Typy płetw: o płatach pierwotnie Symetrycznych (lancetnik)(śluzice), Wiosłowata (heterostraki), Hypocerkalna(anaspidy)(minogi), Epicerkalna (osteostraki)(szcękowce)
Velum (żagielek)- służył do pompowania wody do gardzieli. a zarazem uniemożliwiał wydostanie sie pokarmu z powrotem, zaopatrzony był również w chrzęstny szkielecik
Położenie pasa brakowego- u rekinów-nie jest przyczepiony do kręgosłupa, tylko luźno zawieszony za pomocą mięśni//u kostnoszk.- przytwierdz. do czaszki.
Łuski paleonisków-pokryta z wierzchu szkliwem (ganoina), między częścią kostną a szkliwem jest warstwa zębiny. Kształt równoległ. Ułożone ukośnie na całym ciele oprócz głowy. Na przednich krawędziach płetw były łuski krawędziowe.
Kończyny Ichtistegi-Bardzo krótkie i nieporadne, 8 palców, ciało było „zawieszone” miedzy kością ramieniową i udową. Cechy czaszki dinoz. Rogatych- maja potężną szczeka zakonczona papuzim dziobem do miazdzenia twardej roslinnosci.
Cechy Archeopteryxa- //teropodow//Uwolnienie ogona(zanik miesnia ogonowo-udowego), Obecnosc trzech palcow skierowanych ku przodowi i jednego przeciwstawnego w konczynie tylnej, Obecnosc trzech palcow w konczynie przedniej, skierowanie kosci lonowej ku dolowi, a nie do przodu(przejscie z miednicy (gadziej-ptasia)//ptakow latajacych// obecnosc mostka z przyczepem miesni porusz. Skrzydla, wydluzenie koncz. przedniej, obecnosc pior, zmniejszenie rozmiarow ciala.
Cechy szczękowców- maja szczeki (plaszczyzna pionowa), trzy kanaly polkoliste w bledniku, pletwa epicerkalna, parzyste otwory nosowe
U ryb k. gnykowo-żuchwowa- u czworonogów- strzemiączko. Pozostałości po górnej części łuku gnykowego, służącego u niektórych ryb do podwieszania szczęk pod czaszką Bezzębne akantody- były filtratorami, mialy rozbudowane łuki skrzelowe, których kostne wyrostki wychwytywały z wody
Ryby mięśniopłetwe=>czworonogi- wytworzenie się płuc, szkielet uległ skreceniu i wzmocnieniu, promienie po jednej stronie osi stawały się członami palców, druga strona przekształciła się w kości nadgarstka i śródręcza
Wieloguzkowce- duże zęby trzonowe i siekacze, podobne do rec. Gryzoni. Parantropusy- szersza i b. Płaska częśc twarzowa czaszki, wydatne kości jarzmowe, potężne zęby
Różnice //trzonopłetwe-czworonogi//- pas brakowy oddzielony od czaszki, rozbudowanie miednicy, wyróżnienie szyjnego odcinka kręgosłupa, pojawiają się palce, rozbudowanie klatki pierś.,
Liczne otwory skrzelowe- arandaspidy, anaspidy, thelodonti(8 ot. Skrz), osteostraki
Pojedyncze otwory skrzelowe- heterostraki, plakodermy, //ukośne..minogi//osteichthyes)
Okna skroniowe-anaspidy-brak, synapsidy-jedno, diapsidy-dwa
Ostrakodermy- kręg. Bezszczękowe
Anaspidy- bezpłytowe(wydłużone, dwuboczne, płetw odbyt., pokryte długimi łuskami)
Petromyzontiformes- minogi
Osteostraki- kostnopancerne(jedna płyta pancerna na głowie, ot. Nosowy na grzbiecie)
Gnathostomata- szczękowce
Plakodermy- tarczowce(uzębione szczęki, pancerz-głowa i tułw,)
Akantody- fałdopłetwe(kolce płetwowe-prócz ogonowej, krótka czaszka, duże oczy)
Chondrichtyes- chrzęstnoszkiel.
Elasmobranchii- spodouste(długa czaszka, rozb aparat skrzelowy0
Holocephali- zrosłogłowe
Osteichthyes- kostnoszkieletowe
Actinopterygii- promieniopłetwe(krótka czaszka, duze oczy z przodu, płetwy fałdowe)
Sarcopterygii- mięśniopłetwe(szkielet płetw pierś kontaktuje się z pasem barkowym)