1. Ze względu na metody analityki możemy wyróżnić: analitykę procesową, rozmieszczenie, strukturalną oraz ………………… (1 pkt)

2. Za skladnik domieszkowy próbki uważa się skladnik wystepujący na poziomie (1 pkt)

a) 1 - 5 %

b) 0,01 - 1 %

c)0,0001 - 0,01 %

3. Wyjaśnij pojęcia (4 pkt)

Analit……………………………………………………………………………………………………

Granica wykrywalności…………………………………………………………………………………………

Próbka ślepa…………………………………………………………………………………………

Czulość metody………………………………………………………………………………………

4. Które ze źródeł promieniowania pozwala uzyskać widmo o charakterze liniowym (1 pkt)

a) lampa z katodą wnękową i włókno Nersta

b) laser, lampa z katodą wnękową

c) lampa wolframowa

d) lampa wolframowa, lampa z katodą wnekową, włókno Nersta

5. Widmo jakich źródeł przedstawiona na rysunku (1pkt)

a) A - lampa wolframowa, B - lampa wodorowa

b) A - lampa wolframowa, B - lampa rtęciowa

c) A - lampa deuterowa, B - lampa deuterowa

6. W monochromatyzacji promieniowania w zakresie promieniowania UV i Vis oraz IR stosuje się (1pkt)

a) siatki dyfrakcyjne

b) pryzmaty kwarcowe

c) filtry wykonane z NaCl

7. Najczulszym detektorem stosowanym w zakresie promieniowania UV i Vis jest (1 pkt)

a) fotopowielacz

b) fotokomórka

c) detektor piroelektryczny

8. Wyjasnij pojęcia (2pkt)

Linia rezonansowa……………………………………………………………………………………

Linia ostatnia…………………………………………………………………………………………...

9. W spektroskopowym widmie emisyjnym obserwowane są (1 pkt)

a) linie emisyjne i pasma emisyjne

b) linie emisyjne, pasma emisyjne i promieniowanie ciągłe

c) pasma emisyjne i promieniowanie ciągłe

10. Zależność natężenia promieniowania od stężenia analitu w emisyjnej spektroskopii absorpcyjnej opisuje równanie Scheibego i Łomakina. Zapisz to równanie i wyjaśnij wymbole (1 pkt)

11. Techniką fotometrii plomieniowej oznacza się (1pkt)

a) lantanowce i platynowce

b) pierwiastki ziem rzadkich

b) litowce i wapniowce

d) metale przejściowe

12. W porównaniu do łuku iskra elektryczna jako źrodło wzbudzenia atomowej spektrometrii emisyjnej zapewnia (1 pkt)

a) wysoką emisję promieniowania ciaglego

b) lepszą precyzję pomiaru ze względu na większą stabilność wzbudzenia

c) mniejszy wpływ w niejednorodności próbki i lepszą precyzje pomiaru

13. Emisyjna spektroskopia atomowa ze wzbudzeniem w łukiem lub iskrą stosowana jest w (1 pkt)

a) analiza stopów w przemysle metalurgicznym i probek gazowych z wykorzystaniem linii powietrznych

b) analiza stopów w przemyśle metalurgicznym

c) analiza próbek gazowych z wykorzystaniem tzw. linii powietrznych

14. Analiza metali i stopów w terenie możliwa jest dzieki zastosowania poszczególnych spektromoetrów (1 pkt)

a) OES, WDXRF

b) OES, EDXRF

c) ICP-OES, GDS

d) GDS, EDXRF

e) WDXRF

15. Linie homologiczne to (1 pkt)

16. W komorze ……….. w spektrometriiemisyjnej widmo jest

a)

b)

c)

17. Przeprowadzenie analizy profilowej z wykorzystaniem emisyjnej spektrometrii ……. Wzbudzeniem jonizacyjnym ….. jest dzieki (1 pkt)

a)

b)

c)

18. Które z plazmowych źródeł wzbudzenia jest najczęściej stosowana w atomowej spektrometrii

a)

b)

c) plazma indukcyjnie sprzężona

d)

e)

19. Korzystając z rysunku uzupełnij tabelkę (3 pkt)

a) sekwencyjny lub wielokanalowy ????

b) ????????

c) elementy spektrometru A, B, C, D, E, F

20. Plazma uzyskana w palniku ICP (1pkt)

a) osiaga temperaturę 6 000 - 10 000 K

b) zostala po raz pierwszy zastosowana jako źródło wzbudzenia w roku 1939

c) osiąga temperaturę 2 000 - 5 000 K

21. Jakie kolejno zachodzą procesy przed i w trakcie wprowadzenia próbki roztworowej do plazmy (1 pkt)

a) nebulizacja, odparowanie, desolwatacja, mineralizacja, wzbudzenie

b) nebulizacja, desolwatacja, odparowanie, mineralizacja, wzbudzenie

c) nebulizacja, odparowanie, desolwatacja, wzbudzenie, atomizacja

d) odparowanie, desolwatacja, nebulizacja, mineralizacja, wzbudzenie

22. Wsród efektów przeszkadzających w metodzie ICP-OES można wymienić (1 pkt)

a) interferencje chemiczne i koincydencje spektralne

b) koincydencje spektralne i wpływ stopnia utlenienia analitu

c) koincydencje spektralne, interferencje chemiczne i fizyczne

23. …………………. Zawartość próbki ulegają łatwiej jonizacji wpływa na stężenie jonów i atomów wapnia w plazmie. W celu uzyskania rzetelnych wyników oznaczania wapnia do badanej próbki oraz …… można wprowadzać stalą zawartość (1 pkt)

a) K, Na, Li, Rb lub Cs pełniącego role buforu jonizującego

b) W lub Rb pełniącego role buforu jonizającego

c) jonów PO43-

24. Iskra czy łuk w emisyjnej spektrometrii emisyjnej pozwoli uzyskać niższe granice wykrywalności pierwiastków trudno wzbudzalnych. Odpowiedź uzasadnij jednym zdaniem (1 pkt)

Odp.: …………………………………………………………………………………………………….

25. Atomy będące źródłem promieniowania w lampie z katodą wnekową stosowanej w atomowej spektrometrii absorpcyjnej powinny znajdować się w wyższej czy niższej temperaturze niż atomy analizowanej probki. Odpowiedź uzasadnij w jednym zdaniu (1 pkt)

Odp.: …………………………………………………………………………………………………….

26. Temperatura atomizacji w atomowej spektroskopii absorpcyjnej powinna być (1 pkt)

a) odpowiednio wysoka aby zapewnić atomizację próbki, jednak nie za wysoka aby jak największa liczba atomów była w stanie podstawowym

b) odpowiednio wysoka aby jak największa liczba atomów była w stanie wzbudzonym

c) na tyle wysoka aby zapewnić jedynie odparowanie próbki, jednak nie za wysoka aby jak największa liczba atomów była w stanie podstawowym

d) na tyle wysoka aby zapewnić odparowanie próbki i wzbudzenie atomów

27. Jakie kolejne etapy zachodzą w piecu grafitowym w atomowej spektrometrii absorpcyjnej (1 pkt)

a) czyszczenie kuwety, odparowanie rozpuszczalnika, mineralizacja probki, odparowanie i atomizacja probki

b) czyszczenie kuwety, mineralizacja próbki, odparowanie i atomizacja próbki

c) odparowanie rozpuszczalnika, mineralizacja probki, odparowanie i atomizacja próbki, czyszczenie kuwety

d) odparowanie rozpuszczalnika, odparowanie i atomizacja próbki, mineralizacja próbki, czyszczenie kuwety

28. Porównaj techniki F-AAS i ET-AAS. Wpisz znak + dla metody która na …… (1pkt)

Granica wykrywalności

Precyzja

Ilość probki (+ dla techniki wymagającej zmniejszonej objętości próbki)

Czas analizy

Koszt analizy

29. Wyjaśnij działanie(NH4)3PO4 stosowanego w oznaczaniu Cd w wodzie morskiej metodą ET-AAS

30. Uszereguj metody spektroskopowe według osiągalnych granic wykrywalności (od najwyższych do najniższych)

a) ICP-OES, EDXRF, ICP-MS, ET-AAS

b) ICP-OES, ICP-MS, ET-AAS, EDXRF

c) EDXRF, ICP-OES, ET-AAS, ICP-MS

d) ICP-MS, ET-AAS, ICP-OES, EDXRF

31. Oznaczanie kolejnych wodorków stosowane jest w AAS do oznaczania (1 pkt)

a) As, Bi, Ge, In, Pb, Se, Sb, Se i Te

b) As, Fe, Se, Sb, Sn i Ni

c) Al, Si, Au I Pt

d) Al, Bi, Ge, In, Pb, Se, Sb, Sn

32. Technika zimnych par jest stosowana do oznaczania (1 pkt)

a) As

b) Hg

c) Se i Hg

d) As i Se

33. Aparaturowa spektroskopia fluorescencyjna jest obecnie najczęściej stosowana (1 pkt)

a) do oznaczania śladowych zawartości rtęci i pierwiastków tworzących lotne wodorki

b) do specjacja

c) oznaczania pierwiastków śladowych w technikach twardych

34. Nadfiolet obejmuje zakres promieniowania

a) od 10 do 380 nm

b) 200 do 380 nm

c) od 1 do 400 nm

d) od 200 do 780 um

35. Metoda spektrofotometryczna jest tym czulsza im (1 pkt)

a) mniejsza jest wartość molowego współczynnika absorpcji

b) Większa jest wartość molowego współczynnika absorpcji

c) mniejsza jest grubość warstwy absorbującej

36. Odstępstwa od prawa Lamberta Beera mogą wynikać (1 pkt)

a) brak monochromatyczności promieniowania

b) reakcji zachodzących w roztworze wpływających na stężenie oznaczanej substancji

c) reakcji zachodzących w roztworze wpływających na stężenie oznaczanej substancji i/lub braku monochromatyczności promieniowania

37. Układ batochromowy jest to (1 pkt)

a) przesuniecie absorpcji w kierunku dłuższych fal

b) przesunięcie absorpcji w kierunki krótszych fal

c) zwiększenie absorbancji

d) zmniejszenie absorbancji

38. W spektrometrii mas rozdzielenie cząstek naładowanych następuje według (1pkt)

a) ich masy

b) stosunku ich masy do ładunku

c) lub ładunku

39. Electrospray jest (1 pkt)

a) łagodną metodą jonizacji cząsteczek stosowaną w spektrometrii mas

b) metodą jonizacji cząsteczek stosowaną w spektrometrii mas polegającą na bombardowaniu cząsteczek strumieniem elektronów

c) metodą rozdziału jonów w spektrometrii mas

40. TOF jest stosowana (1 pkt)

a) chemicznej metody jonizacji cząsteczkowych w spektrometrii mas

b) metody jonizacji cząsteczek w spektrometrii mas

c) dynamicznego analizatora mas w którym rozdział polega na pomiarze czasu przelotu fotonu (lub elektronu)

41. Które z jonów będą interferować z jonem ³⁹K⁺ w technice ICP-MS (1pkt)

a) ³⁵Cl¹⁶O⁺

b) ⁴⁰Ar⁺, ³³Ar¹H⁺

c) ²³Na⁴⁰Ar⁺ , ⁴⁰Ar¹²C⁺

d) ³³Ar¹H⁺

42. W której z technik spektroskopowych energia wybitego elektronu nie zalezy od energii promieniowania wzbudzajacego (1 pkt)

a) w spektrometrii Augera (AES)

b) w spektrometrii fotoelektronów (XPS)

c) zarówno w spektrometrii Augera jak i fotoelektronów

43. Rentgenowskie promieniowanie fluorescencyjne powstaje w wyniku (1 pkt)

a) przejścia elektronów z wewnętrzenego poziomu w wyniku wzbudzenia na poziom wyższy oraz powrotowi elektronów na poziom podstawowy czemu towarzyszy emisja fotonów

b) wybicia elektronów z wewnetrzenego poziomu w wyniku wzbudzenia oraz przejścia elektronów wyższego poziomu na poziom oprózniony czemu towarzyszy emisja fotonów

c) przejścia elektronów z wewnętzrenego poziomu w wyniku wzbudzenia na poziom walencyjny oraz promieniowi elektronów na poziom podstawowy czemu towarzyszy emisja fotonów

44. Jaki rodzaj spektrometrów rentgenowskich przedstawiają poniższe rysunki. Podpisz poszczególne elementy aparatury. Odpowiedz wypeniając tabelkę (4 pkt)

Tutaj były spektrometry EDXRF i WEDXRF (elementy ponumerowane)

45. Rentgenowska spektrometria fluorescencyjna z calkowitym odbiczniem promieniowania stosowana jest w analizie próbki (1 pkt)

a) pierwiastków sladowych w litych próbkach stali

b) pierwiastków śladowych w płytkach krzemowych i próbkach roztworowych

c) pierwiastków głownych w próbkach skał

46. Wyjaśnij akronimy (4 pkt)

a) CV-AAS……………………………………………………………………………………………..

b) LIBS …………………………………………………………………………………………………..

c) ET-AAS ……………………………………………………………………………………………...

d) EDXRF ……………………………………………………………………………………………

47. W pH-metrii elektroda chlorosrebrowa stosowana jest jako (1 pkt)

a) elektroda porównawcza

b) elektroda wskaźnikowa

c) elektroda chlorosrebrowa nie jest stosowana w pH-metrii

48. Jakie warunki muszą być spełnione w kulometrii (1pkt)

a) reakcja musi zachodzić z 100% wydajnością prądową, nie przebiega żadna inna reakcja na elektrodach, istnieje możliwość wyznaczenia punktu końcowego reakcji

b) reakcja musi zachodzić z 100% wydajnością prądową, nie przebiega żadna inna reakcja na elektrodach, istnieje możliwość wyznaczenia potencjału elektrody w punkcie końcowym

c) reakcja musi zachodzić z 100% wydajnością prądową, istnieje możliwość wyznaczenia punktu końcowego reakcji

49. Krzywa polarograficzna jest zależnością (1pkt)

a) natężenia prądu elektrycznego od czasu trwania kropli rtęciowej

b) natężenie prądu elektrycznego od przyłożonego napięcia

c) napięcie prądu elektrycznego od czasu trwania kropli rtęciowej

50. Na rysunku przedstawiono krzywą miareczkowania amperometrycznego (1pkt)

a) Pb2+ titrant NaPO4

b) PO43-, titrant Pb(CH3COO)2

c) Pb2+, titrant CrO42-

51. Która z technik instrumentalnych będzie odpowiednia do analizy rozmieszczenia pigmentow w ……… obrazie olejowym (1 pkt)

a) F-AAS

b) u-XRF

c) GDS lub WDXRF

d) ICP-MS lub AES

52. Która z technik instrumentalnych będzie odpowiednia do oznaczania pierwiastkow ultraśladowych w wodzie pitnej (1 pkt)

a) WDXRF

b) EDXRF

c) GDS

d) ICP-MS

53. Która z technik instrumentalnych będzie odpowiedznia do przeprowadzenia analizy profilowej powloki galwanicznej (1 pkt)

a) F-AAS

b) GDS

c) ICP-MS lub ICP-OES

---