HIGIENICZNE ZASADY PLANOWANIA MIAST I OSIEDLI
Higiena miast ma na celu stworzenie najodpowiedniejszych warunków pracy, zamieszkania i rekreacji. Głównym jej zadaniem jest badanie zmienionych a często odmiennych od naturalnych wpływów na zdrowie ludzi.
Konieczne jest stworzenie i przestrzeganie norm higienicznych, a przez to lepsze warunki sanitarne i od razu zdrowsza ludność.
Szczególny wpływ na zdrowie mieszkańców miasta mają zanieczyszczenia pyłowe i gazowe w powietrzu, hałas oraz inne uciążliwości.
Państwowa Inspekcja Sanitarno-Epidemiologiczna powinna:
uwzględnić wybór optymalnych terenów pod budownictwomieszkaniowe (warunki zdrowotne i sanitarne)
czuwać nas stosowaniem norm i przepisów sanitarno - higienicznych przy budowie miast
W sąsiedztwie planowanego miasta powinny znajdować się tereny leśne i wodne ( cele rekreacyjne)
Opiniować plany budowy urządzeń miejskich do oczyszczania wody itp.
W skutek nieprawidłowego zaplanowania miast stwierdza się uciążliwości:
nieodpowiednie warunki klimatyczne ( doliny rzek, słabe przewietrzenie)
niedostatek wody lub trudności z jej dostarczaniem ( np. Łódź)
cechy natury zdrowotnej ( niekorzystne)
Główne niekorzystne cechy miast:
ciasna budowa miejska (małe przewietrzenie i nasłonecznienie)
asfaltowe ulice, chodniki, budynki nagrzewające się - małe zakłady przemysłowe i domy o starym typie ogrzewania - zwiększają zanieczyszczenia i zapylenia
zakłady przemysłowe bez odpowiedniej strefy ochronnej - np. hałas
zapylenia, zanieczyszczenia gazowe ( motoryzacja)
niedostatek ilości zieleni
niedostatek stanu wyposażenia sanitarnych mieszkań
Cechy mikroklimatu miast:
temperatura w mieście zarówno latem i zima jest wyższa o 0,5-1oC
wilgotność względna powietrza jest mniejsza o 5-10%
ruch powietrza jest znacznie mniejszy - zwarta budowa
nasłonecznienie miejskie jest mniejsze Podstawowe postulaty w nowoczesnym budownictwie miejskim:
ograniczenie lub zmniejszenie wielkich miast ( max 1-1,5 mln mieszkańców)
podział miasta na strefę mieszkaniową i przemysłową
dążenie do rozluźnienia zabudowy i wprowadzenie zieleni miejskiej i pozamiejskiej
odpowiednie wyposażenie miast:
o Urządzenia sanitarno - techniczne ( kanalizacja)
o Zakłady z dobrym poziomem usług bytowo - socjalnych
o Sieci instytucji zdrowotnych, kulturowych, rozrywkowych
o Sprawnie działające połączenia transportowe
o Miejsca pracy
o Instytucje naukowo-badawcze
Strefa mieszkaniowa miast:
- terytorium miast to dzielnica mieszkaniowa składającą się z osiedli miejskich
Wskaźnik gęstości maź 700 mieszkańców/1ha terenów mieszkaniowych netto/ bez ulic, placów, terenów pod szkoły)
Na obszarze osiedla wyróżnia się:
tereny zabudowane z podwórzem, garażem, parkingiem
teren zabaw dla dzieci
Ogrody osiedlowe
Tereny na zbiórkę śmieci, trzepanie dywanów ( min 15 m od okien)
Pawilony handlowe, sklepy, biblioteki, kluby, restauracje,
żłobki, przedszkola, szkoły
przejścia dla pieszych, ulice osiedlowe, podjazdy
garaże min 20 m (małe) lub 30-50m ( duże) od okien
Strefa przemysłowa miasta:
najlepiej usytuowane w dzielnicy wydzielonej
po stronie zewnętrznej w stosunku do zabudowy
powinna być otoczona strefami odrowymi zielonymi
strefa ochronna powinna być zadrzewiona odpowiednimi gatunkami drzew i krzewów
Ulice i drogi tranzytowe w mieście:
ulice wpływaja na mikroklimat miasta
Szerokość i układ ulic najlepiej w kierunku południowym
drogi tranzytowe powinny przebiegać w układzie prostokątnym, promienistym lub obwodnice
powinny być pasy zielenie
szerokość jezdni ulic lokalnych 6m, chodnikó ,5m, a trawników 3m
ogólna powierzchnia ulic 10-15%
oświetlenie ulic - min 0,5 luxa
dopuszczalne wartości hałasu 70-75 dB
Zieleń miejska:
wpływa na poprawę warunków klimatycznych
przyjmuje się że na 1 mieszkańca powinno przypadać 10m2 terenów zielonych
przeciętne 25-30% powierzchni - zieleń miasta i osiedlowa
temperatura w terenach zadrzewionych jest śr o 2-3 oC niższa podczas dnia latem a wilgotniejsza o 20% wyższa niż w centrum
powietrze w mieście ulega samooczyszczeniu - tłumi hałas - działa uspokajająco - dobieranie krzewów z wydzielaniem olejków eterycznych, jonów ujemnych, fitoncydów
Higiena mieszkań:
wybór odpowiedniej działki mieszkaniowej
dobre przewietrzenie i nasłonecznienie
gleba wolna od zanieczyszczeń
odpowiednie materiały budowlane
a) powinny mieć:
słabe przewodnictwo cieplne i dużą pojemność ciepła
mała higroskopijność -
właściwości dźwiękochłonne
trwałość konsystencji i ognioodporność
zabezpieczać przed zwilgoceniem ścian przez fundamenty
b) nie powinny:
wydzielać substancji toksycznych
zagrażać zdrowiu np. śliskie wykładziny podłogowe
szczelnie wprowadzenie rur - żeby gryzonie nie wchodziły
stropy - izolacja cieplna, dźwiękowa i wodna
sieci wodociągowe i kanalizacyjne - budynki powyżej -5 pięter - winda
każdy dorosły powinien posiadać 11m2 powierzchni (osobny pokój)
podział mieszkania na pokoje mieszkalne i pomocnicze ( łazienka, kuchnia, przedpokój)
sypialnia 8-12m2 z drzwiami na stronę wschodnią - pokój dzienny 16-20 m2 - kuchnia - okna na północ
łazienka min 3-3,5m2 - ubikacja 1,2 m2
wywietrzniki - stała wentylacja
podłogi suche, ciepłe - łatwe do utrzymania, źle przewodzą dźwięki
Mikroklimat mieszkań - tworzą czynniki takie jak:
o Wietrzenie
- usuniecie z pomieszczeń pyłów, bakterii, zarodników - naturalne lub sztuczne - niedostatek wietrzenia może być przyczyna wilgoci w mieszkaniu
o Ogrzewanie
- równowaga temperatury, uzależniona od wahań temp powietrza zewnętrznego - urządzenie ogrzewania nie mogą zanieczyszczać powietrza w mieszkaniu -temperatura 80-90oC -lepsze centralne niż miejscowe
o Oświetlenie
-dobre, nie rażące