Temat:, Co to jest znak towarowy i kiedy podlega ochronie?
„Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny (w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy), jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.”
Regulacją kluczową dla znaków towarowych jest obecnie w systemie prawa polskiego z dnia 30 czerwca 2000r. dotycząca prawa własności przemysłowej. Zgodnie Warunkiem art. 120 ust. 1 tej ustawy znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
Znak towarowy ma charakter symboliczny. Umieszczanie znaku towarowego na towarze postrzegane jest zazwyczaj jako informacja jego pochodzeniu. Zastępuje on rozbudowaną słowną informację na krótką i zwięzłą mówiąca, z jakiego przedsiębiorstwa pochodzi dany towar.
W prawie własności przemysłowej prawa istota znaku towarowego została dokładnie określona. Znak towarowy jest w sensie prawnym dobrem niematerialnym, czyli dobrem chronionym prawnie, którego istota nie podlega na materialnym charakterze, ale na wartości niematerialnej. O wartości tej decyduje tak zwana zdolność odróżniająca danego znaku jako oznaczenia, czyli jego przydatności do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
Znak towarowy to również rodzaj oznaczenia odróżniającego, mający na celu szybką identyfikację. Definicja znaku towarowego ma charakter opisowo - funkcjonalny. Z jednej strony określają, jakie oznaczenia mogą być znakami towarowymi, ze względu na ich formę zewnętrzną. Z drugiej kładą nacisk na kreatywne odróżnienie znaku. Analiza poszczególnych ustawodawstwa stwierdza jednoznacznie, że najistotniejszym elementem definicji znaku towarowego jest jej element funkcjonalny.
Element opisowy, jeżeli w ogóle występuje, ma, bowiem tylko charakter przykładowego wyliczenia. Trudno w taki sposób podawać formy strukturalne znaków towarowych, skoro wyróżnianie towarów i usług może występować przez formy niestosowane w praktyce.
Znak Towarowy pełni trzy podstawowe funkcje:
- oznaczenie pochodzenia: inaczej odróżniająca pozwala na odróżnienie towarów wytwarzanych lub wprowadzanych do obrotu przez inne przedsiębiorstwa.
- jakościową - zmusza producenta towaru do dbałości o utrzymanie jakości swoich wyrobów i stanowi niezwykle ważny atut w walce z konkurencją
-reklamową - wykorzystywana jest jako środek reklamy, instrumentu sterującego procesami produkcyjno- dystrybucyjnymi.
Aby znak towarowy właściwie spełniał swoją rolę, przedsiębiorca musi mieć możliwość przyciągania nabywców dzięki jakości produkowanymi przez siebie towarów. Znak towarowy musi gwarantować, że wszystkie towary, na które go nałożono, zostały wyprodukowane pod kontrolą jednego przedsiębiorcy.
„Najbardziej tradycyjnymi i najczęściej występującymi formami znaków towarowych są:
- oznaczenia słowne (wyraz, zdania, slogany) - znak słowny
- oznaczenia słowno - graficzne (oznaczenia, w których występują zarówno elementy słowne, jak i graficzne) - znak słowno-graficzny
- oznaczenia graficzne (rysunki, ornamenty) - znak graficzny”
- Znakiem towarowym może być również zapach, czy melodia
Znaki towarowe to dobra niematerialne w bardzo praktycznym charakterze. Są wybierane po to, aby wyróżnić swoje towary od innych towarów. Ochrona znaku towarowego ma sens tylko wtedy, gdy jest on faktycznie stosowany. Prawidłowość ta znajduje swój normatywny wyraz w zasadzie wygasania praw ochronnych na znaki towarowy w przypadku braku ich używania w obrocie, jednak jest również możliwość rejestracji danego oznaczenia jako znaku towarowego przed rozpoczęciem jego stosowania w obrocie.
Znak towarowy może polegać różnym rodzajom ochrony. Są to:
- prawo ochronne na znak towarowy indywidualny
- prawo ochronne na wspólny znak towarowy
- prawo ochronne na wspólny znak gwarancyjny
- wspólne prawo ochronne
Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym. Prawo ochronne na znak towarowy może zostać, na wniosek uprawnionego, przedłużone, dla wszystkich lub części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie, przy czym wniosek powinien być złożony przed końcem upływającego okresu ochrony, jednak nie wcześniej niż na rok przed jego upływem. Wraz z wnioskiem należy wnieść należną opłatę za ochronę. Wniosek może zostać złożony, za dodatkową opłatą, również w ciągu sześciu miesięcy po upływie okresu ochrony. Termin ten nie podlega przywróceniu.
Prawo ochronne może zostać udzielone również na indywidualny znak towarowy zgłoszony przez osobę fizyczną lub osobę prawną, organ administracji rządowej albo państwową jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, działającą w imieniu Skarbu Państwa. Prawo ochronne udzielane na znak towarowy, wspólny znak towarowy, wspólny znak towarowy gwarancyjny albo wspólne prawo ochronne na znak towarowy trwa dziesięć lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym. Prawo ochronne na znak towarowy może zostać, na wniosek uprawnionego, przedłużone dla wszystkich lub części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie, przy czym wniosek taki powinien zostać złożony przed końcem upływającego okresu ochrony, jednak nie wcześniej niż na rok przed jego upływem. Wraz z wnioskiem należy wnieść należną opłatę za ochronę.
Zalety wyłącznego prawa ochronnego:
- umieszczania tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowania i wprowadzania tych towarów do obrotu, ich importu lub eksportu oraz składowania w celu oferowania i wprowadzania do obrotu, a także oferowania lub świadczenia usług pod tym znakiem;
-umieszczania znaku na dokumentach związanych z wprowadzaniem towarów do obrotu lub związanych ze świadczeniem usług;
-posługiwania się znakiem w celu reklamy.
Warunkiem koniecznym do tego, aby znak towarowy spełniał wymienione funkcje jest odpowiednia ochrona stworzona przez poszczególne systemy prawne. Wskazują na oznaczenia, które mogą pełnić rolę znaku towarowego, wyznaczają zakres prawa ochronnego czy przesłanki dozwolonego użycia. Na ich podstawie uprawniony uzyskuje prawo do ochrony przed konkurentami, którzy np. chcieliby sprzedawać produkty opatrzone jego znakiem towarowym. Ustawy te zazwyczaj wskazują, że znak towarowy to dobro niematerialne, które obejmuje ogół wyobrażeń odbiorców o towarze i związanych z nim świadczeniach. Są to oznaczenia służące do odróżniania towarów jednego przedsiębiorcy od taki samych lub podobnych towarów pochodzących od innego przedsiębiorcy.
Kwestią niezmiernie istotną wydaje się także wyznaczenie granic prawa do znaku towarowego. Chodzi o zapewnienie uprawnionemu maksymalnej ochrony przed konkurentami, którzy chcieliby korzystać z renomy przez niego wypracowanej. Dlatego większość ustawodawstw z uzyskaniem prawa do znaku towarowego wiąże wyłącznie prawo do wytwarzania określonych wyrobów i wprowadzania ich do obrotu pod tym oznaczenie. Uprawniony uzyskuje prawo podmiotowe, które ma charakter bezwzględny, więc może dysponować znakiem w taki sposób, jakby przysługiwało do niego prawo własności.
Prawo ochronne na znak towarowy jest najszerszym prawem do niego. Pozwala uprawnionemu na używanie znaku z wyłączeniem innych osób, skuteczną ochronę przed konkurencją oraz dowolne rozporządzanie znakiem.
Prawo ochronne na znak towarowy to prawo o wyłącznym charakterze. Wykazuje ono podobieństwo do innych praw wyłącznych, takich jak prawo własności lub prawa autorskie. Aby dany znak towarowy posiadał prawo wyłączności musi spełniać ustawowe przesłanki do jego zaistnienia. Jest to możliwość uznania branego pod uwagę oznaczenia znaku towarowego jak wynika z przepisów „Prawa własności przemysłowej” oraz musi skutecznie przeprowadzić procedury zgłoszeniowe i rejestracyjne danego znaku do Urzędu Patentowego w celu jego rejestracji.
Urząd patentowy wydaje decyzję o udzielenie prawa ochronnego, pod warunkiem, że prawo to nie zostanie w przyszłości podważone. To znaczy ze nie zostanie wszczęta procedura unieważniająca prawa ochronnego przez osoby trzecie w celu jego unieważnienia.
Prawo ochronne na znak towarowy ma charakter prawa, do powstanie, którego nie jest wystarczające podjęcie odpowiednich działań przez podmioty zainteresowane uzyskaniem tego prawa. Prawo ochronne na znak towarowy jako prawo wyłączne to prawo chronione w systemie rejestrowanym. Skuteczna rejestracja znaku jest niezbędna do powstanie wyłącznej jego ochrony.
Poszczególne towary i usługi dla celów rejestracyjnych znaków towarowych zostały pogrupowane w odpowiednich klasach, według Międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług- klasyfikacji nicejskiej. Klasyfikacja ta składa się z 45 klas. Klasy 1-34 obejmują towary, a klasy 35-45 obejmują usługi. Ma ona duże znaczenie administracyjne i porządkowe. Łatwiej jest bowiem wyszukiwać znaki towarowe w bazach danych. Każda baza danych znaków towarowych bowiem zawiera w kryteriach wyszukiwania opcje wyszukiwania znaków według danej klasy klasyfikacji nicejskiej.
Każde oznaczenie, aby móc być znakiem towarowym musi odznaczać się tzw. zdolnością odróżniającą dla towarów lub usług, które ma oznaczać. Musi to być oznaczenie na tyle fantazyjne a nie opisowe, czy rodzajowe w stosunku do towarów lub usług, które umożliwi identyfikację danego towaru lub usługi na rynku.
Rejestracja znaków towarowych odbywać się może na 3 poziomach:
- krajowym- rejestracja przez Urząd Patentowy RP,
- wspólnotowym- rejestracja przez OHIM,
- międzynarodowym- rejestracja przez WIPO.
Zalety rejestracji znaku towarowego:
- Uzyskanie prawa ochronnego na znak towarowy daje prawo wyłączne do jego używania oraz do zakazywania konkurentom kopiowania, naśladowania i pasożytowania na renomie i reputacji znaku.
- Zarejestrowanie znaku towarowego zabezpieczy przed tym, aby ktoś inny oznaczał tak samo lub podobnie swoją firmę, wyrób czy usługę.
- Uzyskanie ochrony znaku daje skuteczne narzędzie dla marketingu i reklamy, znak można także zastawić, sprzedać, wnieść do spółki tytułem aportu, udzielać licencji na jego wykorzystanie.
- Zarejestrowanie nazwy odgrywa ogromną rolę w strategii budowania wizerunku i renomy przedsiębiorstwa oraz w promocji towarów, na których się znajduje.
Przypadki, wobec których nie da się zarejestrować lub nadać praw ochronnych:
- niemogące być znakiem towarowym w rozumieniu ustawy;
- niemające dostatecznych znamion odróżniających (np. takie, które składają się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności lub weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych);
-, których używanie narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich;
-, które są sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami;
-, które ze swojej istoty mogą wprowadzić odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru i właściwości;
- zgłoszone w złej wierze do Urzędu Patentowego w celu uzyskania ochrony;
-, które zawierające nazwy, skróty nazw bądź symbole, na używanie, których w obrocie zgłaszający nie ma zezwolenia właściwego organu Państwa albo organizacji;
-, które zawierające elementy będące symbolami, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, których używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową;
-, które stanowią formę bądź inną właściwość towaru lub opakowania, która jest uwarunkowana wyłącznie jego naturą, jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego lub zwiększa znaczenie wartości towaru.
Procedury związane z rejestracją znaku towarowego:
-wybranie znaku i sporządzenie wykazu towarów/usług:
Przed wystąpieniem do Urzędu Patentowego z wnioskiem o ochronę naszego znaku należy przede wszystkim zdecydować się na określoną formę znaku. W związku z tym, że znak towarowy zgłasza się zawsze dla określonych towarów lub usług, należy je również wskazać we wniosku. Wybór pozycji w wykazie musi być jednak przemyślany, ponieważ po złożeniu wniosku w Urzędzie nie ma już możliwości dopisania do niego jakichkolwiek pozycji.
- Złożenie wniosku w Urzędzie:
W celu zarejestrowania znaku towarowego w Polsce należy złożyć w Urzędzie Patentowym odpowiedni wniosek. Podanie o udzielenie prawa ochronnego możemy złożyć osobiście lub za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, którym może być jedynie rzecznik patentowy. Rzecznik patentowy poza profesjonalnym przygotowaniem wniosku, w tym wykazu towarów, może również wykonać badanie tzw. zdolności rejestracyjnej znaku i ocenić szanse na jego rejestrację
- Postępowanie przed Urzędem Patentowym:
W Polsce Urząd Patentowy będzie prowadził wszechstronne badanie naszego wniosku. Poza aspektami formalnymi może mieć zastrzeżenia do wykazu towarów. W praktyce często zdarza się, że rozbudowane wykazy wymagają doprecyzowania bądź przeniesienia poszczególnych pozycji do innych klas nicejskich.
- Opłaty okresowe:
W braku przeciwwskazań do rejestracji znaku Urząd wydaje tzw. warunkową decyzję, uzależniając przyznanie prawa ochronnego od wpłacenia opłaty rejestracyjnej oraz opłaty za publikację. Wysokość opłat uzależniono, podobnie jak przy opłatach zgłoszeniowych, od ilości klas nicejskich, w których skatalogowano nasze towary/usługi.
Czas oczekiwania na decyzję Urzędu od momentu złożenia wniosku wynosi średnio od 12 do 16 miesięcy.
Rejestracja znaku towarowego na innych terytoriach państw:
W przypadku rejestracji znaku towarowego na innych terytoriach państw, służy porozumienie madryckie o Międzynarodowej Rejestracji Znaków Towarowych z dnia 14 kwietnia 1981r. oraz Protokół do tego Porozumienia, w których Polska jest stroną. Umożliwia nam to rozszerzenie zgłoszenia danego znaku towarowego w urzędzie Patentowym poza terytorium Polski. Możliwe jest to na podstawie wskazanych wyżej aktów prawa międzynarodowego oraz utworzeniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), która stanowi poniekąd zaplecze administracyjne całego systemu międzynarodowej rejestracji znaków, tzw. systemu madryckiego.
W celu rejestracji w Urzędzie Patentowym RP należy złożyć formularz zgłoszeniowy międzynarodowego znaku towarowego, gdzie wskazuje się państwa, w których chce uzyskać ochronę znaku
Dalsza procedura obejmuje formalne badanie złożonego formularza przez Urząd Patentowy RP. Po jego przeprowadzeniu Urząd Patentowy RP przesyła złożony formularz do siedziby WIPO (mieści się ona w Genewie), skąd następnie rozsyłane są notyfikacje do urzędów patentowych i znaków towarowych państw wskazanych w zgłoszeniu
Należ pamiętać, iż „rozszerzenie” zgłoszenia o terytorium danego państwa na podstawie zgłoszenia znaku w Urzędzie Patentowym RP jest możliwe jedynie wtedy, gdy państwo to jest sygnatariuszem protokołu madryckiego.
Źródła:
- Mariusz Załucki „Licencja na używanie znaku towarowego”
- Eugeniusz Walizko i Rafał Goliat „Znaki towarowe”, Bydgoszcz - Warszawa 2006
- http://www.uprp.pl Głowa strona urzędu patentowego
Cytat www.uprp.pl - Strona urzędu patentowego
Por. Eugeniusz Walizko i Rafał Goliat „Znaki towarowe”, Bydgoszcz - Warszawa 2006
Por. Mariusz Załucki „Licencja na używanie znaku towarowego”
Por. www.uprp.pl - Strona urzędu patentowego
Por. Eugeniusz Walizko i Rafał Goliat „Znaki towarowe”, Bydgoszcz - Warszawa 2006
Por. www.uprp.pl - Strona urzędu patentowego
Por. Mariusz Załucki „Licencja na używanie znaku towarowego”
Por. Eugeniusz Walizko i Rafał Goliat „Znaki towarowe”, Bydgoszcz - Warszawa 2006
Por. www.uprp.pl - Strona urzędu patentowego
Por. www.znaktowarowy.info