WYKLAD 8

Projektowanie sieci. Układ przewodu w ulicy.

Położenie przewodu w ulicy powinno być dostosowane do warunków lokalnych. Podstawowymi materiałami wyjściowymi do projektowania są:

- plan zagospodarowania przestrzennego

- plan sytuacyjno - wysokościowy z aktualnym naniesionym uzbrojeniem nadziemnym i podziemnym terenu.

Projektując sieć wod-kan musimy przestrzegać pewnych zasad co do głębokości, jak i odległości od innych istniejących elementów uzbrojenia. Trasowanie przewodów powinno być ściśle zsynchronizowane z trasami przewodów innego rodzaju. Przewody wodociągowe powinny być układane z minimalnym spadkiem 0,5 ‰, pozwala to na odpowietrzenie sieci i jej odwodnienie w przypadku awarii (należy unikać układania przewodów poziomo). Przewody należy układać w miarę możliwości równolegle do nawierzchni ulicy zachowując jednakowe przykrycie (zależy ono od strefy przemarzania w danym rejonie) oraz należy uwzględnić obciążenia dynamiczne i statyczne.

Układ przewodów rozdzielczych

W każdej ulicy powinien znajdować się przewód rozdzielczy, do którego są podłączane połączenia domowe. Przewody wodociągowe rozdzielcze o średnicy do 250 mm umieszczane są sytuacyjnie pod chodnikiem, wzdłuż krawężnika, w odległości co najmniej 3 m od linii rozgraniczającej oraz 1 m od lica krawężnika. Głębokość przewodów rozdzielczych mieści się w granicach 1,4 m ÷ 1,8 m (zależnie od średnicy i strefy klimatycznej).

Układ przewodów magistralnych

Z uwagi na większe średnice wymaga większych odległości od linii rozgraniczającej, dla średnic do 500 mm odległość ta powinna wynosić 5 m, dla przewodów większych - ponad 500 mm odległość ta powinna wynosić 8 m oraz z reguły większą głębokość ze względu na konieczność przepuszczenia ponad magistralą innych przewodów tzn. rozdzielczych i połączeń domowych.

Głębokość przewodu magistralnego można obliczyć wg wzoru (rys. 1). Na rys. 2 i 3 przedstawione są przekroje poprzeczne ulicy z rozmieszczeniem różnego innego uzbrojenia.

Rozmieszczenie uzbrojenia

1. Zasuwy - na przewodach rozdzielczych ustawiane są przy węzłach dla oddzielenia przewodów bocznych oraz ustawione są na długich odcinkach prostych przewodów. Zasuwy ze względów pożarowych należy rozmieszczać tak, aby dla wyłączenia danego odcinka sieci nie trzeba było zamykać więcej jak 5 zasuw oraz aby na wyłączonym odcinku nie było więcej jak 4 zasuwy.

Warunki rozmieszczenia zasuw węzłowych:

• przewód rozdzielczy oddzielić zasuwą od przewodu magistralnego;

• przewód o mniejszej średnicy oddzielić zasuwą od przewodu o średnicy większej;

• w przypadku awarii danego odcinka zasilenie w wodę sąsiednich przewodów rozdzielczych powinno być zapewnione przez właściwe rozmieszczenie zasuw zgodnie z kierunkiem zasadniczego przepływu wody;

• rozmieszczenie zasuw na odcinkach prostych w odległościach mniejszych jak 400 m dostosowując ich położenie do rozmieszczenia hydrantów a nie odwrotnie; zasuwy na magistrali mogą być umieszczane w odległości 500 ÷ 700 m

2. Hydranty - rozmieszczenie wzdłuż ulic i dróg oraz na skrzyżowaniach lub w ich pobliżu.

• maksymalna odległość hydrantu do obiektu budowlanego wynosi 75 m od ściany budynku co najmniej 5 m; przy wysokim promieniowaniu ciepła co najmniej 25 m

• od zewnętrznej krawędzi jezdni, drogi lub ulicy do 15 m; odległość między hydrantami do 150 m

• hydranty należy zakładać także w punktach najwyższych i najniższych (odpowietrzenie i płukanie sieci)

Rozmieszczenie hydrantów wykonuje się w sposób następujący:

- najpierw należy je umieszczać w punktach skrzyżowań ulic, następnie między tymi punktami rozmieszcza się pozostałe hydranty; hydranty powinny swym zasięgiem obejmować cały obszar chroniony

- poza obszarami miejskimi odległość między hydrantami powinna być dostosowana do gęstości istniejącej planowanej zabudowy

Wydajność minimalna hydrantu zewnętrznego, przeciwpożarowego przy ciśnieniu nominalnym 0,2 MPa mierzony na zaworze hydrantowym podczas pobierania wody w zależności od jego średnicy nominalnej Dn powinna wynosić co najmniej:

1. dla hydranty nadziemnego Dn= 80 ÷ 10 dm³/s

2. dla hydrantu nadziemnego Dn= 100 ÷ 15 dm³/s przez okres 2 godzin

3. dla hydrantu podziemnego Dn= 100 ÷ 10 dm³/s

4. Odpowietrzniki, napowietrzniki, odwadniaki - zakładane są na sieci magistralnej, tranzytowej. W sieci rozdzielczej rolę tę spełniają hydranty przeciwpożarowe.

5. Plany sytuacyjne i profile przewodów wodociągowych (rys. 4, 5, 6, 8) - plany powinny dokładnie określać położenie przewodu, jego trasę, uzbrojenie, zagłębienie, średnicę, spadki, naniesione skrzyżowania z innym rodzajem uzbrojenia (ewentualne kolizje), oznaczenia graficzne na rysunkach, urządzenia i sieć zewnętrzna wod-kan (PN-B-01700:1999);

6. Węzły i trasy przewodów - węzły (rys.5) oznacza się numerami. Głębokość przewodów przy zasuwach i hydrantach oraz długości odcinków prostych między węzłami i kształtkami podajemy w [m]. przykładowy profil przewodu wodociągowego (rys. 6). Zaprojektowanie układu sieci w planie - nazywamy TRASOWANIEM. Do wykonania trasowania polegającego na nadaniu sieci kształtu geometrycznego zależy od ukształtowania terenu. Niezbędny jest plan warstwicowy miasta, osiedla czy dzielnicy w skali od 1:10 000 do 1:1000. Wybór skali uzależnia się od powierzchni projektowanego obszaru od planu zagospodarowania przestrzennego terenu z zaznaczeniem stref zabudowy, gęstości zaludnienia, rozmieszczenia zakładów np. przemysłowych itp. Dodatkowo na planach powinno być uwidocznione innego rodzaju uzbrojenie terenu. Trasę przebiegu projektowanej sieci należy uzgodnić z właścicielami innego rodzaju uzbrojenia, np. zakład energetyczny, gazownia, telekomunikacja, drogi i mosty, gospodarka cieplna, zieleń miejska, sanepid, ochrona środowiska. Samo trasowanie polega na wykreśleniu linii przewodów wzdłuż ciągów komunikacyjnych i ulic. Projektowanie sieci dla miasta czy osiedla rozpoczynamy od ustalenia sieci magistral stanowiących zasadniczy szkielet sieci, który podlega obliczeniu hydraulicznemu. Zaprojektowanie sieci rozdzielczej jest czynnością wtórną wykonywaną zazwyczaj w późniejszym okresie i według oddzielnych opracowań. Zasadnicze kierunki magistral powinny odpowiadać kierunkom, którymi będą płynęły największe ilości wody od źródeł zasilania do punktów odbioru. Przy trasowaniu należy mieć stale na uwadze:

• usytuowanie punktów zasilania sieci;

• rozmieszczenie zbiorników sieciowych wyrównawczych;

• układ komunikacyjny miasta;

• rozmieszczenie dzielnic mieszkaniowych, przemysłowych i punktów większego rozbioru wody i terenów zielonych itp.;

• istnienia naturalnych i sztucznych przeszkód takich jak: strumienie, rzeki, linie kolejowe, drogi itp.;

• rzeźbę terenu, na którym projektowana jest sieć;

• należy starać się łączyć najkrótszą drogą punkty zasilania głównych dzielnic, gdzie wskutek największej gęstości zaludnienia występuje największe zapotrzebowanie wody, również najkrótszej drogi szukamy do zbiornika sieciowego, jeśli taki jest przewidywany.

• magistrale korzystnie jest prowadzić na wzniesieniu (po najwyższych warstwicach), jeśli układ terenu na to pozwala;

• magistrala prowadzona w dolinie (po najniższych punktach) jest narażona na zwiększone ciśnienie - częstsze awarie (rys.7)

---