Część I

1. Klasycyzm okresu stanisławowskiego

• 1764-1795 - okres panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego

• Okres klasycyzmu (neoklasycyzm) - odrzucono sztukę barokową, uznano że świat jest poznawalny, dążenie do uporządkowanej architektury

• Architektura klasycystyczna czerpie wzorce z architektury: Starożytnego Rzymu, Grecji i palladianizmu

• Palladianizm - styl w architekturze zapoczątkowany przez Andrea Palladio. Budowle wzniesione przez tego architekta i jego naśladowców cechuje konsekwentność układów konstrukcyjnych, umiarkowanie w dekoracji, stosowanie wielkiego porządku obejmującego całą wysokość budynku. Palladio był zwolennikiem funkcjonalności, klasycznego monumentalizmu. Jego dzieła nawiązują do porządków antycznych.

• Gł. ośrodkiem k.s. była Warszawa dzięki dworowi Stanisława Augusta Poniatowskiego

• W Polsce działa architekt Szymon Bogumił Zug (klasycystyczny kościół Ewangelicko-Augsburski w Warszawie)

• Dominik Merlini:

• Pracował dla króla

• Pałac na Wodzie w warszawskim kompleksie pałacowo-ogrodowym Łazienkach. Właściwie cały ten kompleks powstawał według projektu Merliniego, na miejscu wcześniejszej, małej rezydencji królewskiej.

• Biały Domek w Łazienkach

• Królikarnia (klasycystyczny pałac w Warszawie) - wzorował się na słynnej renesansowej rezydencji Villa Rotonda autorstwa Adrei Palladio.

• Według jego planów zbudowano lub przebudowano w Warszawie i w kraju wiele budynków użyteczności publicznej i prywatnych.

2. Klasycyzm Królestwa Kongresowego

• 1815-1830 - okres Królestwa Kongresowego

• 1815-1830 - złoty wiek polskiej urbanistyki - zakładano nowe miasta, jak Łódź, Zagłębie Staropolskie (Staropolski Okręg Przemysłowy), porządkowano wsie i miasteczka

• Chrystian Piotr Aigner:

• Związany z Czartoryskimi

• Twórca Kościoła św. Aleksandra w Warszawie na Placu Trzech Krzyży - Kościół budowany wyraźnie na Panteonie

• Twórca fasady Kościoła św. Anny w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu

• Domek Gotycki w Puławach

• Jakub Kubicki:

• Uczeń Dominika Merliniego

• Twórca Belwederu - klasycystyczny pałac na planie prostokąta ze skrzydłami bocznymi, usytuowany na skraju Łazienek w Warszawie.

• W okresie klasycyzmu kształtuje się polski pałac, architektura mieszkaniowa wzoruje się na dworze

• Okres klasycyzmu to okres powstania ogrodów - we wsi Arkadia, niedaleko Łowicza powstaje ogród romantyczny w stylu angielskim - budowle powstałe w parku to: Grota Sybilli, Domek Gotycki, Łuk Kamienny (Łuk Grecki), Akwedukt

• W 1818 z inspiracji Stanisława Staszica rząd Królestwa Polskiego zwrócił się do rządu toskańskiego o skierowanie do Polski architekta. W związku z tym z początkiem 1819 do Warszawy przyjechał Antonio Corazzi.

• Antonio Corazzi:

• Pałac Staszica

• Teatr Wielki

• Pałac Ministrów

• Henryk Marconi:

• dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Warszawie,

• Hotel Europejski,

• kościół Wszystkich Świętych na Grzybowie w Warszawie,

• Antonio Corazzi i Henryk Marconi to najbardziej wzięci architekci w Polsce

3. Neostyle i eklektyzm XIX w.

• Eklektyzm - w architekturze twórczość kompilacyjna, łącząca różne elementy i treści z różnych stylów, epok i kierunków artystycznych: neoromanizm, neogotyk, neorenesans, neobarok i klasycyzm

• Eklektyzm trwał od 2 ćwierci wieku [XIX] do początku wieku [XX], w okresie trwania zbiegł się z secesją i z budownictwem w stylach "neo"

• Neoromanizm - rozwinął się w architekturze później niż neogotyk, odwrotnie niż historyczne epoki na których się wzorowały - największy rozkwit neoromanizmu nastąpił w Niemczech - w stylu neoromańskim wznoszono głównie kościoły,

• Neogotyk - styl w architekturze nawiązujący formalnie do gotyku, powstały w Anglii, a potem zaistniał w całej Europie

• Styl neogotycki uważano za odpowiedni do budowy okazałych budynków użyteczności publicznej

• Budynek parlamentu Węgier w Budapeszcie

• Budynek parlamentu Wielkiej Brytanii w Londynie

• Do znanych architektów tworzących budowle neogotyckie należeli:

• Dominik Merlini - Biały Domek w Łazienkach

• Chrystian Piotr Aigner - Domek Gotycki w Puławach

• Adam Idźkowski - przebudowa w stylu angielskiego neogotyku katedry św. Jana i pałacu Saskiego

• Józef Pius Dziekoński - Kościół św. Floriana w Warszawie na Pradze

• Neorenesans - styl w architekturze nawiązujący do renesansu - największy zespół architektury neorenesansowej znajduje się w Wiedniu

• Do znanych architektów tworzących budowle neorenesansowe należeli:

• Henryk Marconi - Kościół św. Karola Boromeusza, Kościół w Wilanowie

• Gottfried Semper - Teatr Zamkowy w Wiedniu

• Neobarok - styl w architekturze nawiązuja do baroku - W końcowej fazie neobarok współistniał z secesją, style wzajemnie na siebie wpływały.

• Do znanych architektów tworzących budowle neobarokowe należeli:

• Charles Garnier - Opera Paryska

• Secesja - odrzuca historyczny detal i dąży do miękkich linii - tworzy własny detal i sięga do natury (kwiaty, liście)

• Do znanych architektów tworzących budowle secesyjne należeli:

• Antoni Gaudi

• Adolf Loos

4. Nowe materiały i konstrukcje XIX w.

• 1740 - piece hutnicze

• 1778 - I maszyna parowa

• 1795 - I bateria

• 1805 - warsztat tkacki

• 1815 - zreformowano warsztaty

• 1825 - pierwsza lokomotywa

• Mosty:

• Pierwsze mosty budowane były z drewna i kamienia - następnie do budowy mostów wykorzystywano żeliwo i stal

• Połowa XVIII w. to czas rewolucji przemysłowej. Następują zmiany w produkcji żelaza. Udoskonalona technika wytopu i wysoka jakość materiału pozwalają na zastosowanie żelaza w mostownictwie.

• W porównaniu z ciężkimi, masywnymi mostami kamiennymi, mosty żeliwne cechowała lekkość konstrukcji i znaczna rozpiętość, jednak nie starano się wykorzystać zalet tego materiału w tworzeniu nowych rozwiązań konstrukcyjnych i estetycznych. Żelazo po prostu zastępowało kamień lub drewno. Sytuacja się zmieniła wraz z wynalezieniem stali.

• Stal wytrzymała na rozciąganie, pozwoliła na skonstruowanie nowoczesnych mostów wiszących, charakteryzujących się niezwykłą lekkością.

• Gdy pojawił się żelbet szybko zauważono jego zalety. Dzięki połączeniu w tym nowym materiale odporności betonu na ściskanie z odpornością stali na rozciąganie, stało się możliwe wykorzystanie go do wznoszenia mostów.

• Przykłady mostów:

• 1775-1779 - most na rzecze Severn - zaprojektowany przez architekta Thomasa F. Richarda - pierwszy żeliwny most

• 1839-1849 - most łańcuchowy w Budapeszcie - most stanowił pierwsze stałe połączenie leżących po przeciwnych stronach Dunaju,

• 1859-1864 - most Kierbedzia - pierwszy warszawski stalowy most na Wiśle.

• Most Golden Gate (Złote Wrota) - most łączący San Francisco z hrabstwem Marin

• Most im. Verrazano - największy most wiszącym na świecie zbudowany nad wejściem do portu w Nowym Jorku.

• Most noszący imię Vasco da Gamy - najdłuższy na świecie most (ponad 12 km) również leży w Portugalii i łączy brzegi rzeki Tag w Lizbonie.

• Wystawy światowe - nazwa zwyczajowo nadawana cyklicznym ekspozycjom prezentującym dorobek kulturalny, naukowy i techniczny krajów i narodów świata. Na wystawie światowej każdy kraj stara się pokazać to, co jest jego największym osiągnięciem, z czego jest dumny, co chciałby, aby wszyscy mogli podziwiać.

• I wystawa światowa (1851) - Wielka Wystawa Przemysłu Wszystkich Narodów, która odbyła się w Pałacu Kryształowym (Crystal Palace autorstwa Josepha Paxtona) w londyńskim Hyde Parku. Na wystawie znalazło się wszystko, co mogło zachwycić i zadziwić ówczesnych obserwatorów: potężne maszyny, armaty Kruppa, minerały i rękodzieło z najdalszych zakątków świata. Największe jednak zainteresowanie wzbudził rewelacyjny wynalazek służący porozumiewaniu się na odległość: telegraf.

• II wystawa światowa (1889) - wystawa odbyła się w Paryżu. Tym razem podziwiana była Wieża Eiffel'a, która miała być ukoronowaniem konstrukcji z żelaza. Wywołała sprzeciw środowiska architektonicznego.

• Budownictwo szkieletowe - Szkoła chicagowska - w architekturze określenie wczesnomodernistycznych trendów w twórczości architektów działających w Chicago pod koniec XIX i na początku XX w. Wznoszone przez szkołę chicagowską budynki posiadały płaski dach, stalową strukturę, widoczną w podziale elewacji oraz obszerne przeszklenia. Ściany elewacyjne pokryte były najczęściej fabrycznie produkowaną terakotą, lecz obfitowały w ornamenty, zwłaszcza w postaci wici roślinnych - przedstawicielem szkoły jest Louis Sullivan

5. Architektura przełomu wieku (1890-1914)

6. Ekspresjonizm i modernizm

• Lata 1918-1939 - okres międzywojenny

• Pojawiają się 2 prądy: ekspresjonizm i modernizm - na początku dominujący jest ekspresjonizm, potem zwycięża modernizm

• Ekspresjonizm - dla ekspresjonizmu charakterystyczne było silne podkreślanie kierunku pionowego lub poziomego, tworzenie dynamicznych form w celu wywołania wrażenia strzelistości, nowoczesności, czy prędkości w jakiej budynek funkcjonuje.

• Przedstawiciele ekspresjonizmu:

• Erich Mendelsohn - Obserwatorium astronomiczne Einsteina w Poczdamie (symbol architektury ekspresjonistycznej), Dom towarowy Rudolf Petersdorff we Wrocławiu, Dom towarowy Schocken w Stuttgarcie

• Max Berg - Hala Stulecia (Hala Ludowa) we Wrocławiu

• Modernizm - odrzuca detal, prosta architektura

• Przedstawiciele modernizmu:

• Ludwig Mies van der Rohe - używa hasła „mniej znaczy więcej”, co oznacza im mniej detali to konstrukcja jest bardziej wartościowa

• Walter Gropius - założył szkołę architektury Bauhaus - uważał, ze architekt powinien mieć przygotowanie (szkoła uczy poprzez majstra do architekta)

• Le Corbusier - kult prostej architektury, budynek powinien oderwać się od Ziemi, żeby nie zajmować powierzchni, nie musi mieć dachu, zamiast niego tarasy. Dom jest skierowany do Słońca.

• Frank Lloyd Wright - reprezentuje architekturę organiczną, czyli wnikającą w krajobraz, realizuje domy preriowe (jednorodzinne), nazywane tak ze względu na ich dopasowanie do krajobrazu

• Konstruktywizm - w architekturze prąd charakteryzujący się podkreślaniem cech konstrukcyjnych obiektu budowlanego (konstrukcja decyduje formie), jeden z głównych kierunków architektury modernistycznej.

7. Le Corbusier, Mies van der Rohe, F.L. Wright

• Le Corbusier - kult prostej architektury, budynek powinien oderwać się od Ziemi, żeby nie zajmować powierzchni, nie musi mieć dachu, zamiast niego tarasy. Dom jest skierowany do Słońca.

• Le Corbusier:

• „Blok marsylski”, to ogromny betonowy blok mieszkalny - betonowa budowla, której mieszkańcy po przyjściu z pracy nie musieli już opuszczać. Mieli tam sklepy, punkty usługowe, kawiarnie, kina, baseny itp.

• bierze udział w projektowaniu budynku ONZ w Nowym Jorku - polski architekt Maciej Nowicki pracował przy budowie

• Plan urbanistyczny miasta Chandigarh i budynki użyteczności publicznej w Indiach

• W Ronchamp znajduje się kaplica Notre Dame du Haut zaprojektowana przez Le Corbusiera - jest to obiekt zrywający z modernistyczną architekturą (rozpoczął architekturę nowoczesną) - od tego obiektu rozpoczyna się architektura rzeźbiarska

• Ludwig Mies van der Rohe - używa hasła „mniej znaczy więcej”, co oznacza im mniej detali to konstrukcja jest bardziej wartościowa

• Mies van der Rohe:

• Działa w USA

• Architektura stalowa

• Konstrukcja to ściana + szkło.

• Cecha charakterystyczna - prostota

• Stawia budynki jednorodzinne, na ogromnym terenie, w olbrzymim parku, odizolowanym

• Powstaje dużo wieżowców z prostymi ścianami.

• Frank Lloyd Wright - reprezentuje architekturę organiczną, czyli wnikającą w krajobraz, realizuje domy preriowe (jednorodzinne), nazywane tak ze względu na ich dopasowanie do krajobrazu

• Frank Lloyd Wright

• Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku - budowla w kształcie białej spirali - niezwykła geometria scentralizowanego wnętrza umożliwia zwiedzającym przemieszczanie się po łagodnie opadającej spiralnej rampie podczas oglądania wystaw czasowych.

8. Architekci Warszawy 1920-1939

• Rudolf Świerczyński:

• Architekt rządowy

• Od rozwiązań nawiązujących do klasycyzującej tradycji architektury polskiej przeszedł do form modernistycznych.

• Bank Gospodarstwa Krajowego w Warszawie

• Ministerstwo Komunikacji przy ul. Chałubińskiego w Warszawie

• Kazimierz Skórewicz:

• Architekt rządowy

• prowadził liczne prace konserwatorskie, m.in. na Zamku Królewskim

• gł. dzieło: gmach z salą posiedzeń Sejmu

• Tadeusz Tołwiński:

• autor opracowań urbanistycznych

• projekt muzeum Narodowego w Warszawie

• Czesław Przybylski:

• Twórca licznych budowli użyteczności publicznej,

• Budynek Teatru Polskiego

• Wydział Elektrotechniki i Technologii Chemicznej Politechniki W-wskiej

• Romuald Gutt:

• Buduje dużo drobnych obiektów

• Poczta w Ciechocinku

• Franciszek Mączyński:

• Buduje on bardzo dużo kościołów i budynki użyteczności publicznej

• Ministerstwo Oświaty na Szucha

• Bohdan Pniewski:

• gmach Narodowego Banku Polskiego w Warszawie

• odbudowa i rozbudowa Teatru Wielkiego w Warszawie

• Lachert i Szanajca:

• zespół architektów bardzo szanowany

• wyraźnie pod wpływem Corbusiera

• Małżeństwo Brukalskich:

• budują osiedle „Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa” na Żoliborzu

• Syrkusowie:

• budują bardzo luksusowe domy

• Budują domy dla robotników na Rakowcu - Towarzystwo Osiedli Robotniczych TOR

9. Architektura zachodnia 1945-1955

• Po 1945 r. następuje odbudowa zniszczonych miast

• Odbudowa miasta Hawr we Francji przez Gustawa Perreta - stosuje żelbet - buduje centrum, ratusz, duże partie zabudowy mieszkaniowej.

• Le Corbusier:

• „Blok marsylski”, to ogromny betonowy blok mieszkalny - betonowa budowla, której mieszkańcy po przyjściu z pracy nie musieli już opuszczać. Mieli tam sklepy, punkty usługowe, kawiarnie, kina, baseny itp.

• bierze udział w projektowaniu budynku ONZ w Nowym Jorku - polski architekt Maciej Nowicki pracował przy budowie

• Plan urbanistyczny miasta Chandigarh i budynki użyteczności publicznej w Indiach

• W Ronchamp znajduje się kaplica Notre Dame du Haut zaprojektowana przez Le Corbusiera - jest to obiekt zrywający z modernistyczną architekturą (rozpoczął architekturę nowoczesną) - od tego obiektu rozpoczyna się architektura rzeźbiarska

• Maciej Nowicki:

• Realizuje paraboleum (parabola z halą): łuki żelbetowe, pierwszy budynek, który przekreśla budowę uporządkowaną

• Mies van der Rohe:

• Działa w USA

• Architektura stalowa

• Konstrukcja to ściana + szkło.

• Cecha charakterystyczna - prostota

• Stawia budynki jednorodzinne, na ogromnym terenie, w olbrzymim parku, odizolowanym

• Powstaje dużo wieżowców z prostymi ścianami.

• Jorn Utzon:

• Opera w Sydney - symbol architektury nowoczesnej

• Nervi:

• włoski konstruktor i architekt, jeden z najwybitniejszych twórców w dziedzinie żelbetowych konstrukcji budowlanych

• uważa że architektura powinna wynikać ze struktury budynku

• Hala audiencjonalna papieży w Watykanie

10. Architektura polska 1945-1955

• Zniszczenia po Powstaniu Warszawskim były bardzo duże, ale równie duże były zmiany w krajobrazie Warszawy, które poczyniono po 1945 roku - w czasie tzw. odbudowy stolicy.

• Podjęto uchwałę o odbudowie Warszawy jako stolicy Polski. 14 lutego 1945 powołane zostało Biuro Odbudowy Stolicy pod kierownictwem Romana Piotrowskiego.

• Tym, co na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych wyróżniało architekturę w krajach bloku sowieckiego, był realizm socjalistyczny (socrealizm), obowiązujący we wszystkich dziedzinach sztuki. Socrealizm nakazywał artystom eksponować "formy narodowe" i "socjalistyczną treść".

• Socrealizm (obowiązujący w Polsce tylko kilka lat) pozostawił po sobie wiele wartościowych dzieł architektonicznych. Najbardziej monumentalne założenia zaczerpnięte zostały z ulubionej przez teoretyków tradycji klasycznej. Stąd kolumnady, założenia osiowe. Sięgano w owym okresie również do kameralnych wzorów architektury XVIII wieku i międzywojennego modernizmu.

• Socrealizm - architektura nastawiona na konkurowanie z Zachodem, bogata, wykorzystująca tradycyjne formy, dąży do elementów historycznych.

• Odbudowujący Warszawę architekci zostali podporządkowani czy raczej przyporządkowali do celów stricte politycznych. Miała zostać wymazana rola architektury warszawskiej jako architektury kapitalistów, kleru i zamożnej klasy średniej. W tym celu nie odbudowywano niektórych budowli pozwalając im niszczeć, by je w końcu rozebrać.

• Specyficzną metodę stosowano w stosunku do kościołów - odbudowując w pompatyczny i propagandowy sposób jeden kościół, np. kościół św. Anny na Krakowskim Przedmieściu, a pozwalając na niszczenie wszystkim pozostałym. Zasłaniano także fasady kościołów nowymi, oczywiście wysokimi i postawionymi akurat w pobliżu kościołów budowlami

• Inna charakterystyczną cechą zmiany klasowego wyglądu Warszawy była przebudowa śródmieścia stolicy. W sposób bezdyskusyjny zmieniono wygląd centrum Warszawy - na miejscu niezliczonych kamienicach zamieszkałych przez klasę średnią postawiono pałac Kultury i Nauki im. Józefa Stalina.

• Przykłady architektury:

• Centralny Dom Towarowy - dzisiejszy Smyk - Autorami byli Ignatowicz i Romański.

• Stadion Dziesięciolecia

• Osiedla Muranów - tania mieszkaniówka

• Budowa trasy WZ, osiedla dla Mariensztacie, Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej (MDM) - architekt i urbanista Józef Sigalin

• Ministerstwo Obrony Narodowej

• Ministerstwo Rolnictwa

• Budowa NBP - Bohdan Pniewski

• GUS - Jan Gutt

• Rozbudowa Sejmu - dokonuje Bohdan Pniewski, wcześniejsze wykonanie Skórewicz

Cześć II

1. Architektura rzeźbiarska

• W Ronchamp znajduje się kaplica Notre Dame du Haut zaprojektowana przez Le Corbusiera - jest to obiekt zrywający z modernistyczną architekturą (rozpoczął architekturę nowoczesną) - od tego obiektu rozpoczyna się architektura rzeźbiarska

• Jorn Utzon:

• Opera w Sydney - symbol architektury nowoczesnej

• Frank Lloyd Wright

• Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku - budowla w kształcie białej spirali - niezwykła geometria scentralizowanego wnętrza umożliwia zwiedzającym przemieszczanie się po łagodnie opadającej spiralnej rampie podczas oglądania wystaw czasowych.

• Nervi:

• włoski konstruktor i architekt, jeden z najwybitniejszych twórców w dziedzinie żelbetowych konstrukcji budowlanych

• uważa że architektura powinna wynikać ze struktury budynku

• Hala audiencjonalna papieży w Watykanie

• Kenzo Tange:

• Hale igrzysk olimpijskich w Tokio

• Hala olimpijska - układ liniowy, jest to coś japońskiego, ale bardzo współczesne formy

• Richard Buckminster "Bucky" Fuller:

• Wsławił się skonstruowaniem 'kopuły geodezyjnej', budynku, którego półsferyczny szkielet wypełniony wielokątami nadawał zaskakujące rezultaty pod względem wytrzymałości, stabilności i łatwości wybudowania w połączeniu z niskimi kosztami.

• Oscar Niemeyer:

• Zaprojektował wiele budynków użyteczności publicznych i mieszkalnych, m.in. urbanistyczno-architektoniczny plan nowej stolicy Brazylii miasta Brasilia

2. Architektura postmodernistyczna

• 1972 r. - data umowna końca modernizmu to zburzenie wielkopłytowych apartamentowców w Nowym Jorku

• Charakterystyka postmodernizmu:

• Odrodzenie detali

• Sięgnął po detal historyczny: łuk

• Znaczenie budynkowi nadają zarówno klasyczne, jak i nowsze symbole (portal, wieża, szkło)

• Funkcjonalizm jest odrzucany, architektura jest traktowana jako sztuka oderwana od realiów.

• Budynkom nadaje się indywidualny rys, nastawiając się jednak przede wszystkim na ich współudział w kreowaniu przestrzeni.

• Postmodernizm rehabilituje dawne i tradycyjne miasto, przeciwstawiając się modernistycznemu modelowi osiedla i zastępując go dzielnicami.

• Przedstawiciele Postmodernizmu:

• Robert Venturi - architekt i teoretyk architektury

• Ieoh Ming Pei - przezrostyczna piramida na dziedzińcu Luwru w Paryżu

• Philip Johnson - biurowiec Transco Tower

• Centre Georges Pompidou - budynek położony w paryskiej dzielnicy, w którym mieści się muzeum sztuki współczesnej oraz główna biblioteka publiczna stolicy Francji - Prezydent Francji podjął decyzję utworzenia centrum kulturalnego. Ogłoszono międzynarodowy konkurs architektoniczny, w którym zwyciężył projekt Renzo Piana i Richarda Rogersa - Ogólna struktura budynku jest oryginalnym pomysłem Piana i Rogersa, lecz silnie inspirowanym przez teoretyczny projekt Fun palace - idealnej przestrzeni widowiskowo-wystawienniczej. Wszystkie zewnętrzne instalacje pomalowane są na różne kolory, z których każdy odpowiada innej funkcji. Niebieski to układ klimatyzacyjny, żółty - instalacje elektryczne, czerwony - cieplne, a zielony to wodociągi. Trzy najwyższe piętra budowli zajmuje Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

3. Poszukiwanie nowych rozwiązań

• Richard Buckminster "Bucky" Fuller:

• Wsławił się skonstruowaniem 'kopuły geodezyjnej', budynku, którego półsferyczny szkielet wypełniony wielokątami nadawał zaskakujące rezultaty pod względem wytrzymałości, stabilności i łatwości wybudowania w połączeniu z niskimi kosztami.

• Renzo Piano:

• Centre Georges Pompidou - budynek położony w paryskiej dzielnicy, w którym mieści się muzeum sztuki współczesnej oraz główna biblioteka publiczna stolicy Francji - Prezydent Francji podjął decyzję utworzenia centrum kulturalnego. Ogłoszono międzynarodowy konkurs architektoniczny, w którym zwyciężył projekt Renzo Piana i Richarda Rogersa - Ogólna struktura budynku jest oryginalnym pomysłem Piana i Rogersa, lecz silnie inspirowanym przez teoretyczny projekt Fun palace - idealnej przestrzeni widowiskowo-wystawienniczej. Wszystkie zewnętrzne instalacje pomalowane są na różne kolory, z których każdy odpowiada innej funkcji. Niebieski to układ klimatyzacyjny, żółty - instalacje elektryczne, czerwony - cieplne, a zielony to wodociągi. Trzy najwyższe piętra budowli zajmuje Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

• F. Otto

4. Realizacje w Polsce i w Warszawie w latach 1955-1989

• Za Edwarda Gierka:

• Dworzec Centralny

• Trasa Łazienkowska - Józef Sigalin

• Jan Zachwatowicz - polski architekt, profesor Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej - odbudowa Starego Miasta

• Marek Budzyński - polski architekt i urbanista, profesor Politechniki Warszawskiej - gmach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, budynki na osiedlu Ursynów (budynki wielorodzinne i szeregowe, szkoły podstawowe)

• Jan Bogusławski

• Jerzy Skrzypczak - specjalista wznoszenia budynków wysokich

• Fabryka Trzciny w Warszawie

5. Planowanie przestrzenne w Polsce

• Urbanistyka - nauka o budowie miasta i jego rozwoju

• Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

• Podstawowy dokument - Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego

• Planowanie przestrzenne na poziomie lokalnym należy do zadań własnych gminy.

• Miejscowy plan jest aktem prawa miejscowego - wszystkie podmioty biorące udział w realizacji planu, temu planu muszą być podporządkowane

• W planie miejscowym określa się obowiązkowo:

1. Przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania;

2. Zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego;

3. Zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;

4. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;

5. Wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych;

6. Parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy;

7. Szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych planem miejscowym;

8. Szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy;

9. Zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;

10. Sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów

• W planie miejscowym określa się w zależności od potrzeb:

1. Granice obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości;

2. Granice obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej;

3. Granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji;

4. Granice terenów pod budowę obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m²;

5. Granice terenów rekreacyjno - wypoczynkowych oraz terenów służących organizacji imprez masowych;

6. Granice pomników zagłady oraz ich stref ochronnych, a także ograniczenia dotyczące prowadzenia na ich terenie działalności gospodarczej.

6. Studium uwarunkowań kierunkowych rozwoju miast - funkcje miasta

• Dokument, który poprzedza Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego to Studiów uwarunkowań i kierunków rozwoju gminy

• Studiów uwarunkowań i kierunków rozwoju gminy:

1. Studium - nie jest to dokument, który obliguje do przestrzegania przez wszystkie podmioty realizujące - inaczej nić miejscowy plan

2. Studium - to dokument obowiązujący władzę gminy, która go sporządziła

3. Rozwiązanie na długi horyzont czasowy: 20-30 lat

4. Określa się tereny, dla których muszą być sporządzone miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego

5. Potrzeby regionalne

• W studium określa się w szczególności:

1. obszary objęte lub wskazane do objęcia ochroną na podstawie przepisów szczególnych

2. lokalne wartości zasobów środowiska przyrodniczego i zagrożenia środowiska

3. obszary rolne przestrzeni produkcyjnej w tym wyłączone z zabudowy

4. obszary przewidywane pod zabudowę ze wskazaniami obszarów z przeznaczeniem inwestycyjnym

5. warunki rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej w tym tereny przeznaczone na cele sportowe i budowanie oczyszczalnię ścieków

7. Architekci światowi przełomu wieków

• Norman Foster:

• autor licznych projektów obiektów użyteczności publicznej w różnych krajach

• kopuła Reichstagu w Berlinie

• ratusz w Londynie

• biurowiec Metropolita w Warszawie

• Santiago Calatrava:

• hiszpański architekt i inżynier którego twórczość staje się coraz bardziej popularna na całym świecie

• Most w Sevilli

• Most podwieszany z pochylonym pylonem

• Mosty kładki

• Dworzec kolejowy w Lionie

• Wieża kontroli lotów w Lizbonie

• Opera na Teneryfie

• Friedensreich Hundertwasser:

• Formy klasyczne

• Nawiązywał do Gaudiego

• dworzec kolejowy w Uelzen

• Renzo Piano:

• Centre Georges Pompidou - budynek położony w paryskiej dzielnicy, w którym mieści się muzeum sztuki współczesnej oraz główna biblioteka publiczna stolicy Francji - Prezydent Francji podjął decyzję utworzenia centrum kulturalnego. Ogłoszono międzynarodowy konkurs architektoniczny, w którym zwyciężył projekt Renzo Piana i Richarda Rogersa - Ogólna struktura budynku jest oryginalnym pomysłem Piana i Rogersa, lecz silnie inspirowanym przez teoretyczny projekt Fun palace - idealnej przestrzeni widowiskowo-wystawienniczej. Wszystkie zewnętrzne instalacje pomalowane są na różne kolory, z których każdy odpowiada innej funkcji. Niebieski to układ klimatyzacyjny, żółty - instalacje elektryczne, czerwony - cieplne, a zielony to wodociągi. Trzy najwyższe piętra budowli zajmuje Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

• Imre Makovecz:

• architekt węgierski, który jest wybitnym przedstawicielem nurtu tzw. architektury organicznej:

• współczesny regionalizm postępowy - nawiązanie do materiałów i form występujących na danym terenie (kamień, drewno)

1

---