W łacinie wyróżnia się trzy tryby czasownika:

1. Oznajmujący (Indicativus) - oznajmia o danej czynności

2. Rozkazujący (Imperativus) - wyraża nakaz wykonania danej czynności

3. Warunkowy (Coniunctivus/Subiunctivus) - wyraża czynność jako możliwość lub stosunek emocjonalny (np. wątpliwość, pragnienie). Zwykle pojawia się w zdaniach podrzędnych, w zdaniach głównych wyraża prośbę, naleganie lub zaproszenie

Informacje dotyczące czasownika sum, esse, fui - być można znaleźć tutaj.

Tryb oznajmujący (Indicativus)

Tryb oznajmujący (Indicativus, od indicere - oznajmiać) oznajmia fakt (lub rzecz uważaną za fakt). Tryb oznajmujący łączy się ze stroną czynną i bierną.

Tryb oznajmujący, strona czynna:

1. Tryb oznajmujący czasu teraźniejszego strony czynnej - Indicativus praesentis activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	am-o kocham	vidĕ-o widzę	leg-o czytam	audĭ-o słyszę
		2.	ama-s kochasz	vide-s widzisz	leg-i-s czytasz	audi-s słyszysz
		3.	ama-t kocha	vide-t widzi	leg-i-t czyta	audi-t słyszy
	Plur.	1.	amā-mus kochamy	vidē-mus widzimy	leg-ĭ-mus czytamy	audī-mus słyszymy
		2.	amā-tis kochacie	vidē-tis widzicie	leg-ĭ-tis czytacie	audī-tis słyszycie
		3.	ama-nt kochają	vide-nt widzą	leg-u-nt czytają	audĭ-u-nt słyszą

2. Tryb oznajmujący czasu przeszłego niedokonanego strony czynnej - Indicativus imperfecti activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amā-ba-m kochałem	vidē-ba-m widziałem	leg-ē-ba-m czytałem	audi-ē-ba-m słyszałem
		2.	amā-ba-s kochałeś	vidē-ba-s widziałeś	leg-ē-ba-s czytałeś	audi-ē-ba-s słuchałeś
		3.	amā-ba-t kochał	vidē-ba-t widział	leg-ē-ba-t czytał	audi-ē-ba-t słuchał
	Plur.	1.	ama-bā-mus kochaliśmy	vide-bā-mus widzieliśmy	leg-e-bā-mus czytaliśmy	audi-e-bā-mus słuchaliśmy
		2.	ama-bā-tis kochaliście	vide-bā-tis widzieliście	leg-e-bā-tis czytaliście	audi-e-bā-tis słuchaliście
		3.	amā-ba-nt kochali	vidē-ba-nt widzieli	leg-ē-ba-nt czytali	audi-ē-ba-nt słuchali

3. Tryb oznajmujący czasu przyszłego I strony czynnej - Indicativus futuri I (primi) activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amā-b-o pokocham	vidē-b-o zobaczę	leg-a-m przeczytam	audĭ-a-m usłyszę
		2.	amā-b-i-s pokochasz	vidē-b-i-s zobaczysz	leg-e-s przeczytasz	audĭ-e-s usłyszysz
		3.	amā-b-i-t pokocha	vidē-b-i-t zobaczy	leg-e-t przeczyta	audĭ-e-t usłyszy
	Plur.	1.	ama-b-ĭ-mus pokochamy	vide-b-ĭ-mus zobaczymy	leg-ē-mus przeczytamy	audi-ē-mus usłyszymy
		2.	ama-b-ĭ-tis pokochacie	vide-b-ĭ-tis zobaczycie	leg-ē-tis przeczytacie	audi-ē-tis usłyszycie
		3.	amā-b-u-nt pokochają	vidē-b-u-nt zobaczą	leg-e-nt przeczytają	audĭ-e-nt usłyszą

4. 
   W łacinie nie ma rozróżnienia na czas przyszły dokonany i niedokonany, zatem: amabis - pokochasz lub będziesz kochał, audiam - usłyszę lub będę słuchać, itd.

Tryb oznajmujący, strona bierna:

1. Tryb oznajmujący czasu teraźniejszego strony biernej - Indicativus praesentis passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	salut-or jestem pozdrawiany	vidĕ-or jestem widziany	duc-or jestem prowadzony	audĭ-or jestem słuchany
		2.	salutā-ris jesteś pozdrawiany	vidē-ris jesteś widziany	duc-ĕ-ris jesteś prowadzony	audī-ris jesteś słuchany
		3.	salutā-tur jest pozdrawiany	vidē-tur jest widziany	duc-ĭ-tur jest prowadzony	audī-tur jest słuchany
	Plur.	1.	salutā-mur jesteśmy pozdrawiani	vidē-mur jesteśmy widziani	duc-ĭ-mur jesteśmy prowadzeni	audī-mur jesteśmy słuchani
		2.	saluta-mĭni jesteście pozdrawiani	vide-mĭni jesteście widziani	duc-i-mĭni jesteście prowadzeni	audi-mĭni jesteście słuchani
		3.	saluta-ntur są pozdrawiani	vide-ntur są widziani	duc-u-ntur są prowadzeni	audi-u-ntur są słuchani

2. Tryb oznajmujący czasu przeszłego niedokonanego strony biernej - Indicativus imperfecti passiva

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	salutā-ba-r byłem pozdrawiany	vide-ba-r byłem widziany	duc-ē-ba-r byłem prowadzony	audi-ē-ba-r byłem słuchany
		2.	saluta-bā-ris byłeś pozdrawiany	vide-bā-ris byłeś widziany	duc-e-bā-ris byłeś prowadzony	audi-e-bā-ris byłeś słuchany
		3.	saluta-bā-tur był pozdrawiany	vide-bā-tur był widziany	duc-e-bā-tur był prowadzony	audi-e-bā-tur był słuchany
	Plur.	1.	saluta-bā-mur byliśmy pozdrawiani	vide-bā-mur byliśmy widziani	duc-e-bā-mur byliśmy prowadzeni	audi-e-bā-mur byliśmy słuchani
		2.	saluta-ba-mĭni byliście pozdrawiani	vide-ba-mĭni byliście widziani	duc-e-ba-mĭni byliście prowadzeni	audi-e-ba-mĭni byliście słuchani
		3.	saluta-ba-ntur byli pozdrawiani	vide-ba-ntur byli widziani	duc-e-ba-ntur byli prowadzeni	audi-e-ba-ntur byli słuchani

3. Tryb oznajmujący czasu przyszłego I strony biernej - Indicativus futuri I passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	salutā-b-or będę pozdrowiony	vidē-b-or będę widziany	duc-a-r będę prowadzony	audĭ-a-r będę słuchany
		2.	saluta-b-ĕ-ris będziesz pozdrowiony	vide-b-ĕ-ris będziesz widziany	duc-ē-ris będziesz prowadzony	audi-ē-ris będziesz słuchany
		3.	saluta-b-ĭ-tur będzie pozdrowiony	vide-b-ĭ-tur będzie widziany	duc-ē-tur będzie prowadzony	audi-ē-tur będzie słuchany
	Plur.	1.	saluta-b-ĭ-mur będziemy pozdrowieni	vide-b-ĭ-mur będziemy widziani	duc-ē-mur będziemy prowadzeni	audi-ē-mur będziemy słuchani
		2.	saluta-b-i-mĭni będziecie pozdrowieni	vide-b-i-mĭni będziecie widziani	duc-e-mĭni będziecie prowadzeni	audi-e-mĭni będziecie słuchani
		3.	saluta-b-u-ntur będą pozdrowieni	vide-b-u-ntur będą widziani	duc-e-ntur będą prowadzeni	audi-e-ntur będą słuchani

Tryb rozkazujący (Imperativus)

Tryb rozkazujący (Imperativus, od imperare - rozkazywać) stanowi formę rozkazu, polecenia lub prośby. Inaczej, niż w języku polskim, w łacinie tryb rozkazujący może występować w czasie teraźniejszym oraz przyszłym, w stronie czynnej i biernej. Ponadto w łacinie nie ma form trybu rozkazującego dla 1 os. - aby np. powiedzieć "Chodźmy!" należy użyć trybu warunkowego.

Tryb rozkazujący czasu teraźniejszego

1. Tryb rozkazujący czasu teraźniejszego strony czynnej - Imperativus praesentis activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	2.	ama! kochaj!	vide! zobacz!	leg-e! czytaj!	audi! słuchaj!
Plur.	2.	amā-te! kochajcie!	vidē-te! zobaczcie!	leg-ĭ-te! czytajcie!	audī-te! słuchajcie!

2. 
   Formy trybu rozkazującego czasu teraźniejszego strony czynnej tworzy się na dwa sposoby:

• kiedy czasownik skierowany jest do jednej osoby, tryb rozkazujący równy jest tematowi teraźniejszemu (bezokolicznik bez -re):

amare kochać	Ama! Kochaj!
videre widzieć	Vide! Patrz!

• kiedy czasownik skierowany jest do kilku osób, tryb rozkazujący równy jest tematowi teraźniejszemu + -te (jeśli czasownik należy do III koniugacji, samogłoska przed tematem zmienia się na ĭ):

audire słyszeć	Audīte! Słuchajcie!
videre widzieć	Vidēte! Patrzcie!
relinguere zostawiać	Relinquĭte! Zostawcie!
capere chwytać	Capĭte! Chwytajcie!

3. Wyjątki:

Bezok.	Sing.	Plur.
ducere prowadzić	Duc! Prowadź!	Ducite! Prowadźcie!
dicere mówić	Dic! Mów!	Dicite! Mówcie!
facere czynić	Fac! Czyń!	Facite! Czyńcie!
ferre nieść	Fer! Nieś!	Ferte! Nieście!

4. Tryb rozkazujący czasu teraźniejszego strony biernej - Imperativus praesentis passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	2.	salutā-re! bądź pozdrowiony!	vidē-re! bądź widziany!	duc-ĕ-re! bądź prowadzony!	audī-re! bądź słuchany!
Plur.	2.	saluta-mĭni! bądźcie pozdrowieni!	vide-mĭni! bądźcie widziani!	duc-i-mĭni! bądźcie prowadzeni!	audi-mĭni! bądźcie słuchani!

Tryb rozkazujący czasu przyszłego

Tryb rozkazujący czasu przyszłego również wyraża polecenie, jednak stosuje się go głównie w dwóch przypadkach: kiedy rozkaz ma zostać wypełniony w przyszłości, lub kiedy wyraża prawo, ogólne zalecenie, formalną instrukcję itp.

1.Tryb rozkazujący czasu przyszłego strony czynnej - Imperativus futuri activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.	esse
Sing.	2.	amā-to kochaj	vidē-to zobacz	leg-ĭ-to czytaj	audī-to słuchaj	es-to bądź
		3.	amā-to niech kocha	vidē-to niech zobaczy	leg-ĭ-to niech czyta	audī-to niech słucha	es-to niech będzie
	Plur.	2.	ama-tōte kochajcie	vide-tōte zobaczcie	leg-i-tōte czytajcie	audi-tōte słuchajcie	es-tōte bądźcie
		3.	ama-nto niech kochają	vide-nto niech zobaczą	leg-u-nto niech czytają	audi-u-nto niech słuchają	sunto niech będą

2.Tryb rozkazujący czasu przyszłego strony biernej - Imperativus futuri passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	2.	amā-tor bądź kochany	vidē-tor bądź widziany	leg-ĭ-tor bądź czytany	audī-tor bądź słuchany
		3.	amā-tor niech będzie kochany	vidē-tor niech będzie widziany	leg-ĭ-tor niech będzie czytany	audī-tor niech będzie słuchany
Plur.	3.	ama-ntor niech będą kochani	vide-ntor niech będą widzeni	leg-u-ntor niech będą czytani	audi-u-ntor niech będą słuchani

---