Hematokryt (Hct) - stosunek elementów morfotycznych do pełnej objętości krwi (%)

mężczyźni: 42-50(44-46) kobiety: 35-45(40-42)

Czynniki wpływające na wielkość Hct:

- anemia - zmniejsza ilość erytrocytów, objętość osocza prawidłowa

- policytemia - zwiększa ilość erytrocytów, obj. Osocza prawidłowa

- odwodnienie - ilość krwinek prawidłowa, mniejsza obj. Osocza

- nawodnienie - ilość krwinek prawidłowa, większa obj. Osocza

Odczyn Biernackiego (OB) - sedymentacja, opad krwinek

- badanie określające szybkość opadania krwinek w preparacie (pomiar opadu mm/h)

- prawidłowe wartości (mm/h):

mężczyźni: 2-8 kobiety: 3-10

- zwiększa się podczas chorób, stanów zapalnych, w warunkach fizjologicznych - po posiłku, w czasie ciąży

- OB. Zależy od proporcji białek osocza (albuminy do globulin), w czasie infekcji zwiększa się ilość globulin (gamma) co przyspiesza opadanie krwinek (tworzą się większe agregaty(zlepione erytrocyty) = większa m. cząsteczkowa)

OB= (A+1/2B):2

A- opad po 1h (mm/h)

B- opad po2h (mm/h)

Wskaźnik barwny (WB)

- określa zawartość hemoglobiny w erytrocytach

- WB= %HGB / %RBC

W 100ml krwi znajduje się 16g HGB, u kobiety 14g.

-norma - 0,85 - 1,15

Jeśli WB < 0,85 - hipochomia (niedokrwistość niedobarwliwa), jeżeli WB > 1,15 hiperchomia (niedokrwistość nadbarwliwa).

Obrona immunologiczna:

- nieswoista, wrodzona - biorą udział neutrofile i monocyty (makrofagi) - fagocytoza

- swoista, nabyta - skuteczniejsza, biorą udział limfocyty T i B (pamięć komórkowa!)

odporność humoralna - odpowiedzialne za ten typ odporności są limf. B, przekształcają się w kom. Plazmatyczne, które produkują przeciwciała

- odporność komórkowa - limf. T

niszczą obce antygeny, produkują cytohininy

GRUPY KRWI

Grupa Antygen (RBC) Przeciwciała (osocze) Częstość (%)

0 - anty-A + any-B 40

A A anty-B 40

B B anty-A 13

AB A+B - 7

Antygen dawcy nie może spotkać się z przeciwciałem biorcy.

A

A

0 0 AB AB

B

B

Czynnik Rh:

-niezależnie od podziału krwi na grupy podstawowe istnieje podział na 2 grupy układu Rh: Rh+ i Rh- (Rh pierwszy raz wyryto małpa rezus)

Aglutynacja - sklejanie krwinek,

Konflikt serologiczny:

Ojciec matka

Rh+ Rh- we krwi matki

wytwarzane są

Dziecko przeciwciała antyD

Rh+

Określenie liczby krwinek czerwonych we krwi:

1. Mieszalnik Petaina ( z czerwonym koralikiem) uzupełniamy krwią pobraną z palca do znaku 1.

2. Uzupełniamy płynem rozcieńczającym Hayema do znaku 101 (rozcieńczenie 100x)

3. Mieszamy ok. 3 min.

4. Wypuszczamy krople tej mieszaniny na stolik Burkera (na szkiełko nakrywkowe).

5. Preparat umieszczamy pod mikroskopem.

6. Krwinki czerwone liczymy w mniejszych kwadracikach (1/20mm) oraz te które dotykają linii górnej i lewej.

7. Liczymy jak największą liczbę kwadracików.

8. Sumujemy wyniki.

9. Sumę dzielimy przez ilość przeliczonych kwadratów i mnożymy przez 4000 (1/20 x 1/20=1/400 mm2, 1/400mm2 x 1/10mm= 1/4000mm3)

10. Wynik mnożymy x 100 (wynika to z wcześniejszego rozcieńczenia krwi)

Przykład: przeliczone kwadraty: 54

Suma krwinek: 530

530/54=9,8 x 4000 = 39200

39200 x 100=3920000

Określenie liczby krwinek białych we krwi:

1. Mieszalnik Petaina ( z białym koralikiem) uzupełniamy krwią pobraną z palca do znaku 1.

2. Uzupełniamy płynem rozcieńczającym Hayema do znaku 11 (rozcieńczenie 10x)

3. Mieszamy ok. 3 min.

4. Wypuszczamy krople tej mieszaniny na stolik Burkera (na szkiełko nakrywkowe).

5. Preparat umieszczamy pod mikroskopem.

6. Krwinki białe liczymy w większych kwadracikach(o boku1/5 mm), (1/20mm) oraz te które dotykają linii górnej i lewej.

7. Liczymy jak największą liczbę kwadracików.

8. Sumujemy wyniki.

9. Sumę dzielimy przez ilość przeliczonych kwadratów i mnożymy przez 250 (1/5 x 1/5=1/25 mm2, 1/25mm x 1/10= 1/250mm3)

10. Wynik mnożymy x 10 (wynika to z wcześniejszego rozcieńczenia krwi)

Przykład: przeliczone kwadraty: 72

Suma krwinek: 256

256/72=3,5 x 250 = 875

875 x 10=8750mm3

KREW

Ok. 5 litrów (6-8% masy ciała)

- płynna tkanka łączna

- czerwona dzięki hemoglobinie

- pH=7,35-7,45 (6,8-7,8), odczyn lekko alkaiczny

- ciężar właściwy - 1050-1060 (cięższa od wody)

- nieprzejrzysta

- smak słono-słodkawy

Funkcje:

-transportowa - do tkanek: o2, subst. odżywcze, witaminy, wodę, sole mineralne, hormony;

Z tkanek: co2, kw. Mlekowy, wszystkie produkty przemiany materii

-obronna, odpornościowa - główna rola białe ciałka krwi, gammaglobuliny

-homeostatyczna

-wyrównuje ciśnienie osmotyczne w tkankach

-zapora przed inwazją drobnoustrojów (leukocyty)

-eliminuje substancje obce, np. toksyny

-termoregulacyjna

-hemostaza - stała objętość. Skład krwi, proces krzepnięcia (płytki krwi, fibrynogen)

-wyrównuje stężenie jonów wodorowych (pH- bufory krwi)

-magazynuje hormony tarczycy i hormony steroidowe

Skład krwi:

Osocze, (ok. 55%) - woda, białka, zw. organiczne, nieorganiczne (stąd pot)

płynna cz. krwi

woda (90%),

białka (6-8%)

-albuminy - utrzymanie wody w nacz. krwionośnych

ok. 56% wszystkich białek osocza 37-53g/l

utrzymują ciśnienie onkotyczne- powrót płynów do krwi z przestrzeni międzykom.,

(wiążą wodę)

produkowane w wątrobie

-globuliny ok. 38%

alfa- transport hormonów tarczycy, kory nadnerczy i wit. A

beta- transport jonów żelaza, miedzi

gamma- (immunoglobuliny: IgG, IgA, IgM, IgD, IgE)

wytwarzane w węzłach chłonnych, odporność, inaktywacja antygenów

-fibrynogen ok. 6,5%

wytwarzany w wątrobie, krzepnięcie krwi (przekształca się w fibrynę-włóknik)

inne składniki: organiczne(hormony, glukoza, kw. mlekowy), nieorganiczne (Na+, Cl)

Elementy morfotyczne (ok. 45%):

Leukocyty (WBC):

4-10 tys./mm3

f. obronna

Agranulocyty(ok. 32%), bezziarniste: jednojądrzaste

-monocyty (największe, 10%)

Zdolne do fagocytozy (pożeranie, wchłanianie, trawienie obcych ciał)

Diapedeza- przenikanie przez ściany naczyń krwionośnych

Hemotaksja- przemieszczanie się w kierunku zwiększonego stężenia toksyn

-limfocyty (22%)

Produkcja przeciwciał (ciała odpornościowe)

T - odporność typu komórkowego, powstają w grasicy, np. odrzucanie przeszczepu

B - w grudkach chłonnych, odporność humoralna (przeciwciała)

Granulocyty (ok. 68%), białe, ziarniste:

- wielopłatowojądrzaste

-obojętnochłonne (neutrofile, 65%) - fagocytoza (podobnie monocyty)

-kwasochłonne (eozynofile, 2,5%) - zw. antyhistaminowe (chronią przed alergią)

-zasadochłonne (bazofile, 0,5%) - heparyna (zapobiega zakrzepom)

Erytrocyty (RBC) krwinki czerwone:

kobiety 4,5-4,8mln/mm3,

mężczyźni 5-5,5mln/mm3

bezjądrzaste, kształt: dwuwklęsły dysk, pow. Ok. 3000m2

zdolność odkształcania (np. naczynia włosowate),

powstają w czerwonym szpiku kostnym ( nasady k. długich, k. płaskie),

żyją około 120 dni, giną w śledzionie

34% - hemoglobina (57% - woda, 9% - zrąb) HGB - 96%- globina gr. białkowa

4%- hem gr. barwnikowa

f. transportowa

Trombocyty (PLT) płytki krwi:

200-300 tys./mm3, 8-10 dni,

bezjądrzaste,

powstają w szpiku kostnym, rozpad śledziona,

proces krzepnięcia krwi,

uczestniczą w hemostazie (w miejscu uszkodzenia naczynia agregują i tworzą czop)

---