Justyna Dobiech

Temat zajęć: Warsztat twórczości.

Cele główne:

• Osoba poszukuje nowych sposobów widzenia świata, twórcze myślenie wchodzi w jego system wartości;

• Osoba zaczyna myśleć twórczo i wykorzystywać to w życiu codziennym;

• Osoba pokonuje bariery myślenia;

Temat I: Wprowadzenie do zagadnienia twórczości.

Cele operacyjne:

• Osoba wie, na czym polega twórcze myślenie;

• Osoba rozpoznaje działanie twórcze;

• Pobudzenie ciekawości poznawczej poczucia odpowiedzialności za to co ma być przedstawione, pobudzenie grupy do ćwiczeń

• Przybliżenie problematyki związanej z twórczością, pobudzenie chęci stawania się ,,twórczą osobowością”.

• Próba nawiązania do problemu , poprzez poszukiwanie wiedzy

Temat II: Ćwiczenia praktyczne z wdrażaniem do wykorzystywania wiedzy o twórczości. Oryginalność myślenia i wyobraźnia twórcza- ,,Muzyka.”

Cele operacyjne:

• kształtowanie oryginalności myślenia;

• rozwijanie wyobraźni twórczej;

Temat III: Dodatnia samoocena- ,,Pozytywne myśli.”

Cel operacyjny:

• Ćwiczenie pomagające odkryć pozytywny obraz własnej osoby co jest czynnikiem twórczości;

Temat IV: Innowacyjność myślenia- „Przysłowia.”

Cele operacyjne:

• ćwiczenie zmusza do myślenia innowacyjnego;

• pozwala wyjść poza schematy myślenia;

Temat V: Ekspresja twórcza.

Cel operacyjny:

• rozwijają ekspresje twórczą , ekspresję słowną, ekspresję ruchową;

Temat VI: Sztywność myślenia.

Cel operacyjny:

• przeciwdziałanie sztywności myślenia.

Temat VII: Sztywność myślenia Punkty Ponomariewa.

Cel operacyjny:

• przeciwdziałanie sztywności myślenia;

Temat VIII: Fiksacja funkcjonalna,,Niezwykłe zastosowania.”

Cele operacyjne:

• uświadamianie sobie działania barier poznawczych i emocjonalno-motywacyjnych w procesie twórczym;

• zapobieganie fiksacji funkcjonalnej;

Temat IX: Obawa przed nieznanym ,,Nieznane rzeczy.”

Cel operacyjny:

• przezwyciężanie obawy przed nieznanymi doświadczeniami;

Temat X: Nieśmiałość i różne lęki. Dyskusja o nieśmiałych ludziach.

Cel operacyjny:

• próba zwrócenia uwagi na istotę nieśmiałości i jej skutki;

Lekcja 1 (45 minut)

1) Integracja grupy. (10 minut)

Metoda poszukująca

Każdy z uczestników przedstawia się i określa się jako kwiat, kolor, góra i droga - rysuje się w czterech kołach w pierwszym jest kwiatem w drugim kolorem, itd. W tym celu prowadzący rozdaje kredki, aby uczestnicy mogli zaznaczyć kolor.

2) Z czym kojarzy Ci się twórczość? (10 minut)

Prowadzący zadaje pytanie uczestnikom: „z czym Ci się kojarzy twórczość, zdefiniuj ją jednym przymiotnikiem bądź czasownikiem”. Każdy mówi ,,Osoba twórcza jest…” Wszystkie stwierdzenia prowadzący wypisuje na tablicy.

3)Prowadzący wyjaśnia, czym jest twórczość. (10 minut)

• ,,Polega na przygotowaniu, projektowaniu i wprowadzaniu w życie nowych, lepszych rozwiązań”;

• ,,Człowiek jest twórczy , gdy nie ogranicza się do stwierdzenia, naśladowania, gdy daje coś z siebie i od siebie”;

• ,,Twórczość polega na formowaniu i rozwiązywaniu nowych problemów”;

• Twórczość,, Jest wszelką działalnością człowieka, która tworzy coś nowego”

4)Prowadzący wyjaśnia, czym jest osobowość twórcy - wymienia cechy, jakimi powinien się charakteryzować. (15 minut)

Na podstawie licznych badań psychologicznych określono listę cech, jakimi na ogół wyrażają się twórcy zarówno wybitni naukowcy jak i pomysłowe gospodynie domowe.

1. Otwartość umysłu - gotowość do rozważania informacji wypowiedzi lub postaw niezgodnych z tymi, które człowiek wcześniej przyjął za swoje.

2. Wyobraźnia twórcza - czyli zdolność do tworzenia obrazów umysłu cechujących się nowością i oryginalnością do wymyślania rzeczy i idei, których do tej pory nie było.

3. Wrażliwość na problemy - specjalne uczulenie na zagadnienie wymagające rozwiązania w określonej dziedzinie.

4. Niezależność i odporność na opór środowiska- Środowisko na ogół sprzyja podstawom konformistycznym, innowator może mieć więc ciężkie życie, zanim co tęższe głowy nie pojmą kto tu ma rację.

5. Elastyczność - zdolność do zmiany raz obranego podejścia do problemu i umiejętność przełamywania błędnych nastawień. To stała gotowość do dopasowywania pomysłów do zmieniających się warunków; w których przychodzi człowiekowi działać.

6. Uzdolnienia specjalne, czyli indywidualne właściwości zapewniające człowiekowi wyższe od przeciętnych osiągnięcia w określonej działalności, np. uzdolnienia językowe, literackie, matematyczne, techniczne, aktorskie. Wybitne uzdolnienia określa się mianem talentu.

7. Fascynacja zadaniem - czyli taki poziom zainteresowania, który gwarantuje, że przylepieni do problemu będziemy usilnie i z pełną koncentracją oraz z przyjemnością dążyć do jego rozwiązania.

8. Oryginalność myślenia - umiejętność wytwarzania pomysłów zaskakujących niezwykłych, odmiennych od dotychczasowych, rzadko spotykanych w określonej grupie osób i niekonwencjonalnych.

9. Dodatnia samoocena - pozytywne często wysokie mniemanie o sobie, swoich predyspozycjach, umiejętnościach. Nie ma to nic wspólnego z aroganctwem - akceptacja samego siebie , wyzwalająca optymizm i wiarę w sukces.

10. Innowacyjność - dążenie do wykorzystania twórczych okazji, skłonność do zmian zrywających ze schematyzmem lub usprawniających istniejące rozwiązania chęć poszukiwania i stosowania nowości i nowatorskich pomysłów w różnych sferach życia.

Ćwiczenia

Prowadzący wymienia wszystkie cechy usposobienia twórczego i informuje, że wszyscy będą wykonywać ćwiczenia zgodne z rozwijaniem tych umiejętności .

Lekcja 2 (90 minut)

Ćwiczenia dla grupy:

1. Muzyka (10 minut)

Prowadzący przygotowuje nagranie muzyczne, najlepiej instrumentalne, który ma wyraźnie emocjonalny klimat lub specyficzny charakter i trwa krótko, 10 minut. Zadanie polega na napisaniu scenariusza do tego utworu. Łączą się w pary w czasie słuchania danego utworu każdy pisze na przemian tylko po jednym zdaniu starając się utworzyć scenariusz spójną całość. Tak więc pierwsze zdanie pisze jedna osoba z pary drugie oczywiście druga.

Ćwiczenie to wywołuje w czasie treningu wiele radości i śmiechu zmusza uczestników do dostosowania własnych wyobrażeń do wyobraźni innych osób .

2.) Pozytywne myśli(10 min)

Prowadzący rozdaje kartki ,gdzie każdy ma za zadanie napisać pięć zdań zaczynających się od słowa „Jestem” i wskazujących jakieś pozytywne cechy umiejętności, zdolności predyspozycje. Po napisaniu wymieszanie wszystkich kartek i każdy losuje inną , czyta na głos te cechy kolegi ale w taki sposób tak jakby to on był autorem tego, jakby mówił o sobie.

3.) Przysłowia (5 minut)

W grupach 3 osobowych wymyślają przysłowia, w których utrwalone są myśli stereotypowe i wytłumaczenie, że jest inaczej niż w przysłowiu. Prowadzący tłumaczy, na czym polega zadanie podaje przykład np. ,,Jedna jaskółka wiosny nie czyni”-jeśli raz komuś uda się wykonać jakieś zadanie, warto to docenić, a nie zniechęcać go przez mówienie o przysłowiowej jaskółce. Następnie wszystkie przysłowia i powiedzenia uczestnicy zapisują na tablicy.

4.) Ekspresja twórcza (10 minut)

Prowadzący wybiera fragment z gazety lub książki i określi każdemu inną rolę. Każdy będzie odczytywać różne fragmenty z uwzględnieniem odmienności narzuconych ról:

-jak się czyta bajkę małemu dziecku

-jak dygnitarz przemawia na zebraniu

-jak ksiądz prawi kazanie

-jak policjant relacjonuje coś przełożonemu

-jak sędzia odczytuje wyrok śmierci

-jak aktor czyta poemat narodowy

-jak małe dziecko opowiada swojemu misiowi

-jak się kłóci swarliwa przekupka

-jak chłopiec proponuje randkę dziewczynie

-jak dziewczyna proponuje randkę chłopcu

-jak przemawia poseł w parlamencie

-jak obcokrajowiec próbuje coś mówić po polsku

-jak udziela wywiadu seksbomba

Można używać gestykulacji.

Każdy po kolei odczytuje fragment książki w dany sposób. Oto ten fragment książki:

,,Gdy Jazon, syn zdetronizowanego króla Jolkos, był małym chłopcem, wysłano go z domu i oddano pod opiekę najdziwniejszego chyba nauczyciela, o jakim słyszeliście .Ta uczona osobistość była człowiekiem czy też czworonogiem, jedną z tych istot, które nazywają centaurami. Mieszkał on w jaskini a miał ciało i nogi białego konia, ramiona zaś i głowę człowieka. Nazywał się Chiron i mimo swego niezwykłego wyglądu był znakomitym pedagogiem, miał kilku uczniów, którymi mógł się poszczycić, bo stali się sławni w całym świeci. Był wśród nich słynny Herkules, Achilles, a także Eskulap, który zdobył wielką sławę jako lekarz.”

5.) Monety (10 minut)

Prowadzący rozdaje każdemu rozdaje 10 monet, zrobionych z papieru. Następnie pokazuje wzór wg, którego są ułożone. Zadaniem każdego jest odwrócenie piramidy, po przestawieniu trzech monet.

Prowadzący po skończeniu zadania , tłumaczy że dla wielu osób problem ten jest nierozwiązywalny , ponieważ przyjmują one błędne, sztywne nastawienie, zgodnie z którym podstawa odwróconej piramidy powinna się znaleźć na wysokości wierzchołka piramidy, czyli na najwyższym piętrze. To sztywne nastawienie nie pozwala rozwiązać problemu. Poprawne rozwiązanie wymaga przełamania tego sposobu myślenia i przyjęcia tezy, iż podstawa odwróconej piramidy może się znajdować na dowolnym piętrze piramidy początkowej.

6.) Punkty Ponomariewa.(10 minut)

Prowadzący rozdaje kartkę z czterema punktami

Zadaniem każdego uczestnika polega na połączeniu tych czterech punktów za pomocą trzech odcinków linii prostej, bez odrywania ołówka od papieru i zakończeniu łączenia w punkcie wyjściowym

Prowadzący informuje, że ktoś, kto rozwiązuje dany problem nastawia się dany jeden sposób rozwiązania taki ktoś przypomina kurę. Gdy kura zobaczy pożywienie ćwierć metra za siatką, przeciska głowę przez oczka tej siatki. Powtarza te próby bezskutecznie aż do wyczerpania swych kurzych sił, Choć kilka metrów dalej jest wygodne przejście na drugą stronę ogrodzenia. Człowiek pogrążony po uszy w działaniu, staje się czasem ślepy na pójście w zupełnie innym kierunku. I staje się taką kurą.

7.) Zastosowanie(10 minut)

Zadaniem uczestników jest wymienienie jak największej liczby zastosowań trzech konkretnych przedmiotów. Przykład: pudełko do zapałek może mieć czasem inne zastosowania. Może być np. użyte do przechowywania guzików, jako element do budowy zabawki, jako legowisko dla żuka. Każdy ma za zadanie wypisać tyle możliwych zastosowań, które mu przychodzą do głowy i się nie powtarzają.

Prowadzący rozdaje kartki z wypisanymi przedmiotami: metalowy spinacz biurowy, tablica szkolna, suszarka do włosów.

Po podaniu zastosowań wybieramy najbardziej pomysłowe i zaskakujące zastosowanie.

8.) Nieznane rzeczy( 10 minut)

Osoby łączą się w pary i prowadzący zadaje każdej parze pytanie:

1. Czego nigdy nie zjedliby, a co jest jedzone przez innych ludzi?

2. Czego nigdy nie założyliby na siebie?

3. Jakich odmiennych poglądów nie znoszą słuchać?

4.W co nigdy by się nie zaangażowali, bo baliby się, że nie zrobią tego zbyt dobrze?

5. Jakie zajęcia wydają się im dziwaczne, bezsensowne?

6. Do jakiej grupy ludzi nigdy nie chcieliby należeć?

Po wysłuchaniu odpowiedzi prowadzący informuje, że wszystkie te rzeczy, których nigdy byśmy nie zrobili, nie założyli, nie wysłuchali świadczą o obawach - i sprawiają, że nasza twórczość zanika. Nasze życie staje się rutyną, wciąż powtarzanych czynności. Ucieka nowość i chęć ryzyka, poznania i świeżości.

9.)Rozmowa o tym, dlaczego nieśmiałym jest gorzej. (15 minut)

Rozmowa o tym, dlaczego nieśmiałym jest gorzej i dlaczego oni są nieśmiali, czy takimi się urodzili czy może stali się takimi kreując swój wizerunek właśnie pod taką nazwą.

Prowadzący wyjaśnia, że bycie nieśmiałym nie pomaga ludziom w kontaktach interpersonalnych, a wręcz przeciwnie, jest to cech bardzo uciążliwa. W przypadku całkowitej bezradności wobec tej cechy trzeba ją jednak zaakceptować. Prowadzący podaje, że lista ludzi nieśmiałych to cała lista twórców: Bruno Schulz, dyrygent Arturo Tosanini i inni.

Bibliografia:

1.Szmidt J.Krzysztof ,,Elementarz Twórczego życia” Wydawnictwo INTRA Warszawa 1994

2.Szmidt J. Krzysztof ,, Przewodnik Metodyczny Dla nauczycieli”WSIP Warszawa 1995

3.Okraszewski, Kazimierz Rakowiecka Barbara, Szmidt J. Krzysztof,, Porządek i przygoda Lekcje Twórczości''. WSIP Warszawa 1996

4.Nęcka Edward ,,Trening Twórczości” Impuls Kraków 1998

5.Stevens Michael ,, Rozwiązywanie Problemów” Dom Wydawniczy Bellona Warszawa 2000

---