PYTANIA Z EGZAMINU Z CHEMII NIEORGANICZNEJ - czerwiec 2010

1. Ligand to donor pary elektronowej tworzącej wiązanie koordynacyjne (zasada Lewisa).

2. Aktynowce wszystkie radioaktywne, a lantanowce niektóre.

3. Cząsteczka oktaedryczna nie posiada niewłaściwej osi symetrii S_n, więc: nie ma płaszczyzny symetrii, jest enancjomerem, jest chiralna, jest achiralna?

4. Podana jakaś grupa symetrii D i które z podanych cząsteczek do niej należą (podane też ich geometrie - antypryzmat i pryzmat trygonalny, H₂O₂).

5. Podane dwie cząsteczki (kompleksy) i trzeba było podać ich grupę symetrii.

6. Które spośród podanych cząsteczek są chiralne (odp. typu CHBrClF, CH2ClF, [Mn(acan)₃]).

7. Definicja kompleksu i związku koordynacyjnego z wykładów.

8. Kompleksy płaskie kwadratowe/tetraedryczne tworzą metale o jakiej wartości elektronów d i wielkości atomu centralnego w stosunku do ligandów.

9. Pseudorotacja Berry'ego - kolejne stadia geometryczne cząsteczki, jak zmienia się symetria, czy jest deformacja.

10. Jakie mogą być ligandy chylatowe: ambidentne, wielodentne…?

11. Ligandy chylatowe - definicja.

12. Cykliczne ligandy z węglem - czy zawsze łączą się z jednym atomem C (nie), czy pierścień może być zgięty (chyba tak), czy jeden pierścień może być koordynowany do dwóch metali (chyba tak).

13. Co₂(CO)₈ spełnia regułę 18 elektronów - w jaki sposób wiązane są ze sobą dwa centra Co? Są dwa izomery: w pierwszym tylko jedno wiązanie Co-Co, w drugim wiązanie Co-Co i dwa wiązania mostkowe Co-CO-Co.

14. Cząsteczki [Cr(H₂O)₆]Cl₃, [CrCl(H₂O)₅]Cl₂*H₂O i [CrCl₂(H₂O)₄]Cl*2H₂O są izomerami hydratacyjnymi.

15. Izomery optyczne w różnych typach kompleksów typu np. [MABCD], [M(AB)₂],
    cis-[MA₄B₂].

16. Podobne pytania o izomery cis-trans i mer-fac.

17. Obliczyć energie stabilizacji w polu oktaedrycznym [Mn(H₂O)₆]²⁺ i [Fe(CN)₆]^4-.

18. Zdanie prawdziwe odnośnie jakiejś podanej barwy jonu manganu, bezbarwny ZnCl₂ i pochłanianie jakiego zakresu promieni odpowiada barwa (podane UV i widzialne).

19. Poprawny z podanych szereg spektrochemiczny ligandów.

20. Obliczyć spinowy moment magnetyczny dla jakiegoś kompleksu.

21. Definicja efektu Jahna-Tellera (cząsteczka liniowa/nieliniowa, degeneracja symetryczna/niesymetryczna).

22. Efekt trans - co powstaje w reakcji chyba [Pt(NH3)₄]²⁺ + 2Cl^- → trans-[PtCl₂(NH₃)₂]

23. Teoria pola ligandów - jak zapełniane są poziomy energetyczne, nakładanie, itp.

24. Term dla jonu metalu o konfiguracji d⁷ - ⁴F.

25. Reguły wyboru dla przejść elektronowych - które stwierdzenia są prawdziwe (parzystość/nieparzystość reguły Laporte'a, które przejścia są zabronione: s-s, p-p czy s-p, p-d?).

26. Zmiana LK i stopnia utlenienia (o 2?) podczas reakcji o mechanizmie dysocjacyjnym/asocjacyjnym/wymiennym.

27. Etap determinujący szybkość reakcji dla mechanizmu asocjacyjnego (k zależy od rodzaju grupy wchodzącej) i dysocjacyjnego (k zależy od rodzaju grupy opuszczającej).

28. Pytanie o nukleofilowość grupy wchodzącej (parametr albo nachylenie prostej).

29. Mechanizm reakcji redoksowych wewnątrzstrefowej (transfer elektronu, ligand mostkowy w stanie przejściowym, przeniesienie liganda) i zewnątrzstrefowej (transfer elektronu, brak zmian sfer koordynacyjnych).

30. Długożyjące stany wzbudzone biorą udział w reakcjach opóźnionych, reakcje natychmiastowe .

31. Ciąg dwóch reakcji fotochemicznych - podana pierwsza wraz z wydajnością, podać produkt drugiej, wydajność i że to fotoreakcja d-d.

32. Który z podanych związków nie jest minerałem (oprócz tego błędnego (na b…) podany uraninit, monacyt i ksenotym).

33. Definicja metali przejściowych.

34. Grupowy stopnień utlenienia dla grupy 8 i przykłady związków (dla stopnia VI, VII i VIII podany brak przedstawicieli) - odp. VIII.

35. Poprawne zdanie odnośnie metali bloku d - dysproporcjonowanie danych jonów na jakie, stałość tych stopni utlenienia w wodzie, kationy jako twarde kwasy.

36. Podane związki kompleksowe i który zestaw spełnia regułę 18 elektronów.

37. W trzech karbonylkach typu [RuCl₃(CO)_x]^- spełniających regułę 18 elektronów podać wartości x.

38. Najtrwalszy stopnień utlenienia lantanowców (+3).

39. Sposoby rozdzielania lantanowców - krystalizacja frakcjonowana, chromatografia jonowymienna i oprócz tego jakiś rozdział wg właściwości fizycznych i chemicznych podany.

40. Mischmetal wykorzystywany w przemyśle metalurgicznym.

41. Kontrakcja lantanowców - zmniejszanie się promieni, ekranowanie elektronów 4f.

42. Orbitale f - nie nakładają się orbitalami ligandów, nie tworzą wiązań wielokrotnych, mały efekt pola ligandów.

43. Liczba koordynacyjna akwajonu Nd³⁺ - 9.

44. LK dla lantanowców i aktynowców, zmiany dla ciężkich i lżejszych.

45. Najtrwalsze stopnie utlenienia uranu i toru.

46. Bombardowanie aktynowca jonem ²⁶Mg - gorąca fuzja.

---