Choroby-roślin-ogrodniczych.x, medycyna roślin sem.5, choroby roślin ogrodniczych


Choroby roślin ogrodniczych, rolniczych, leśnych i regulacja liczebności patogenów.

NIEINFEKCYJNE CZYNNIKI CHROBOTWÓRCZE

Nie pasożytnicze, nieożywione, abiotyczne (niekorzystne warunki środowiska)

INFEKCYJNE CZYNNIKI CHOROBOTWÓRCZE

Pasożytnicze, ożywione, biotyczne (wiroidy, wirusy, fito plazmy, bakterie właściwe)

  1. Nieinfekcyjne czynniki chorobotwórcze.

-wywołują choroby nie infekcyjne

-nie przenoszą się z rośliny na roślinę

-mogą występować na dużym obszarze

  1. Choroby nie infekcyjne są powodowane przez :

Optymalna temperatura dla wzrostu i rozwoju roślin w naszej strefie klimatycznej 15-25C. Zbyt wysoka temperatura powoduje oparzeliny słoneczne, wybieganie roślin (przy niedoborze światła). Zbyt niska temperatura powoduje :

a)przechłodzenie roślin objawia się czerwieniem liści i łodyg;

b)uszkodzenia przez przymrozki jesienne (przemarzanie pędów i owoców), wiosenne (przemarzanie pąków i kwiatków); uszkodzenia zawiązków owoców; przemarzanie warzyw

Zapobieganie:

-zraszanie wodą

-zadymianie lub ogrzewanie powietrza w sadach

-hartowanie rozsady

-sadzenie do gruntu wrażliwych gatunków warzyw po okresie przewidywanych przymrozków

-okrywanie roślin

c)uszkodzenia przez mróz, przemarzanie pąków, gałęzi, pni i korzeni, często całych roślin; zgorzele kory

Przemarzaniu roślin sprzyja:

-uprawa odmian wrażliwych

-długi okres ocieplenia w trakcie zimy

-osłabienie roślin na skutek choroby lub niedożywienia

-przenawożenie azotem

-bezśnieżne zimy

-zakładanie sadów w miejscach zastoisk mrozowych

Zapobieganie:

-uprawa odmian odpornych na niskie temperatury

-sadów nie należy zakładać w zagłębieniach terenu

-unikanie warunków sprzyjających przemarzaniu

-harmonijne nawożenie

-bielenie drzew wapnem na przedwiośniu

Niedobór światła powoduje etiolację - wybieganie roślin (wydłużanie międzywęźla, wiotkie i cienkie łodygi , rośliny jasnozielone)

Nadmierne nasłonecznienie może być przyczyną zgorzeli słonecznych owoców i kory

Intensywne odpady deszczy połączone z silnym wiatrem mogą prowadzić do wylegania roślin. Grad uszkadza liście, owoce i kore. Może doprowadzić do zniszczenia roślin a przez zranienia wnikają patogeny

Powoduje łamanie gałęzi, strącanie owoców, kwiatów i liści. Wiatrołomy - łamanie całych drzew często na dużym obszarze. Wiatr sprzyja rozprzestrzenianiu się …… patogenów.

Zapobieganie: jedynym ze sposobów jest zakładanie osłon przeciwwietrznych(zadrzewienia, żywopłoty)

- w pomieszczeniach zbyt suche powietrze może prowadzić do zasychania liści, defoliacji u ozdobnych roślin doniczkowych

-niedostatek wilgoci w czasie suszy jest przyczyną wzmożonej transpiracji i więdnięcia

-nadmierna wilgotność sprzyja chorobom infekcyjnym.

Niedobór lub nadmiar składników pokarmowych w podłożu jest najczęstszą przyczyną chorób abiotycznych

-Na glebach lekkich, ubogich w próchnicę

-ogranicza wzrost i plonowanie roślin

-objawy niedoboru: chloroza, żółknięcie dolnych liści, owoce są małe, nadmiernie wybarwione, przedwcześnie dojrzewają i opadają

-pobieranie magnezu utrudnia nadmiar wapnia i potasu

-objawy niedoboru: chloro tyczne plamy między nerwami, nekrozy, opadanie liści

-gleby piaszczyste i kwaśne

-objawy: liście jasnozielone, później czerwone i brunatne w końcu zamierają, słabe przyrostu pędów, niedorozwinięte korzenie , brunatnienie stożków wzrostu, zamieranie szczytów liści (cebula)

Niedobór wody powoduje więdnięcie roślin. Przy niedoborach wody rośliny słabo rosną i plonują, są chloro tyczne.

Jest przyczyną brunatnienia i zamierania korzeni sprzyja rozwojowi niektórych chorób pasożytniczych

Właściwy odczyn podłoża jest ważny dla prawidłowego wzrostu i rozwoju. Niektóre rośliny mają specyficzne wymagania wymagania pod względem pH, np. Rosiny wrzosowate,, inne są bardziej tolerancyjne

  1. Sucha zgnilizna wierzchołków owoców pomidora i papryki

Przyczyną choroby jest niedobór wapnia w zawiązkach owoców. Chorobie sprzyjają również okresowe niedobory wody w podłożu zwłaszcza w szklarniach

Objawy: na wierzchołkach owoców pojawiają się małe, początkowo ciemnozielone plamy które szybko się powiększają i przybierają barwę szarobrunatną; tkanki w miejscach plam zapadają się; pod plamami rozwija się brunatna twarda zgnilizna miąższu; chore owoce przedwcześnie czerwienieją i opadają

Zapobieganie:

-wapnowanie gleby przed założeniem uprawy

-równomierne zaopatrzenie roślin w wodę

-po wystąpieniu objawów chorobowych zaleca się 4-8 krotny oprysk około 0,5% roztworem chlorku wapnia lub azotanu wapnia co 4-7 dni.

  1. Niedobór wody w podłożu

Niedobór wody powoduje więdnięcie roślin, przy niedoborze wody rośliny słabo rosną i plonują, są chlorotyczne

  1. Nadmiar wody w podłożu

Jest przyczyną brunatnienia i zamierania korzeniu, sprzyja rozwojowi niektórych chorób pasożytniczych

  1. Odczyn podłoża

Właściwy odczyn podłoża jest ważny dla prawidłowego wzrostu i rozwoju. Niektóre rośliny maja specyficzne wymagania pod względem pH np. rośliny wrzosowate, inne są bardziej tolerancyjne. Odczyn gleby może również sprzyjać rozwojowi niektórych chorób. Alkaliczny odczyn sprzyja rozwojowi parcha zwykłego ziemniaka i gruzowatości korzeni; odczyn kwaśny rozwojowi kiły kapusty

  1. Nadmiar składników pokarmowych w glebie

Rzadziej spotykany, wynik przenawożenia.

Przenawożenie azotem może być przyczyną zbyt silnego wzrostu kosztem owocowania rośliny później kończą wegetacje i łatwiej ulegają uszkodzeniom przez przymrozki jesienne, są bardzie podatne na niektóre choroby.

Zbyt duże dawki nawozów potasowych mogą powodować objawy niedoboru magnezy.

Nadmierna zawartość fosforu w glebie powoduje objawy niedoboru cynku, żelaza i potasu.

Przenawożenie doprowadza do zasolenia gleby

  1. Zasolenie podłoża

Często występuje w uprawach pod osłonami i jest wynikiem nadmiernego nawożenia. Zasolenie podłoża może sprawić że rośliny więdną a w skrajnych przypadkach zamierają.

Zapobieganie:

-nawozić równomiernie w miarę potrzeb, najlepiej na podstawie analizy gleby lub liści

-stosować nawozy wieloskładnikowe lub o odpowiednio dobranych ilościach makro - i mikroskładników do wymagań roślin danego gatunku,

-interwencyjnie - nawożenie dolistne

  1. Zmęczenie gleby

Często spotykane w sadach ale i innych uprawach, jest wynikiem długotrwałej uprawy roślin tego samego gatunku na tym samym polu

Objawy:

-słabe rozgałęzienie drzew,

-ograniczony wzrost roślin

-skrócenie pędów

-zdrobnienie liści

Przyczyny:

-jednostronne wyczerpanie składników pokarmowych

-nagromadzenie się w podłożu szkodników i patogenów

-wydzielanie się w czasie rozkładu korzeni substancji toksycznych

Szkodliwe substancje chemiczne:

Uszkodzenia na roślinach powodowane przez szkodliwe substancje chemiczne:

Gorzka plamistość podskórna jabłek

Chloroza gerbery i hortensji

Papierowatość liści tulipana

Na pędzonych tulipanach, narcyzach i krokusach

Choroba nowin zbóż

Zgorzel sercowa liści buraka

Dzieciuchowatość ziemniaka

Rdzawa plamistość miąższu bulw ziemniaka

CHOROBY WIRUSOWE

Liściozwój ziemniaka

Występują antocyjanowe przebarwienia na brzegach liści po spodniej stronie

Liście są sztywne i kruche ponieważ gromadzi się w nich skrobia

Smugowatość ziemniaka

Mozaika buraka

Żółtaczka buraka

Ćwiczenia 2

Pstrość tulipana TBV

Wirus nitkowaty, zimuje w zawirusowanych cebulach

W okresie wegetacji wirus jest przenoszony przez mszyce w sposób nietrwały łatwo przenosi się mechanicznie z sokiem roślin podczas prac pielęgnacyjnych .

Ochrona:

Selekcja negatywna w czasie kwitnienia tulipanów choro rośliny usuwa się z plantacji

Sadzić cebule pochodzące ze zdrowych roślin.

Odmiany wcześniej kwitnące i kończące wegetacje są mniej narażone na wirusa.

[zdjęcia]

Ospowatość śliwy(szarka) PPV

Występowania i szkodliwość

Najgroźniejsza choroba wirusowa w swadach. Najbardziej szkodliwa dla węgierek, plon owoców może być zredukowany o 50%. Renklody oraz `Stanley' są mniej podatne, występuje na wszystkich pestkowych drzewach owocowych.

Chloro tyczne staśmienie nerwów oraz chloro tyczne pierścienie „ wzór liścia dębowego”- po kwitnieniu lub w połowie czerwca. Jasnozielone ,żółtawe plamy, na mniej wrażliwych mają kształt półpierścieni i występują rzadziej. Na 3-4 tygodnie przed dojrzewaniem owoców pojawiają się na powierzchni bruzdy zagłębienia okrągławe plamy. Miąższ gąbczasty twardy ma zły smak, porażone owoce nie nadają się ani do konsumpcji ani do przetwórstwa , śliwki masowo odpadają po przekrojeniu owoców czerwone przebarwienie miąższu. U moreli objawy na pestkach. Mszyce są nośnikami szarki, każde chore drzewo trzeba wysadzić i spalić aby wirus dalej się nie rozprzestrzeniał. Test biologiczny na komosie cuchnącej, test ELISA

[rysunek objaw szarki na owocach śliwy]

Zakres gospodarzy: morela, brzoskwinia, śliwa, ałycza także niektóre rośliny zielne np. groch, komosa i inne

Przenosi się prze oczka, zrazy i podkładki wegetatywne pobrane z chorych drzew.

Zimuje w zakażonych drzewach oraz w chwastach.

Zwalczanie

- podlega obowiązkowemu zwalczaniu choroba kwarantannowa

-szkółki śliw lokalizować w północnych rejonach polski, gdzie jest najmniejsze zagrożenie wirusem

-zdrowy materiał szkółkarski

-zwalczanie mszyc - wektorów wirusa

-termoterapia- umieszczenie pędów śliw na 3 tygodnie w temp 37C

-uprawiać odmiany wysoko odporne np. Jojo i tolerancyjne np. Stanley, Cacanska, Ruth Gerstetter, Amer, Opal, Węgierka wczesna, Sanctus Hubertus

Mozaika wstęgowa śliwy ApMV, PNRSV

Występowanie i szkodliwość

Objawy występują przede wszystkim na liściach, ich nasilenie i wygląd zależą od odmiany śliwy i szczepu wirusa. Są to smugi, plamy, pierścienie, nieregularne linie - zielono żółtawe lub żółte wyraźnie odcinające się od zielonej tkanki, jasne linie tworzą różne wzory.

Na tym samym drzewie mogą wystąpić różne rodzaje objawów, największe nasilenie objawów chorobowych notuje się wiosną i w pierwszej połowie lata, wysokie temp maskują objawy i powodują ich zanikanie.

[zdjęcie]

Etiologia

Chorobe mogą powodować dwa wirusy: wirus mozaiki jabłoni oraz wirus nekrotycznej pierścieniowej plamistość śliwy

PNRSV , APMV Wirion sferyczny, genom podzielony zbudowany z ss RNA

Przenoszenie: z zawirusowanymi oczkami, zarazami, podkładkami wegetatywnymi oraz mechanicznie na rośliny testowe. Wektorami mogą być również nicienie i wciornastki.

Szorstkość liści czereśni RpRSV

Występowanie i szkodliwość

Występuje na czereśni i wiśni oraz na malinie, truskawce, porzeczne, winorośli

Prowadzi do masowego zamierania drzew pestkowych. W PL choroba kwarantannowa.

Objawy: pierwsze objawy to rozmyte jasnozielone pierścienie na liściach. Następnie ciemnozielone wyrostki przy nerwie głównym , powodujące szorstkość liści,

Na drzewach chorych liście rozwijają się później niż na drzewach zdrowych. Przyrosty pędów na długość sa bardzo małe( rozetowaty układ liści).

Następuje zamieranie pojedynczych gałęzi a potem całych drzew. Młode drzewa mogą zamierać już po 3 latach od infekcji

[zdjęcie]

Cząstki izometryczne, genom podzielony na 2 części

Przenosi się przez sczepienie i okulizację, nicienie, m.in., z rodzaju Longidorus nasiona maliny i truskawki. Można go też przenieść mechanicznie na rośliny zielne np., ogórek lub komosy. Zimuje w tkankach porażonych roślin. Szorstkość liści czereśni mogą tez powodować inne wirusy: wirus karłowatości drzew pestkowych, wirus liściozwoju czereśni, które często występują w kompleksie z RpRSV.

Zwalczanie:

Choroba podlega obowiązkowemu zwalczaniu - choroba kwarantannowa. Chore drzewa należy wycinać i niszczyć.

Stosować zdrowe zrazy, oczka, podkładki

Zwalczać nicienie.

Mozaika jabłoni APMV

Występowanie choroba występuje w całej PL w niedużym nasileniu.

Objawy:

Występuja na liściach, najwyraźniej je widać wiosną oraz w drugiej połowie lata, mogą to być żółte cętki lub jasnokremowe plamy. Czasem na porażonych liściach pojawiają się nekrozy, liście mogą przedwcześnie odpadać. W okresach wysokich temp objawy mozaiki mogą zanikać. Porażone drzewa są osłabione, bardziej podatne na przemarzanie.

Chorobę powoduje wirus mozaiki jabłoni izometryczny, genom trzyczęściowy.

Przenoszony jest przez szczepienie i okulizację, mechanicznie przenoszenie z sokiem jest trudne

Zimowanie w tkankach roślin.

Z roślin zielnych roślina wskaźnikową jest ogórek, na którym wirus powoduje powstawanie dużych chloro tycznych plam.

Zapobieganie:

Zdrowy materiał rozmnożeniowy wolny od wirusów( zdrowe oczka i zrazy)

Usuwanie chorych drzewek ze szkółek

Termoterapia (33-37 przez 2-3 tygodni)

30.11.2015 kolokwium (przenoszenie wirusów !)

Mozaika pomidora ToMV

objawy

mozaikę łagodną, zieloną lub żółtą, przy mozaikach obniżka plonu wynosi 5-10%

deformacje konturowe liści prowadzące do nitkowatości lub paprociowatości. Na zredukowanych blaszkach liściowych a także na owocach występuje mozaika, obniżka plonu do 30%

smugowatość najgroźniejsza forma choroby, objawiająca się mozaiką, nekrozami na pędach i liściach, plon jest bardzo silnie obniżony, młode rośliny zamierają

Etiologia - sprawca wirus mozaiki pomidora

Winiony wirusa mają kształt sztywnych pałeczek wymiarach 300x18 nm

Jest to bardzo infekcyjny wirus, występuje w roślinach w wysokich koncentracjach.

Nie ma wektorów, przenosi się bardzo łatwo mechanicznie z sokiem w czasie prac pielęgnacyjnych także na palikach i sznurkach

Zachowuje dużą trwałość w resztkach porażonych roślin, podłożach, skrzynkach, doniczkach. Źródłem wirusa mogą być nasiona pomidora i papryki.

Zapobieganie:

Uprawa odmian odpornych, odmiany szklarniowe są odporne przynajmniej na jedną rasę wirusa, odmiany gruntowe są podatne ale dla nih wirus jest mniej groźny niż dla odmian szklarniowych.

Nasiona powinny pochodzić ze zdrowych roślin

Zaleca się odkażanie nasion- termicznie lub w fosforanie trój sodowym, kwasie solnym

Odkażanie podłoża przeznaczonego do wysiewu i pikowania pomidorów.

Nekroza tulipana (choroba Augusta)

Występowanie powszechne

Gospodarze tytoń, ogórek, fasola, tulipan i wiele innych gatunków

Przenoszenie mechanicznie, wektor - Olpidum brassicae (zarodniki pływkowe)

Objawy : początkowe są to pojedyncze, żółtozielone plamki, ułożone równolegle do nerwów, tkanki liścia w obrębie plam zamierają, stają się biało-szare z czerwonawą obwódką. Wokół większych skupień plam liść zasycha.

Podobne objawy występują na pędach i pąkach kwiatowych

Objawy występują również na cebulach - na zewnętrznych mięsistych łuskach cebuli widoczne są brązowe cętki. Rośliny wyrosłe z cebul zakażonych w poprzednim sezonie wegetacji wkrótce zamierają.

Ochrona:

Materiał rozmnożeniowy pobierać ze zdrowych plantacji.

Do pędzenie roślin stosować podłoże wolne od wirusa

Niszczyć porażony materiał roślinny. W suchych liściach wirus może przez wiele miesięcy zachować infekcyjność

W pobliżu plantacji tulipana nie uprawiać roślin żywicielskich

Zwalczać wektory wirusa

FITOPLAZMY

Prolifaracja jabłoni - fitoplazma proliferacji jabłoni AP

Charakter objawów zależy od wieku roślin, odmiany oraz warunków uprawy po zakażeniu

Silnie powiększone przylistki

Zahamowany wzrost

Wyraźne objawy proliferacji na młodych okulantach - wybijanie pędów bocznych pod ostrym kątem (zwłaszcza po silnym cięciu)

Miotlasty pokrój

Zniekształcenia owoców

Kora pnia może być przebarwiona - kolor czerwony i spękana

Na drzewach właściwie nawożonych i uprawianych po 2-3 latach objawy mogą zanikać

Objawy żółtaczki astra na roślinach różnych gatunków.

- na aksamitce: zniekształcenia całego kwiatu

Objawy

I rok uprawy

-silnie zahamowanie wzrostu

-chloroza, czasami całych roślin

-system korzeniowy słabo wykształcony

-mocno porażone rosliny zamierają z powody wtórnych infekcji grzybowych i bakteryjnych

Słabiej porażone rośliny ulegają proliferacji: z nasady piętki wyrastają liczne wydłużone cebulki przybyszowe- nie mają wartości użytkowej gdyż z nich wyrastają cienkie pędy szybko zamierające

II rok uprawy

Objawy pojawiają się w przypadku późnego porażenia cebul w I roku uprawy oraz porażone w II roku.

-pędy kwiatostanowe skrócone i skręcone, kwiatostany rozpierzchłe 0 szypułki nierównej długości

-kwiaty zniekształcone zamiast pręcików i słupków tworzą się wydłużone zielone listki fyllodia zrastanie się elementów okwiatu

-bardzo słabe zawiązywanie nasion

Ćwiczenia 3. 23.11.2015

Domena Bacteria

26 typów

3 typy bakterie będące patogenami roślin.

Typ Actinobacteria

Typ Firmicutes

Klasa Mollicutes - bakterie bez ściany komórkowej

Rząd Acheleplasmatales

Rodzaj Kandydacki Phytoplasma

Typ Proteobacteria

Pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum

Choroba: mokra zgnilizna bulw ziemniaka, mokra zgnilizna warzyw

-jest gram- ujemną, ruchliwą pałeczką o wymiarach 0,5-0,8 * 1,0-3,0 um, urzęsioną peritrichalnie

-zaliczana jest ona do względnych beztlenowców

-bakterię te mogą powodować mokrą zgniliznę w każdym czasie zarówno w polu jak i w przechowalni

-zgniliznę roślin mogą powodować bakterie z rodzajów : pectobacterium, Dickeya, pseudomonas, bacillus i clostridium

-objawy: na porażonych bulwach można zaobserwować najpierw podsiąknięte wodą ciemnobrunatne plamy, pod którym miąższ ulega procesowi gnilnemu, rozmiękcza się i bulwy ulegają rozpadowi , procesowi gnicia towarzyszy bardzo nieprzyjemny zapach na skutek działalności bakterii wtórnych

-szkodliwość: straty mogą sięgać 70-100% przechowywanego plony, występująca na sadzeniakach mokra zgnilizna może być przyczyną braku wschodów roślin ziemniaka na plantacjach; w warunkach optymalnych (ciepła pogoda i wysoka wilgotność gleby) zainfekowane latentnie (bezobjawowo) bulwy matecznie zmieniają się szynko w brudno- kremową, miękką, rozpadającą się cuchnącą masę, nie wydając roślin i pozostawiając puste miejsce na polu; uwolnione do gleby bakterie mogą stać się źródłem porażenia sąsiednich roślin.

-źródło infekcji/ przyczyna choroby: porażone bulwy mateczne, resztki roślinne, organy wieloletnie roślin żywicielskich; zbiorniki wodne; inne rośliny z objawami czarne nóżki na plantacjach

Temperatura optymalna 25-30C

Wilgotność: obecność skroplonej wody na powierzchni bulw sprzyja rozwojowy choroby w przechowalni

Zgnilizna może rozwijać się już w glebie lub w przechowalni; infekcji sprzyjają mechaniczne uszkodzenia bulw przez szkodniki i inne patogeny.

Metody zapobiegania:

-agrotechniczne: zdrowy, kwalifikowany materiał sadzeniakowy, pole odpowiednio zdrenowane, zwalczanie szkodników, selekcja negatywna, zbiór w odpowiednich warunkach; usuwanie chorych bulw; przygotowanie bulw do przechowywania i przechowywanie w odpowiednich warunkach

-hodowlana: uprawa odmian o podwyższonej odporności

-chemiczna - brak

Czarna nóżka ziemniaka Pectobacterium atroseptic * um-Jest gram- ujemną, ruchliwą pałeczką o wymiarach 0,6-0,8 * 1,5-2,5 um urzęsioną perytrichalnie

Zaliczana jest ona do względnych beztlenowców

W Europie za sprawców objawów w polu oraz w przechowalni uznaje się : P.atrosepticum, P.carotovorum subsp. Carotovorum i Dickeya spp.

Objawy: rośliny żółkną i słabiej rosną; blaszki zwijają się do środka i w dotyku sa miękkie- bez turgoru; choroba rozwija się od bulwy sadzeniakowej w górę rośliny i sięga do kilku centymetrów powyżej redliny; w miejscu rozwoju infekcji łodyga przyjmuję barwę od atramentowo-czarnej do jasnobrązowej; przy wysokiej wilgotności zaatakowana tkanka staje się miękka i sprawia wrażenie, jakby była nasiąknięta wodą; w miejscu infekcji dochodzi do rozwoju mokrego procesu gnilnego a łodyga przełamuje się; na bulwach nekrotyczne, ciemne zapadnięte plamy; cechą ułatwiającą identyfikację jest nieprzyjemny zapach gnijących ryb,

Szkodliwość: zmniejszenie obsady roślin na plantacji do 25% straty w okresie przechowywania

Źródło infekcji: porażone sadzeniaki w ciągu sezonu wegetacyjnego, porażone bulwy na stertach opadowych, chore roślina na plantacji lub na plantacjach sąsiednich. Ryzosfera chwastów.

Temperatura powietrza 15-20C

Wilgotność częste odpady deszczu połączone z wiatrami; okresowe zalewanie pola wodą

Gleby gliniaste, następcza uprawa ziemniaków

Zapobieganie:

-agrotechniczna: zdrowy, kwalifikowany materiał sadzeniakowy; prawidłowe zmianowanie; uprawa na glebach o uregulowanych stosunkach wodnych ; pobudzenie bulw; podkiełkowywanie; nawożenie mineralne i organiczne dostosowane do potrzeb odmiany; optymalny termin sadzenia; selekcja negatywna; zbiór w optymalnych warunkach; przygotowywanie bulw do przechowywania i przechowywanie w odpowiednich warunkach; w przypadku kopcowania miejsce przechowywania zmieniać co sezon

-hodowlana: uprawa odmian o podwyższonej odporności

-chemiczna: brak wyspecjalizowanych bakteriocydów; ograniczające chorobę działanie fungicydów miedziowych

Parch zwykły ziemniaka

Streptomyces scabiei tworzy w spiralnych łańcuszkach gładkie, szare, cylindryczne zarodniki o wymiarach 0,5*0,9-1,0 um zwane potocznie choć nieprawidłowo konidiami;28-30 C nie występuja na glebach o pH poniżej 5,2

Streptomyces acidiscabies tworzy w powyginanych łańcuszkach gładkie, białe, cylindryczne zarodniki(konidia) o wymiarach 0,4-0,5 * 0,9-1,1 um; 25-28C gleby o pH nawet 4,3 są tlenowcami rosnącymi w postaci bezbarwnych „strzępek” i tworzących szarą powierzchniową „pleche”

Gram- dodatnie

Objawy: w porażonych miejscach na skórce tworzą się początkowo jasnobrązowe potem ciemniejące różnej wielkości plamy, zmieniające się z czasem w utwory przypominające wrzody które w zależności od dominującego gatunku sprawcy mogą być płaskie, zagłębione i wypukłe w związku z tym wyróżnia się formę parcha zwykłego: płaską, wklęsłą lub wypukłą

Szkodliwość: szeroko rozpowszechniona choroba rozwijająca się na rosnących bulwach; szkodliwość choroby polega przed wszystkim na obniżaniu wartości konsumpcyjnej porażonych bulw, ich jakości; porażone bulwy szybciej więdną

Źródło infekcji: porażone sadzeniaki; populacja patogenu z gleby, resztek pożniwnych i nawozu

Temperatura optymalna powietrza dla gatunku 30C

Wilgotność susza w okresie wiązania się bulw sprzyja porażeniu bulw

Lekkie gleby piaszczyste o odczynie zasadowym, gleby świeżo wapnowane.

Zapobieganie:

-agrotechniczna: prawidłowe zmianowanie( uprawa gorczycy, łubinu, wyki jako przedplonu) zapobiega rozwojowi parcha zwykłego; zdrowy materiał sadzeniakowy; nawadniania plantacji w okresie tuberyzacji; obniżenie pH gleby poprzez stosowanie nawozów fizjologicznie kwaśnych na glebach zasadowych

-hodowlana; uprawa odmian o podwyższone odporności

-chemiczna; wiosenne zaprawiania sadzeniaków wybranymi zaprawami fungicydowymi, ograniczającymi rozwój sprawców

Zaraza ogniowa

Gospodarz grusze i jabłonie

Systemem tkanek przewodzących rozprzestrzenia się w roślinie na krótkopędy i liście. Porażone kwiaty stają się szkliste

Bakterie zimują w zrakowaceniach, ich duża ilość wycieka. Liście zamierając i zwijają się do środka wzdłuż głównego nerwu najczęściej pozostają na drzewie, młode pędy zwijają się,

Erwinia amylovora

Jest gram-ujemną, ruchliwą pałeczką o wymiarach 0,6-0,9* 1,1-1,6 um urzęsioną perytrichalnie

Względny beztlenowiec

Optymalna temperatura do rozwoju bakterii to 25-27C

Objawy: porażone kwiaty są początkowo jakby przesycone woą następnie gwałtownie wiedną, kurczą się i zamierają, nabierając zabarwienie od pomarańczowego do brunatnego, na brzegach liści pojawiają się początkowo brunatne plamki które z czasem powiekszają się i opanowuja całe liście przybierając zabarwienie czerwonobrunatne wierzchołki pędów najczęściej zakrzywiają się na kształt pastorałki, brunatnieja i zamierają; na zawiązkach owoców pojawiają się ciemnozielone plamy które z następnie stają się czerwono-brunatne, z czasem opanowują całe owcoe, które zasychają i kurczą się wskutek czego przypominają mumie, na gałęziach konarach i pniu powstają zgorzele, w okresie wegetacji porażonym organom roślin może towarzyszyć wyciek bakteryjny, początkowo o zabarwieniu szaro białawym, później żółtym

Szkodliwość: w sprzyjających warunkach choroba ma przebieg gwałtowny

Oranizm kwarantannowy w szkołkach roślin

Źródło infekcji- porażone rośliny- gospodarze ponad 200 gat. Głównie z rodziny różowatych

Temperatura 25-27

Wilgotność wysoka

Komórki bakterii z wycieków przenoszone z wiatrem i deszczem, przez owady- szkodniki oraz pszczoły, ptaki i podczas prac pielęgnacyjnych

Zwalczanie:

-agrotechniczna: wycięte lub wyłamane z około 30-centymetrowycm zapasem: narzędzia do cięcia powinny być zdezynfekowane wycinanie najlepiej wykonywać w suchy słoneczny dzień, wycięte gałęzie czy całe drzewa powinny być spalone ;unikanie nawadniania deszczowego

-chemiczne: rany po cięciu zabezpieczyć przez zamalowanie białą farbą emulsyjną w okresie nabrzmiewania pąków wykonać opryskiwanie jednym z preparatów miedziowych; w tym okresie ważne jest prowadzenie ochrony przed szkodnikami zabiegi ochronne preparatami miedziowymi wykonywać natychmiast po gradobiciu i wystąpieniu innych zjawisk uszkadzających tkanki

-hodowlana: stosować odmiany i podkładki wg aktualnego wykazu ich podatność na zarazę ogniową (IO Skierniewice)

Sposób prowadzenia lustracji:

Lustracje należy przeprowadzać co najmniej dwa razy w roku; pierwszy raz bezpośrednio po kwitnieniu drugi raz na przełomie lipca i sierpnia, jeśli nekrozom i zgorzelom, podobnym do tych, jakie towarzyszy wyciek bakteryjny to diagnostykę należy potwierdzić analizą laboratoryjną

Ważna jest przy tym jak najszybsza likwidacja ogniska choroby; w obiektach w których lustracje i wyniki przeprowadzonej analizy wykażą porażenie roślin Konieczne jest prowadzenie częstszych lustracji

Terminy zabiegów: w sadach zagrożonych wykonać zabiegi w fazie nabrzmiewania pąków, kwitnienia, wzrostu zawiązków owoców

Bakterioza obwódkowa fasoli

Pseudomonas savastanoi pv. Phaseolicola

Jest bakterią tlenową, gram-ujemną, ruchliwą pałeczką optymalna temp 20-23C obecnie rozróżnia się 9 ras.

Objawy: małe, uwodnione plamki na liścieniach i pierwszych liściach; plamy brązowieją, stają się nekrotyczne; może pojawiać się halo; plamy obejmują większą część blaski liściowej, znekrotyzowane tkanki wykruszają się; przy wysokiej wilgotności powietrza widoczny szarawy wyciek komórek bakterii na spodniej stronie liścia; plamy na łodygach i strąkach wyglądają jak tłuste- choroba tłuszczowa; porażone nasiona mogą być pomarszczone lub czerwonobrunatne zabarwione; może dojść do systemicznego porażenia roślin

Szkodliwość: w warunkach rejonu chłodnego i wilgotnego powoduje znaczące starty plonu fasoli szparagowej i na suche ziarno.

Źródło infekcji: zakażone nasiona oraz resztki chorych roślin; kiełkujące z zakażonych nasion siewki; w okresie wegetacji rozprzestrzenia się wraz z kroplami wody, grudkami zakażonej gleby; kontakt sąsiadujących ze sobą mokrych od deszczu lub rosy liści.

Temperatura 18-20C

Wilgotność opady deszczu

Zapobieganie:

-agrotechniczna: siew zdrowych kwalifikowanych nasion; plantacje zakładać na stanowiskach otwartych, przewiewnych; usuwanie resztek porażonych roślin

-hodowlana- odmiany odporne lub tolerancyjne

-chemiczna - stosować fungicyd miedziowy 2-4 zabiegi zabezpieczające

Bakteryjna kanciasta plamistość ogórka

Pseudomonas syringa pv. Lachrymans

Jest gram-ujemną, ruchliwą, tlenową pałeczką

Optymalna temp: 25-27C

Wyróżniono 16 patogenicznych ras bakterii

Objawy: na porażonych liściach pojawiają się dość liczne, drobne, do 0,5 cm średnicy, początkowo wodniste, kanciaste plamy przypominające objawy mączniaka rzekomego; w okresach porannych o wysokiej wilgotności powietrza w miejscach plam po dolnej stronie blaski zaobserwować można białawe, śluzowate krople wysięku bakteryjnego; w obrębie przebarwień w krótkim czasie tkanka zamiera i wykrusza się powstają dziury otoczone biała obwódką będące resztkami zaschniętej masy bakterii objawy mogą wystąpić także na ogonkach liściowych, pędach i owocach; na owocach plamy sa zwykle okrągłe lub owalne, lekko zagłębione

Szkodliwość: w uprawach pod osłonami, rozwój choroby jest zazwyczaj bardzo szybki, co może prowadzić do całkowitego zniszczenia uprawy obniżenie plonu, mniej owoców, owoce małe

Źródło infekcji: zakażone nasiona, resztki roślinne, do infekcji dochodzi w godzinach porannych

Temperatura 25-27C

Wilgotność wysoka, okresowe zwilżenie liści

Czynnikiem hamującym rozwój choroby na plantacji jest okres 10-14 dni słonecznej pogody; w okresie wegetacji rozprzestrzenia się przez deszcz lub podczas deszczowania oraz przez wiatr, owady i mechanicznie, podczas prac pielęgnacyjnych i zbioru owoców; odmiany odporne na mączniaka rzekomego są bardziej podatne na kanciastą plamistość bakteryjną

Zapobieganie:

-agrotechniczna: przestrzegać 2-3 letniej przerwy w uprawie ogórka na tym samym polu; uprawa gorczycy jako przedplonu ogranicza występowanie choroby; odpowiednie nawożenie

-hodowlana; wprowadzenie do uprawy wielu nowoczesnych odmian ogórków genetycznie odpornych w uprawach pod osłonami obniżyło szkodliwość tej choroby

-chemiczna: stosowanie środków miedziowych

Rak bakteryjny pomidora

Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis

Jest gram-dodatni, tlenową, nieurzęsioną bakterią; komórki bakteryjne mogą być pleomorficzne, to znaczy mogą przybierać różne kształty, zależnie od warunków wzrostu kolonii, jednak bezpośrednio po izolacji z roślin moją kształt pałeczki

Objawy:

Szkodliwość w klimacie ciepłym w uprawie polowej, w klimacie umiarkowanym w uprawie pod osłonami; organizm kwarantannowy

Źródło infekcji; zakażone nasiona; prace pielęgnacyjne4; uszkodzenie korzeni podczas sadzenia; deszczowanie

Mozaika wstęgowa śliwy, szorstkość liści czereśni!

07.12.2015 bakterie i fitoplazmy

Zwalczanie:

-agrotechniczna zdrowy materiał nasienny; selekcja negatywna; przestrzeganie zasad fitosanitarnych

-chemiczna: opryskiwanie roślin preparatami miedziowymi

ćwiczenia 30.11.2015

Domena: Eucaryota

Królestwo: Protozoa (pierwotniaki)

Typ: Cercozoa

- należą tutaj gatunki pasożytujące wew komórek glonów, grzybów lub roślin

- gat. chorobotwórce wobec roślin są pasożytami bezwzględnymi

-należą do klasy Phytomyxea .....

Rząd: Plasmodiophorida

-patogeny bezwzględne

- sa endobiontami, rozwijają się i żyją wew komórek roślin żywicielksich

- ciało tych organizmów ma postać plazmodium, nie mają ściany komórkowej

-plazmodia nie mają specyficznych kształtów, wypełniają komórki w których się rozrastają

-rozmnażanie bezpłciowe (holokarpiczne) plazmodium w całości przekształca się w utwory służące do rozmnażania (zarodnie) w czasie których powstają pływki.

Kiła kapusty Plasmodiophora brassicae

* występowanie

-powszechnie w rejonach uprawy roślin kapustnych

-szczególnie często w uprawach na glebach wilgotnych oraz w miejscach gdzie kapustne uprawia się bez odpowiedniego zmianowania

-patogen poraża uprawne rośliny kapustne takie jak kapusta, kalafior, kalarepa oraz chwasty

- choroba występuje również na roślinach pastewnych, brukwi , rzepie a także rzepaku, chrzanie i goryczniku pospolitym

*szkodliwość

- patogen zakaża rośliny we wszystkich stadiach rozwojowych

-uszkadza korzenie, im wcześniej dojdzie do zakażenia tym szkody większe

-młode rośliny mogą zamierać, starsze więdną, często dochodzi do znacznego ubytku plonu

*objawy

-rożnego kształtu narośle na korzeniach

-na korzeniach bocznych narośle wydłużone wrzecionowate

-młode narośle jasnożółte, starsze ciemne o spękanej powierzchni

-często zakażone przez bakterie i grzyby gniją i rozpadają się

-zabarwienie liści jasnozielone, rośliny więdną.

*cykl rozwojowy

-źródłem choroby jest zakażona gleba

-w glebach kwaśnych zarodniki przetrwalnikowe mogą zachować żywotność 3-4 lata

-w glebach o pH zasadowym do 8 lat

-wraz z resztkami rozpadających się narośli do gleby uwalniane są zarodniki przetrwalnikowe

-w sprzyjających warunkach z każdego zarodnika uwalniana jest 1 pływka

-pływki infekują włośniki roślin podatnych

*infekcji sprzyja

-kwaśny odczyn gleby (optymalne pH 5,3-5,7)

-temp 18-26

-wys wilg

*ochrona:

-roślin kapustnych nie uprawiać na glebie o pH poniżej 6,5

-przerwa w uprawie roślin kapustnych min 3-4 lata (na polach zakażonych dłużej )

- należy niszczyć chwasty z rodziny kapustnych

-po odpowiednim okresie przerwy w uprawie (zwykle 5 lat) można przeprowadzić wapnowanie gleby

-glebę przeznaczoną pod uprawę kapustnych wapnować jesienią w roku poprzedzającym planowane wysadzenie tych roślin

- dawka nawozu 1500-3000 kg/ha

-wielkość dawki zależy od rodzaju gleby i od stopnia zakwaszenia

-do sadzenia brać tylko rozsadę bez narośli na korzeniach

-zaprawianie korzeni rozsady- przed posadzeniem zanurzamy w półpłynnej papce sporządzonej z wodnej zawiesiny środka z dodatkiem gliny i rozdrobnionego torfu oraz preparatu Topsin M500SC (25 ml/l wody)

- dezynfekacja gleby Nemasol 510 SC (70 ml/m2) 1,5 do 5 tyg przez siewem

-odkażanie gleby w inspekcie lub rozsadniku- tydzień przed siewem

-podlewanie rozsady po posadzeiu w polu- Altima 500 SC i Jetlan 500 SC (0,05-1l roztworu na 10 roślin)

- preparat Altima 500 SC i Jetlan 500 SC zalecane są do opryskiwania gleby przed posadzeniem rozsady roślin kapustnych (2l/ha) wierzchnią warstwę gleby wymieszać na głębokość 10cm

CHROMISTA

!!!Mączniak rzekomy winorośli (odpisz z zeszłego roku) Plasmopara viticola

nie ma objawów na owocach

cykl rozwojowy

Patogen zimuje w opadłych liściach w postaci grubościennych oosporach ,które powstały jesienią

wiosną oospora kiełkuje w zarodnie...

*zwalczanie

- wygrabianie i niszczenie opadłych liści, w których patogen zimuje

-opryskiwanie rośłin bezpośrednio przed wytworzeniem się kwiatostanów; tuż przed kwitnieniem oraz gdy owoce mają wielkość grochu, Dalsze zabiegi w miarę potrzeby w okresie przewlekłych opadów co 10-14 di

*zalecane preparaty

-Dithane NeoTec 75 WG

-Mac- Mankozeb 75%WG

Mączniak rzekomy eustomy (może być też na chryzantemie) Peronospora chlorea

-występuje dość powszechnie w warunkach dużej wilgotności zwłaszcza przy dużym zagęszczeniu roślin

*objawy i rozwój choroby

- choroba może być niezauważona w początkowej fazie lub też objawy infekcji są utożsamiane z symptomami niewłaściwego nawożenia

- na liściach i łodygach porażonych przez P. chlorae tworzą się żółtawe, nieregularne plamy. Rozszerzają się one stopniowo, co prowadzi do zasychania liści lub załamywania się pędu. Na dolnej stronie zakażonych liści widoczny jest początkowo białawy, a następnie fioletowawy, obfity nalot zarodników konidialnych.

- grzybopływka rozwija się bardzo szybko przy wilgotności powietrza powyżej 90% i temp ok 15

-prądy powietrza, przechodzenie pomiędzy roślinami oraz zwilżanie liści podczas podlewania sprzyjają rozprzestrzenianiu się zarodników.

-po zauważeniu pierwszych objawów symptomów choroby należy niezwłocznie zmniejszyć wilgotność powietrza wietrząc pomieszczenie lub włączając ogrzewanie

- Gdy nie ma warunków do obniżenia wilg powietrza, zabieg należy powtarzać co tydzień , używając przemiennie polecanych preparatów

- ochrona chemiczna: Amistar 250 SC (0.1%), Discus 500 WG (0.03%), Fongarid 25 WP (0.05%)

Mączniak rzekomy róży Peronospora sparsa

*objawy

- początkowo pojawiają się nieregularne czerwone lub fioletowo-brązowe plamy na górnej powierzchni blaszki liściowej, podobne plamy występują na pędach, szypułkach i działkach kielicha

-z czasem na spodniej stronie blaszki liściowej pojawia się białoszary nalot trzonków i zarodników sporangialnych

-patogen atakuje nie tylko liście położone w dolnej partii rośliny, ale także często część wierzchołkową; silnie porażone liście opadają

*ochrona i zwalczanie:

+róża szklarniowa

po stwierdzenie objawów chorobowych rośliny opryskiwać co5-7 dni stosując Mildex 711.9 WG przemiennie z innymi fungicydamu

Można także podawać stymulatory wzrostu roślin a także nawozy dolistne.

+róża gruntowa

-uprawiać odmiany odporne lub mało podatne

-unikać zachwaszczenie [plantacji

-unikać zraszania roślin przy podlewaniu

- po zauważeniu pierwszych objawów stosować co 7 dni Proplant 722 SL przemiennie z innymi środkami

-można także podawać stymulatory wzrostu roślin, a także nawozy dolistne

Mączniak rzekomy dyniowatych Pseudoperonospora cubensis


Wyszukiwarka