1. Podział i charakterystyka elastomerów.

Elastomery są to polimery cechujące się skłonnością do dużych odkształceń sprężystych, a po poddaniu dużemu odkształceniu w temperaturze pokojowej i po następnym odciążeniu powracają do pierwotnej postaci lub bardzo do niej zbliżonej. Elastomery mogą być modyfikowane w procesie wulkanizacji do stanu nierozpuszczalnego we wrzących rozpuszczalnikach organicznych. Wydłużenie elastomerów przy rozerwaniu nie przekracza kilku procent. W skład elastomerów wchodzą m.in. kauczuk naturalny, wszystkie rodzaje kauczuku syntetycznego, poliizobutylen, a także niekiedy są zaliczane polietylen i niektóre odmiany zmiękczonego polichlorku winylu. Mają one ważne zastosowania na opony, uszczelnienia, węże, spody obuwia, pasy i amortyzatory.

Podział elastomerów:

• Wulkanizujące.

Proces wulkanizacji przebiegający najczęściej w podwyższonej temperaturze, polega na kowalencyjnym wiązaniu sąsiednich makrocząsteczek, w miejscach nienasyconych wiązań, za pomocą siarki, tlenu, selenu lub telluru.

• Niewulkanizujące. Do tej grupy zaliczamy tworzywa z makrocząsteczkami liniowymi lub rozgałęzionymi, nie podlegające procesowi wulkanizacji. Najbardziej znanymi są polichlorek winylu zmiękczony (PCWzm) zwany popularnie igelitem (wykładziny podłogowe, rury, kable, uszczelki, tkaniny) oraz kopolimer etylenu i propylenu (wstęgi transporterów, rury gazowe, wysokonapięciowe kable, uszczelki).

2. Pomiary i sposób pomiarów sprężystości elastomerów.

• Do oznaczenia sprężystości przy odbiciu należy przygotować próbkę w kształcie krążków.

• Przed przystąpieniem do pomiarów należy zmierzyć grubość próbki; minimum w 3 miejscach.

• Następnie zamontować ją za pomocą zaczepów na kowadełku tak, aby przylegała całą powierzchnią do powierzchni kowadełka.

• Punkt uderzenia wahadła powinien być oddalony minimum 10 mm od krawędzi próbki.

• Po uniesieniu wahadła należy zablokować je w górnym położeniu.

• Wskazówkę przesunąć w dolne położenie i odblokować wahadło.

• Po odbiciu i przesunięciu wskazówki wahadło należy zatrzymać i nie przesuwając próbki powtórzyć tę czynność jeszcze dwukrotnie, w celu mechanicznej stabilizacji próbki (mechaniczne kondycjonowanie próbki).

• Następnie wykonać trzy uderzenia w próbkę i zanotować trzy odczyty odbicia.

Protokół pomiarów do badań sprężystości

Materiał badany	Grubość próbki [mm]			Średnia sprężystość próbki [%]	Odchylenie standardowe od średniej
						Sprężystość [%]	Średnia sprężystość w badanym pkt próbki, [%]^1
			6,3			40	38,94	39,91
						42	40,89
						41	39,91
			5,2			17	18,33	19,76
						19	20,49
						19	20,49
			5,9			19	19,17	19,84
						20	20,18
						20	20,18

• Wartość z urządzenia * wsp [wsp =
  , gdzie
  to grubość próbki]

3. Pomiary i sposoby pomiarów twardości elastomerów.

• Próbki do badań powinny mieć kształt krążków lub prostokątnych płytek, o grubości nie mniejszej niż 5 mm i pozostałych wymiarach umożliwiających wykonanie pomiarów w 3 punktach, odległych od siebie co najmniej o 5 mm oraz co najmniej 13 mm od krawędzi próbki.

• Badaną próbkę gumy należy umieścić na stoliku pomiarowym.

• Następnie ruchem płynnym docisnąć twardościomierz tak, aby jego stopka oporowa przylegała do próbki.

• Podczas badania iglica powinna być ustawiona prostopadle do próbki. Na każdej próbce wykonać pomiar w 3 miejscach.

• Twardość należy odczytać po upływie 3 s od chwili przyłożenia twardościomierza do próbki.

• Dla próbek, w których po upływie 3 s obserwuje się dalsze zagłębianie iglicy, twardość należy odczytać po 15 s i w protokole badania zamieścić odpowiednią uwagę.

Protokół pomiarów do badań twardości

Materiał badany	Twardość H, Sh A	Średnia wartość H, Sh A	Ochylenie standardowe
	72	71,67
				71
				72
				80	80
				79
				81
				92	92
				89
				95

4. Podsumowanie

---