06.11.2012 PPDG

Małe i średnie przedsiębiorstwa

1.Wyróżnienia:

-wyróżnienie klas daje podstawę do wyróżnienia - cel statystyczny

-stanowi punkt wyjścia dla systemu wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw - cel polityczny

-podziały są podstawą tworzenia specyficznych, z reguły uproszczonych rozwiązań w zakresie BHP, prawa podatkowego

-przesądzają o włączeniu do różnych zrzeszeń pracodawczych, zawodowych itp. Grup interesów

2. Dwa rodzaje kryterium wyróżnienia małych i średnich przedsiębiorstw:

I - Kryteria ilościowe - miary wyróżnienia to: wielkość zatrudnienia, wartość rocznych obrotów, wielkość grupy bilansowej, wartość majątku trwałego. Mamy tu kryterium dla Unii i dla Polski

Dla Unii:

Kryterium	Średnie	Małe	Mikro
Max liczba zatrudnienia	Do 250 osób	Poniżej 50 osób	Nie więcej niż 10 osób
Max obrót	Do 40 mln euro	7 mln euro
Max suma bilansowa	Poniżej 27 mln euro	Do 5 mln euro
Warunek dodatkowy		Spełnienie kryterium niezależności - nie może być zależne stopniu większym niż 25% od przedsiębiorstw niekwalifikujących się jako małe lub średnie

II - Kryterium jakościowe -opiera się na założeniu, że istnieje pewien katalog cech przynależnych małym i średnim przedsiębiorstwom i że obejmuje on takie funkcje, obszary, sposoby działania i zachowań, które nie występują w samych firmach albo są w owych dużych firmach realizowane w sposób różny.

Funkcje ilościowe:

-przedsiębiorstwo zdominowane jest przez osobowość przedsiębiorcy - przedsiębiorca jest zwykle kierownikiem, właścicielem i pracownikiem tego przedsiębiorstwa: samodzielność ekonomiczna i prawna, panuje on nad wszystkimi dziedzinami w swoim przedsiębiorstwie

-przedsiębiorstwo dysponuje siecią osobistych kontaktów z dostawcami i odbiorcami i względną z nimi otwartością

-przedsiębiorstwo świadczy usługi i produkuje zgodnie z indywidualnymi życzeniami klientów - powodowane jest: sposobem wyróżniania się na rynku, reakcją na to, że przedsiębiorstwo małe musi reagować na indywidualne potrzeby klientów

-nieformalizowana struktura organizacyjna

Struktura:

b.mała firma -> mała firma -> firma średniej wielkości

płynne określanie zadań-> bezpośredni nadzór ->struktura organizacyjna funkcjonalna

-Kontakty między kierownictwem przedsiębiorstwa a pracownikami są ścisłe i niesformalizowane - powody: przedsiębiorstwo jest na tyle małe, że takie kontakty są oczywiste; przedsiębiorstwa takie to przede wszystkim o charakterze rodzinnym

-Małe przedsiębiorstwa mają umiejętność szybkiej reakcji i dostosowania się do otoczenia - jest to jakby pewien skutek pozytywne jak i pewien przymus, gdyż to stanowi możliwość przeżycia takiego przedsiębiorstwa

-odrębny tryb i zasady gospodarki finansowej

-mały udział w rynku

-samodzielność ekonomiczna i prawna

-działalność MiŚP jest związana z 1 produktem lub jest słabo zweryfikowana

MiŚP	DP
Działają na podstawie własnej intuicji i menedżera	Nowoczesne metody zarządzania
Relatywnie niski poziom wykształcenia kadry	Wysoki poziom wykształcenia menegmentu i kadry zarządzającej
Przewaga decyzji operacyjnych i bieżących	Przewaga decyzji strategicznych
Brak dostępu do źródeł finansowania związanych z rynkiem kapitałowym	Otwarty rynek kapitałowy
Nisko-kapitałochłonny rozwój oparty o ludzi	Rozwój i inwestycje wysoko zakładowe
Funkcjonowanie kierownictwa tam, gdzie dzieje się coś złego	Działanie oparte tu na zasadzie przyjętej strategii rozwoju przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwo rodzinne - będziemy traktować przedsiębiorstwa o dowolnej firmie organizacyjno - prawnej: kapitał w całości lub decydującej części znajduje się w rękach rodziny; jeden lub kilku członków rodziny wywiera decydujący wpływ na kierownictwo lub sprawuje funkcję kierowniczą, z zamiarem utrzymania firmy w rękach rodziny.

Elementy wyróżniające przedsiębiorstwo rodzinne:

-Cel funkcjonowania przedsiębiorstwa - cel pozamaterialny; zysk jest pożądany, ale stanowi tylko 1 z pożądanych celów; zdobycie i utrzymanie pozycji na rynku; zapewnienie bezpieczeństwa i przyszłości członków rodziny, przenikanie się dwóch grup społecznych: rodziny i instytucji społecznych, te 2 grupy powinny być angażowane w jednym kierunku czy celu

-Konflikty - ich rodzaj i częstość - są one bardzo ważnym czynnikiem decydującym o funkcjonowaniu dobrej firmy, mają one szersze

Rodzina - przedsiębiorstwo - : chodzi tu o to, że głowa rodziny jest najczęściej szefem przedsiębiorstwa, czyli mało czasu dla rodziny lub mało czasu dla prowadzenia firmy.

Rodzina - zarząd - problem zmiany warty w przedsiębiorstwie, gdy przychodzi nowe pokolenie do firmy, gdy właściciel nie chce oddać swojego tronu

Przedsiębiorstwo - zarząd - problem obcych w firmie zarządzających tu.

Podsumowanie: Zmienia się charakter przedsiębiorstw, gdyż zmienna się istota funkcjonowania, zmienia się także charakter rodziny - wielopokoleniowe przechodzi w przeszłość.

Rola przedsiębiorstw rodzinnych w gospodarce: Z pkt widzenia efektów jakie to przedsiębiorstwa wnoszą do gospodarki:

a)efekt postępu technicznego czy innowacyjności

b)efekt zatrudnienia -duży wkład w powstawanie nowych miejsc pracy; mają one poważny udział w proces kształtowania; MiŚP generują mniejszy poziom bezrobocia: koszt zorganizowania miejsca pracy jest wiele razy niższy niż w dużych; zatrudnienie w szarej strefie - wszelkie rodzaj nie rejestrowanej działalności gospodarczej (legalnej lub nie); udział tej sfery jest dosyć wysoki w kształtowaniu PKB.

Pozytywne strony istnienia szarej strefy to:

-zmniejszenie bezrobocia

-możliwość poprawy poziomu życia gospodarstw domowych

-redukcja kosztów w przedsiębiorstwie

-wywieranie presji konkurencyjnej na sektor oficjalny

-wywieranie wpływu na ożywienie gospodarki lokalnej

-podejmowanie działań na obszarach nowej działalności

Negatywne strony istnienia szarej strefy:

-nie kontrolowanie redystrybucji dochodów

-zmniejszenie wpływu do budżetu państwa

-kształtowanie negatywnych wzorców i etyki gospodarowania

-nieuczciwa konkurencja

-hamowanie rozwoju oficjalnych form gospodarowania

c)efekt ekologiczny - zagrożenia ze strony przedsiębiorstwa przy funkcjonowaniu i budowie; ze strony MiŚP jest mniejsze zagrożenie w kierunku środowiska

d)efekt produkcyjny - to znaczenie MiŚP polega nie tylko na efektywności funkcjonowania, ale na charakterystyce ilościowej

e)efekt stabilizacyjny- amortyzator kryzysów i zakłóceń; MŚP lepiej radzą sobie z recesją, załamaniem koniunktury - związane jest to z elastycznością działania, np. przyjmują następujące działania w kryzysie, te które są ogólnie akceptowalne przez społeczeństwo, gdy kryzys mija MŚP są w stanie szybciej odtworzyć produkcję, a DP w kryzysie przenoszą swoje zasoby do innych krajów, gdzie nie ma kryzysu

f)efekt racjonalnej decentralizacji - MŚP dla swojego powstania i funkcjonowania nie wymagają specjalnych wymagań infrastruktury, głównie ze względu małej skali funkcjonowania MŚP; MŚP tworzy się wszędzie, tworzą one szereg lokalnych struktur dostępu dla ludzi tam mieszkających

g)efekt mobilizacji kapitału - poprzez wykorzystywanie środków własnych i od własnej rodziny tworzy się efekty produkcyjne - stają się one zalążkiem własnego biznesu

h)efekt transformacyjny - polega na tym, że MŚP poprzez swoje działanie wywierają pozytywny wpływ na gospodarkę, chodzi tu o neutralizowanie Regom w fazie transformacji gospodarczej

Pozytywne obrazy zachowań i podstaw przedsiębiorcy:

-nowe inwestycje, nowe technologie,

-zmniejszenie bezrobocia poprzez tworzenie nowych miejsc pracy

-MŚP tworzą usługową i kooperacyjną infrastrukturę dla napływających kapitałów zagranicznych

-Przyspieszają proces dochodzenia do gospodarki rynkowej, zarówno poprzez struktury gospodarczej własności

-wymuszają prawno-organizacyjne zmiany dostosowujące przepisy, instytucje do potrzeb zmieniającej się gospodarki

Przebieg procesu założycielskiego firmy

1.Proces założycielski oznacza zorganizowanie nowego nie istniejącego do tej pory podmiotu gospodarczego

Są 2 podstawowe drogi uruchomienia przebiegu procesu założycielskiego:

A)Nowe uruchomienia - uruchomienie nowego MŚP od początku i samodzielnie, wejście na rynek z nowym pomysłem: animator przedsięwzięcia nie ma zupełnie doświadczenia, zupełny nowicjusz - a powstający podmiot ma charakter pierwotny, zarówno w materialnym jak i koncepcyjnym sensie, n. człowiek po studiach, pracownik najemny.

Argumenty pracy na własny rachunek

Za	Przeciw
Większa swoboda decydowania, możliwość realizowania swoich pomysłów	Większe, w porównaniu z pracownikiem najemnym, ryzyko egzystencjalne
Znikają problemy wynikające z hierarchicznego podporządkowania wynikające z ocen przełożonych, a liczy się własna inicjatywa	Możliwość liczenia tylko na siebie, duże niebezpieczeństwo popełnienia błędu, problemy z klientami, dostawcami, konkurencja, urzędami itp.
Wyższy status społeczny, wpływy w środowisku	Nienormowany czas pracy, mało czasu wolnego, niepewny urlop
Wyższe dochody, większe możliwości powiększenia własnego majątku	Niebezpieczeństwo wydłużenia fazy rozruchu, niepewność i nieregularność dochodu

B)Podejmowanie działalności w ramach wcześniej istniejących podmiotów czy struktur - droga polega na podjęciu działalności w wyniku, np. przejęcia przedsiębiorstwa, zakupu przedsiębiorstwa w całości albo w części, zmiany formy organizacyjno-prawnej. Osoba taka to, np. inwestor zewnętrzny lub osoba z tego przedsiębiorstwa.

Argumenty pracy w takim przedsiębiorstwie

Za	Przeciw
Możliwość kontynuowania sukcesów	Istnieje niebezpieczeństwo przejęcia wszelkich złych aspektów i nawyków
Szybsze pojawienie się oczekiwanych zysków	Pracownicy mogą nie być najlepszymi dla nowego właściciela
Przedsiębiorstwo istniejące posiada już swoją ustabilizowaną grupę klientów, kanały zaopatrzenia i stałych dostawców	Niezbędna modernizacja, wyposażenie punktu maszynowego
Często od razu można rozpocząć działalność gospodarczą posiadając zapasy, dostawców i materiały	Kupno przedsiębiorstwa może odbić się na stanie finansowym tego przedsiębiorstwa w przyszłości
Istnieje szansa wykorzystania doświadczenia poprzedniego właściciela	Istnieje niebezpieczeństwo przeszacowania lub złego oszacowania wartości
Potrzeba mniej wysiłku planistycznego i koncepcyjnego	Przedsiębiorstwo ma już ustaloną markę, a jeśli jest słaba, trudno ją zmienić
Pracownicy mają właściwe przygotowanie i doświadczenie w pracy - tworzą zgrany zespół	Przedsiębiorstwo działa według już ustalonych reguł, które trudno będzie zmienić
Doświadczenie przedsiębiorstwa oraz istniejące dokumenty mogą służyć do ustalania kierunków rozwoju w przyszłości	Nie zawsze można ustalić motywy prawdziwe leżące u podstaw sprzedaży

C)Franczyza - traktowana jest jako upoważnienie do prowadzenia przedsiębiorstwa, które zostało założone i rozwinięte przez kogoś innego:

-konieczność założenia nowego podmiotu

-pozwala na korzystanie z istniejących zasobów, wiąże się z uzależnieniem od sprzedającego licencję

Kupienie licencji:

Za	Przeciw
Prawo korzystania ze znaku firmowego, które ma swoją renomę, markę	Silne uzależnienie się od licencjodawcy
Możliwość przeszkolenia i szybkiego zdobycia doświadczenia	Można stracić licencję, jeśli mamy problem w spłacie rat
Licencjodawca chroni nas przed konkurencją	Jesteśmy anonimowi
Gwarantuje ustabilizowaną sieć dostawców
Zapewnie wyposażenie i technologię niezbędną do prowadzenia biznesu

Elementy procesu założycielskiego

Rozważanie możliwości ->gotowość do podjęcia działania ->decyzja o założeniu -> wybór drogi ->procedury formalno - prawne -> decyzja o podjęciu działalności

Faza przedzałożycielska -> faza koncepcyjna -> faza realizacyjna

Przyczyny upadku gospodarczego firm

Anglia	Polska
Brak umiejętności menedżerskich i ogólnych	Brak kompetencji menedżerskich i wiedzy o potrzebie takich kompetencji
Brak strategii marketingowych, nadmierny optymizm co do wielkości rynku	Niedocenianie konkurencji
Brak kapitału	Zbyt niski kapitał
Zbyt wysoki koszt uruchomienia biznesu, błędne określenie czasu uruchomienia	Niewłaściwe planowanie i brak planowania
Zła lokalizacja	Wybór nieodpowiedniej lokalizacja
Brak rachunkowości	Nieodpowiedni system księgowania w usługach księgowości
Wybór i zarządzanie ludźmi	Nieodpowiedni personel

Elementy niezbędne do tego, aby proces założycielski mógł zaistnieć:

Założyciel: cechy istotne z pkt. widzenia procesu założycielskiego:

-marzenia

-zdecydowanie

-działacz preferujący aktywność i działanie

-determinacja

-powołanie

-poświęcenie

-los

-pieniądze - środek do osiągania sukcesu

-współudział

-detale

Czynniki te stwarzają pewien obraz przedsiębiorcy i to jak działa z posiadanymi zasobami

Pomysł na nasze przedsięwzięcie - oryginalny i nowatorski pomysł zwiększa powodzenie zamierzonego przedsięwzięcia. Jeśli jest to zamierzone nowe przedsięwzięcia, to są pewne źródła:

-zmiany demograficzne

-pojawienie się nowej wiedzy

-zmiany nastrojów i myślenia

-zmiana w strukturze rynku

-sposoby doskonalenia

Zasoby niezbędne do uruchomienia - wyróżniamy 4 kategorie zasobów:

Finansowe, rzeczowe, ludzkie, informacyjne

Idea (pomysł)-> Niezbędne zasoby-> Potencjalne zasoby-> rzeczywiste zasoby

Weryfikacja pomysłu przeprowadzenie

rachunków i bilansów ustalenie priorytetów

Instrumentem pomocnym przedsiębiorcy jest Biznes Plan (plan przedsięwzięcia) - zestaw dokumentów opracowanych przez przedsiębiorcę lub założyciela bądź na jego zlecenie; zawiera on projekcje celów firmy i sposoby ich osiągania uwzględniając wszystkie uwarunkowania natury finansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej, kadrowe, technologicznej

Biznes plan spełnia następujące funkcje:

a)wewnętrzne - BP jest podstawą do podejmowania decyzji, do zarządzania przedsiębiorstwem

b)zewnętrzne - funkcja wizytówki firmy rzeczywistych i potencjalnych partnerów gospodarczych

Główne zadania BP:

-poszukiwanie środków finansowych

-wybór strategii działania

-ocena SWOT

-określenie kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa lub kosztów danego przedsięwzięcia

-określenie koncepcji rozwojowej

-określenie potrzeb finansowych

-ocena rynku i konkurencji

-ocena branży, w której przedsiębiorstwo funkcjonuje

-szacowanie ryzyka

-poszukiwanie partnerów

Struktura biznes planu - składa się z 2 obszarów:

1.Obszar ekonomiczny (gospodarczy) - obraz zasobów rzeczowych i kadrowych nowozakładanej firmy

2. Obszar finansowy - realizacja i urzeczywistnianie plan jest związana z zapewnieniem niezbędnych środków dofinansowania

Elementy BP:

-opis przedsięwzięcia

-charakterystyka przedsiębiorcy

-analiza popytu

-szczegółowy opis i analiza konkurentów aktualnych i potencjalnych

-charakterystyka i analiza produktów i usług

-plan w dziedzinie zatrudnienia

-techniczny plan działania

-analiza finansowa opłacalności przedsięwzięcia

-analiza ryzyka

Błędy, które popełnia się przy konstrukcji BP:

-zbytnia szczegółowość, i zbyt duża liczba rysunków

-dominacja pobożnych życzeń nad realiami, często ukrywanie słabych stron firmy

-wewnętrzna sprzeczność między rzeczowymi i finansowymi składnikami planu

-zbytnio ogólnikowo w zakresie celów, kierunków działania

-mało zindywidualizowany charakter planu, przewaga formalnych nad merytorycznymi

---