MAKROEKONOMIA

PNB - jest to pieniężny wskaźnik bieżącej wartości rynkowej wszystkich dóbr i usług finalnych wytworzonych w Gospodarce Narodowej w danym okresie (najczęściej 1 rok).

DOBRA I USŁUGI FINALNE - są to takie które są nabywane i konsumowane przez ostatecznych użytkowników.

DOBRA I USŁUGI POŚREDNIE - to takie które są nabywane do przetwarzania i obróbki w celu ich dalszej odsprzedaży.

PRODUKT NARODOWY BRUTTO (PNB)

- zużycie kapitału (amortyzacja)

= PRODUKT NARODOWY NETTO (PNN)

- 1) pośrednie podatki od przedsiębiorstw i inne płatności nieopodatkowane;

2) płatności transferowe przedsiębiorstw (takie jak dary przekazywane instytucjom

dobroczynnym oraz nie spłacone w terminie długi konsumentów).

3) rozbieżności danych statystycznych;

+ Subwencje dokonywane na rzecz różnych czynników produkcji pomniejszone o

bieżącą nadwyżkę przedsiębiorstw państwowych.

= DOCHÓD NARODOWY (DN)

- 1) zyski przedsiębiorstw;

2)oprocentowanie netto;

3) wpłaty na rzecz ubezpieczeń społecznych;

4) dodatki do płac pomniejszone o potrącenia;

+ 1) rządowe płatności transferowe na rzecz osób fizycznych;

2) dochody osobiste z odsetek od kapitału;

3) dochody osobiste z dywident;

4) płatności transferowe przedsiębiorstw na rzecz osób fizycznych;

= DOCHÓD OSOBISTY (DO)

- podatki osobiste i osobiste opłaty nieopodatkowane;

= DYSPOZYCYJNE DOCHODY OSOBISTE (DOD)

zadanie

PNB =500 bln zł

PNN = 400 bln zł

Dochód netto z tytułu pracy za granicą = 100 bln zł

Oblicz amortyzację w danym roku(A):

PNB - PNN = A

500-400=100 bln zł

zadanie

PNB w GN = 500 bln zł

A = 100bln zł

Podatki pośrednie od p-stw (T) = 50 bln zł

Oblicz DN:

PNB - A - T = DN

500-100-50 =350 bln zł

PNN - równa się produktowi narodowemu brutto pomniejszonemu o odpisy amortyzacyjne które przeznaczone są na restytucję (odnowienie) majątku trwałego przedsiębiorstw.

PNN = PNB - odpisy amortyzacyjne

DN (dochód narodowy) - obejmuje całość dochodów wypłacanych za wykorzystanie czynników produkcji w określonym czasie (1 rok) ich właścicielom.

Główne czynniki to:

1. kapitał

2. ziemia

3. praca

Właściciele tych czynników za ich wykorzystanie otrzymują:

1. z kapitału - procent;

2. z ziemi - rentę ziemską;

3. z pracy - płacę;

Tak więc dochód narodowy w swojej istocie jest sumą procentów rent i płac.

DO (dochody osobiste) -są to wszystkie wartości wypłacane w gospodarce danego społeczeństwa jednostkom(ludzie) w odróżnieniu od sum wypłacanych przedsiębiorstwom.

DOD (dochód osobisty do dyspozycji) - są stosowane w systemie rachunkowości narodowej i obejmują dochody osobiste członków danego społeczeństwa pomniejszone o podatki od osób fizycznych oraz inne opłaty nieopodatkowane (świadczenia społeczne, komitety, opłaty, kolędy, itp.).

CZYM ZAJMUJE SIĘ MAKROEKONOMIA?

Makroekonomia bada Gospodarkę Narodową jako całość lub jej główne komponenty, prezentując przy tym szeroką panoramę aktywności gospodarczej danego społeczeństwa. Badania te są prowadzone w sposób kompleksowy i wg zasad naukowych.

Makroekonomia stara się odpowiedzieć na następujące pytania:

1. co określa poziom cen i jaki jest wskaźnik inflacji?

2. co określa dochód narodowy i poziom produkcji?

3. co określa zatrudnienie w gospodarce i poziom bezrobocia w danym kraju?

4. jak polityka monetarna i fiskalna wpływa na ogólny poziom cen dochodu, produkcji, zatrudnienia i poziom bezrobocia?

5. co może uczynić rząd, aby przeciwdziałać inflacji, bezrobociu i recesji?

Analizując Gospodarkę narodowa w skali makroekonomicznej przyjmujemy dwa ograniczenia:

1. nie występuje handel zagraniczny;

2. państwo, rząd nie ingeruje w gospodarkę i nie jest podmiotem gospodarującym.

Y = C + S

Y - wartość produktu krajowego brutto odpowiadającego wartości dochodów gospodarstw

Domowych;

C - wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych (w skali społecznej).

S - oszczędności ( w skali narodu).

= - jest identycznie równy, tożsamy na mocy definicji.

I - inwestycje

S I - rozwój gospodarki

Y = C + I

ZAGREGOWANY POPYT A ZRÓWNNOWARZONY POZIOM DOCHODU I PRODUKCJI.

Gospodarstwa domowe dysponują zasobami czynników produkcji których dostarczaja przedsiębiorstwa. Powstaje wtedy strumień płynący od gospodarstw domowych do przedsiębiorstw. Czynniki produkcji (ludzie) są tam wykorzystane do wytwarzania dóbr i świadczenia usług.

PRZEPŁYW DOCHODÓW I WYDATKÓW

Model prosty przepływu okrężnego dochodów i wydatków

Przepływ pieniężny istnieje tylko wtedy gdy alokacja czynników produkcji odbywa się za pośrednictwem pieniądza. W przypadku wymiany barterowej strumienie te maja inny przepływ. Przedstawiony powyżej model gospodarczy sugeruje iż rozmiary działalności gospodarczej w skali makro możemy mierzyć (kontrolować) trzema sposobami poprzez liczenie:

1. wartości wytworzonych dóbr i usług w Gospodarce Narodowej;

2. dochodów czynników produkcji (ludzi);

3. rozmiarów wydatków na dobra i usługi;

W tym kontekście globalny popyt - A będzie się równał globalnej podaży - Y, czyli GN danego społeczeństwa będzie znajdować się w stanie równowagi ekonomicznej.

A = Y

globalny popyt = globalnej podaży

Gospodarka w skali makro nie może rozwijać się bez dopływów czy to gotówki czy kredytów.

Okrężny przepływ dochodów i wydatków bez takich dopływów staje się stagnacyjny (małoaktywny - spowalnia gospodarkę).Takim dopływem do Gospodarki w skali makro są inwestycje.

INWESTYCJE - są to zakupy dóbr kapitałowych (inwestycyjnych) które są wykorzystane do produkcji innych dóbr i usług.

Inwestycje w makroekonomii mogą mieć charakter zamierzony (planowany) lub niezamierzony czyli produkcja wytworzona nie została sprzedana w danym czasie.

OKRĘŻNY PRZEPŁYW DOCHODÓW I WYDATKÓW -MODEL ROZSZERZONY

IMPORT (Q)

PODATKI (T)

OSZCZĘDNOŚCI (S) OSŁABIENIE GOSPODARKI

TRANSFERY RZĄDOWE (R)

(np.: emerytury, renty, zasiłki)

EKSPORT (X)

INWESTYCJE (I)

WYDATKI RZĄDOWE (G) ZASILENIE PAŃSTWA, FIRM

(zakupy rządu)

Powyższy model gospodarczy sugeruje iż rola państwa jest tu pierwszoplanowa i umożliwia podmiotom gospodarczym aktywną działalność gospodarczą w kontekście wymiany międzynarodowej.

Doprowadza to do równomiernego rozwoju gospodarczego i utrzymania wzrostu gospodarczego.

POZIOM PRODUKCJI/KONSUMPCJA/OSZCZĘDNOŚĆ

Na popyt konsumpcyjny w GN ma wpływ dochód narodowy i jest to zależność dodatnia czyli wzrost dochodów gospodarstw domowych powoduje wzrost popytu konsumpcyjnego w GN.

C = C (Y)

Y = C + S

Podział dochodu narodowego jest zawsze zależny od tzw. Krańcowej psychologicznej skłonności do konsumpcji (C ).jest to część dodatkowej jednostki dochodu którą gospodarstwa domowe pragną przeznaczyć na powiększenie konsumpcji.

Drugim istotnym jeszcze elementem wydatkowania dochodu jest oszczędzanie czyli krańcowa psychologiczna skłonność do oszczędzania (S). Jest to ta część oszczędności w GN którą gospodarstwa przeznaczają na powiększanie oszczędności.

C + S = 1

0< C < 1

WZÓR NA FUNKCJĘ KONSUMPCJI W GN;

C = C + c (Y) od dochodu

W tej funkcji C jest wyrazem wolnym co oznacza poziom konsumpcji autonomicznej czyli niezależnej od dochodów danego państwa.(poziom zabezpieczenia usług medycznych, edukacji, policji itd.)

Jeżeli w gospodarce następuje zrównanie konsumpcji C = Y z produkcją to mamy hipotetyczną sytuację w której cały otrzymywany dochód przez gospodarstwa domowe, jest konsumowany. Jest to zjawisko wybitnie negatywne gdyż społeczeństwo nie posiada oszczędności a zadłuża się na skalę niemożliwą do odrobienia.( efekt argentyński)

Cały dochód

C = Y konsumpcyjny

S > 0

C₀ E C= C + c(Y)

S = 0

C S < 0 punkt dobrobytu społeczeństwa

(wszyscy do niego dążą)

obecny stan

społeczeństwa

0

Y₀

FUNKCJA KONSUMPCJI

Przy dochodzie równym Y_o cały poziom życia gospodarstw domowych zbliża się do S = 0 czyli gospodarstwa funkcjonują tymczasowo czyli nie mają oszczędności ale i nie maja kredytów.

Jest to sytuacja hipotetyczna i w rzeczywistości ekonomicznej nie ma miejsca. Dlatego też najlepszy jest stan kiedy gospodarstwa domowe czyli my mamy niewielkie oszczędności lub bezpieczny kredyt.

Istotnym elementem związanym z aktywnością gospodarczą jest popyt inwestycyjny czyli zabezpieczone przez przedsiębiorstwa powiększanie dóbr kapitałowych. Rozmiary tego popytu zależą głównie od:

1. przewidywanego popytu w Gospodarce Narodowej na wyroby czy usługi danej firmy;

2. wysokości stóp procentowych kredytów;

jak widać na wykresie funkcji inwestycji nie ma bezpośredniego związku między poziomem ( wielkością0 produkcji a popytem inwestycji.

MNOŻNIK

Mnożnik jest to stosunek zmiany produkcji zapewniający otrzymanie równowagi do powodującej ją zmiany w wydatkach autonomicznych.

* = Y/A

Fazy gospodarcze	Zmiany Y	Zmiany C	Zmiany I
1	0	0	1
2	1	0,7	0
3	0,7	0,7*0,7	0
4	0,49	(0,7)^3	-

Jakiś okres

C+ S=1

0 < C < 1

Y = C + I

C = C + cY

Analizę sytuacji gospodarczej rozpoczynamy od wzrostu wydatków autonomicznych o 1 co powoduje wzrost zagregowanego popytu również o 1 ( wzrost produkcji w skali całej gospodarki).

Jest to zależne od współczynnika krańcowej psychologicznej skłonności do konsumpcji (c).

W powyższym przykładzie przyjęto c = 0,7. taki efekt wywołuje ponowny wzrost popytu gospodarczego o (0,7)² itd.

Okazuje się więc że w GN inicjatywny wzrost popytu inwestycyjnego ( inwestycji autonomicznych) uruchomił cały proces wzrostu dochodu narodowego i powoduje jego wzrost wielokrotnie. Taki proces w gospodarce nazywamy EFEKTEM MNOŻNIKOWYM a wartość mnożnika jest równa sumie ciągu geometrycznego.

* = 1 / (1 - c) c + S = 1

S = 1 - c

* _II = 1 / S

Procesy mnożnikowe będą zachodzić w GN tylko wtedy gdy są wolne moce produkcyjne i niewykorzystane zasoby czynników produkcji (wolna siła robocza - ludzie).

*Y = ** *A

*A - wydatki autonomiczne

zadanie

Państwo polskie w roku 2002 wydało na bezpieczeństwo wewnętrzne (policja) 1 mln zł (wydatki autonomiczne).

Krańcowa psychologiczna skłonność do konsumpcji ustaliła się na poziomie c=0,8

O ile wzrośnie DN?

*A = 1 mln zł

c=0,8

*(mnożnik) = 1/(1-c) = 1/(1-0,8) = 5

*Y = ** *A

*Y = 5 * 1 mln zł =5 mln zł

W kolejnym roku 2003 rząd utrzymał wydatki autonomiczne na poziomie 1 mln zł ale krańcowa psychologiczna skłonność do konsumpcji wzrosła o 1/10 (c=0,9)

* = 1/(1-c) = 1/(1-0,9) = 10

*Y = 10 * 1 mln zł = 10 mln zł skok o 100% 5 mln zł 10 mln zł

GOSPODARKA NIESTABILNA - to taka której każde wytrącenie ze stanu równowagi powoduje nieustanne oddalanie się od tego stanu.

EFEKT MNOZNIKA BĘDZIE WIĘKSZY :

1. im większa część przyrostu dochodu do dyspozycji zostanie przeznaczona na powiększenie konsumpcji (tzn. im większe c).

2. Im mniejszą część dochodu trzeba przeznaczyć na podatki.

3. Im mniej dochodu przeznaczamy na zakup dóbr importowanych.

GOSPODARKA STABILNA -to taka gospodarka, która zmierza do równowagi bez przymusu osiągnięcia tego stanu.

PAUPERYZACJA -stan społeczeństwa które biednieje.

PARADOKS OSZCZĘDZANIA

O poziomie wydatków na inwestycje wskazuje wzrost tendencji do oszczędzania w GN.

S = * S / * Y

* = 1 / (1- c)

*_II= 1 / S

Mnożnik od oszczędności wpływa niestety na zmniejszanie się dochodów, co z kolei musi spowodować obniżenie się poziomu oszczędności.

A = C + I Krzywe oszczędności OS1

OS₂

obniżenie poziomu

oszczędności PS₁

A = C + I

PS₂ funkcja konsumpcji

C

0 M₂ M₁ Y

zmniejszenie poziomu produkcji

Jeżeli zwiększa się w GN tendencja do oszczędzania to krzywa oszczędności OS₁ przyjmuje położenie OS₂ natychmiast w GN zmniejsza się poziom produkcji M₁ do M₂ ten efekt powoduje w społeczeństwie gwałtowne obniżenie się poziomu oszczędności z PS₁ do PS₂.

ZASADA AKCELERACJI (PRZYSPIESZENIA) W GOSPODARCE NARODOWEJ.

Wpływ wydatków inwestycyjnych na konsumpcje i dochód obrazujemy za pomocą mnożnika, z kolei zjawisko ekonomiczne wpływów wydatków konsumpcyjnych na wydatki ekonomiczne wyjaśnia precyzyjnie ZASADA AKCELERACJI.

Mnożnik działa w gospodarce przy rezerwach siły roboczej i wolnych mocach produkcyjnych(kapitał, natomiast akceleracja zaczyna oddziaływać na GN gdy te rezerwy się wyczerpują.

Zasada akceleracji polega na tym że nawet niewielka zmiana zagregowanego popytu konsumpcyjnego wywołuje o wiele szybsze zmiany popytu inwestycyjnego. Może on być wielokierunkowy (dodatni lub ujemny) i o zróżnicowanej amplitudzie.

INWESTYCJE W MAKROEKONOMII

Inwestycje w GN to ogólne wydatki na dobra kapitałowe które biorą udział w wytwarzaniu dochodu narodowego (produkcji).

S(oszczędności)

ZDOLNOŚCI WYTWÓRCZE PRODUKCJA DN

I(inwestycje)

Przez działanie mnożnika

INWESTYCJE DN

Produkcja zatrudnienie

oszczędności

W teorii ekonomii równowagę między oszczędnościami a inwestycjami ustala się przez zmianę stopy procentowej kredytów. Dostosowując w ten sposób popyt na inwestycje do podaży kapitału która jest wynikiem oszczędzania w gospodarce..

CYKL KONIUNKTURALNY

Każda produkcja która jest wytworzona powoduje koszty i dopiero sprzedaż daje firmie dochody. Wg klasyków ekonomii takie problemy można likwidować poprzez wywóz produkcji do kolonii.

W wieku XIX taka praktyka gospodarcza nie ma racji bytu i pojawiły się kryzysy nadprodukcji.

Od XIX w. Powtarzalności kryzysów istnieją co 10 - 12 lat. W teorii ekonomii cyklem koniunkturalnym nazywamy okres od jednego do nowego, następnego kryzysu.

Y

produkcja

tendencja

rozkwit kryzys depresja ożywienie rozkwit kryzys

t

cykl koniunkturalny (10-12 lat)

Klasyczny cykl koniunkturalny składa się z faz:

1. kryzys

2. depresja

3. ożywienie

4. rozkwit

Społeczeństwa źle znoszą występowanie cykli koniunkturalnych. Dlatego też rządy poszczególnych społeczeństw wprowadzają pewne narzędzia ekonomiczne, które zapobiegają kryzysom, a przynajmniej je łagodzą. Nazywa się to prowadzeniem polityki stabilizacyjnej. Większość państw posiada takie narzędzia i występują one pod nazwą polityki.

Tradycyjne typy polityk gospodarczych to;

1. fiskalna

2. monetarna

3. celna

4. cenowa

5. dochodowa

6. społeczna

7. regionalna

8. inwestycyjna

POLITYKA FISKALNA- oznacza podejmowanie decyzji przez rząd, które muszą zabezpieczyć jego działania. Spełnia ona dwie podstawowe funkcje:

1. zapewnia finansowanie i kształtowanie systemu podatkowego aby on gromadził precyzyjne środki na ten cel.

2. Stanowi integralny element interwencjonizmu państwowego i powinna zapewnić realizację konkretnych celów gospodarczych:

1. pełne zatrudnienie w GN

2. stabilizację cenową i walkę z inflacją

3. wzrost gospodarczy

4. równowagę bilansu płatniczego państwa

5. eliminacje ubóstwa i sprawiedliwość społeczną

6. ochrona środowiska naturalnego i efektyczny podział zasobów społecznych

POLITYKA MONETARNA- jest związana z rozwojem społecznym człowieka i sięga czasów starożytnych.

Polityka monetarna jest jedną z ważniejszych w życiu człowieka i posługuje się następującymi narzędziami:

1. emisja pieniądza(drukowanie i „bicie”)

2. określanie precyzyjnie kursów wymiennych dla walut obcych

3. ustalanie stopy oprocentowania kredytów

PŁYNNOŚC PIENIĄDZA -jest to kategoria ekonomiczna która mówi jak można zamienić jedno aktywo na drugie bez większych kosztów. Poszczególne składniki zasobu pieniądza są zaliczane do trzech miar zasobu pieniądza - tzw.: M1, M2, M3.

MIARA M1 obejmuje:

• gotówkę

• czeki podróżne

• depozyty, na których podstawie można wystawić czeki.

MIARA M2 obejmuje wszystkie składniki M1 oraz dodatkowo:

• depozyty oszczędnościowe

• drobne depozyty terminowe

• jednodniowe umowy opdkupu

• udziały w spółkach lokacyjnych na rynku pieniężnym

• krótkoterminowe depozyty w walutach obcych

MIARA M3 zawiera w sobie elementy M1 i M2 oraz najmniej płynne składniki zasobu pieniądza, a mianowicie:

• duże depozyty terminowe ( w USA więcej niż 100 tys. $)

• terminowe umowy odkupu, czyli umowy odkupu na okres dłuższy niż jeden dzień

• długoterminowe depozyty w walutach obcych

Oprócz wymienionych składników zasobów pieniądza objętych miarami M1, M2, M3 wyróżnia się grupę aktywów finansowych o dużym stopniu płynności:

• obligacje rządowe

• akcepty bankowe

• weksel handlowy

• krótkoterminowe papiery wartościowe skarbu państwa

FUNKCJE PIENIADZA :

1. pieniądz jest środkiem wymiany, który usprawnia wszelkiego typu transakcje;

2. jest magazynem wartości

3. jest jednostką rozrachunkową jest środkiem odroczonych płatności takich jak np.:

• pożyczki

• podatki ( działania ekonomiczne rozłożone w czasie)

• płace

RODZAJE PIENIĄDZA:

• pieniądz towarowy (barter)

• pieniądz symboliczny (papierowy, plastikowy)- łatwa, tania produkcja;

• pieniądz bezgotówkowy (depozyty, lokaty bankowe, czeki);

• pieniądz międzynarodowy- specjalne prawa ciągnienia (SDRs), pieniądz kredytowy między krajami które są w strefie MEFW które korzystają z funduszów i finansują przedsięwzięcia gospodarcze SDRs mają odniesienia w złocie;

• europejska jednostka walutowa EURO - cecha EURO jest zunifikowanie (ujednolicenie) operacji gospodarczych;

POPYT NA PIENIADZ ZALEŻY OD WIELU CZYNNIKÓW:

• dochód lub szerzej bogactwo którego zakres jest szerzej definiowany;

• stopy procentowane od różnej liczby aktywów

• oczekiwania co do zmian stóp procentowych w przyszłości

• stopień ryzyka różnej liczby aktywów

• ceny

• oczekiwania co do zmian poziomu cen w przyszłości, czyli oczekiwana stopa inflacji.

Krańcowa psychologiczna skłonność do konsumpcji decyduje o bogactwie.

Popyt jest ograniczony przez niewielkie stopy procentowe. W gospodarce rynkowej istnieje zawsze ryzyko, ryzyko powoduje spadek popytu. Niskie ceny stymulują popyt.

ILOSCIOWA TEORIA PIENIADZA

M * VT = PT * T

Globalne wydatki = zagregowana wartość transakcji

Gdzie:

M- ilość pieniądza

VT- prędkość z jaka pieniądz jest wydawany na wszystkie transakcje pieniężne, czyli transakcyjna szybkość pieniądz;

PT- cena transakcji

T- ogólna liczba transakcji w wymianie zarówno realnych, jak i finansowych aktywów;

PODAŻ PIENIĄDZA -suma gotówki CU- currency) oraz depozytów D- deposits) czyli:

M = CU + D

M- podaż pieniądza

CU- zasób gotówki

D- zasób depozytów

Podmioty gospodarcze decydujące o wielkości podaży pieniądza to ludność, banki, bank centralny.

1. ludność wpływa na podaż pieniądza przez podział posiadanych pieniędzy na gotówkę i depozyty;

2. banki oddziałują na nią przez określenie stosunku swoich rezerw do posiadanych depozytów;

3. bank centralny wpływa na podaż pieniądza przez bazę monetarną, zwana tez pieniądzem o dużej mocy;

STOSUNEK GOTÓWKI DO DEPOZYTÓW - decyzja ludności

CU = CU / D

STOSUNEK REZERW DO DEPOZYTÓW - decyzja banków

r = RE / D

RE- rezerwy bankowe

REZERWY BANKOWE- składają się z gotówki (tzw. Pogotowia kasowego) oraz depozytów jakie banki trzymają w banku centralnym.

Bilans banku wygląda następująco:

aktywa
pasywa

rezerwy depozyty

pożyczki

inwestycje

papiery wartościowe

Stosunek rezerw do depozytów jest mniejszy od jedności, ponieważ banki trzymają w postaci aktywów nie tylko rezerwy, ale i pożyczki oraz papiery wartościowe.

CZYNNIKI WPŁYWAJACE NA REZERWY BANKOWE:

1. poziom rezerw obowiązkowych

2. rynkowa stopa procentowa

3. stopa dyskontowa

4. zależy on od stopnia niepewności banków co do dopływów i odpływów depozytów w danym czasie;

STOPA DYSKONTOWA- jest to stopa procentowa pobierana przez bank centralny od pożyczek udzielanych bankom 9pozwala osiągnąć zysk bankowi komercyjnemu).

Jeżeli stopa dyskontowa jest wysoka, to banki utrzymują wysokie rezerwy nadwyżkowe, aby nienarazić się na konieczność zaciągania drugiego kredytu w banku centralnym.

Jeżeli stopa dyskontowa jest utrzymywana przez bank centralny na wysokim poziomie to banki komercyjne muszą utrzymywać wysokie rezerwy nadwyżkowe.

KREACJA PIENIADZA PRZEZ SYSTEM BANKOWY I CELE POLITYKI MONETARNEJ PAŃSTWA.

SYSTEM BANKOWY- jako całość może zmienić sumę depozytów w gospodarce, a tym samym podaż pieniądza.

BANK CENTRALNY- może też tworzyć nowe rezerwy przez operacje otwartego rynku.

CELE POLITYKI MONETARNEJ państwa można podzielić na:

• OSTATECZNE - stabilność cen lub wzrost realnej produkcji (a tym samym zmniejszenie bezrobocia);

• POŚREDNIE takie jak:

1. stopa wzrostu podaży pieniądza

2. stopa procentowa lub wielkość kredytu w GN;

Kontrole podaży pieniądza w GN prowadzimy poprzez działanie banku centralnego który określa poziom (wielkość) bazy monetarnej.

PODSTAWOWE NARZĘDZIA KONTROLI PODAŻY PIENIĄDZA:

1. operacja otwartego rynku;

2. polityka dyskontowa;

3. wskaźnik rezerw obowiązkowych;

OPERACJE OTWARTEGO RYNKU W GN - to kupowanie i sprzedawanie rządowych papierów wartościowych przez bank centralny.

Jest to bezpośrednie i najważniejsze narzędzie polityki monetarnej państwa. Wywołuje ono następujące efekty ekonomiczne:

• zmianę rezerw bankowych;

• zmianę cen emitowanych papierów wartościowych

• zmianę oczekiwań podmiotów gospodarujących oraz ludności;

MAKROEKONOMIA GOSPODARKI OTWARTEJ- danego społeczeństwa zajmuje się badaniami wpływu wymiany gospodarczej z zagranicą na rozwój gospodarczy kraju. Taką wymianę zagraniczna prowadzą:

1. osoby fizyczne;

2. firmy;

3. rządy państw;

BILANS PŁATNICZY- Z ZAGRANICĄ - jest to sumaryczne zestawienie wszystkich międzynarodowych transakcji ekonomicznych i finansowych między danym krajem, a reszta świata w ciągu pewnego okresu, zwykle 1 roku.

ELEMENTY BILANSU PŁATNICZEGO Z ZAGRANICĄ:

1. bilans handlowy obejmujący zestawienie importu i eksportu towarów między danym krajem, a resztą świata;

2. bilans obrotów niewidocznych, obejmujących zestawienie importu i eksportu wszelkiego rodzaju usług (takich jak: kulturalne, sportowe, turystyczne, transportowe, spedycyjne, itd.) między danym krajem a zagranicą.

3. Bilans kapitałowy, obejmujący przepływy kapitału między danym krajem a zagranicą czyli zestawienie zagranicznych aktywów lub inwestycji danego kraju za granicą oraz zagranicznych inwestycji w tym kraju.

Bilans płatniczy składa się z dwóch części:

1. bilans obrotów bieżących, obejmujący saldo obrotów handlowych dobrami i usługami oraz przepływ dochodów netto z tytułu posiadania aktywów w innych walutach.

2. Bilans obrotów kapitałowych przedstawia jacy wynik netto zakupów sprzedaży aktywów;

Dlatego też w takim ujęciu bilans płatniczy danego państwa stanowi sumę sald bilansu obrotów bieżących i kapitałowych.

RYNKI WALUTOWE DANEGO PAŃSTWA

• prowadzenie i obsługa wymiany międzynarodowej odbywającej się za pomocą pieniądza wymaga specyficznego systemu walutowego. Jest on prowadzony przez rynek danego państwa.

KURS WALUTOWY- to określona liczba krajowych jednostek pieniężnych potrzebnych do zakupu jednej jednostki pieniądza zagranicznego (waluty obcej).

Krańcowe rozwiązania dotyczące funkcjonowania systemu kursu walutowego:

1. stały (sztywny) kurs walutowy- jest to taki system, w którym ceny walut są ustalane i utrzymywane przez rząd.

2. płynny (zmienny) kurs walutowy- jest to taki system, w którym ceny walut ustalają się swobodnie na rynku walutowym w wyniku działających tam konkurencyjnych sił rynkowych.

W praktyce życia gospodarczego nie wprowadza się skrajnych rozwiązań czyli kursu idealnie sztywnego lub rynkowego lecz stosuje się mieszanie procentowe poszczególnych kursów w zależności od transakcji lub partnera gospodarczego ( np.: Białoruś).

DEWALUACJA- decyzja rządu o spadku ceny waluty krajowej, czyli mniejszej ilości jednostek pieniądza zagranicznego przypadających na jednostkę pieniężną krajową.

REWALUACJA- decyzja rządu o wzroście ceny waluty krajowej w jednostkach pieniądza zagranicznego.

DEPRECJACJA- w systemie płynnych kursów walutowych spadek ceny waluty krajowej będący wynikiem gry sił rynkowych.

APRECJACJA- wzrost ceny waluty krajowej.

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

1

GOSPODARSTWA

DOMOWE

STRUMIEŃ ZASOBÓW CZYNNIKÓW PRODUKCJI

STRUMIEŃ WYNAGRODZEŃ ZA CZYNNIKI PRODUKCJI

STRUMIEŃ WYDATKÓW NA DOBRA I USŁUGI

STRUMIEŃ DÓBR I USŁUG

PRZEDSIĘBIORSTWA /FIRMY

GOSPODARSTWA DOMOWE

STRUMIEŃ DOCHODÓW NA DOBRA I USŁUGI

FIRMA

PAŃSTWO (RZĄD)

WYNAGRODZENIA ZA CZYNNIKI PRODUKCJI

---