Kolokwium z Endokrynologii Ginekologicznej (Karowa) z dn. 07.11.2008
Kolokwium było pisemne - trwało ok. pół godziny. 2 grupy: A i B. Oto pytania:
Mechanizm procesu owulacji.
Wpływ estrogenów na narząd rodny.
Zdefiniuj PCOS.
Pozaantykoncepcyjne działania klasycznej dwuskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej.
Przeciwwskazania do hormonalnej terapii zastępczej.
Teoria dwóch komórek.
Wpływ progesteronu na narząd rodny.
Objawy kliniczne hiperprolaktynemii.
Przeciwwskazania do antykoncepcji hormonalnej.
Wskazania do hormonalnej terapii zastępczej.
co to jest pierwotny, a co to wtórny brak miesiączki?
Pierwotny: wcale nie ma miesiączki po 16 rz. Przyczyny: zaburzenia chromosomalne-najczęściej, wady rozwojowe narządu rodnego, zaburz podwzorz-przys, zaburz cz jajnikow, brak wrażliwości na androgeny-mezczyna, wzrost PRL
Wtorny: nie ma jej 6 miesiecy, wczesniej była (zaburz podwgorz-przys, wzrost PRL, zaburz cz jajnikow, zmiany w narzadzie rodnym)
2. do którego roku życia najpóżniej w normie pierwsza miesiączka?
9-16rz
3. co to próba progesteronowa?
W przypadku braku miesiączki lekarz najczęściej kieruje na badania hormonalne: FSH, LH, TSH, prolaktyny. Może także wykonać test progesteronowy (próba P) i sprawdzić czy obserwowane jest krwawienie po odstawieniu leku. Zwykle podaje się doustnie medroxyprogesterone acetate (Provera) 10 mg dziennie przez 7-10 dni. Krwawienie, które pojawia się w ciągu tygodnia od ostatniej pigułki nazywane jest krwawieniem z odstawienia. Oznacza też, że wystarczająca ilość estrogenów jest obecna (zwykle powyżej 40 pg/ml), aby śluzówka macicy rozrosła się, a brak menstruacji spowodowany jest brakiem owulacji i progesteronu. Gdy krwawienie się nie pojawia, zaleca się zbadanie poziomu FSH. Wysoki wskazuje na zaburzenia w funkcjonowaniu jajników. Jeśli jest w normie, do kuracji dodaje się estrogeny. To tak zwana próba E-P (estrogenowo-progesteronowa). Krwawienie w 5-8 dni po kombinacji estrogeny-progesteron oznacza, że najprawdopodobniej błąd leży na linii podwzgórze - przysadka. Brak (wynik ujemny próby) natomiast wskazuje na utrudnienie wypływu krwi, co oznacza, że przyczyną zaburzeń jest macica - nieprawidłowości jej śluzówki, zrosty, wady wrodzone lub nabyte.
4. co to hiperprolaktynemia?
Zwiekszone wydzielanie prolaktyny przez przysadke mozgowa, norma prolaktyny to 20-25ng/ml, gruczolaki przysadki!!!, stres, ciaza i laktacja zwiększają jej wydzielanie.
5. objawy hiperprl u kobiet i meżcz.?
K; zaburzenia owulacji (oligomenorhea), dysplazja wlokn-torbiel sutka, mlekotok
M: impotencja, spadek testosteronu, nieruchome plemniki, ginekomastia i mlekotok
6. leczenie hiperprolaktynemii
agonisci rec dopaminergicznego -bromokryptyna, kwas lizerginowy, chinagolid, karbegolina
adenektomia transfenoidalna, g-knife
7. przyczyny hiperprlolaktynemii
zmiany organiczne w podwzgórzu, przysadce-gruczolaki, niedocz tarczycy, PCO, ch Cushinga, ch Addisona
8. antykoncepcja p/wskazania
zakrzepica w wywiadzie, powyżej 35rz i palenie, ciaza, karmienie, ch wątroby, cholestaza w ciąży, migrena z aura, zły wynik cytologii, ch pęcherzyka żółciowego i inne!
9. korzyści antykoncp.
Torbiele jajnikow, endometrioza, zap. przydatkow, osteoporoza, rak endometrium, jajnika, sutka?, znosi bolesne miesiączkowanie, zapobiega tworzeniu się pęcherzyków, torbieli jajnikow,
10. ryzyko, tzn minusy antykoncepc
krwawienia, plamienia, tradzik, wzrost m ciala, nudności, wymioty, grzybice pochwy, bole sutkow, wzrost cisnienia, wzdęcia, watroba
11. wsk do hormonalnej terpii (HTZ to nieaktualna nazwa!)
przedwczesna menopauza, obj. naczynioruchowe, ukl mocz-plc, psychiczne, osteoporoza, dysgenezja gonad, odtwarzanie cyklu u sportsmenek
12. p/wsk do HT
ciaza, choroba wątroby, niewyjaśnione krwawienia z drog rodnych, ch. zakrz-zator, rak sutka lub endometrium, ch. wiencowa
ch zakrz-zator w wywiadzie, rak sutka w rodzinie, raki w wywiadzie, ch.watroby
13. badania do HT
Badanie ginekologiczne, mammografia, cytologia szyjki macicy, usg narzadu rodnego, profil lipidowy, morfologia, enzymy watrobowe
14. plusy i jakie ryzyka HT?
Poprawa jakości zycia (pozbycie się objawow wypadowych i psychicznych), kardioprotekcja, osteoprotekcja, ch. Alzheimera, rak jelita grubego
Rak sutka, rak jajnika, endometrium, zakrzepica, NT, cukrzyca, kamica pecherzyka
15. niepłodność pierwotna, niepłodność wtórna
Pierwotna: nigdy nie była w ciazy
Wtorna: była w ciazy, poronila lub urodzila
16. podstawowa diagnostyka niepłodności
Wywiad z kobietą/mężczyzną, badania przedmiotowe kobiety/mężczyzny, badanie nasienia, hormony (LH, FSH, PRL, Progesteron, TSH, E2, Androgeny, Testosteron, DHEA(S)), ocena sluzu szyjkowego, bad. drożności jajowodow, diagnostyka owulacji, endoskopia
17. co robimy jeśli u kobiety po menopauzie krwawienie
Diagnostyka w kierunku 1)raka trzonu macicy 2)zmian łagodnych 3)raka szyjki macicy
Łyżeczkowanie trzonu i oddzielnie szyjki macicy
(polipy, zapalenia endometrium, ksztaltka, miesniaki, nowotwory jajnika)
18. co to jest nadmierne owłosienie i jak się to leczy?
Nadmierne owłosienie (hirsutyzm) to występujące u kobiet nadmierne owłosienie w miejscach typowych dla mężczyzn. Najczęściej jest to twarz, ramiona, klatka piersiowa, plecy, wewnętrzne powierzchnie ud.
Przyczyny: nadnercza (przerost, guzy, z. Cushinga), jajniki (guzy, PCO-najczesciej), mieszane, leki (androgeny, steroidy), idiopatyczne (wzrost aktywności 5a reduktazy, wzrost wrazl. rec.androgenowych)
Leczenie: usuwanie owłosienia, tabletki antykoncepc (wzrost SHBG, antag. rec. androgenowego-spironolakton, octan cyproteronu-diane, androkur), analogi GnRH, antag. rec.androg., inhibitory 5a reduktazy-finasteryd, leki zwiększające wrażliwość na insuline, ketokonazol
19. co to zespół policystycznych jajników
Zaburzenie endokrynolog. u kobiet w wieku rozrodczym. Androgenizacja, cykle bezowul., zaburz. Miesiączkowania, hirsutyzm, niepłodność, hiperinsulinizm, insulinoop.
20. rozpoznanie PCO
Kryteria Rotterdamskie
+ wzrost estrogenów, prolaktyny, LH, FSH, stos. LH/FSH, spadek SHBG
21. powikłanie metaboliczne i inne PCO
Poronienia, cukrzyca (hiperins, insulinoop), hiperlipidemia (wzrost LDL, TG, spadek HDL), ch. ukł. krążenia, nowotwory endometrium, niepłodność