1. Człowiek jako podmiot edukacji i wychowania ( to trzeba jeszcze uzupełnić ale ja tego nie mam)

•Podmiotowość określana jest jako aktywna relacja człowieka do otaczającej rzeczywistości i możliwości wpływu na ową rzeczywistość.

•Na podmiotowość składają się:

- działalność podmiotowa jednostki,

-świadomość obiektywnej sytuacji i własnej odrębności.

•Podmiotowość jest aktywnym, celowym i świadomym uczestniczeniem w rzeczywistości.

•Istotnym elementem podmiotowości jednostki ludzkiej jest poczucie, że jest ona podmiotem w relacjach ze światem zewnętrznym.
•Poczucie podmiotowości zależy od

-sformułowania celu działania,

-gotowości do osobistego formułowania celów, wartości i standardów,

-stopnia zgodności efektów podjętych działań z założonymi celami,

-stopnia trudności podjętego przez jednostkę działania

- wagi wartości osobistych realizowanych przy pomocy owego działania.

•Podmiotowość człowieka wyrasta z jego indywidualności i oznacza jego prawo do bycia sobą zgodnie z własną osobowością, zdolnościami i doświadczeniami.

•Podmiotowość to także przeświadczenie, że człowiek jest współtwórcą zdarzeń w otaczającym go świecie.

•Za podmiotowością uczniów w pracy dydaktyczno - wychowawczej przemawiają ważkie argumenty. •Dotyczą one przede wszystkim postawy człowieka, który ma poczucie sprawstwa powiązanego z poczuciem kontroli wewnętrznej. Ludzie tacy skłonni są :

- traktować większość życiowych sytuacji jako sytuacje zadaniowe,

- które muszą rozwiązać; -

-są bardziej realistyczni w działaniu; -

- są wrażliwi na informacje i sami poszukują informacji ułatwiających im działanie; -

-uczą się na własnych doświadczeniach; -

-mają silniejsze poczucie odpowiedzialności;

-są odporniejsi na stres i frustrację.

Podmiotowość - to poczucie bycia kimś, posiadanie tożsamości odróżniających jednostkę od innych. W jej ramach człowiek wierzy, że własna aktywność w znacznym stopniu zależy od niego samego. Aby stać się podmiotem trzeba dokonać świadomych założeń dotyczących samego siebie i wybrać własną drogę rozwoju. Poczucie podmiotowości rozszerza możliwości edukacyjne człowieka i pozwala na rozkwit jego osobowości

2. Zalożenie systemu i Główne idee przewodnie lasaliańskiego systemu wychowawczego:

Założenia: (chyba to )

•Początki nauczania pozaszkolnego, zawodowego i reedukacyjnego; •Stworzenie ciała pedagogicznego;

•Traktowanie misji nauczyciela w kategorii powołania i służby;

•Zasada zgodności postępowania z wyznawanymi poglądami;

•Korelacja z założeniami psychologii różnic indywidualnych i psychologii humanistycznej Carla Rogersa.

•Unowocześnienie wychowania:

•Religia alfą i omegą pedagogii;

•Integralne ujmowanie wychowanka;

•Szacunek dla wzniosłości i słabości człowieczeństwa wychowanków;

•Stalą obecność wychowawcy pry wychowankach;

•Formacja samych nauczycieli podstawą transmisji wartości, norm i ideałów wychowawczych.

•Zespolił 3 warstwy znamionujące rozwój człowieka - natury, kultury i nadprzyrodzoności;

•Uwzględnił środowisko uczniów - ich dyspozycje wrodzone i nabyte, czas i miejsce działania;

•Respektuje prawa osobowości zgodnie z zasadami, jakie obecnie głosi psychologia różnic indywidualnych;

•Postulował wykształcenie w jeżyku ojczystym i formację przygotowującą ucznia do „dobrego życia" (społecznego i zawodowego);

•Wskazywał nauczycielom i uczniom ideały chrześcijańskie;

•System ten nie byl i nie jest systemem zamkniętym.

Idee:

•wspólnotowość

•poznanie psychiki dziecka

•miłość pedagogiczna

•stosowanie metod prewencyjnych

•realizm wychowawcy

•Wspólnotowość;

-Wspólnotowość nauczycieli: Środkiem do utrzymania jedności we wspólnocie - pomimo różnicy temperamentów jest miłosne znoszenie błędów współbraci (tolerancja, akceptacja, cierpliwość); •Jedność i zgoda wspólnoty nauczycielskiej udziela się atmosferze szkolnej i ma wpływ na wychowanie zarówno poszczególnych uczniów, jak i całej wspólnoty (prawo psychologicznego transferu).

-Wspólnotowość uczniów:

•Stała obecność nauczyciela przy uczniach;

•Wspólne posiłki;

•Integracja bogatych z ubogimi poprzez wzajemne współdziałanie w pracy.

•Poznawanie psychiki dziecka;

-Obserwacja zachowania dzieci ma służyć poznaniu jego wnętrza, po to, by dostosować

właściwą metodę oddziaływania:

-Zasada indywidualizacji - Postuluje dostosowanie metod oddziaływania do indywidualności dziecka; •Nakazuje prowadzenie „katalogów" — personalia ucznia, uwagi dotyczące wychowania w domu, uwagi dotyczące zachowania, charakterystyka zalet i wad, usposobienie ucznia

-Stosunek do kar:

•Dzieci stale skłonne do zuchwałości poprawiać przez zawstydzenie;

•Lekkomyślnych „trzpiotów" nie należy karać;

•Zawsze karać upartych za upór, ale z rozwagą;

•Nie wolno karać bez uprzedniego rozeznania błędu;

•Nie należy karać uczniów nieśmiałych, wrażliwych, lękliwych, i tych, które są przez

rodziców rozpieszczane;

•Wyjątkowo łagodnie traktować ucznia, który sam się przyznaje do winy.

•Miłość pedagogiczna

•Jest nieodzownym składnikiem oddziaływania pedagogicznego;

•Najistotniejsza cecha nauczyciela - wychowawcy;

•Serdeczna miłość nauczyciela pomaga osiągnąć zamierzone cele wychowawcze;

•Dobroć i uprzejmość prowokują nawet prymitywnych ludzi;

•Stosowanie metod prewencyjnych

•Postuluje czujność nauczyciela, jego zdolności spostrzegawcze i znajomość uczniów; •Zapobieganie jest bardziej racjonalne niż rugowanie post factum; •Czuwanie nad dziećmi utrwala w nich dobre nawyki;

Kopernikanizm wychowawczy":

•Zakaz stosowania kar cielesnych;

•Ograniczenie upomnień słownych;

•Zakaz używania słów obraźliwych ani gestów ubliżających uczniowi;

•Wprowadzenie tzw. „pokut", spełniających zadanie prewencyjne;

•Kara ma być aktem ostatecznym i odpowiadać rzeczywistej jakości wykroczenia

•1.Realizm wychowawczy:

•Nauka w szkole miała przygotowywać do życia w społeczeństwie, lepszej pracy i służyć

awansowi społecznemu:

•szkoły niedzielne dla młodzieży pracującej,

•kolegia techniczne dla synów kupieckich,

• szkoła morska,

•internat reedukacyjny dla młodocianych przestępców.

2)Realizm wychowawczy

•Formacja nauczycieli;

•Realizm programu;

•Realizm metody;

•Realizm ewangelizacyjny;

•Kultura bycia;

3. Wychowanie w duchu salezjańskim Hlond

Wychowanie w duchu salezjańskim:

•- bliskość, bezpośredniość i głębia w relacjach z wychowankami,

•- pracowitość, takt, dobry kontakt z młodzieżą, inteligencja i inne zalety

charakteru,

•- ciągłe przebywanie z młodzieżą i organizowanie jej zajęć,

4. System prewencyjny J. Bosco

System prewencyjny:

•polega on na tym, że podwładnych zaznajamia się z przepisami i regulaminem zakładu, a następnie roztacza się nad nimi taką opiekę, że wychowankowie znajdują się zawsze pod czujnym okiem dyrektora lub asystentów, którzy jako kochający ojcowie przemawiajądo nich, w każdej okoliczności służą im za przewodników, udzielają rad i upominają z dobrocią, co jest równoznaczne z postawieniem wychowanków w niemożności popełnienia wykroczeń [1].

• W systemie prewencyjnym ogromną rolę odgrywa więc postawa wychowawcy wobec wychowanka, oparta na miłości, życzliwości i zrozumieniu. Ukierunkowany jest na oddziaływania zapobiegawcze poprzez stosowanie zasady łagodności, zaufania i autentycznego dialogu wychowawczego.

(dodatek)

Założenia systemu prewencyjnego:

•upominanie i ostrzeganie wychowanków przed popełnianiem błędów w duchu braterstwa i

miłości - głosem serca;

•cierpliwość i zrozumienie dla żywości i energii wychowanków, którzy podczas zabawy

mogą zapominać o dyscyplinie;

•nawiązywanie przyjacielskich stosunków z wychowankami;

•całkowite poświęcenie się wychowankom zarówno dyrekcji, jak i wychowawców i

asystentów;

•zachowanie nieskazitelnej postawy moralnej.

Zalety systemu prewencyjnego:

•przełamuje bariery;

•próbuje zapobiec złu w jego początkach i uwrażliwia wychowanków

na jego unikanie;

•stawia chłopca w sytuacji prawie takiej, żeby nie mógł zgrzeszyć;

•zakłada stałą obecność wychowawcy - „bycie z";

•autorytet wychowawcy jest tutaj autorytetem ojca;

•wychowywanie przez pracę fizyczną

5.Asystencja w wychowaniu salezjańskim

•to ciągła obecność wychowawcy wśród wychowanków.(Nie należy jej zbyt łatwo utożsamiać z nadzorem czy pilnowaniem, )

•. Zadaniem wychowawców jest takie zorganizowanie zajęć dzieciom i młodzieży, by nie mieli czasu się nudzić, nie musieli i nie chcieli spędzać go z dala od obecności wychowawcy. •asystencja oznacza niepozostawianie nigdy wychowanków bez opieki, ale także na przykład dokładne wcześniejsze zaplanowanie gier i zabaw, przewidzenie czasu potrzebnego na poszczególne zajęcia, przygotowanie „wariantu rezerwowego” .

• Ponadto młodemu człowiekowi trzeba stale towarzyszyć, aby zyskał on poczucie bezpieczeństwa i miał świadomość, że wychowawca czuwa, i że w razie potrzeby jest gotowy służyć radą i pomocą

6. Koncepcja człowieka w socjalistycznym i liberalnym systemie wychowania

Liberalna koncepcja:

•człowiek natomiast dąży do celów wyższych i dlatego może stać się osobowością (W. Stern).

•Osobowość to taka osoba, która dąży do maksymalnego samorozwoju. Stern wskazuje 3 drogi rozwoju osobowości:

-autotelia realizacja celów własnych osoby w stosunku do osób równorzędnych, np. sympatia, miłość, walka lub nienawiść;

-heterotelia (gr. heteros - obcy) stanowi przejęcie celów obcych od osób nadrzędnych za własne, np. rodziny, narodu, partii, państwa;

- ideotelia (gr. eidos - idea, kształt) to droga rozwoju osobowości przez realizację najwyższych idei ludzkości, jak idea Prawdy, Dobra, Piękna i Świętości. •człowiek jest z natury dobry, a więc postępuje moralnie tylko wtedy, gdy żyje zgodnie ze swymi popędami;

•popęd seksualny - libido - stanowi jedyne źródło życia psychicznego i kieruje postępowaniem człowieka (Z. Freud);

* Teoria osobowości E. Sprangera - 6 typów osobowości:

1. teoretyczna, np. naukowca dążącego do wartości prawdy;

2. ekonomiczna, np. przemysłowca kierującego się zyskiem;

3. estetyczna, np. muzyka, poety realizujących piękno;

4. społeczna, np. lekarza społecznika kierującego się ku dobru społecznemu zdrowia ludzi;

5. polityczna czyli władcza, np. generała sprawującego władzę w państwie;

6. religijna, np. kapłana rozpatrującego życie w związku z Bogiem.

Socjalistyczna koncepcja:

•istota ludzka nie jest żadna abstrakcją tkwiącą w poszczególnej jednostce. Jest ona w swojej rzeczywistości całokształtem stosunków społecznych”.

•Indywidualność więc jest to ogół stosunków łączących jednostkę z innymi ludźmi i z przyrodą - żeby więc stać się osobowością trzeba zdobyć świadomość tych stosunków. Świadomość zdobywa się stając się osobowością komunistyczną.

• wg Marksa - alienacja pracy przez to, że:

1. człowiek staje się obcy wytworom własnej pracy, które nie należą do niego,

2. wyobcowuje się w stosunku do samego procesu pracy, który staje się tylko środkiem marnej egzystencji,

3. staje się obcy własnej istocie człowieczeństwa - żyje tylko po to, aby tworzyć,

4. staje się obcy innym ludziom, gdyż zrywa z nimi ideową łączność i przeciwstawia się tym, którzy z jego pracy korzystają.

• Marks traktuje osobę jako istotę świadomie przekształcającą świat i siebie, wyzwalającą się z alienacji rewolucyjnie w procesie powrotu do siebie - do swego człowieczeństwa - w procesie humanizacji.

7. Charakterystyka Pedagogiki Narodowej Bronisława Trentowskiego

Chowanna,- czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży.

•Podstawą Chowanny była filozofia człowieka, przypisująca istocie ludzkiej potencjalną boskość; oraz filozofia historii, głosząca, iż rozbudzenie w ludziach boskości i ustanowienie na ziemi królestwa wolnych synów bożych stanowi cel procesu dziejowego*.

Definicja pedagogiki wg Trentowskiego: „Pedagogika jest systematyczną umiejętnością, której celem wskazanie człowiekowi, jak ma wieść do prawdziwego dojrzenia, czyli do pełnoletności w wyższym słowa znaczeniu, własne lub cudze dziecię. Jej przeznaczeniem jest wykrycie środków, którymi da się bóstwo młode w piersi drzemiące, czyli bóstwo in potentia przebudzić i w istny jaw życia, tj. bóstwo in actu zamienić

Pedagogika narodowa:

• Krytyczny stosunek do przeszłości Polski;

• Zgodność postulatów wychowawczych z charakterem i przeznaczeniem narodu polskiego, z jego misją dziejową;

• Cel narodowy - wychowanie „boga-człowieka”, czyli „rzeczywistej istoty”;

Cztery prawidła pedagogiki:

Wychowanie wszystkości w istocie młodzieńca;

Wychowanie jedności jego istoty;

Wychowanie całości doczesnej;

Wychowanie całości wiekuistej.

8. Wychowanie personalne a społeczne w trójedni

Teoria wychowania personalnego

-Definicja- nakierowane na osobę ludzką, naturalne wydobywanie na jaw tego co w duszy osoby było skryte

-cel - dobro ja - człowieka jako osoby ludzkiej, czyli wydobywanie istoty człowieczeństwa oraz takich atrybutów osobowości jak: rozumność, wolitywność, uczuciowość

-przedmiot- Wydobyte na jaw istotności w osobie- chowane

-metoda- naturalna spontaniczność wzniecająca w dziecku żar miłości

• wychowanie personalne- ma na celu naturalne i spontaniczne wydobywanie wartości z głębin jestestwa ludzkiego, a wśród nich znajdują się m. in :miłość, wolność, odpowiedzialność, prawda, uczciwość, sprawiedliwość etc. (wychowanie to tyczy się wartości naturalnych i ich urzeczywistnianie)

Teoria wychowanie społecznego

-Definicja- nakierowanie ja- człowieka jako istotę społeczną, uspołecznienie wedle czasowo obowiązującego wzorca społeczno 0 kulturowego danej wspólnoty.

-cel- jest takie dobro ja - człowieka, które uwzględnia dobro społeczeństwa prorodzinnego i dobro społeczeństwa propaństwowego

-przedmiot- sprowadza się do kulturowego kształtowania wydobywanych na jaw - w ramach wychowania personalnego - duchowych istotności

- metoda- sprowadza się do systematycznego uspołecznienia, a nastawiona jest na kulturowe kształtowanie w istocie społecznej przymiotów prospołecznych

• z kolei wychowanie społeczne jako kulturowe kształtowanie ma na celu dopełnienie wychowania personalnego. ( wychowanie to tyczy się wartości kulturalnych i ich urzeczywistnienia)

---