Z prądem czy pod prąd

Scenariusz warsztatów dla jednej klasy na terenie szkoły

Cele zajęć:

• wskazanie na możliwości racjonalnego zużycia energii w życiu codziennym

• pogłębienie wiedzy na temat potrzeby racjonalnego gospodarowania energią wytwarzaną na potrzeby ludzi współcześnie żyjących

• przekonanie młodych ludzi, że w ich codziennym zachowaniu jest wiele takich działań, które mogą przyczynić się do lepszego zastosowania energii, oszczędzania jej, a tym samym przyczynienie się do ochrony środowiska.

• wskazanie młodzieży, co im może przyświecać w codziennych zachowaniach w obszarze korzystania z energii

Potrzebne pomoce: kartki do notowania i coś do pisania

Czas trwania: około 2 godzin lekcyjnych

Miejsce zajęć: klasa

Sprzymierzeńcy: fizycy, biolodzy

Przebieg zajęć:

Cały warsztat składa się z 3 elementów:

1. Uwaga, uwaga!

2. Włączyć czy wyłączyć?

3. Co ma piernik do wiatraka?

Uwaga, uwaga:

Prosimy aby każdy naszykował sobie karteczkę i w ciągu pięciu minut napisał kilka rozwiązań jak się zachowa po ogłoszeniu komunikatów. Informujemy, że komunikaty będą dwa. Nie uprzedzamy, o czym będą komunikaty. Ćwiczenie jest właśnie tak zbudowane aby w pewnym momencie pozorna analogia wskazała na istotne różnice

A zadaniem uczniów będzie podzielić kartkę na dwie części:

• Moje własne działania

• O co poproszę firmę, która jest odpowiedzialna za utrudnienia (które będą w treści komunikatu)

A po wysłuchaniu komunikatu mają zaproponować, każdy uczeń indywidualnie, zapisując na swojej kartce, jak najwięcej dobrych rozwiązań

I tak zatem pierwszy komunikat brzmi:

“Uwaga, z powodu dłuższej awarii ogłaszamy, że w ciągu najbliższych pięciu dni nie będzie u Państwa w domu wody. Bardzo nam przykro z tego powodu, jest to sytuacja niezależna od nas. Jednocześnie ze swej strony zapewniamy Państwa, że przyłożymy wszelkich starań aby ułatwić Państwu życie w ciągu tych pięciu dni. Prosimy o podpowiedzi, co moglibyśmy dla państwa zrobić aby jak najbardziej państwu pomóc!”

Po odczytaniu tego komunikatu dajemy uczniom 5 minut na znalezienie rozwiązań jak przeżyć te 5 dni bez wody.

I na tym kończymy tę część związaną z pierwszym komunikatem. Nie zbieramy rozwiązań zaproponowanych przez uczniów.

A teraz komunikat drugi:

“Uwaga, z powodu dłuższej awarii ogłaszamy, że w ciągu najbliższych pięciu dni nie będzie u Państwa w domu prądu. Bardzo nam przykro z tego powodu, jest to sytuacja niezależna od nas. Jednocześnie ze swej strony zapewniamy Państwa, że przyłożymy wszelkich starań aby ułatwić Państwu życie w ciągu tych pięciu dni. Prosimy o podpowiedzi, co moglibyśmy dla państwa zrobić aby jak najbardziej państwu pomóc!”

I teraz w ciągu 5 minut uczniowie muszą znaleźć różne rozwiązania.

Dopiero po tej części analizujemy: czy było łatwo znaleźć rozwiązania, jak sobie wyobrażają: co będą robić w domu, kiedy nie będzie światła jak sobie z tym dadzą radę, jak bardzo wszystko co robimy, jak mamy zorganizowane życie w powiązaniu z energią i co z tego wynika.

Włączyć czy wyłączyć?

Jeszcze przed tym ćwiczeniem wspominamy o różnych źródłach energii, różnych surowcach pozwalających wytwarzać energię. Można pokazać surowce stanowiące najczęstsze źródła energii

Po tym wprowadzeniu dzielimy klasę na 6 grupek i każda grupka to specjaliści od szczególnego zagadnienia:

Grupa 1.	Ogrzewanie	Niezbędne
Grupa 2		Nadprogramowe
Grupa 3	Oświetlenie	Niezbędne
Grupa 4		Nadprogramowe
Grupa 5	Praca, poruszanie	Niezbędna
Grupa 6		Nadprogramowa

Prosimy aby każda grupka zastanowiła się: co w każdym domu mieszkalnym można zakwalifikować do ich grupy nawiązując do skorzystania z energii.

Jakie działania człowieka mogą powodować nadprogramowe wykorzystania energii.

Na zakończenie analizujemy i spisujemy na tablicy te, które są wskazane przez nich jako obszary potencjalnego oszczędzania energii

Co ma piernik do wiatraka?

Czyli w poszukiwaniu pozornie niezwiązanych rzeczy z racjonalnym wykorzystaniem energii.

Dzielimy wszystkich na małe grupki i w tych grupkach mają znaleźć przykłady takich działań człowieka, które pośrednio wpływają na korzystanie lub marnotrawienie energii.

Na początek dajemy im do rozwiązania jedną, dwie z zagadek poniżej:

1. Zagadka: Co ma pranie i suszenie do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej w domu?

Odpowiedź: Dobrze wyrównane do suszenia ubrania łatwo i szybko się uprasują, natomiast powieszone niedbale mogą mieć trudne do usunięcia w procesie prasowania załamki i wydłużające prasowanie.. Niby błahostka, ale jeżeli tych ubrań jest sporo?

2. Zagadka: Jak kasza może wpłynąć na zmniejszenie zużycia energii grzewczej?

Odpowiedź: Kasza rozgrzewa cały organizm od środka. Zimą warto o tym pamiętać. Człowiek rozgrzany od środka nie potrzebuje dogrzewać się

3. Zagadka: Czemu górale chodzą w opiętych białych spodniach wykonanych z wełny w specjalny sposób sfilcowanej ?

Odpowiedź: Wełnę owczą zbija się w ten sposób aby nie było dziurek, przez które może przenikać zimne powietrze. A spodnie są opięte, bo ubieranie się w rzeczy blisko ciała, ale tylko z naturalnego surowca, powoduje, że straty energii są jak najmniejsze. A czemu warto skorzystać z mądrości górali?

4. Zagadka: Co ma surowiec, z którego zrobiono ubranie, do zużycia energii w moim domu? Czy ubierać się w rzeczy łatwe do prania, szybko suszące się ?

Odpowiedź: Ubrania z tworzyw sztucznych: z anilany (inna nazwa tego samego surowca to akryl), poliestrów, elany , poliamidów, i inne syntetycznych, trzeba bardzo często prać. Ubrania z tworzyw nienaturalnych szybciej się brudzą, a nawet jeżeli tego nie wdać to powodują dodatkowe pocenie się człowieka. Co momentalnie kwalifikuje ubrania do prania...

Podsumowujemy i wyciągamy wnioski jak wiele możemy drobnych rozwiązań zastosować w swoim życiu i tym samym oszczędzać energię.

Najciekawsze powiązania można wyróżnić, rozwinąć dalej zastanowić się jak je zacząć stosować na co dzień.

---