EKOSYSTEMY ROLNICZO ZRÓZNICOWANE
Są intensywnie eksploatowane poprzez wywołanie z nich plonów > To powoduje ,że ekosystem nie działa normalnie , następuje uszczuplenie zasobów biomasy ,zakłócenie obiegu materii i brak możliwości zamknięcia cyklu obiegu materii.
ZAWIEKSZENIE PRODUKTYWNOŚCI EKOSYSTEMU
Polega na intensyfikacji produkcji pierwotnej , powoduje to zmiany :
strukturze troficznej ekosystemu
zależnościach w łańcuchach pokarmowych
AGROCENOZY -AGROCYSTEMY
Aby Jak największa część produkcji pierwotnej zachować dla siebie , człowiek skraca łańcuch pokarmowy w ten sposób , że stara się wyeliminować wszystkich konsumentów z ekosystemu. Kiedy działalność gospodarcza jest naruszona na produkcje zwierzęcą , roślin , poprzez eliminowanie konsumentów innych niż zwierzęta hodowlane , dąży do tego aby wykorzystanie paszy było jak najlepsze
EKOSYSTEMY ROLNICZE
Umożliwiają powiększanie produkcji żywności ale w zamian wymagają ponoszenia olbrzymich nakładów energii określanej mianem subwencji energetycznych .
SUBWENCJA ENERGETYCZNA - kierowana jest :
-produkcja urządzeń i maszyn do uprawy
-produkcja nawozów sztucznych i badania naukowe
W rolnictwie i leśnictwie wynika z upraszczania struktury ekosystemów dla pozyskania żywności. W ekosystemach naturalnych wiele czynności zachodzi samorzutnie, natomiast w ekosystemach antropogennych trzeba te czynności wykonać kosztem energii zewnętrznej .
PROBLEMY PRODUKCJI ŻYWNOŚCI
Bariera energetyczna jest jedna z głównych przyczyn braku możliwości poniesienia produkcji żywności w krajach rozwijających się . Największą ilość produkcji znajduje się na poziomie producentów roślinożercy gromadzą w swych tkankach około 10-20% materii producentów a więc rozwijając hodowlę zwierząt tracimy 80-90% materii organicznej .Dlatego żywność zwierzęca jest droga a to powoduje , że ludzie z krajów cierpiących na niedostatek żywności ograniczają się do pokarmów roślinnych . Produkcja roślinna daje wtedy do dyspozycji więcej żywności .Biorąc pod uwagę straty energii 90% poziomu poprzedniego-zwrócono uwagę na morzliwośc wykorzystania glonów np. sinic ,zielenic jako źródła węglowodanów , białek , witamin i wielu soli mineralnych.
Plon z uprawy zielenic jest ok. 20 razy większy niż z uprawy roślin lądowych zbieranych z tej samej powierzchni , a ilość białek w glonach jest wielokrotnie większa niż np. w grochu .
BIORÓŻNORODNOŚC
W skutek nadmiernej intensyfikacji rolnictwa , dążenia do uzyskania jak największej produkcji z agrosystemów , obserwuje się zmniejszanie bioróżnorodności .
PRZYCZYNNY ZANIKU BIORÓŻNORODNOŚCI
-wzrost ludności na Ziemi
-wprowadzanie obcych gatunków
-niszczenie środowiska poprzez utratę naturalnych siedlisk , dewastacja siedlisk.
-dzielenie ekosystemów , fragmentacja siedlisk , im mniejsza tym gorzej dla bioróznorodności.
BIORÓZNORDNOŚĆ
-gatunkowa, czyli rozmaitość wszystkich roślin zwierząt i mikroorganizmów występujących w biosferze
-ekologiczna rozmaitość biocenoz , ekosystemów i krajobrazów
-genetyczna rozmaitość genów obecnych w pulach genowych populacji rożnych gatunków
UTRATA BIORÓŻNORODNOŚCI
Przejawia się zanikiem wielu starych lub lokalnych niekiedy wartościowych , odmian roślin uprawnych , owocowych drzew i krzewów a także lokalnych ras zwierząt
OGRANICZANIE BIORÓŻNORODNOŚCI
Polega głownie na genetycznym ujednoliceniu agroekosystemów .To działanie w dłuższym okresie czasu może być zgubne dla tych agroekosystemów .
Niewielkie zróżnicowanie genetyczne organizmów danego ekosystemu potęguje niebezpieczeństwo degeneracji populacji osobników w obrębie rodzajów i gatunków , a także
Wzrost infekcji chorób i szkodników .
ZWIEKSZANIE BIORÓZNORODNOŚCI-
-uprawianie możliwe najszerszego zestawu odmian roślin uprawnych
-wprowadzanie upraw współrzędnych
-ograniczenie stosowania agrochemikaliów
-wprowadzanie nowych ras zwierząt gospodarczych
BIOMY KULI ZIEMSKIEJ
BIOM - jest największą lądową jednostka biocenotyczną , w obrębie której przeważa jednolita forma życiowa roślinności , będąca w stanie względnej równowagi ( klimaksu)
I uwarunkowana klimatem , np. w biomie obszarów stepowych klimaksową roślinnością są trawy.
BIOMY - w skład biomu wchodzą zarówno rośliny i jak i zwierzęta .Występowanie roślinności i obecności zwierząt na danym terenie są kształtowane przez klimat .
GŁÓWNE BIOMY ŚWIATA
-tundra, występująca w strefie około biegunowej , w klimacie subpolarnym
-tajga zajmująca obszary północnej Eurazji i Kanady w strefie klimatu umiarkowanie chłodnego.
-lasy liściaste klimatu umiarkowanego
-step występujący w obszarze klimatu kontynentalnego umiarkowanie suchego .
-sawanna - biom charakterystyczny dla strefy podrównikowej
pustynie - najczęściej w strefie klimatu zwrotnikowego , skrajnie suchego
puszcza tropikalna -w klimacie równikowym , wybitnie wilgotne
roślinność wysokogórska
EKOLOGIA KRAJOBRAZU
Ekosystemy są najczęściej badane w całkowitej izolacji od pozostałych sąsiednich ekosystemów .Natomiast działanie człowieka , skierowane na 1 ekosystem , wpływa także wyraźnie na sąsiednie ekosystemy .Powstała więc konieczność badania większych jednostek , które integrują ekosystemy , Takie większe jednostki nazwano fizjocenozą i powiązano z pojęciem krajobrazu
KRAJOBRAZ
-fizjonomia powierzchni Ziemi lub jej części
-oglądana w tej chwili okolica np. krajobraz zimowy i letni , malowniczy i brzydki , wiejski i przemysłowy
-widok przedstawiony przez malarza związany szczególnie z geografia i biologia
ZBLIŻONE W EKOLOGII I GEOGRAFII
-pojecie ekosystemu - ekologia
-pojęcie geosystemu( geokompleksu) - geografia
WSPÓLNE DLA EKOSYSTEMU I GEOSYSTEMU
-przepływ energii
-obieg materii
Różni je przepływ informacji w ekosystemach przekazywane są informacje biologiczne w geosystemie przepływają informacje fizykalne , płynące z systemu nieożywionego obiegu materii .
POWSTANIE EKOLOGI KRAJOBRAZU
Ponieważ zauważono , ze pojęcia geosystemu i ekosystemu nie pokrywają się , natomiast zakresy tych pojęć przecinają się to zaowocowało powstanie ekologii krajobrazu .
Ekologia krajobrazu zajmuje się kompleksem powiązań miedzy biocenozami i ich środowiskiem uwarunkowaniami w określonym fragmencie krajobrazu .
KRAJOBRAZ EKOLOGICZNY
Układ ekosystemów wzajemnie na siebie oddziaływujących jednostka ponadekosystemalna , grupa ekosystemów styligących się ze sobą w przestrzeni .
RÓŻNICE MIEDZY EKOSYSTEMEM A KRAJOBRAZEM
W ekosystemie przekazywanie materii i energii jest napędzane działalnością jego żywych (biotycznych ) składników . Jest to tzw. Napęd biologiczny
W krajobrazie , fizjocenozie , materia i energia jest przekazywana siłami wynikającymi z praw fizyki - ruchu grawitacyjnego wody
-poziomego krążenia mas atmosfery
EKOLOGIA KRAJOBRAZU zajmuje się :
-krajobrazem w sensie antropogenicznym
-przestrzenną heterogenicznością (niejednorodność)
-działalnością człowieka
TYPY KRAJOBRAZÓW
W zależności od stopnia rozwoju gospodarki ludzkiej na danym terenie i przemian spowodowanych ludzka działalnością , wyróżniamy 4 podstawowe typy krajobrazów
1 . Krajobraz pierwotny -nie zmienione w ogóle przez działalność człowieka w Polsce mamy jedynie reliktowe formy , zachowane na obszarach objętych ścisła ochroną np. pewne fragmenty Pienin i Tatr Puszcza Białowieska i Jodłowa
2.Krajobraz naturalny - znajduje się częściowo pod wypływem działalności ludzkiej , procesy równowagi biologicznej nie zostały zakłócone , brak elementów przestrzennych , posiadają naturalna zdolność samoregulacji np. 60-70 % naszych parków narodowych
3.Krajobrazy kulturowe -antropogeniczne całkowicie objęte gospodarką ludzka naruszona równowaga biologiczna brak zdolności samo regulacji i wymagane zabiegi ochronno - pielęgnacyjne np. obszary rolnicze , zagospodarowane i terenu użytkowe.
4. Krajobrazy zdewastowane ( zdegradowane) pozbawione zupełnie zdolności samoregulujących z powodu całkowicie zaburzonej równowagi biologicznej
ELEMENTY TWORZĄCE KRAJOBRAZ BIOLOGICZNY
-płaty
-korytarze ekologiczne
-matrix , otaczające tło lub substancja łącząca
PŁATY
Pojedynczy ekosystem lub wyodrębniona grupa ekosystemów o zbliżonym charakterze np. pojedyncze pole , las , łąka .
Istotnymi cechami charakterystycznymi są :
-kształty krawędzi płata
-natura krawędzi płata
STREFA EKOLOGICZNA
-zgrupowanie płatów ekologicznych jednej formacji np. . strefa ekologiczna leśna , łąkowa , polna , wodno-torfowiskowa . Płaty ekologiczne należące do wspólnej formacji roślinnej są ze sobą wzajemnie silnie powiązanie niż z płatami innego typu .
KORYTARZE -maja różny charakter i pochodzenie można wyróżnić
-reliktowe
-liniowe
-pasowe
KORYTARZE RELIKTOWE-to np. niektóre żywopłoty i pasy drzew , drogi strumienie lub świadomie zakładane korytarze np. żywopłoty wzdłuż ogrodzeń lub pasy wiatrochronne
LINIOWE- są bardzo wąskie i dlatego znajdują się pod wpływem otoczenia
PASOWE - są na tyle szerokie aby wytworzyły się w nich odrębne warunki siedliskowe
FUNKCJE KORYTZARZY
zmniejszają stopień izolacji wysp krajobrazowych
ułatwiają przemieszczanie się roślin i zwierząt w obrębie całego krajobrazu
stanową bariery półprzepuszczalne , modyfikują odpływ powierzchniowy i podziemny
ograniczają działanie wiatru ( pasy wiatrochronne )
0graniczaj wywiewanie gleb ( erozja wietrzna)
modyfikują rozprzestrzenianie się zakłóceń np. pożarów lub szkodników
stanowią siedlisko życia wielu grup gatunków
regulują i wzbogacają oddziaływania na otaczające tło ( matriks)
FIZJOCENOZA -odpowiednik ekosystemu wspólnota istot żywych (biocenoza) i środowiska ( biotop) obejmują wył. Krajobraz naturalny .Często jest rozpatrywany nie jak system nie jak system ekosystemów ale zintegrowany kompleks biocenoz .
FIZJOCENOSFERA - [powłoka krajobrazowa , mozaika krajobrazowa występująca na pow. Ziemi
KRAJOBRAZ MIEJSKI - układ nie typowy silnie zmieniony ponieważ nie jest zespołem zintegrowanych ekosystemów nie jest fizjocenozą . Nadano mu nazwę miejskiego krajobrazu chrologicznego lub urbisfery.
OBSZARY ZURBANIZOWANE
Są stos. młodym elem. Środ. Przyrodniczego , powstały i istnieją dzięki ścisłemu związkowi z człowiekiem i jego działalnością
URBANIZACJA -prowadzi do ekstremalnych zmian w środowisku naturalnym , ponieważ obszary zurbanizowane i urbanizujące się powstały jako wynik celowych zabiegów człowieka , a nie są efektem ubocznych działalności ludzkiej .
CZYNNIKI NIEKOŻYSTNE DLA CZŁOWIEKA W URBISFERZE
-uciążliwy mikroklimat
-zanieczyszczenie powietrza
-skażenie gleby
-hałas i stresogenność
CECHY KRAJOBRAZU MIEJSKIEGO
brak samodzielności w funkcjonowaniu ponieważ nie jest samo wystarczalny i brak mu zdolności do samo regulacji
niska produkcja pierwotna
wysoka produkcja wtórna
CZŁOWIEK W URBISFERZE
2 różne spojrzenia : odrębny niezależny element -podsystem w strukturze miasta mający własne źródło energii i korzystający z poza układowych źródeł materii
-integralny komponent urbicenozy
SZCZEGÓLA ROLA CZŁOWIEKA W URBISWERZE
-jest twórcą miasta
głównym mieszkańcem
-użytkownikiem śr. Miejskiego
Wywiera istotny wpływ na środowisko
jest uzależniony od procesów zachodzących w urbisferze
częściowo bierze w nich udział
BIOLOGICZNA ROLA CZŁOWIEKA
człowiek nie jest powiązany z biotyczną częścią miasta bezpośrednimi zależnościami pokarmowymi związki bezpośrednie występują gdy
sam jest pokarmem np. pasożyty
korzysta z [pokarmu w pokarmu wyprodukowanego w ogródkach działkowych lub przydomowych
CZŁOWIEK A RÓWNOWAGA ŚRODOWISKOWA
Bardzo szybki wzrost ludności miasta oraz intensywny wzrost produkcji przemysłowej spowodowały zachowanie równowagi ekologicznej w znacznej części miasta
CECHY EKOROZWOJU - ROZWOJU ZRÓWNOWAŻONEGO
-równoważność
-trwałość
-samo podtrzymywanie