1 Wstęp teoretyczny

W projektowaniu i konstrukcjach budowlanych ważne jest określenie wzajemnego wpływu gruntu i konstrukcje budowlanej. W tym celu należy przeprowadzić badanie cech gruntów. W Polsce sposoby i metody badań, według których należy takie badanie przeprowadzać są zawarte w normie PN-88/B-04481. Do określenia cech właściwości gruntów wykorzystuje się metodę makroskopową. Metoda makroskopowa jest uproszczonym badaniem rodzaju i stanu gruntu, wyniki mają charakter przybliżony do rzeczywistego stanu gruntu.

2 Przebieg ćwiczenia

Na ćwiczeniach laboratoryjnych mieliśmy za zadanie przeprowadzić badania makroskopowe dwóch próbek gruntów. Według badań określonych w normie PN-88/B-04481

Rodzaje badań: Oznaczenie rodzaju gruntu polega na określeniu spoistości gruntu na podstawie próby wałeczkowania (czy kulka o średnicy ok. 7 mm da się uformować, jeśli tak to jakie uszkodzenia powstają - rozwarstwienia podłużne czy spękania poprzeczne - oraz czy pojawia się połysk na kulce i wałeczku) oraz zawartości frakcji piaskowej na podstawie próby rozcierania gruntu w wodzie (zakwalifikowanie do jednej z trzech grup w zależności od ilości pozostałych ziaren między palcami). W przypadkach wątpliwych należy dodatkowo wykonać próbę rozmakania. W próbie rozmakania mierzy się czas od zanurzenia uprzednio przygotowanej próbki do chwili jej przeniknięcia przez siatkę w wyniku rozmoknięcia

- Oznaczenie stanu gruntu wykonuje się po uprzednim oznaczeniu rodzaju gruntu. Makroskopowo stan gruntów określa się na podstawie liczby kolejnych wałeczkowań tej samej próbki gruntu i w zależności od rodzaju gruntu ze względu na spoistość.
Wyróżnia się 6 stanów gruntu:
- zwarty
- półzwarty
- twardoplastyczny
- plastyczny
- miękkoplastyczny
- płynny
Stan zwarty gdy z gruntu nie można uformować kulki
Stan półzwarty gdy z gruntu można uformować kulkę, lecz wałeczek pęka podczas pierwszego wałeczkowania (liczba wałeczkowań wynosi 0)

- Oznaczenie wilgotności polega na obserwacji zachowania się zgniatanych na dłoni grudek gruntu oraz nawilgacania nimi pewnych przedmiotów. Przyjmujemy następujący podział:
- suchy, jeżeli grudka gruntu przy zgniataniu pęka, a w stanie rozdrobnionym nie wykazuje zawilgocenia
- mało wilgotny, jeżeli grudka gruntu przy zgniataniu odkształca się plastycznie, lecz papier filtracyjny lub ręka przyłożone do gruntu nie stają się wilgotne
- wilgotny, jeżeli papier filtracyjny lub ręka przyłożone do gruntu stają się wilgotne
- mokry, jeżeli przy ściskaniu gruntu w dłoni odsącza się z niego woda
- nawodniony, jeżeli woda odsącza się z gruntu grawitacyjnie

- Oznaczenie barwy gruntu
barwę gruntu należy określać na przełomie bryły gruntu o naturalnej wilgotności. Najpierw podajemy odcień i intensywność barwy a następnie barwę podstawową. Gdy występuje kilka barw należy podać charakter ich występowania.

- Oznaczenie klasy zawartości węglanów
próbkę gruntu zwilżamy kilkoma kroplami 20% HCl i na podstawie występującej reakcji (bądź jej braku) przyporządkowujemy grunt do danej klasy.


Zawartość CaCO3 [%] Reakcja gruntu na roztwór HCl Klasa
> 5 Burzy się intensywnie i długo IV
3 ÷ 5 Burzy się intensywnie, lecz krótko III
1 ÷ 3 Burzy się słabo i krótko II
1 > Ślady lub brak wydzielania gazu I

3 Wyniki

OPIS BADANYCH PRÓBEK

próbka 1
Nazwa / rodzaj gruntu: pył piaszczysty/ mało spoisty
(z próby wałeczkowania: nie da się uformować kulki,
z próby rozcierania gruntu w wodzie: pojedyncze ziarna piasku)
Stan gruntu: stan zwarty
(z próby wałeczkowania: 0)
Wilgotność: suchy
Barwa gruntu: Jasno-szara
Klasa zawartości węglanów: klasa III

próbka 2

Nazwa / rodzaj gruntu: pył / mało spoisty
(z próby wałeczkowania: da się uformować kulkę,
z próby rozcierania gruntu w wodzie: brak piasku)
Stan gruntu: twardoplastyczny
(z próby wałeczkowania: 1)
Wilgotność: wilgotny
Barwa gruntu: Czerwono-brązowo-szara
Klasa zawartości węglanów: klasa I

4 Wnioski

Badania laboratoryjne wykazały, że próbka 1 to mało spoisty pył piaszczysty, a próbka druga to mało spoisty pył. Pomimo prostego sposobu badania, wynik jest nie dokładny i nie można wykluczyć błędu, który może być spowodowany złym odczytem lub złym pobraniem próbki, dlatego radzi się pobieranie dostatecznej ilości próbki, by móc także przeprowadzić badania dodatkowe.

---