ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE I REKREACYJNE

Gospodarka turystyczna polskiego wybrzeża wyd. PK, 2006

Terminologia turystyki wg WTO

Podróżny- osoba podróżująca pomiędzy dwiema lub więcej miejscowościami lub krajami.

Odwiedzający

• Każda osoba podróżująca (do miejsca znajdującego się)

• Poza zwykłym otoczeniem

• Na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy

• Jeśli podstawowy cel podróży jest inny niż podjęcie działalności zarobkowej, wynagradzanej odwiedzanej miejscowości

Zwykłe otoczenie- to podróże codzienne lub z duża częstotliwością

Turysta- odwiedzający, który przyjazd trwa przynajmniej jedną noc i którego główny cel przyjazdu może być zakwalifikowany do jednej z trzech wymienionych grup

• Czas wolny i wakacje

• Interesy i sprawy zawodowe

• Inne cele turystyczne

Jednodniowi odwiedzający nie są turystami ale są istotną częścią gospodarki turystycznej (turystyki)

Walory są podstawą turystyki

Walory turystyczne często decydują jakie jest zagospodarowanie turystyczne

Środowisko geograficzne- zespół elementów przyrodniczych i pozaprzyrodniczych występujących na określonym obszarze.

a) przyrodnicze

• Ukształtowanie terenu

• Klimat

• Fauna

• Flora

• Woda

• Gleby

• Budowa geologiczna

b) poza przyrodnicze (antropologiczne - natury ludzkiej)

wykład 2

I i II = 3 x ,,S” ( słońce, piasek, morze)

Te obszary sa największe na świecie

1. Walory turystyczne

• Przyrodnicze

• Antropologiczne

2. Walory środowiska przyrodniczego na wybrzeżach polskich i Europy południowej.

Wyszczególnienie	Model północny Polskie wybrzeże	Model południowy Europa Południowa
I BIOKLIMAT	hartujący (bodźcowy)	komfortowy
Komfort plażowy	Od 18 dni w Kołobrzegu do 95 dni w Międzyzdrojach	150-200 dni
Sezon kąpielowy (temp wody i pow. Jest wyższa niż 18 C )	Od 6 dni w Kołobrzegu do 14 dni w Międzyzdrojach	Praktycznie od VI do IX
Temperatura powietrza (VI-IX)	16,60-18,6 C+ duża zmienność z dnia na dzień	22-26 C+ mała zmienność z dnia na dzień
Opady	Najwyższe w roku są w lipcu i sierpniu	Najniższe w roku są w lipcu i sierpniu
II WODA	Tylko słonawa (7%)	Słona ok. 35%
	Uboga w sole typu Mg, Cl2, CaSO4, K2SO4	Bardzo bogata w czynniki generujące aerozol
Czynnik hartujący	Małe falowanie w okresie dobrych warunków kąpielowych	Duże falowanie przez większość okresu kąpielowego
	Czyste wody	W zasadzie czyste wody
III BRZEG MORSKI	Doskonałe plaże (frakcja piaszczysta)	Na ogół dobre plaże (znaczenie przestrzenne - skaliste klify)
Prądy morskie	Wybitnie mała odporność brzegu (plaże - abrazja, wał wydmowy - degradacja antropogeniczna	Względnie duża odporność brzegów na abrazję i antropopresję (działalność człowieka na czynniki przyrodnicze
IV SZATA ROŚLINNA	Atrakcyjny nadmorski bor sosnowy i roślinność trawiasta wydm przednich	Zasadzie brak roślinności naturalnej
	Zajęcie w/w terenu przez nieliczne ośrodki wczasowe - brak terenów dla wypoczynku czynnego	Dobrze utrzymane parki w połączeniu z urządzeniem do rekreacji na wolnym powietrzu
V GRUNTY	Trudne warunki budowlane ( mała nośność, gleby wysokiej jakości)	Znaczna dominacja gruntów o wysokiej nośności i niskiej klasie bonitacyjnej
VI BUDOWA GEOLOGICZNA	Występowanie solanek ciepłych wód i borowiny	Brak surowców leczniczych (solanek, peloidów)

• W Polsce klify występują, wszędzie tam gdzie morena denna, zbudowana z glin zwałowych, dochodzi do lini brzegowej.

• Na glinach zwałowych powstają dobre gleby, (II, III, IV klasa bonitacyjna )- to gleby brunatne

• Gleby brunatne, ze względu na ich wartość, były barierą rozwoju miejscowości w kierunku nadmorskim.

• Plaża ma maksymalna chłonność, natomiast chłonność lasu jest zerowa.

• Bioklimat hartujący - sezon kąpielowy, temp do 2 stopni Celsjusza zmienności, wiatr równy bądź większy 6m/s

• Aerozol morski - to mieszanina koloidalna cząstek stałych (Br, Jod, Na, Cl, Mg), cząstek ciekłych (kropelki wody), gazowych (pęcherzyki powietrza o średnicy od 1 mu do 1u)

Wykład 3.

1. Bariery Fizjograficzne - to sa elementy środowiska, które utrudniają lub uniemożliwiają rozwój funkcji gospodarczych

2. 7 elementów środowiska to stymulatory, także walory, a również bariery fizjograficzne.

3. Jedna z najbardziej największych barier rozwoju osadnictwa w strefie nadmorskiej, tym turystycznego i rekreacyjnego są wysokiej jakości gleby

4. Rzepki rosną na glebach pszenno-buraczanych

• 79 jest miejscowości nadmorskich

• Wysokiej jakości gleby utrudniły budowę obwodnic przy miejscowościach nadmorskich oraz infrastruktury technicznej

Bariery - użytki zielone (nośność gruntu)

• Jest to druga ważna bariera, uniemożliwiająca właściwe zagospodarowanie w strefie nadmorskiej

• W sąsiedztwie linii brzegowej znajdują się fragmenty pradoliny pomorskiej oraz obniżenia linii niecek jezior przybrzeżnych, wypełnionych gruntami organicznymi - torfy, gytia i dy o bardzo niskiej nośności.

6. EUROFIZACJA - proces zaniku jezior, w wyniku nadmiernego ich użyźnienia ( szybki rozrost roślin)

7. Nośny grunt to np. żwir (frakcja żwirowa)

8. Bariera nośności wynika z nieopłacalności lokalizacji, nieracjonalności gospodarczej.

9. Podobny problem ma Trójmiasto z rozwojem przestrzennym, z powodowany nośnością terenu, gruntu.

10. Szerokość pradoliny dochodzi do 3-4 km.

- lasy

- Jeśli inwestujemy to antropogenizujemy

- Bariera leśna spowodowana jest nośnością

CHŁONNOŚĆ TURYSTYCZNA - jest to odporność środowiska przyrodniczego na użytkowanie turystyczne

POJEMNOŚĆ TURYSTYCZNA - możliwość przyjęcia odpowiedniej liczby turystów, nie powodujących degradacji środowiska przyrodniczego i zapewniająca odpowiedni komfort wypoczynku, pobytu w tym środowisku.

Jednostki osadnicze sa głównie zlokalizowane albo w obrębie nadmorskiego boru sosnowego albo w jego sąsiedztwie - najlepszy komfort wypoczynku, spowodowany ograniczeniem wiatru przez drzewa.

DRUGIE DOMY - szansa dla rozwoju strefy nadmorskiej

II FRONT INWESTYCYJNY - lokalizacja drugich domów

I front inwestycyjny związany jest z linią brzegową, a Ii front inwestycyjny związany jest z zagospodarowaniem

WSKAŹNIKI BIOKLIMATYCZNE

• Temperatura powietrza

• Wilgotność względna

• Prędkość wiatru

• Zachmurzenie

• Ochładzanie biometeorologiczne suche

• Temperatura radiacyjna

• Temperatura radiacyjno - efektywna

• Temperatura wody morskiej

• Temperatura efektywna

• Bioklimat

- Komfort termiczny związany jest z temp. Radiacyjno-efektywną (NTE)

- Komfort jest od 13,5 stopni- 18 stopni Celsjusza

- Historycznie rzecz biorac, najpierw zostały zagospodarowane tereny o lepszym komforcie.

- Aerozol morski zaliczamy do bioklimatu, największy jest na plaży

MODEL ZAGOSPODAROWANIA TURYSTYCZNEGO WYBRZEŻA

Model	Warunki Bioklima tyczne	Warunki kąpielowe	Odporność wybrzeży	Roślinność	Predyspozycje dla turystyki	Dominu jący typ turystyki	Zainwestowanie Dostosowane dla turystyki	Oddalenie pasma, zainteresowania turyst. od plaży
Południowy	wybitne	wybitne	Bardzo duża	Sztuczne Nasadzenie + makhia	biernej	Bierno - czynny	Bierno - czynnej	0
Półno cny	przeciętne	Przeciętne - słabe	Bardzo mała	Nadmorski bór sosnowy + roślinność wydmowa	czynnej	bierny	biernej	0

- Makhia - kolczaste krzewy, krzaczaste, niskie

- Infrastruktura towarzysząca - wszystkie obiekty rekreacyjne

CO OGRANICZA PEŁNE WYKORZYSTANIE POLSKIEGO WYBRZEŻA?

• Dostępność komunikacyjna

• Zagospodarowanie turystyczne - brak urządzeń rekreacyjnych.

Wykład 4

Geologia rekreacji - zagospodarowanie turystyczne i rekreacyjne

Alicja Krymowska - Ostrowicka twórca teorii geologii rekreacji

Kowalczyk Andrzej

Prof. Liszewski z Łodzi

Prof. Wyrzykowski z Wrocławia

Rogalecki Olaf

1. REKREACJA - spędzanie czasu wolnego, poza pracą; czynności lub brak czynności poza pracą. To regeneracja sił psychicznych i fizycznych człowieka

2. Na człowieka oddziałują bodźce, odbierane przez receptory. Bodźce te mogą wywoływać odruchy somatyczne

3. Bodźce odbierane przez receptory

• Odruchy somatyczne

• Odruchy psycho-emocjonalne

Te bodźce kształtują bioklimat rekreacyjny na który składa się:

• Bodźce fizyczne

• Bodźce chemiczne

• Bodźce biologiczne

• Bodźce antropogeniczne

BODŹCE FIZYCZNE

• Meteorologiczne - najbardziej na nas oddziałują

• Promieniowanie jądrowe

• Struktura jonowa

• Fale elektromagnetyczne

• Fale akustyczne

Omawiając bodźce meteorologiczne, będziemy mówić o promieniowaniu elektromagnetycznym słońca:

• Promieniowanie ultrakrótkie

• Promieniowanie krótkie (ultrafioletowe)

• Fale długie

PROMIENIOWANIE ULTRAKRÓTKIE - Ozon zatrzymuje promieniowanie ultrakrótkie. Te promienie działają mutagennie i patogennie na organizmy żywe. Przed tymi promieniami musimy się chronić.

Działanie pozytywne to: zmieniają strukturę jonową mas powietrza

PROMIENIOWANIE ULTRAFIOLETOWE

Pozytywne działanie

• Maja oddziaływanie terapeutyczne

• Czujemy się silniejsi, bardziej pobudzeni, zmocnieni i zgrabni,

• Dobrze rozwinięty układ kostny,

• Te promienie wywołują pigment - opalanie się

OPALANIE - reakcja na nadmierne promieniowanie.

Organizm jest genetycznie przystosowany do równoczesnego przyjmowania całego okresu widma słonecznego.

CHOROBY WYWOŁYWANE

• Erytherma - oparzenia - struktura rakowa, powstaje plamistość trwała

• Choroby oczu, głównie zaćma.

LECZENIE ŚWIATŁEM

Fototerapia lub helioterapia - najkorzystniejsza gdy zachmurzenie nieba wynosi ok. 30% a prędkość wiatru w granicach 1-5 m/s

Silne wiatry + wahania ciśnienia + skoki temperatur

• Taki układ powstaje przy przejściach prądu. Tego organizm najbardziej nie znosi, występują wtedy wędrujące niże

• Organizm jest tak stworzony, ze znosi do 2 stopni C skoku temp na h i 1-5 m/s wiatru

• Taki układ wpływa na zaburzenia psychoemocjonalne człowieka, nadmierne wydzielanie adrenaliny - wrażliwość metotropowa. (Sa to bodźce negatywne)

• Aby organizm był zahartowany bodźce powinny być zmienne, przemienne, raz słabe a raz silne.

• Bodźce umiarkowane sa najkorzystniejsze dla osób starszych i dzieci.

• 60% wiatrów w naszej szerokości jest z zachodu na wschód.

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY TEMPERATURĄ A WILGOTNOŚCIĄ




PROMIENIOWANIE JADROWE

Związane jest z promieniowaniem naturalnym Ziemi. Kształtują one strukturę jonową organizmów żywych i otoczenia

STRUKTURA JONOWA

Jony ,,+” i ,,-`' maja kolosalny wpływ na reakcję. Powstają one w wyniku radioaktywnego działania, wyładowania elektrycznego, życiowych procesów roślin.

Sosna, brzoza i jarzębina - producenci ,, - `' jonów

TUNEZJA

• Habio Burgiba - prezydent i twórca turystycznego sukcesu Tunezji, przez 50 lat rządził państwem. Doprowadził kraj do tego że człowiek jadąc do Tunezji czuje się bezpiecznie

• W Tunezji hotele nazywane sa pałacami

• Zatoka Hammamecka- nad nią zlokalizowane sa głownie kurorty Tunezji.

• Wybrzeża sa w znacznej części skaliste. Charakterystyczne sa mikroskopijnej wysokości wały nadmorskie.

• W czasie sztormów fale dochodzą Az do samej linii brzegowej

• Duża odporność na abrazję słabo utrwalonych roślinnością wydm

• Stężenie aerozolu morskiego jest dużo większe

• Brak naturalnej roślinności

• Jedna wysoką roślinnością na zapleczu wydm sztucznie utrzymywane palmy daktylowe (rośliny dekoracyjne dające cień)

• Występuje znaczna dominacja obiektów architektonicznych nad przyrodniczymi na całym wybrzeżu

Sousse - zwana perłą Sahelu. Trzecie co do wielkości miasto Tunezji

WŁOCHY

• Rdzenie produktu

MORZE ŚRÓDZIEMNE - TURYSTYKA

• Morza i oceany

• 71% powierzchni Ziemi

• Morze Śródziemne - główny cel podróży turystycznych na świecie

• Do 2020 r. - liczba turystów wzrośnie tam z 220 mln do 350 mln, z czego 84% pochodzi z Europy (kraje północny i zachodu)

• 80% turystów jadących na Morze Śródziemne wybiera:

- Hiszpanię

- Francję

- Włochy

- Grecję

- A także Turcji i Tunezji

• Wybrzeża Morza Śródziemnego otrzymują 1/3 światowych wpływów z turystyki

• Od 2003 r. 2/3 tej sumy wraca do mniej niż 10 operatorów turystycznych z północnej Europy

• Wpływa to negatywnie na rozwój usług turystycznych oraz ochronę środowiska przyrodniczego

• Np. w krajach słabej rozwiniętych gospodarczo (Egipt, Libia, Tunezja), gdzie usługi turystyczne przekładane są nad ochronę środowiska - negatywny wpływ na otoczenie Morza Śródziemnego - jest bardzo dostrzegalny

• W cenę usługi turystycznej nie są tam wliczone koszty środowiskowe.

7

---