdzalność tego interesu lub obowiązku, ale ten musi też wynikać z przepisów prawa materialnego.

Zdolność administracyjno-prawna strony:

- zdolność do bycia strona postępowania, ocenia się na gruncie prawa cywilnego jeśli prawa administracyjne nie określa inaczej. Osoby fizyczne - od chwili urodzenia (wyj. nasciturus) do śmierci, osoby prawne - od chwili wpisu do rejestru/z mocy prawa/z chwilą nadania statutu, pozostałe jednostki - regulacje w odrębnych przepisach,

Konsekwencje braku zdolności administracyjno-prawnej:

- w momencie wszczęcia: czynność jest nieskuteczna (bezskuteczność wszczęcia postępowania)

- w toku postępowania (śmierć): umorzenia postępowania, ale jeśli charakter dziedziczenia to obligatoryjne zawieszenia, bo organ wzywa uprawnione osoby do wzięcia udziału w postępowaniu.

- skutki wydaniu decyzji w stosunku do takiej osoby: dwie koncepcje: tzw. decyzja nieistniejąca, albo postawa do stwierdzenia nieważności decyzji

Zdolność procesowa strony: zdolność strony do udziału w postępowaniu.

- na gruncie prawa cywilnego: zdolność do czynności prawnych:

- skutki braku takiej zdolności: wyróżnia się uleczalny (sam organ, sama osoba wyznacza sobie osobę, która za niego działa - przedstawiciela. Wyznacza organ dla osoby lub występuje do sądu, by ten wyznaczył).

- zdolność postulatywna strony - zdolność do samodzielnego podejmowani czynności procesowych (wlicza się w zdolność procesową.). Jest ograniczana wolą strony lub różnymi zdarzeniami.

Pełnomocnikiem może być każda osoba fizyczna, kto posiada zdolność prawną. Niekonieczna jest pełna, a taka, która wystarcza do danej czynności. Pełnomocnikiem strony nie może być kancelaria radców prawnych, ale jeden z nich - tak.

KPA odsyła do KC jeśli chodzi o rodzaje pełnomocnictwa:

- ogólne - do wszystkiego

- rodzajowe - do określonej kategorii spraw

- szczegółowe - do pojedynczej czynności

Co powinno zawierać:

- sprawę

- oznaczenie osoby, której się udziela

- podpis

Wygaśnięcie pełnomocnictwa:

- załatwienie sprawy

- wypowiedzenie

- śmierć

- utrata zdolności do czynności pełnomocnika lub administracyjnej strony.

Konsekwencje

- decyzję przesyła się stronie, a pełnomocnika informuje się o czynnościach w toku. Jeśli więcej niż jeden pełnomocnik - organ komunikuj się z jednym, wybranym przez stronę.

Domniemane pełnomocnictwo - członkowie rodziny lub domownik, sprawa mniejszej wagi, organ nie ma wątpliwości co do pełnomocnictwa - kumulatywnie. Np. przeglądanie akt sprawy, odbiór dokumentu itp.

Przedstawiciel:

- ustawowy (ustanowiony przez są dla osoby nieletniej) ex lege

- wyznaczony przez organ na podstawie art. 34 dla osoby nieobecnej lub niezdolnej

Organ może odmówić wszczęcia postępowania jeżeli podmiot nie jest stroną w formie postanowienia (BŁĄD 24)

Czy pomioty mają statut strony w poniższych przypadkach?

1. Członek wspólnoty mieszkaniowej

2. Spółka cywilna

3. Najemcy lokalu w przedmiocie utrzymania budynku w należytym stanie technicznym

4. Społeczny komitet mieszkańców.

Ad 1. Tak, jeśli ma interes prawny. (np. jeśli przy bloku powstaje hipermarket)

Ad 2. Nie, bo nie ma osobowości prawnej.

Ad 3. Nie, bo to nie jego obowiązek prawny.

Ad 4. Nie, bo nie ma charakteru sformalizowanego, nie ma osobowości prawnej.

Next: podmioty na prawach strony, terminy doręczenia, wezwania, wszczęcia postępowania, metryka sprawy.

Podmioty na prawach stron - Podmioty na prawach strony: prokurator, RPO, organizacja społeczna, inne na podstawie odrębnych ustaw np. RDOŚ - organ ochrony środowiska.

26, 65,

Terminy doręczenia - 29, 30,

Wezwania -

Wszczęcie postępowania - 31, 32, 44 (zawieszenie), 45 (umorzenie),

Metryka sprawy -

Terminy:

- zwykłe

- wyznaczone

- informacyjne (nie powodują przerwania toku, a wydłużenie), zawite (mogą być przywrócone - podlegają terminy procesowe, uprawdopodobniony brak winy, 7 dni, dopełnienie czynności uchybionej)

- bezwzględnie oznaczony (14 dni) i względnie oznaczone (bez zbędnej zwłoki

- procesowe (wywołuje skutek w danym procesie) i materialne (przewidziane do nabycia pewnych uprawnień, upływ terminu oznacza brak możliwości jego nabycia)

10 grudnia kartkówka!!!!

Jak wnieść o przywrócenie terminu - 3 sposoby.

Termin do przywrócenia terminu to 7 dni.

- dotyczące organów (rozprawa w ciągu 7 dni), strony (przywrócenie terminu), innego uczestnika (zażalenie).

Zasady określania terminów: art. 57

Oblicz kiedy upłynie termin i określ charakter tego terminu:

1. do wniesienia zażalenie na postanowienie, które doręczono 10 października 2012r.

2. do wniesienia wniosku o wznowienie postępowania jeżeli termin rozpoczął bieg 30 stycznia

3. do zawarcia ugody jeżeli 1 sierpnia organ wyznaczył dwutygodniowy termin dla dokonania tej czynności.

Ad. 1 - 17 października, termin ustawowy, zawity, bezwzględnie określony, dotyczy strony

Ad. 2 - ostatni dzień miesiąca lutego, termin

Ad. 3 - 16 sierpnia (bo 15 sierpnia jest ustawowo wolny, więc następnego dnia)

Podmioty na prawach stron - udział jest fakultatywny, postępowanie nie dotyczy ich interesu prawnego, a ich udział jest konieczny w cudzej sprawie w celu zagwarantowania ich założeń statutowych, praworządności, ochrony praw obywatela, dziecka, środowiska.

Organizacja społeczna:

- musi być zarejestrowana, cel musi dotyczyć ich celów statutowych, może wziąć udział jeśli wyrazi na to zgodę organ administracji publicznej w drodze postanowienia jeśli charakter sprawy jest zgodny ze statutem organizacji oraz wymaga tego interes społeczny.

- czego nie może: zawierać ugody, żądać umorzenia sprawy fakultatywnego, zawieszenia fakultatywnego, zaskarżać decyzji, nie może być adresatem decyzji, żądać wznowienia postanowienia na wniosek przysługujący stronie, wyrażać zgody na kontynuowanie postępowania wszczętego w trybie ekstraordynaryjnym (z urzędu, mimo że konieczny jest wniosek strony).

- formy uczestnictwa: na prawach stron, może żądać tylko wszczęcia postepowania, wszczęcia i udziału lub tylko udziału, może wyrazić pogląd w sprawie - uchwałą lub oświadczeniem, wystąpienie ze skargą do WSA, wystąpienie ze zwykłą skargą, wystąpienie ze skargą kasacyjną.

Różnica uprawnień procesowych RPO, a prokuratora:

- prokurator ma prawo wnoszenia sprzeciwu od decyzji ostatecznej, kiedy możliwe jest wznowienie, stwierdzenie nieważności, zmiany lub uchylenie. Jeżeli prokurator wniesie sprzeciw to organ musi wszcząć postępowanie z urzędu oraz powiadomić stronę, że sprzeciw został wniesiony przez prokuratora. Dalej może nastąpić wstrzymanie wykonania decyzji, a sprawa powinna zakończyć się w ciągu 30 dni.

- rzecznicy występują na tych samych prawach co prokurator, ale w sprawach dotyczących tylko ochrony praw obywatela i praw dziecka. Nie przysługuje mu sprzeciw od decyzji ostatecznej, a jedyni skarga do WSA w ciągu 30 dni. Nie ponosi opłat skarbowych. Może tak samo sprzeciw, stwierdzenie, zmiana, uchylenie, wniosek o wznowienie postępowania za wyjątkiem art. 144 §1 pkt 4, 145 i 145b - strona z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu.

Czynność: procesowa techniczna (doręczenie, protokoły i adnotacje oraz metryka sprawy, zawiadomienia, wezwania, przywrócenie terminu) - czynność nienastawiona na wywołanie skutku procesowego, ale ten może ewentualnie powstać.

Doręczenie.

- przedmiotem jest rozstrzygnięcie sprawy (decyzja, postanowienia, ugody, odpisy), wezwania, zawiadomienia, protokoły (zwłaszcza na podstawie art. 52) - wychodzące od organu; wnioski, podania, skarga, zażalenia, petycje - wpływające do organu.

- minimalne wymogi co do treści podania: oznaczenie osoby i jego adres, treść żądania, podpis. Konsekwencje braku oznaczenia osoby - pozostawienie podania bez rozpoznania; brak oznaczenia adresu - organ musi dołożyć wszelkich starań, by go ustalić, jeśli się nie da to jest to błąd istotny i pozostawia się bez rozpoznania. Jeżeli kolejne 2 to trzeba go wezwać do uzupełnienia w ciągu 7 dni, jeśli nie uzupełni to brak rozpoznania.

Rodzaje pism:

- zwykłe (nie wymagają więcej wymogów formalnych od tych 3) - np. odwołanie

- kwalifikowane

Rodzaje doręczeń:

- właściwe - doręczenie do rąk własnych adresata, pełnomocnika lub przedstawiciela.

((wiele stron, a jedno postępowanie = koncepcja pełnomocnictwa formalnego))

- zastępcze - nieobecny adresat w chwili doręczenia, pismo zostało doręczone za pokwitowaniem dorosłej osobie w domu, dozorcy lub sąsiadowi, ale tego adresata trzeba poinformować o tym, a odbiorca wyraża gotowość doręczenia - jest to domniemanie doręczenia, a za datę doręczenia przyjmuje się datę odebrania przez tą osobę. Jest to domniemanie wzruszalne.

- subsydiarne - złożenie na poczcie, dwukrotne awizo (2x7 dni) po tym terminie uważa się za doręczenie, stosuje się gdy doręczenie właściwe i zastępcze są niemożliwe.

- konkurentne - jeżeli osoba odmawia przyjęcia, to w dniu odmowy pismo zostało doręczone.

- przez obwieszczenie - jeżeli przepis szczególny to przewiduje.

- elektroniczne - kiedy strona się zgadza, lub chce. Jest skuteczne jeżeli organ w ciągu 7 dni odbierze informację o doręczeniu, jeśli go brak to musi wysłać normalnie.

Wezwanie:

- wzywa organ administracji w celu złożenia wyjaśnień lub zeznań

- wzywa się świadka lub stronę

- wezwanie powinno zawierać oznaczenie organu, strony, w jakim charakterze, czy osobiście czy przez pełnomocnika, kiedy i gdzie, skutki niezastosowania się.

- osobiście: w zakresie swojej gminy lub sąsiedniej, charakter wezwania (biegły, poddanie się badaniom lekarskim, zeznania strony)

- pełnomocnik - ograniczenie terytorialny (inny organ właściwy miejscowo, rzeczowo i instancyjnie sporządza protokół i stanowi dowód dla tamtego organu)

Strona może wyjątkowo żądać zwrot kosztów podróży:

- wezwanie z urzędu

- błędne wezwanie

Może żądać do momentu wydania decyzji, potem będzie odmowa.

Dalej: protokoły, adnotacje, metryka. Wszczęcie postępowania, dowody i rozstrzygnięcia - decyzja, ugoda, postanowienie.

Zasady sporządzania protokołów:

- wyłącznie dla takich czynności które mają istotne znaczenie dla wyjaśnienia sprawy np. wniesienie ustnego podania, przesłuchania świadka i biegłego, rozprawa, ustne ogłoszenie postanowienia, utrwalenie faktu zawarcia ugody - w kodeksie katalog otwarty

- to co w protokole nie może być utrwalone gdzieś indziej - nie dubluje się sposobu utrwalania czynności

- musi być sporządzony w obecności osób biorących udział i podpisany, a gdy odmowa podpisu to też adnotacja o tym

- zawiera: opis czynności, które zostały dokonane, czas i miejsce dokonania czynności (siedziba organu lub miejsce oględzin), co w wyniku tej czynności ustalono i czy osoby zgłosiły jakieś zastrzeżenia

- protokół ma formę pisemną, zmian dokonuje się przez wyraźne skreślenie, a nie zamazywanie, zmiany muszą być podpisane.

Adnotacje

Dla czynności, dla których nie przygotowuje się protokołu sporządza się adnotacje - czyli dla czynności, które nie mają znaczenia dla wyjaśnienia sprawy. Nie ma wyraźnych zasad sporządzania, wskazuje się jedynie: pisemność, osoba i miejsce, sam charakter czynności, podpis pracownika.

Przykładowe sporządzenie - z rozmowy telefonicznej, przyczyna odstąpienia stron od zasady czynnego udziału, odmowa przyjęcia pisma.

Akta sprawy to wszystkie protokoły, adnotacje wytworzone przez organ, wnioski, zażalenia, odwołania (składane przez uczestników), dowody w postaci dokumentów urzędowych, rozstrzygnięcia (decyzje, ugody).

Metryka sprawy (nowa instytucja)

W 2012 roku wprowadzono metrykę sprawy. Powinny być zawarte w niej wszystkie czynności dokonane w postępowaniu - data, kto i jakie czynności.

Prowadzi się ją w formie tabeli elektronicznej lub pisemnej. Pierwotnie miały tam być wszystkie czynności, ale jest to czasochłonne i niepraktyczne - stąd zawiera się tam tylko czynności ważne dla sprawy (np. nie zawiera się faktu przeniesienia dokumentów, czy dostarczenia przez listonosza). Celem było ustalenie odpowiedzialności, konkretnego pracownika.

Nie stosuje się metryki dla ponad 300 ustawowych spraw, odwołania, wznowienia, szykuje się kolejne 100 spraw do wyłączenia - więc wkrótce będzie to instytucja iluzoryczna.

Udostępnianie akt sprawy

Na każdym etapie można żądać dostępu do akt, także po zakończeniu. Cel dostępu po zakończeniu - kontrola legalności przed sądem lub środki nadzwyczajne - ustalenie nieprawidłowości.

Zasady dostępu:

- ma go organ/pracownik, strona postępowania, inna osoba która ta sprawa dotyczy, podmioty na prawach stron.

- Akta sprawy udostępnia się w organie, który prowadzi sprawę i w obecności pracownika.

- co można zrobić: fotografię, kopie, sporządzić notatki, odpisy i tylko przejrzeć.

Organ może odmówić dostępu do akt sprawy jeżeli są to informacje niejawne (wymagany certyfikat bezpieczeństwa) - na postanowienie odmowy przysługuje zażalenie.

Dostęp do akt jest przejawem zasady jawności i czynnego udziału w postępowaniu.

Od kiedy toczy się postępowanie:

- na wniosek - wniesienie podania, a jeśli jest wadliwe to od momentu uzupełnienia (prawidłowego wniesienia podania)

- z urzędu - od momentu powiadomienia stron

Wszczęcie postępowania:

- na wniosek - koncepcja subiektywna, legitymacja czynna, zasada skargowości.

Wniosek określa się mianem podania, które zawiera co najmniej 3 elementy: oznaczanie strony + adres, treść żądania, podpis. Gdy brak oznaczenia strony i adresu - wada istotna - pozostawienie bez rozpoznania. Gdy brak żądania i podpisu - wada nieistotna - wzywa się stronę do uzupełnienie nią w ciągu 7 dni, bo bezskutecznym upływie pozostawia się bez rozpoznania. Podpis powinien być złożony odręcznie, albo bezpieczny podpis elektroniczny lub przez EPUAP. Treść żądania - trzeba wskazać konkretnie np. rejestracja konkretnego pojazdu, konkretnych rodzaj pomocy społecznej.

- z urzędu - koncepcja obiektywna, legitymacja bierna, zasada oficjalności.

Jakie zdarzenia powodują: własna inicjatywa organu, żądanie wszczęcia przez podmiot na prawach strony, skarga powszechna wniesiona przez os. 3 (pod warunkiem, że nie ma interesu prawnego i nie było do tej pory decyzji administracyjnej), wynik postępowania nadzorczego).

- extraordynaryjny - z urzędu na ważny interes stron, ale musi uzyskać potwierdzenie prowadzenia stron jeżeli nie uzyska to musi go umorzyć jako bezprzedmiotowe.

Czynności po wszczęciu postępowania:

- ustalenie czy są inne osoby zainteresowane w sprawie i ewentualnie ich zawiadomić w formie pisemnej (współuczestnictwo formalne)

- podejmuje postępowanie wyjaśniające (w celu wydania decyzji) np. wezwanie świadka

Świadek - osoba fizyczna, posiadająca istotne wiadomości w sprawie, przydatne do wyjaśnienia sprawy w ocenie organu lub strony, która sama nie ma interesu prawnego w sprawie lub obowiązku.

Świadkiem nie mogą być:

- osoby niezdolne do spostrzeżenia i komunikowania swoich spostrzeżeń (chory psychicznie trwale, będący pod wpływem środków odurzających, osoby niewidome/głuche - co mają widzieć lub słyszeć) - przesłanka bezwzględna i faktyczna

- osoby zobowiązane do tajemnicy służbowej, państwowej, zawodowej, statystycznej, duchowni co do faktów obejmujących tajemnicę spowiedzi (przesłanka względna).

Świadkowi przysługuje:

- odmowa odpowiedzi na pytanie - kiedy grozi mu lub osobie bliskiej odpowiedzialność karna, majątkową, hańbę, naruszenie tajemnicy zawodowej

- odmowa zeznań - ze względu na bliskość i zasadę prawdy obiektywnej te osoby są wyłączone od odbierania zeznań.

Obowiązek osobistego stawiennictwa - wyznaczone w zeznaniu, niezbędne ze względu na charakter dokonywanych czynności, siedziba organu w jego gminie lub sąsiedniej.

Zwrot kosztów podróży dla strony - wyjątkowo.

Formy prowadzenia postępowania wyjaśniającego:

- postępowanie gabinetowe - mniej sformalizowane, dominuje forma pisemna,

- rozprawa administracyjna - realizacja koncentracji materiału dowodowej i zasady bezpośredniości. Ma zapewnić przyspieszenie i usprawnienie przeprowadzenie, na wniosek strony lub z urzędu, muszą ją przewidywać osobne przepisy.

Pierwsze czynności organu decydujące się na rozprawę - czynności przygotowawcze: ustalenie kto jest potrzebny, wezwanie stron, świadków, powołanie biegłego - powołanie w ciągu 7 dni, żeby strony mogły się przygotować i zapewnić im udział (np. załatwienie wolnego w pracy, przypomnienie stanu faktycznego itp.)

W dniu rozprawy - sprawdzenie obecności (jeżeli kogoś brakuje, to ustala się czy doręczenie było właściwe. Jeżeli nie było to odroczenie; jeżeli było - brak stron: postpowanie toczy się dalej; brak świadków: odroczenie) przedstawienie stanu faktycznego poprzez dowody.

Rodzaje dowodów.

- osobowe i rzeczowe

- bezpośrednie i pośrednie,

- nazwane (występujące w kpa - świadek, biegły, z oględzin, dokumenty) i nienazwane (wywiad środowiskowy, eksperyment procesowy, właściwości rzeczy, opinia instytutu naukowego, z rysunku, zdjęcia, filmu, szkicu z nośnika elektronicznego)

Dowód sprzeczny z prawem - niemożliwy do przeprowadzenia przed organem - nielegalny podsłuch, środki narkotyczne, wymuszone zeznania.

Organ może odmówić przeprowadzenia dowodu - kiedy jest to niezgodne z prawem lub kiedy jest on zbędny - dowód nie wniesie nic nowego do sprawy, a jedynie powieli to co sąd już wie.

Dokumenty:

- urzędowe (wydany przez organ w granicach jego kompetencji potwierdzający prawdziwy stan prawny np. decyzja, zaświadczenie, dyplomy, koncesje, licencje. Przysługuje im podwójne domniemanie - pochodzi od wystawcy i zawartość jest prawdziwa) i prywatne (stanowi potwierdzenie, że osoba złożyła oświadczenie i podpisała - domniemanie prawdziwości zawartego oświadczenia)

- krajowe i zagraniczne (te dzieli się na urzędowe - muszą być z klauzulą acustile - nadawaną przez MSZ lub konsulat i dopiero wtedy ma taką samą moc jak polskie urzędowe; prywatne)

Przedmiot opinii biegłego

Przepis prawa jeżeli nie ma znaczenia istotnego dla rozwiązania sprawy. Organ nie jest związany tą opinią biegłego, ponieważ jest to element stanu faktycznego i podlega tak samo swobodnej opinii przez organ.

Ograniczenia do bycia biegłym - trzeba się wyróżniać wiedzą fachową (niekonieczne jest wykształcenie), nie może być zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy, podlega wyłączeniu tak samo jak pracownik i może odmówić odpowiedzi na pytanie lub zeznań.

Dopuszczalna jest konfrontacja pomiędzy kilkoma biegłymi - ustala organ: czy i w jakim zakresie.

Przedmiotem oględzin - miejsce, osoba, albo rzecz. Oględziny na osobie mają być dokonywane przez osobę tej samej płci (oględziny lekarskie, badanie stanu psychicznego, rewizja osobista). Należy spisać kto dokonał i co znalazł/stwierdził.

Dowód subsydiarny - dowód z przesłuchania strony (wielu, nie jednej) - po wyczerpaniu materiału dowodowego pozostały wątpliwości.

Organ nie jest związany postanowieniem o przeprowadzeniu konkretnych dowodów i w każdej chwili może wydać nowe, dopuszczając nowe dowody.

Przerwanie biegu postępowania:

a) zawieszenie postępowania (pojawienie się okoliczności, przeszkody usuwalnej. Formą jest postanowienie, podstawa prawna - art. 97 kpa)

- obligatoryjne (z urzędu, max termin zawieszenia nie został wskazany w kpa - więc do ustania przesłanek. Po tym organ podejmuje działanie z urzędu lub na wniosek strony)

• przesłanki podmiotowe: śmierć strony gdy niemożliwe jest wezwanie spadkobierców, śmierć przedstawiciela strony, utrata przez stronę lub przedstawiciela zdolności do czynności prawnych.

• przesłanka przedmiotowe: kwestia prejudycjalna - rozpatrzenie sprawy zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia wstępnego prze inny organ.

- fakultatywne (na wniosek strony, która żądała wszczęcia, max termin zawieszenia: 3 lata, po tym okresie żądanie wycofania. Jeżeli ustaną przesłanki organ podejmuje działanie z urzędu lub na wniosek)

b) umorzenie postępowania (pojawienie się przeszkody nieusuwalnej. Formą jest decyzja niemerytoryczna, podstawa - art. 105)

- obligatoryjne: bezprzedmiotowość obiektywna (stwierdza organ)

- fakultatywne: bezprzedmiotowość subiektywna (stwierdza strona)

Next: bezprzedmiotowość obiektywna i subiektywna, decyzje, postanowienia, ugoda, rygor natychmiastowej wykonalności, rektyfikacja decyzji, postępowanie odwoławcze, tryby nadzwyczajne.

Sprawa administracyjna - przedmiot postępowania administracyjnego, indywidualna sprawa, która nadaje się do zakończenia decyzją administracyjną, wydaną na podstawie prawa materialnego administracyjnego.

Rodzaje decyzji:

- kończące postępowanie w całości lub w części

- rozstrzygające sprawę merytorycznie lub niemerytorycznie (np. umorzenie postępowania wydana na podstawie przepisów proceduralnych)

- nieostateczne (służy od nich odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy i nie uchybiono 14 dniowemu terminowi) lub ostateczne (kiedy nie przewiduje się odwołania lub kiedy uchybiono terminowi 14dniowemu, kiedy decyzję wydał organ odwoławczy)

- prawomocne (nie może zostać wzruszona w trybie sądowo-0adminidstacyjnym, nie przysługuje skarga do WSA, albo taka skarga została odrzucona, bądź wyrok został już wydany).

Co powinna zawierać decyzja administracyjna:

- oznaczenie organu (nazwa organu + siedziba. Wskazuje się organ mający kompetencję)

- oznaczenie strony (imię i nazwisko os. fizycznej + miejsce zamieszkania/ nazwa os. prawnej + siedziba. Jest to minimum można dodać: PESEL, NIP, KRS, REGON. Skutek niewłaściwego oznaczenia: zależy od błędu - błąd oczywiście mylny (np. literówkę) można sprostować, a jeżeli błędny adresat to jest to wada materialna kwalifikowana stanowiąca podstawę do stwierdzenia nieważności)

- rozstrzygnięcie/osnowa (niebudzące wątpliwości, w sposób konkretny, prosty, tak żeby laik wiedział jak postąpić by wypełnić obowiązek lub wykonać przysługujące prawo. Konsekwencje niejasnego rozstrzygnięcia: decyzja może być niewykonana, jeżeli nakłada niejasny obowiązek, którego strona nie wykonuje nie zwalnia strony z konsekwencji postępowania egzekucyjnego, ale można prosić o wykładnię (wada nieistotna). Dopuszcza się wydanie rozstrzygnięcia częściowego - kiedy wszczęto postępowanie, a część dojrzała do wydanie decyzji i sprawa ma charakter podzielny (np. podział nieruchomości + wydanie pozwolenia na budowę).

- podpis (wskazanie osoby upoważnionej do wydania decyzji, albo sam organ, albo osoba upoważniona. Kiedy upoważnienie jest ważne: kiedy piastun organu jest kompetentny do wydania decyzji. Istnieje zakaz subdelegacji takiego uprawnienia.

Elementy fakultatywne:

- datę (pozwala ocenić czy organ zachował termin załatwienia sprawy, ustalenie stanu prawnego w danej chwili, czy organ w danej chwili był właściwy, czy nie mamy doczynienia z powagą rzeczy osądzonej)

- powołanie podstawy prawnej (obowiązujący przepis prawa, na którym oparł się organ: współstosowanie Konstytucji (bo sama się nie nadaje ze względu na zbyt ogólny charakter), ustawa (samoistnie), rozporządzenie (akt wykonawczy do ustawy, więc też współstosowanie z ustawą), akt prawa miejscowego (tylko na danym terenie i współstosowanie z ustawą, bo akt wykonawczy), regulamin (np. studiów, węższy krąg + współstosowanie z ustawą. Konsekwencje niepodania podstawy prawnej: jeżeli w obrocie prawnym istnieje norma prawna, która może być podstawą, to jest to wada niekwalifikowana i można uzupełnić na żądanie, a jeśli nie ma to jest to podstawa do stwierdzenia nieważności.)

- uzasadnienie faktyczne i prawne (nie muszą być wyodrębnione, a być całością wzajemnie się uzupełniająca - ustalenia faktyczne + podstawa prawna razem. Kiedy można odstąpić od uzasadnienia - decyzja pozytywna w I instancji (w II instancji zawsze trzeba wskazać), uzasadnienie naruszałoby tajemnicę państwową.

- pouczenie o przysługujących środkach zaskarżenia (odwołanie - 14 dni na wniesienie, charakter dewolutywny co do zasady (przejście do wyższej instancji), ale odwołanie wnosi się do tego samego organu, który w ciągu 7 dni dokonuje samokontroli i jeśli uzna racje strony to nie ma takiego charakteru, ale jeśli przekaże wyżej to jest. Suspensywność - co do zasady powołuje wstrzymanie wykonania decyzji, ale wyjątek: rygor natychmiastowej wykonalności. Inne środki: wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy: wszystko tak samo, ale nie jest dewolutytwny, charakter niedoskonały - trudno oczekiwać zmiany stanowiska gdy stan faktyczny/prawny nie uległ zmianie. Wniesienie powództwa do sądu powszechnego - decyzja wydana przez ZUS, spór w przypadku renty planistycznej, decyzje prezesa UOKiKu, decyzje wydane przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Skarga do WSA - jeżeli decyzja ostateczna, może wnieść podmiot na prawach strony i sama strona.

Res iudicata - powaga rzeczy osądzonej, dana sprawa została już rozstrzygnięta decyzją administracyjną i weszła w życie. Jeżeli doszłoby do wydania później drugiej decyzji w tej samej sprawie: obowiązuje pierwsza, a druga zostaje wycofana z obiegu poprzez stwierdzenie nieważności decyzji.

Inne nazwy dla decyzji: licencja, koncesja, pozwolenie, zezwolenie

Rygor natychmiastowej wykonalności:

klauzula, pozwalająca na wejście w życie decyzji nie po uprawomocnieniu się w terminie 14 dni, a od razu. Jest niezbędna przy zagrożeniu życia, zdrowia i bezpieczeństwa państwa. Wprowadzana jest jako element decyzji lub jako osobne postanowienie po wydaniu decyzji (strona wniosła o to wniosek, ale organ może zażądać zabezpieczenia, gdyby miała spowodować straty dla drugiej strony) w zależności kiedy zagrożenie powstało.

Inne klauzule w decyzji:

- termin: zdarzenie przyszłe, pewne, wyróżniamy początkowy (od kiedy skutek ma miejsce), albo końcowy (kiedy przestaje mieć skutek - koncesja, pozwolenia na budowę).

- warunek: zdarzenie przyszłe, niepewne, wyróżniamy zawiązujący (odpowiednik terminu początkowego) i rozwiązujący

- zlecenie: na adresata decyzji nakłada się pewny obowiązek, który nie ma wpływu na ważność decyzji.

Wady aktu administracyjnego:

a) istotne (Oba prowadzą do nieważności lub wzruszalności)

- kwalifikowane (charakter Materialno-prawny)

- zwykłe

b) nieistotne (nie mają wpływu na ważność, można naprawić w trybach rektyfikacji, ich zaistnienie nie wyeliminuje decyzji z obrotu prawnego)

Tryby rektyfikacyjne - usuwanie lekkich, nieistotnych wad decyzji:

1. sprostowanie:

• prostujemy oczywisty błąd i pomyłki pisarskie lub rachunkowe jeżeli nie zmieni to rozstrzygnięcia.

• z urzędu lub na wniosek

• brak terminu ograniczającego

2. uzupełnienie:

• część rozstrzygnięcia lub pouczenia o środkach odwoławczych (strona nie ponosi ujemnych konsekwencji dostosowania się do treści decyzji np. przyznano nam 30dniowy termin odwołania - jeżeli strona wniesie odwołanie w 28 dniu, to termin jest zachowany).

• Termin: 14 dni

3. Wykładnia

- strona i organ gdy rozstrzygnięcie jest niejasne

Podmiot legitymowany do uruchomienia trybów rektyfikacyjnych:

- strona w ciągu 14 dni (uzupełnienie i sprostowanie)

- organ wydający decyzję

Wydanie decyzji:

- co do zasady pisemne

- wyjątkowo ustnie (zamknięcie zgromadzenia).

Wady decyzji:

Wady powodujące uchylenie/wznowienie = Błędy procesowe	Wady powodujące nieważność
Strona nie brała udziału bez własnej winy	Wydana przez niewłaściwy organ
Popełnienie przestępstwa	W tej sprawie była już ostateczna decyzja
Organ podlega wyłączeniu pracownika	Skierowany do osoby niebędącej stroną
Nowe istotne okoliczności i dowody wcześniej istniejące, ale nieznane	Bez podstawy prawnej lub rażące naruszenie prawa
Wyrok wydany bez obowiązkowej opinii innego organu	Niewykonalność trwała w chwili wydania (wycięcie nieistniejącego drzewa)
Wyrok wydany na podstawie prawnej, która została wcześniej uchylona	Wykonanie skutkuje powstaniem przestępstwa
Niekonstytutywność podstaw - TK	Nieważność powodująca nieważność z mocy prawa
dyskryminacja

Art. 156 - pozytywne przesłanki stwierdzenia nieważności - powyżej w tabelce

Art.156 §2 - negatywne przesłanki stwierdzenia nieważności - upłynął termin 10 lat, decyzja wywołała nieodwracalne skutki - organ stwierdza naruszenie prawa.

Ugoda - dopuszczalna, kiedy wielość stron w sprawie, sprawa administracyjna musi mieć charakter sporny i pozwala na to przepis prawa. Dopuszcza się jej wydaniem po wszczęciu postępowania i przed wydaniem decyzji. Można zawrzeć ugodę w postępowaniu odwoławczym. Ugoda jest zatwierdzana postanowieniem, na które przysługuje zażalenie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub skarga do WSA. Sama skarga nie może być podstawą do wniesienia środka odwoławczego, ale postanowienie tak.

Decyzja, a postanowienie.

Postanowienie nie rozstrzyga sprawy w sposób merytoryczny, a sprawy procesowe w toku postępowania (np. przywrócenie terminu, wyłączenie pracownika). Inne skutki prawne - procesowe/materialne. Krąg podmiotów będących adresatami tych spraw nie jest taki sam: decyzja jest adresowana tylko do strony, a postanowienie także do innych np. podmiotów na prawach storn, innego organu. Środek zaskarżenia: odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, a przy postanowieniu zażalenie, jeżeli przepis takie przysługuje. Nawet jeśli nie przysługuje, można wnieść zażalenie w odwołaniu od decyzji.

Negatywne przesłanki wznowienia postępowania:

Termin lub gdyby w przypadku wznowienia zapadłby taki sam wyrok.

Pozytywne przesłanki w tabelce powyżej.

Wznowić postępowanie można z urzędu lub na wniosek strony:

- strona bez własnej winy nie brała udziału

- stwierdzenie niekonstytuwności aktu

- stwierdzenie dyskryminacji.

W pozostałych przypadkach może być także z urzędu.

---