1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI
Nazwa produktu: Octan sodu [etanian sodu, sól sodowa kwasu octowego]
Wzór konstytucyjny: CH3CO2Na
Wzór sumaryczny: C2H3NaO2
Producent:
Dostawca:
Użytkownik:
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Składnik stwarzający zagrożenie:
Nazwa chemiczna |
% wag. |
Nr CAS |
Nr EINECS |
Symbol ostrzegawczy |
Symbole zagrożenia (R) |
octan sodu |
100 |
127-09-3 |
204-823-8 |
- |
- |
3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Substancja nie jest niebezpieczną w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.
Zagrożenie pożarowe: Substancja niepalna. W ogniu wydzielają się toksyczne i żrące gazy i dymy.
Zagrożenie toksykologiczne: Działa słabo drażniąco na skórę i błony śluzowe. W przypadku spożycia octanu sodu wystąpią objawy podrażnienia błon śluzowych przewodu pokarmowego.
Zagrożenie ekotoksykologiczne: Octan sodu nie stanowi zagrożenia w środowisku, o ile nie został zrzucony w nadmiernej ilości.
4. PIERWSZA POMOC
Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego octanem sodu środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.
Zatrucie inhalacyjne: |
|
1. |
Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej. Zapewnić pomoc medyczną.? |
2. |
Zapewnić pomoc lekarską.? |
Spożycie: |
|
1. |
Podać do wypicia 2-3 szklanki wody. U osoby przytomnej wywołać wymioty. |
2. |
Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło. |
Skażenie oczu: |
|
1. |
Oczy należy obficie i długo przemywać tylko zimną wodą, starając się wywijać powieki. Wpuścić 1-2 krople oleju rycynowego dla złagodzenia bólu. Oczy osłonić gazą. |
2. |
Zapewnić pomoc okulisty. |
Skażenie skóry: |
|
1. |
Oparzenia skóry zmywać obficie wodą, a następnie wodą z łagodnym mydłem. |
2. |
W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. |
5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU
Szczególne zagrożenia: |
Substancja trudno palna. W przypadku podgrzewania następuje rozkład na tlenek sodu, parę wodną i ditlenek węgla. |
Środki gaśnicze: |
Zgodne z naturą pożaru sąsiednich obiektów. |
Zalecenia szczegółowe: |
Nie dopuścić do skażenia octanem sodu kanalizacji. |
6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA
Zalecenia ogólne: |
W przypadku wydostania się do środowiska octanu sodu, zebrać skażającą substancję wraz z zanieczyszczonym podłożem do beczek lub worków z tworzyw sztucznych i wywieźć do miejsca zagospodarowania, najlepiej jako nawozu sztucznego. |
Środki ochrony osobistej: |
Odzież robocza ze zwartej tkaniny, ochrony dróg oddechowych (maseczki tkaninowe lub ochrony z filtrem cząsteczkowym P2), szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne. |
Zalecenia szczegółowe: |
W przypadku przedostania się octanu sodu do wód powierzchniowych, ostrzec jej użytkowników. W przypadku rozlania roztworu, zbieranie dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą substancji sorbujących (słoma, siano, trociny, wysuszony torf i in.). |
Zabezpieczenie środowiska: |
Dokładnie zebrać rozsypany octan sodu lub rozlany roztwór. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska. |
Metody utylizacji: |
Składowanie na wyznaczonym wysypisku - zgodnie z obowiązującymi przepisami. |
7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE
Zapobieganie zatruciom: |
Podczas stosowania octanu sodu nie jeść, nie pić, nie zażywać leków, unikać bezpośrednich kontaktów organizmu z octanem sodu, unikać wdychania pyłów i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. |
Zapobieganie pożarom/wybuchom: |
Nie jest wymagane przestrzeganie szczególnych zasad ochrony przeciwpożarowej. Chronić opakowania przed ciepłem i nagrzaniem. |
Magazynowanie: |
W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach (w beczkach drewnianych wyłożonych papierem, workach plastikowych), w suchych pomieszczeniach, w temp. do 20oC i wilgotności 40-60%, w oddzieleniu od kwasów. Octan sodu ma skłonności do zbrylania się. Chronić przed wilgocią. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. |
Metody postępowania z odpadami: |
Za odpad można uznać octan sodu, który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy octan sodu może być składowany na wyznaczonych wysypioskach. |
8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:
Jak dla nietrujących pyłów przemysłowych: 10 mg/m3.
Rozwiązania techniczne: Wentylacja na stanowiskach pracy i w magazynach.
Ochrony osobiste:
Drogi oddechowe: |
Maski tkaninowe lub maski ochronne z filtrem cząsteczkowym P2. |
Ręce: |
Rękawice ochronne. |
Oczy: |
Okulary ochronne w szczelnej obudowie. |
Skóra i ciało: |
Ubrania ochronne ze zbitej tkaniny. Fartuchy ochronne. |
Inne informacje: |
Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z octanem sodu. Nie jeść, nie pić, nie zażywać lekarstw podczas pracy. Nie wdychać pyłów i aerozoli. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Przemyć czy. |
Metody oceny narażenia w środowisku pracy:
Metody oceny narażenia opierają się na oznaczaniu zawartości pyłów octanu sodu w atmosferze miejsca pracy.
PN-481:1998 |
Atmosfera miejsca pracy. Określenie składu ziarnowego dla pomiaru cząstek zawieszonych w powietrzu. |
PN-89/Z-01001.06 |
Ochrona czystości powietrza. Terminologia i jednostki. Terminologia dotycząca badań jakości powietrza na stanowiskach pracy. Zmiany 1. BI 11/91 poz. 73. |
PN-89/Z-04008.07 |
Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Zasady pobierania próbek powietrza w środowisku pracy i interpretacji wyników. |
PN-84/Z-04030.02 |
Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości pyłu zawieszonego w powietrzu atmosferycznym (imisja) metodą wagową. Poprawki 1. BI 12/87 poz.113. |
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
9.1 |
Masa cząsteczkowa: 82,03 g/mol |
9.2 |
Postać fizyczna, barwa, zapach: Octan sodu w warunkach normalnych jest białym krystalicznym proszkiem, silnie higroskopijnym, rozpuszczalnym w wodzie (490 g/l w 20oC), alkoholu i eterze. |
9.3 |
Gęstość: w 20oC wynosi 1,07 g/cm3 |
9.4 |
Gęstość usypowa: ok. 410 kg/m3 |
9.5 |
Temperatura topnienia: 324oC |
9.6 |
Temperatura wrzenia: Temperatura wrzenia jest nie do oznaczenia, ponieważ przed jej osiągnięciem następuje termiczny rozkład. |
9.7 |
Rozpuszczalność w wodzie: Dobra - 490 g/l w 20oC |
9.8 |
Wartość pH: (100 g/l H2O/25oC): 8,0-9,5 |
9.9 |
Inne: Octan sodu otrzymywany jest w wyniku zobojętniania kwasu octowego wodorotlenkiem sodowym lub węglanem sodowym. Octan sodu stosowany jest w przemyśle barwników, syntezach związków organicznych, w lecznictwie, fotografice, do sporządzania mieszanin zobojętniających i oziębiających, w galwanotechnice. |
10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Stabilność i reaktywność: |
W warunkach normalnych octan sodu, prawidłowo przechowywany, jest chemicznie stabilną substancją. Podgrzany ulega rozkładowi. |
Właściwości korozyjne: |
Substancja działająca żrąco. |
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami i skórą.
Informacja ogólna: Octan sodu jest substancją słabo drażniącą.
Dane toksykologiczne:
LD50 (doustnie, szczur) = 3250 mg/kg.
Działanie miejscowe:
Wdychanie pyłów: Może wystąpić skrócenie oddechu, uczucie ściskania w klatce piersiowej, kaszel i pobolewanie gardła. Przy wyższych natężeniach pojawia się bezdech z pieniącą się śliną (objawy obrzęku płuc).
Kontakt ze skórą: Wystąpi podrażnienie z zaczerwienieniem.
Kontakt z oczami: Wystąpi podrażnienie z zaczerwienieniem i łzawieniem. Może nastąpić uszkodzenie wzroku.
Spożycie: Powstają nudności i pobolewanie gardła oraz trudności z połykaniem.
Skutki zdrowotne narażenia: Osoby, które chronicznie narażone są na oddychanie powietrzem z zawartością pyłu octanu sodu, mogą uskarżać się na podrażnienia błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, bóle i zawroty głowy, swędzenie skóry.
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
ryby: Granica szkodliwości dla pstrągów tęczowych wynosi około 50 mg/dm3. Karpie są znacznie bardziej odporne. Stężenie śmiertelne jonu octowego dla kiełbi wynosi od 100 do 200 mg/dm3.
Plankton i niższe organizmy: Próg zakłócenia dla Gammarus pulex wynosi 6mg/dm3, dla Epeorus assimilis 1 mg/dm3, dla Sialis flavilatera 250 mg/dm3.
Stopień zagrożenia wód: mały.
13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
Metody unieszkodliwiania:
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).
Zawartość opakowania wg:
rodzaju 07 01 99 - Inne, niewymienione odpady.
Sposób likwidacji A1: Proces spalania odpadów niebezpiecznych.
Opakowania wg:
rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,
rodzaju 15 01 02 - opakowania z metali,
rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
Octan sodu nie jest klasyfikowany w myśl przepisów ADR/RID/IMO/IATA jako substancja niebezpieczna. Nie podlega szczególnym regulacjom ze strony przepisów transportowych.
15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Kartę wykonano zgodnie z:
Dyrektywami UE Nr 67/548 EEC oraz 88/379/EEC.
Normą PN-ISO 11014-1: 1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.
Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).
Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.
Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.
Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.
Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).
Klasyfikacją materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001 r.).
Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi octanu sodu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.
Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy octanu sodu. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.
Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.
16. INNE INFORMACJE
Octan sodu |
Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.
* * * * *
Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC
|
KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI |
Wydanie: I Data wydania: 12.11.02 Strona/stron 5/6 |
Nazwa: |
OCTAN SODU |
|
Octan sodu