Bavelas, „Wzory komunikacji w grupach zadaniowych”
Grupy wykazują tendencję do wytwarzania takich wzorów komunikowania, które ułatwiają dopływ wcześniejszych i bardziej zadowalających idei, informacji i decyzji. Jeśli grupa nie podlega kontroli zewnętrznej, jest oczywiste, że wzory interakcji, jakie się w niej wytwarzają i ustalają, są wytworem procesów społecznych zachodzących w grupie. Jednakże grupa, która jest częścią wielkiej organizacji, rzadko ma swobodę w doborze określonych środków komunikowania.
Wzajemnie nakładające się wzory komunikacji mogą wpływać na pewne aspekty procesu grupowego. Rodzi to pytanie, w jaki sposób ustalony wzór komunikowania się może wpływać na działanie i życie grupy.
Dyspersja - suma wewnętrznych odległości
Względna centralność - suma wszystkich wewnętrznych odległości wzoru podzielonych przez całkowitą sumę odległości każdej pozycji w danym wzorze komunikowania się
W pewnych wzorach oszczędność czasu uzyska się kosztem przekazywanych wiadomości; zaś wykonywanie zadania przy posłużeniu się minimum informacji pociągnie za sobą przedłużenie czasu jego wykonania.
Dane Levitta poważnie wzmacniają hipotezę, że osobnik uważany za przywódcę przez grupę (w warunkach eksperymentu) najprawdopodobniej będzie zajmował najbardziej centralną pozycję. Dane te potwierdzają też hipotezę, iż ilość błędów wiąże się z właściwościami wzoru komunikowania się.
Wielokrotnie wykazano w psychologii indywidualnej, że układ odniesienia jednostki może istotnie hamować rozwiązywanie problemu wymagającego rozwiązań okrężnych. Co do badanych grup, to intuicja ta niezmiennie miała miejsce w odniesieniu do pewnych członków. Dlaczego zatem nie rozprzestrzeniła się ona na całą grupę w każdym z przypadków? Czy możliwe, by w pewnych wzorach komunikowania się prawdopodobieństwo efektywnego zastosowania występujących intuicji było większe niż w innych?
Uwagi końcowe
Coraz bardziej staje się jasne, że każdy postęp w zrozumieniu samego siebie musi opierać się na bardziej adekwatnych wzajemnych kontaktach. Problem jest szczególnie wyraźny w tych dziedzinach, w których trzeba dokonać skutecznego i zbiorowego wysiłku.
Wydaje się bardzo prawdopodobne, że w warunkach eksperymentalnych istnieją różnice pomiędzy pewnymi wzorami. Różnice te, tak wyraźnie wykryte na drodze eksperymentalnej, odnoszą się do:
a) umiejscowienia we wzorze osobnika uznanego za przywódcę
b) prawdopodobieństwa pojawienia się błędów w wykonywaniu zadania
c) stopnia satysfakcji członków grupy
Zauważmy ponadto, że we wzorach o wysokim stopniu centralizacji wewnętrzna organizacja rozwija się szybko oraz jest bardziej trwała, zaś ilość błędów w rozwiązywaniu zadania jest mniejsza. Równocześnie jednak obniża się morale. Zrozumiałe jest, że niski poziom morale będzie na dłuższą metę wpływał negatywnie na trwałość i dokładność wewnętrznej organizacji wzoru.